Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Minister, in het relanceplan Vlaamse Veerkracht zijn voor de mediasector inderdaad belangrijke projectoproepen gelanceerd, één rond digitale transformatie en één rond desinformatie. Mijn vragen gaan voornamelijk over de stand van zaken daaromtrent.
De projectoproep Digitale Transformatie beoogt ontwikkelingsprojecten met een kort implementatietraject, van twee tot drie jaar, die een onderneming kunnen veranderen en versterken, om zo op korte termijn effectieve toegevoegde waarde creëren. De thema’s die daar naar voren worden geschoven zijn, bijvoorbeeld: het verbeteren van de vindbaarheid en de zichtbaarheid van Vlaamse mediacontent, slimme technologie en digitale tools om efficiëntie en kwaliteit van de mediaproductie te verhogen, de opslag, distributie en waardecreatie te verhogen, en mediaplatformen en tools van de toekomst, zoals vernieuwing in journalistiek en storytelling of innovatieve 5G-toepassingen. Daar hadden we het daarnet nog over.
Die projecten kunnen alleen uitgevoerd worden door samenwerkingsverbanden uit de brede mediasector. Kleinschalige projecten door minstens twee partners, grootschalige projecten door minstens vier. Maar we hebben nu vernomen dat de lancering van die projectoproep en de bijbehorende infosessie die vorige week voorzien was, uitgesteld worden naar het tweede kwartaal van 2022. De Europese Commissie zou na analyse van het reglement aangegeven hebben dat zij de projectoproep Digitale Transformatie niet kan goedkeuren onder het State Aid Temporary Framework, in het kader van de coronapandemie. Daarin zijn de Europese regels wat losser, om zo te zeggen. Het Departement Cultuur, Jeugd en Media (CJM) is momenteel in gesprek met de Europese Commissie en neemt de nodige stappen om zo snel mogelijk via de reguliere aanmeldingsprocedure goedkeuring te krijgen voor de oproep.
Minister, wat is uw reactie op die beslissing van de Europese Commissie ?
Welke impact zal dat hebben op de lancering en realisatie van die projectoproep? Hoeveel vertraging mogen we nu verwachten?
Dan maken we de link naar de tweede projectoproep, die gaat over ‘Praktijkgerichte en innovatieve projecten die bijdragen aan de opdracht van mediaspelers tot het verspreiden van juiste informatie.’ Daar zijn de mogelijke thema’s: het verhogen van de mediawijsheid en de weerbaarheid van burgers of journalisten en redacties tegen desinformatie, nieuwe diepgaande inzichten inzake desinformatie en innovatie tools en technologieën om desinformatie te detecteren of te weerleggen. Dat is allemaal zeer belangrijk. U weet dat we daar in de Senaat een groot rapport aan hebben gewijd, en ik kijk er eigenlijk wel naar uit om te weten wat daar, qua voorstellen, zal binnenkomen.
Voor deze projectoproep geldt als voorwaarde dat de inzichten, kennis en of tools daarna breed verspreid en opengesteld worden aan alle geïnteresseerden. Om die projecten te kunnen indienen moeten de samenwerkingsverbanden bestaan uit minstens twee relevante spelers uit de nieuwsmediasector, de onderzoekswereld of het mediawijsheidsveld. Minstens één partner moet uit de nieuwsmediasector komen.
Wanneer gaat die oproep gelanceerd worden? Ik dacht dat het iets later zou zijn, maar ik weet niet meer precies wanneer die zou doorgaan. Mijn vraag is nu: aangezien die andere oproep uitgesteld wordt, of alleszins vertraagd, kan deze oproep dan niet een beetje naar voren geschoven worden, vermits die over zo’n belangrijk thema als desinformatie gaat? Nu de andere toch is uitgesteld heeft de administratie misschien wat ruimte in de agenda om dat te behandelen? Ook daar is dus de vraag wanneer de geselecteerde projecten van start kunnen gaan.
Minister Dalle heeft het woord.
Mevrouw Brouwers, u stelde me een aantal vragen in verband met de voorziene projectoproepen in het kader van het relanceplan Vlaamse Veerkracht.
Met betrekking tot uw eerste twee vragen neem ik uiteraard akte van het standpunt van de Europese Commissie over de legale basis die het best past bij het dossier voor aanmelding.
