Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
De heer Sintobin heeft het woord.
Voorzitter, ik ben blij dat ik fysiek aanwezig kan zijn in deze commissie. Ik heb inderdaad een vraag om uitleg aan de minister. Men zou kunnen denken dat het iets is voor West-Vlaanderen. Maar het gaat niet alleen West-Vlaanderen aan, voorzitter. Het is wellicht ook daarom dat u deze vraag om uitleg hebt toegelaten.
Minister, West-Vlaams provinciegouverneur Carl Decaluwé – soms noemen we hem de sheriff van West-Vlaanderen – heeft tijdens de zomer voorgesteld – ik weet niet of het was omdat het komkommertijd was, maar het heeft in ieder geval wel wat media-aandacht gekregen – om over de hele kustlijn een thermisch cameraschild uit te bouwen om zogenoemde ‘smallboats’ te onderscheppen. De West-Vlaamse gouverneur vraagt – uiteraard, zou ik zeggen – aan de Federale, maar ook aan de Vlaamse Regering om samen met Europa te investeren in dergelijk cameranetwerk. Die vraag komt er na – ik denk dat iedereen dat wel weet – zorgwekkende cijfers van het Europese grensbewakingsagentschap Frontex, waaruit blijkt dat er meer en meer vluchtelingen – en zeker gelet op de huidige situatie, bijvoorbeeld in Afghanistan, zal dat alleen maar toenemen –, illegalen zijn die de Europese buitengrenzen oversteken. En ook aan de Vlaamse kust, ook in Zeebrugge – u weet het of niet, maar ik woon in Brugge en Zeebrugge behoort tot Brugge – is de stijgende tendens van vluchtelingen/illegalen te merken. Dat is zo aan onze kust van De Panne tot aan Zeebrugge en zelfs verder, tot in Blankenberge. Het begint natuurlijk ook in Frankrijk, waar vroeger toch een aantal grote vluchtelingenkampen waren, en nu opnieuw steeds meer. Halverwege 2021 waren er al ruim drieduizend illegalen geteld.
De gouverneur dringt er bij de Federale en de Vlaamse Regering op aan om te investeren in thermische camera’s langsheen de Vlaamse kustlijn. “De zogenaamde high performance-camera's kunnen mijlenver op zee – volledig privacyproof – de kleinste warmtebron ontdekken die niet detecteerbaar is op de bestaande radars ingezet voor de smallboats. Hiermee kunnen mensenlevens worden gered, in alle mogelijke omstandigheden en over alle seizoenen heen.” Ik wil hier toch wel duidelijk stellen, los van de meningen en visies op de problematiek van de illegalen en asiel en migratie, dat niemand wil dat mensen sterven op zee. “Ook douane, milieu-inspectie en drugbestrijdingsteams kunnen hiervan gebruikmaken om op een heel efficiënte wijze delicten te ontdekken”.
Minister, de West-Vlaamse gouverneur had gezegd om contact op te nemen met de diverse overheden. Heeft hij reeds contact opgenomen met de Vlaamse Regering? Zo ja, wat was het resultaat van dit onderhoud?
Wat is überhaupt de visie van de Vlaamse Regering op dit thermisch cameraschild?
En dan heb ik een misschien wat eigenaardige vraag. Maar welke bevoegdheid heeft de Vlaamse Regering eigenlijk in dezen?
Is de Vlaamse Regering bereid om mee te investeren in dit cameraschild? Zo ja, ik denk dat één zo’n camera 400.000 euro kost, volgens wat ik heb gezien. Het is dus een heel dure operatie. Bent u bereid om daar mee in te investeren?
Bent u bereid om of bent u al in overleg gegaan met het federale niveau en met Europa?
Minister Peeters heeft het woord.
Mijnheer Sintobin, ik dank u voor uw vragen. Het is een zeer terechte bekommernis rond de beelden die we inderdaad soms her en der zien.
Ik kan u alleszins meegeven dat er, in het kader van de structuur van de Kustwacht, permanent contact en een constructieve samenwerking is tussen de diensten van zowel de gouverneur van West-Vlaanderen, als de Vlaamse als de federale partners die allen een bevoegdheid uitoefenen op de Noordzee.
