Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
De heer Ronse heeft het woord.
We hebben in deze commissie op 8 december 2022 ook gesproken over au pairs. Tijdens de vorige legislatuur werd vastgesteld dat er zeer veel zware misbruiken zijn bij au pairs. De Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) heeft dan een goed voorstel gedaan om er een apart statuut voor te maken. Wij hebben daar helaas onze federale vrienden voor nodig. Minister, u gaf aan dat minister Dermagne niet zo happig was op dat voorstel, en dat u het zou agenderen op de interministeriële conferentie (IMC) van 11 februari 2023. Dit is dus een opvolgingsvraag. U hebt dat geagendeerd, hoe zit het daarmee?
Minister Brouns heeft het woord.
Op 8 december 2022, collega Ronse, hadden we het uitgebreid over de bevoegdheidsverdeling inzake au pairs. Het ging heel concreet over de onduidelijkheid of het nu Vlaanderen is en/of de federale overheid die bevoegd is voor het statuut. Sta mij toe dat niet te herhalen. Wel blijf ik er voorstander van om een arbeidsrechtelijk statuut te bepalen voor deze groep. Ik denk dat dat het belangrijkste is. Minister Dermagne bepleit tot op vandaag het culturele aspect. Ook ben ik bezorgd om de Europese au pairs. Niet-Europese au pairs, daar kan ik op controleren via de arbeidskaart die ze krijgen. Europese au pairs hebben geen arbeidskaart nodig en aangezien er geen arbeidsrechtelijk statuut is, worden hun arbeidsomstandigheden op geen enkele manier gecontroleerd.
Nu, ik heb niet stilgezeten, collega. Dat hebben we op 8 december 2022 ook nog met elkaar besproken. Dus heb ik een decretaal initiatief genomen door een aantal wijzigingen door te voeren aan het decreet betreffende de private arbeidsbemiddeling zodat de plaatsing van EU- en niet-EU-au-pairs alleen kan door tussenkomst van een erkend au-pairbureau. Het ontwerp van decreet werd voorgelegd aan de Raad van State. Intussen heb ik hierop een advies ontvangen. Ik citeer een aantal relevante passages uit dat advies.
“Voor zover zij aldus kan worden ingepast in de bevoegdheid van de gewesten inzake arbeidsbemiddeling, kan de ontworpen regeling worden aanvaard, daargelaten het uit te klaren bevoegdheidsvraagstuk aangaande de jonge au pair waaraan de Raad van State, afdeling Wetgeving, in zijn adviespraktijk reeds herhaaldelijk heeft herinnerd.” In mensentaal: inzake het plaatsen via een au-pairbureau geeft de Raad van State ons groen licht, maar vraagt tegelijkertijd om het bevoegdheidsvraagstuk rond au pairs uit te klaren met de federale overheid. Deze decretale bepaling heb ik opgenomen in het ontwerp van decreet Ketenaansprakelijkheid, dat nu voorligt bij de Gegevensbeschermingsautoriteit. Volgende week verwacht ik het advies, waarna ik het ontwerp van decreet hier kan indienen.
Het plaatsen via een au-pairbureau is natuurlijk maar een van de stappen.
Zoals u in uw uitleg reeds aangeeft, is een gezamenlijk akkoord met de regio’s en het federale niveau voor het uitklaren van de bevoegdheidsverdeling uitdrukkelijk aanbevolen door zowel het Rekenhof in zijn advies van juni 2018 als door de Raad van State.
Door het nemen van een decretaal initiatief benadruk ik dat ik zo snel mogelijk een regeling wil voor de au pairs. Dit dossier sleept door de onduidelijkheid over de bevoegdheden al te lang aan, en de Vlaamse Sociale Inspectie stelt in één derde van de dossiers inbreuken vast bij niet-EU-au-pairs. Ik hanteer een nultolerantie wanneer het gaat over de uitbuiting van werknemers en dat geldt dus ook voor au pairs die prestaties leveren bij onze gastgezinnen. Hoe graag ik ook vooruit wil met dit dossier, kan ik dit, met de beste wil van de wereld, niet alleen doen. Daarvoor reken ik op de steun van de gewestelijke en federale collega’s om de bevoegdheidskwestie zo snel mogelijk uit te klaren en werk te maken van een arbeidsrechtelijk statuut voor au pairs.
De IMC heeft nog niet plaatsgevonden. Morgen vindt een eerste voorbereidend overleg plaats tussen de kabinetten van de Federale Regering en de deelstaten. Het statuut van de au pairs zal daar ook door mijn kabinet ter sprake worden gebracht.
De heer Ronse heeft het woord.
Ik ben tevreden. U hebt actie ondernomen. Als ik het goed begrijp, hebt u een ontwerp van decreet dat voorziet dat au pairs enkel kunnen worden geplaatst met de tussenkomst van een bureau. Maar de Raad van State is nog niet helemaal zeker of we dit ontwerp van decreet mogen doorvoeren. Er moet daarover nog worden overlegd. Laat ons hopen dat het mag. Dat is een stap vooruit.
De SERV had wel voorgesteld om een specifiek statuut te voorzien. Ik zou die ambitie niet lossen. Het voordeel van dat ontwerp van decreet zal zijn dat alle au pairs op de radar zullen staan. Dat zal de inspectie toelaten om overal te gaan controleren. Ik zou daar toch die controles opvoeren. Minister, u hebt zelf aangegeven dat er bij één derde inbreuken zijn. Bij die agentschappen ook. Eigenlijk zouden we moeten gaan naar een erkenningsprocedure, ook voor die agentschappen. Zodat het niet zomaar gelijk welk agentschap mag zijn. Vandaag zit daar ook veel rommel tussen. Fairwork heeft eens een bloemlezing gegeven van al die websites. Daar staan echt zeer foute zaken op.
Minister, wanneer zou dat ontwerp van decreet dan hier op tafel komen? Of heb ik die timing gemist?
Minister Brouns heeft het woord.
Er is een erkenningsprocedure voorzien. Dat is inderdaad wel nodig. Dat is een positief antwoord op uw eerste vraag.
Wat uw tweede vraag betreft: volgende maand voorzien we de indiening in het parlement.
De vraag om uitleg is afgehandeld.