Verslag vergadering Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid
Verslag
Mevrouw Joosen heeft het woord.
Minister, op de Europese landbouwraad van 11 en 12 oktober laatsleden vroeg u de toestemming van de Europese Commissie om uitzonderlijke maatregelen te mogen nemen voor de varkenssector en zo de nodige steun te kunnen bieden aan deze sector. Ondanks de steun van heel wat lidstaten toen kreeg u toch een njet op uw vraag. Dat was een harde dobber voor de sector, want zoals u weet, staat intussen bij velen het water aan de lippen.
Volgende week maandag 15 november staat er een nieuwe Europese landbouwraad gepland. We weten ondertussen dat u de vraag om steun aan de sector opnieuw op tafel zult leggen. Ik ben benieuwd welke vragen u daar zult stellen, want ik veronderstel dat, als we louter hernemen wat we vorige keer hebben gevraagd, dat onvoldoende zal zijn om de Europese Commissie te overtuigen.
In het verleden werd er reeds een aantal keren een zak geld gegeven vanuit Europa die kon worden verdeeld. Maar deze manier van handelen heeft natuurlijk geen impact op het marktaanbod en is dus geen structurele oplossing. Ik sta niet alleen met die mening, ook onze Europese attaché Pieter Lietaer is blijkbaar diezelfde mening toegedaan, zoals hij twee weken geleden in deze commissie heeft toegelicht.
In de commissie van 13 oktober 2021 heb ik erop gewezen dat het nodig is om over te gaan tot een structurele aanpak. Een grondige hervorming met het oog op duurzaamheid, leefbaarheid en dierenwelzijn moet de Vlaamse varkenssector redden. Maar daarvoor hebben we natuurlijk nog heel wat werk voor de boeg.
Minister, hebt u opnieuw steun van heel wat landen voor uw vraag op de landbouwraad van 15 november?
Welke vragen zult u daar concreet voor de varkenssector op tafel leggen?
Dient de Europese Commissie niet mee na te denken over structurele maatregelen, maatregelen die de sector structureel zullen veranderen, in plaats van steeds te verwijzen naar maatregelen die we kunnen nemen op nationaal niveau?
Wat ziet u nog mogelijk indien u volgende week opnieuw een njet zou krijgen op de Europese landbouwraad?
Zult u, zoals reeds aangekondigd, samen met de verschillende stakeholders uit de sector, opnieuw aan tafel gaan zitten?
Wat zijn uw verwachtingen omtrent deze Europese landbouwraad?
Minister Crevits heeft het woord.
Collega Joosen, eerst en vooral wil ik beamen dat er effectief een structurele aanpak nodig is. Dat is ook wat ik beoog met de middelen die de Vlaamse Regering heeft vrijgemaakt. Met die steun willen we op langere termijn werken aan een grotere meerwaardecreatie voor de varkenssector en op die manier ook voor grotere marges. Als je meer meerwaarde hebt, heb je ook grotere marges.
Het is belangrijk dat de sector zich veerkrachtiger kan opstellen tegen ontwikkelingen waar de sector niet direct vat op heeft. De liquiditeitssteun wordt dus ook vanuit die optiek georganiseerd.
Ik heb vroeger al gezegd dat ik de druk op de Europese Commissie om maatregelen te nemen absoluut hoog wil houden. Op de landbouwraad van oktober hebben we een heel brede coalitie op de been kunnen zetten, met meer dan twintig lidstaten die onze vraag om EU-steunmaatregelen hebben gesteund.
Die coalitie staat nog altijd overeind. Mijn diensten zijn in contact met de andere lidstaten over deze kwestie. We zullen de crisis in de varkenssector en onze vraag om de activering van steunmaatregelen herhalen op technisch niveau en op de raad. Het is immers de Europese Commissie die de bevoegdheid heeft om deze crisismaatregelen op te zetten.
Op EU-niveau komt het er vaak op aan om te blijven kloppen op dezelfde nagel – lang, lang, lang.
Ook bij eerdere crisissen was het regelmatig zo dat de Commissie niet direct overstag gaat. Samen met andere lidstaten probeer ik dus de druk hoog te houden, zodat de Commissie ook tussenkomt. Per slot van rekening hebben we hier te maken met een EU-brede marktcrisis, en de Commissie is ook het best uitgerust om adequaat op te treden.
Ik ben er ook voorstander van dat de Commissie goed nadenkt over die structurele aanpak. Er is het acuut probleem van de liquiditeit van onze varkensboeren, waar we ook op Vlaams niveau een beetje kunnen ingrijpen, maar daarnaast moet er ook op langere termijn nagedacht worden over hoe we in Europa minder afhankelijk worden van voorkeuren van derde landen, of van de impact van dierziektes zoals de Afrikaanse varkenspest. Ik denk dus dat de actie van de Europese Commissie op beide problemen toegespitst zou moeten zijn, dus zowel liquiditeit als een structurele verbetering.
Natuurlijk kijken de stakeholders uit naar een antwoord op de crisis. Ik houd ook nauw contact met hen. We hebben ook overleg gehad, maar daarop heb ik een paar weken geleden al geantwoord, denk ik. Ze kijken daarbij zowel naar Vlaanderen als naar België, als naar Europa. Zij verwachten ook dat er bepaalde maatregelen genomen zullen worden om tegemoet te komen aan de grote zorgen die er in de sector zijn.
Mevrouw Joosen heeft het woord.
Dank u wel voor uw antwoord, minister. De Europese piste leek twee weken geleden reeds wat dood te lopen door de njet van de Europese Commissie. Ik vind ook dat u vandaag niet echt positief gestemd bent. Het is toch belangrijk dat u de vraag opnieuw op tafel legt. U geeft ook aan dat 3800 familiebedrijven vandaag in financieel en mentaal bijzonder moeilijke omstandigheden werken. Ik denk dus dat het belang van die maatregel op korte termijn heel duidelijk is, en dat die ook best verdedigbaar is. Het zijn natuurlijk geen structurele oplossingen en ze hebben geen impact op het marktaanbod. Het is dus uiteraard heel belangrijk dat we overgaan tot structurele maatregelen als we die sector in Vlaanderen nog een toekomst willen geven. Gelukkig geeft u zelf ook heel duidelijk aan dat u daar naartoe wilt. Ik vind het dan ook doodjammer dat de Europese Commissie momenteel blijkbaar niet in staat is om mee na te denken over de toekomst van die sector en over structurele maatregelen, of daar op dit moment toch niet toe bereid is. Ik hoop op korte termijn op meer ambities, en ik hoop uiteraard dat die zich volgende week al zullen manifesteren.
Minister Crevits heeft het woord.
We volgen het dossier zeer nauw op. We hebben het zelf op tafel gelegd, dus is het uiteraard ook aan ons om het goed op te volgen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.