Mee op vraag van het Agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust (MDK) werd op 5 juli van dit jaar over de thermische camera’s een afzonderlijke meeting georganiseerd tussen de gouverneur Decaluwé, onze administrateur-generaal van MDK en iemand van Defensie.
Daar werd het engagement bevestigd om verder te onderzoeken of die cameradekking volstaat, zowel de thermische als de bestaande Vlaamse cameradekking, en ook om de mogelijkheden van het inzetten van drones verder te bekijken. Men gaat daarbij alle issues die er zouden kunnen zijn op tafel leggen, zowel de juridische, de financiële als uiteraard de praktische issues. Al die issues zal men daar verder uitwerken.
Men heeft een thermisch schild gebruikt in het kader van een testfase in de politiezone Westkust. Men had daar vijf thermische camera’s geplaatst, die in staat zijn om warmtebronnen, zoals mensen, te detecteren tot op 30 kilometer vanaf de kustlijn. Zo kunnen ze de volledige kustlijn coveren. In die zin kan dat dus zeker een mogelijkheid bieden om voor meer veiligheid te zorgen voor de mensen op zee. Die eerste test werd gefinancierd door de gouverneur van West-Vlaanderen.
Vervolgens hebben wij, zowel de Vlaamse als de federale overheid, eind augustus een schrijven ontvangen van de gouverneur van West-Vlaanderen. Daarin deelt de gouverneur zijn – terechte, kan ik wel zeggen – bekommernissen mee en vraagt hij om verdere stappen te ondernemen in dit dossier. Wat de terechte bekommernissen betreft: als het gaat over mensenlevens moeten we inderdaad bekijken wat we kunnen doen om te zorgen voor meer veiligheid voor deze mensen.
Camera’s kunnen alleszins helpen en ze kunnen zeker ook een belangrijk element zijn om te voorkomen dat die mensen op zee geraken. Dat is sowieso een belangrijk issue. Zij beseffen vaak niet wat voor een groot risico het inhoudt om met zo’n klein bootje de zee op te gaan. Camera’s kunnen daarin in ieder geval helpen, maar zijn niet het enige sluitstuk. Het moet eerder worden bekeken als een aanvulling op andere tools en in het kader van de hele transmigratieproblematiek verder worden bekeken.
U vraagt naar de specifieke bevoegdheid van de Vlaamse overheid en of we bereid zijn om mee te investeren. Qua bevoegdheidsverdeling kan ik u meedelen dat de Vlaamse overheid bevoegd is voor het safety-aspect, het redden van mensen, terwijl de federale overheid bevoegd en aansprakelijk is inzake de veiligheid, het security aspect.
Het Maritiem Reddings- en Coördinatiecentrum (MRCC) staat in voor de coördinatie bij eventuele reddingsacties op zee. De kerntaak voor de mogelijke uitbouw van een thermisch schild ligt bij de diensten die bevoegd zijn voor kustbewaking, grenscontrole en de bestrijding van mensensmokkel. Het is dan ook aangewezen dat de actieve schermbewaking en de rol van projectleider aan een van die diensten wordt toevertrouwd.
Vanuit Vlaanderen bekijken wij alleszins hoe en op welke manier wij kunnen deelnemen in dit proces. Intussen hebben we vernomen dat, in het kader van de testfase, het Verenigd Koninkrijk zou hebben laten weten dat zij ook bereid waren om één camera te financieren.
Kortom, het laatste is daar nog niet over gezegd. Wij delen zeker de bekommernissen van de gouverneur van West-Vlaanderen. Er mogen sowieso geen mensenlevens verloren gaan op zee. We onderzoeken samen met de andere partners in welke mate zo’n thermisch cameraschild toekomstgericht soelaas kan bieden, met het oog op de veiligheid van eenieder.
De heer Sintobin heeft het woord.
