Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer De Roo heeft het woord.
Minister, ik heb u op 17 juni en 1 september 2021 twee schriftelijke vragen gesteld over de onderhoudswerken van de middendijk van het Schipdonk- en Leopoldkanaal.
Om Gent en de Leiestreek van overstromingen te vrijwaren, werd in 1863 het verbindingsstuk van het Afleidingskanaal van de Leie tussen Schipdonk in Zomergem en Heist in gebruik genomen. Reeds meer dan 150 jaar heeft het zijn waterafvoerfunctie met glans vervuld. Het betreft de uitlaatklep voor waterbeheersing van het Leiebekken. Bij grote Leiedebieten zorgt het Schipdonkkanaal ervoor dat Gent en de Leiestreek van overstromingen gespaard blijven.
Naar aanleiding van de spontane dijkbreuk van de middendijk bij normale waterpeilen in Damme op 30 december 2018 werden verschillende parlementaire vragen geformuleerd. In de antwoorden verwijst de toenmalige bevoegde minister steeds naar de geplande onderzoeken door een multidisciplinair team. Uit tal van onderzoeken en vaststellingen door multidisciplinaire teams en het KennisNetwerk Dijken (KND) blijkt dat er dringend herstellingswerken moeten gebeuren.
De Vlaamse Waterweg (DVW) baseert zich op de uitgevoerde studies en vermijdt piekbelasting bij intensieve afvoerfunctie. DVW zal het Afleidingskanaal van de Leie enkel inzetten bij verhoogde maatschappelijke noodzaak en als alle andere afvoeropties zijn ingezet.
In het antwoord van de minister op mijn schriftelijke vraag van 1 september 2021, lees ik: “Het verhoogd risico op toekomstige bresvorming in de middendijk is moeilijk te becijferen. De informatie uit verschillende studies en proeven uit de periode 2019-2021 wordt gebruikt om beheersmaatregelen (verhoogde monitoring, aangepaste waterhuishouding met lager waterpeil en kleiner peilverschil tussen beide kanalen) te nemen om de toename van risico’s zo beperkt mogelijk te houden. Duidelijk is wel dat dringend werk moet gemaakt worden van een structureel herstel over grote afstand van de middendijk. Het ontwerp daarvan en een antwoord op de andere deelvragen worden onderzocht door een extern studiebureau dat werd aangesteld in augustus 2021. De studieopdracht moet ons de concrete wijze, fasering en budgettering van de vereiste definitieve herstel- en beheersmaatregelen kunnen opleveren.”
Minister, aangezien periodieke waterafvoerpieken zoals van 1995 en 2002 op elk ogenblik kunnen optreden, wil ik u enkele vragen stellen. Bent u op de hoogte van het risico dat wordt gelopen door het uitstel van de herstelwerkzaamheden door de aanstelling van een extern studiebureau? Dat levert dus wat vertraging op. Op welke manier zult u zorgen voor een zo snel mogelijk herstel van het Schipdonk- en Leopoldkanaal?
Minister Peeters heeft het woord
Mijnheer De Roo, u verwijst naar mijn omstandig antwoord op uw schriftelijke vragen. Ik kan u verzekeren dat onze administratie zich zeer goed bewust is van de risico’s die er op dit ogenblik zijn. Deze risico’s kunnen we niet snel genoeg verminderen door gerichte en juiste investeringen asap uit te voeren. Net daarom heeft De Vlaamse Waterweg beslist om een extern studiebureau aan te stellen, om zo sneller werk te maken van de noodzakelijke herstellingen aan de middendijk.
Er zijn inderdaad al een aantal studies uitgevoerd, zoals in de schriftelijke vragen is omschreven. De voorbije maanden werden de onderzoeksresultaten van de reeds uitgevoerde studies verder geanalyseerd. Hierbij werden de beschikbare databronnen gecombineerd: de visuele waarnemingen, tal van metingen, sonderingen enzovoort. Dit moet toelaten om de meest kritische zones en eventuele lokale anomalieën te detecteren, en daarmee zo snel mogelijk aan de slag te gaan.
Tegelijk heeft men via een aantal labo-onderzoeken meer gedetailleerde grondparameters bepaald. Dit alles moet ertoe leiden een aantal stabiliteitsstudies en ontwerpoplossingen heel gericht en correct uit te voeren.