In eerste instantie heeft mijn administratie de projectoproep Digitale Transformatie aangemeld bij de Europese Commissie onder het ‘Temporary Framework of State Aid’, en dit na het inwinnen van advies bij meerdere experten die hier ervaring mee hebben en die meenden dat het Temporary Framework voldoende breed kon worden geïnterpreteerd voor onze doelstelling.
De Commissie is, na analyse van het hele dossier, echter van mening dat het Temporary Framework niet de juiste legale basis is waarbinnen de projectoproep kan worden aangemeld en waarbinnen zij dit dus moet behandelen. De Europese Commissie hanteert een strikte interpretatie van het Temporary Framework om snel steun te kunnen geven aan bedrijven die schade hebben geleden door COVID-19. Het gaat in de eerste plaats om verliezen die zij naar aanleiding van en tijdens de pandemie hebben geleden. De argumentatie voor de projectoproep Digitale Transformatie was maar zeer gedeeltelijk gebaseerd op het verlies van advertentie-inkomsten van de mediasector, en was in hoofdzaak gericht op de technologische weerbaarheid en digitale transformatie van de brede mediasector voor de toekomst. Daar gaat dit eigenlijk over. Dit is relancebeleid, geen schadebeleid. Volgens de Commissie valt dit niet binnen de doelstellingen van het Temporary Framework, zoals zij dat strikt interpreteert.
Ik kan mij daar alleen maar bij neerleggen. Het zorgt ervoor dat de lancering van projectoproepen een beetje vertraging oploopt. Mijn departement zal dit dossier nu opnieuw indienen via de reguliere aanmeldingsprocedure, die enkele maanden in beslag kan nemen. Aan de Commissie wordt gevraagd om sneller te gaan omdat men onze dossiers zeer goed kent. Het departement is in constant overleg met de Commissie. Ook op inhoudelijk vlak zijn er heel veel contacten. Waar dit normaal gezien zes maanden kan duren, hoop ik dat het nu toch iets sneller kan gaan. In het Temporary Framework kon dit in zes weken worden afgehandeld. Dat is de reden waarom we niet zoveel vertraging hebben opgelopen. Dat maakt het grote verschil niet.
Het departement is momenteel in nauw overleg met de Europese Commissie om zo snel mogelijk een formele goedkeuring te krijgen. De huidige inschatting is dat de lancering van de projectoproep zal volgen in het tweede kwartaal van 2022.
De lancering van de projectoproep ‘Desinformatie’ staat nog steeds gepland op 21 maart 2022. Het lijkt ons opportuun om die timing aan te houden, om verschillende redenen. 21 maart 2022 is de datum die reeds via verschillende wegen gecommuniceerd is naar de sector. Zij zijn dus voorbereid op die datum; we willen het niet nodeloos complexer maken dan nodig, bijvoorbeeld door het naar voren te schuiven. Het lijkt ons ook niet aangewezen om de startdatum van de projecten te vervroegen omdat deze dan in plaats van op 1 oktober zouden moeten starten op 1 juli of 1 augustus, dus tijdens de zomervakantie. Zeker gezien de betrokkenheid van de academische wereld bij deze projecten, lijkt ons dit niet opportuun. De start van het academisch schooljaar 2022-2023 is een mooie timing om de projecten in uitvoering te laten gaan.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Minister, dank u voor het antwoord. 21 maart 2022 is dan misschien toch voor de projectoproep Desinformatie niet meer zo heel ver af. Ik heb begrepen dat in het veld die datum al is meegedeeld en dat men zich daarop voorbereid. Ik begrijp ook wel dat de start van dit project beter aansluit bij de start van het academiejaar.
Oké. Dan heb ik geen verdere vragen. Er zijn een paar zaken opgehelderd. Het valt te hopen dat de vertraging bij de Europese Commissie beperkt blijft tot enkele maanden en dat het inderdaad geen zes maanden worden.
Ik kijk vooral uit naar de voorstellen waarmee de verschillende spelers zullen afkomen. Ik hoop dat daar toch zaken inzitten die toekomstgericht zijn en waarmee we Vlaanderen op een innovatieve manier op de kaart kunnen zetten.
We kijken ernaar uit!
De vraag om uitleg is afgehandeld.