Minister, tja, een echte oplossing voor het probleem is natuurlijk een streng asiel- en immigratiebeleid. Zolang dat er niet komt, zullen we altijd worden geconfronteerd met de problemen. Wij die daar niet zo ver vandaan wonen, worden er regelmatig mee geconfronteerd. Vooral de mensen die daar wonen, worden geconfronteerd met de illegalen die voor overlast zorgen. Het blijven natuurlijk mensen. En ik wilde toch nog eens herhalen: niemand wil dat er mensen sterven op zee. Ik begrijp ook wel dat die mensen dat proberen. Maar de laatste tijd is het opnieuw heel erg aan het worden, vanuit Noord-Frankrijk, dan De Panne en zo gaat het altijd maar verder, op van die kleine bootjes. We denken altijd dat illegalen de oversteek naar Engeland willen maken. Maar de laatste maanden blijkt dat de omgekeerde beweging ook op gang komt, omdat er in Engeland momenteel een strengere immigratiewetgeving wordt ontplooid.
Maar het zou inderdaad goed zijn om, in afwachting van dat strenger asiel- en migratiebeleid, initiatieven te nemen om ervoor te zorgen dat mensen niet sterven op zee. U bent er als Vlaamse overheid toe bereid om daar mee over na te denken. De vraag is natuurlijk of u ook bereid bent om te investeren en wat u bereid bent om te investeren. Want ik heb het daarnet al gezegd: 400.000 euro. De gouverneur sprak van een zestal camera's langsheen de kustlijn. Er is inderdaad een proefproject geweest in De Panne, aan de Westkust, waarvan de evaluatie positief was, zo heb ik vernomen.
De vraag blijft: wat ziet u als budget vanuit de Vlaamse overheid? Ik weet dat het misschien niet evident is om daar nu in een-twee-drie op te reageren. En wat ziet u als tijdspad? Want ondertussen blijft alles verder gaan. Ik kan mij voorstellen dat er op het overleg... U hebt zelf de problematiek geschetst. En uiteraard wist ik wel wat de bevoegdheidsverdeling was, maar ik wilde u het ook nog eens horen zeggen, om er nog eens op te wijzen hoe complex een en ander is.
Voorzitter, ik heb een korte zijvraag wat betreft die illegalenproblematiek. Er is al heel wat gebeurd. Wat de oplossing betreft die door de Vlaamse overheid werd aangereikt wat betreft de parkings langs de snelweg, met het afsluiten van parkings en het betalend maken van parkings: ik kom dagelijks vanuit Brussel naar West-Vlaanderen. Door het afsluiten van die parkings ontstaan er toch heel wat onveilige toestanden op de autosnelwegen, waarbij vrachtwagens gewoon langs de autostrade parkeren. Dat is toch ook een groot probleem, zou ik zeggen.
Minister Peeters heeft het woord.
Mijnheer Sintobin, ik dank u voor uw bijkomende vragen. U zult begrijpen dat ik vandaag inderdaad nog geen zicht hebt op de timing en op het budget. Het schrijven van de gouverneur dateert van 18 augustus. We zullen met de andere diensten bekijken hoe we daar verder gevolg aan kunnen geven.
Wat betreft het verhaal van de snelwegparkings, moet ik zeggen dat wij vooral zorgen voor de afsluiting van de snelwegparkings, omdat we heel veel klachten kregen dat een aantal transmigranten zonder meer de autosnelweg overstaken. En dan is het een risico voor iedereen, voor henzelf, maar ook voor andere weggebruikers. Dat vrachtwagenchauffeurs daardoor dan op de pechstrook gaan parkeren, mag daar zeker niet het gevolg van zijn. We nemen uw opmerking zeker mee. Ik had er zelf nog geen klachten over gekregen, maar ik neem het zeker mee. Het kan niet de bedoeling zijn dat men dan de snelwegparkings niet meer gaat gebruiken. We nemen dat mee en ik maak het zeker over aan onze diensten om dat verder op te volgen.
De heer Sintobin heeft het woord.
Wat dat laatste betreft, wil ik zeggen dat ik, als ik Brussel buitenrijd, onmiddellijk zie dat alle parkings van Brussel naar de kust vol, vol, vol staan. Die vrachtwagens moet ergens naartoe. Ofwel parkeren ze zich langs de autostrade ofwel nemen ze een afslag en staan ze ergens waar dat problemen geeft, langs gewone wegen, in dorpen enzovoort. Dus ja, het is toch wel een probleem.
De vraag om uitleg is afgehandeld.