De risico’s zijn gekend en men wil op een correcte wijze alle mogelijke gegevens aanpakken en alle mogelijke werken gefaseerd uitvoeren. De middendijk kan immers falen op verschillende manieren. Een snel herstel van één element, bijvoorbeeld enkel een breuksteenbestorting, kan wel voor meer veiligheid zorgen voor een bepaald item, maar kan ook een onmiddellijke impact hebben op andere facetten. Daarom zegt DVW dat het extern studiebureau alles moet opvolgen, coördineren en de werken plannen. Vertraging is dus zeker niet wat we willen, maar wel een gecoördineerde en gefaseerde aanpak voor dat noodzakelijke herstel.
Ik kom tot uw tweede vraag, over het zo snel mogelijk tot een herstel komen. Ze doen er alles aan om de herstellingen in de meest kritische zones zo snel mogelijk op te starten. Dat zal alleszins gebeuren in 2022. Er zijn daarvoor ook middelen opgenomen in ons investeringsplan. In 2021 hadden we een vast bedrag van 1 miljoen euro inzake onderhoud staan voor de kokers van Heist. Daarbovenop is voor 2021 ook een bedrag voorzien van ruim 2 miljoen voor herstellingswerken. Ook voor 2022 hebben we 1 miljoen voor de kokers van Heist en daarnaast 2,5 miljoen euro voor de middendijk. We gaan zeker asap over tot het uitvoeren van de herstellingswerkzaamheden. Het ligt ook in de intentie om daar in 2022 zeker aan voort te werken. Maar het gebeurt dan wel aan de hand van een extern studiebureau, dat de werken verder zal faseren en uitrollen om te zorgen dat we beveiligd zijn tegen een nieuwe breuk in die middendijk.
De heer De Roo heeft het woord.
Uw antwoord stelt mij iets meer gerust dan het antwoord op mijn schriftelijke vragen omdat u het hoge risico ervan en de noodzaak voor het snel herstel hier ook uitspreekt. In het antwoord op mijn schriftelijke vragen kwam het vooral als een opsomming van heel wat zaken die nog bestudeerd moesten worden, terwijl heel wat risico’s al gekend zijn. De staat van de middendijk is vandaag niet goed. Het kan op verschillende momenten, bij wijze van spreken morgen of overmorgen, gebeuren dat daar een dijkbreuk is van die middendijk.
In die zin lijkt het mij goed om die vaart er ook achter te zetten. Ik hoop dat dat extern studiebureau met de verschillende cijfers en de verschillende analyses en de extra cijfers of waarnemingen die ondertussen zijn opgevraagd, snel tot resultaten kan komen. Ik hoor u zeggen: opstart in 2022. Dat is zeer dichtbij, maar 2022 is ook nog lang, om het zo te zeggen. Kunt u misschien iets concreter zijn? Wanneer zou dat studiebureau nu tot een conclusie moeten komen waarmee men effectief aan de slag kan? Wanneer zou dat dan ingang kunnen vinden op het terrein?
Minister Peeters heeft het woord.
Mijnheer De Roo, het is daarom misschien ook goed dat u de vraag om uitleg hebt ingediend. In de schriftelijke vragen – ik heb ze hier ook bij mij liggen – staat inderdaad heel veel opsomming van alle mogelijke studies en dergelijke. Ik zeg zelf ook heel vaak dat we moeten overgaan tot actie en niet blijven studeren.
Hier is het specifiek omdat het allemaal zo verweven is met elkaar dat men dat extern studiebureau onder de arm genomen, om te bekijken hoe we stap voor stap een en ander gaan doen. Dat bureau gaat op basis van alle uitgevoerde studies daarmee aan de slag om gericht dat werk te doen en dan dat werk te doen.
Een heel juiste timing van de uitvoering van de werken heb ik nu niet bij me. Maar ze willen alleszins de meest kritische zones in 2022 aangepakt hebben. Ook in 2023 zullen nog werken uitgevoerd worden, sowieso. Men zal daar gestaag en aan de hand van wat het extern studiebureau aanbeveelt, werken uitvoeren. Ik neem aan dat dat, zodra ze de heel concrete timing hebben, ook online en zeker ook naar mensen in de omgeving gecommuniceerd zal worden, zodat er daar voor iedereen wat meer geruststelling is. Hopelijk kan dat ook u geruststellen.
De heer De Roo heeft het woord.
Dank u voor uw bijkomend antwoord, minister. Ik denk dat het risico hoog op de radar moet staan en dat de verschillende gegevens nu heel snel tot hun conclusie moeten komen. Laat ons vooral hopen dat er ondertussen geen calamiteiten optreden en dat een deel van het risico, bijvoorbeeld de slechte staat van de middendijk die nu al gekend is, dan geen plots probleem vormt. Ik hoop vooral dat de herstellingswerkzaamheden op korte termijn uitgevoerd kunnen worden. Dank u voor de opvolging daarvan.
De vraag om uitleg is afgehandeld.