Verslag vergadering Commissie voor Brussel en de Vlaamse Rand en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Vanlouwe heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, we zullen het hier niet hebben over de Nederlandstalige school De Knapzak die door Groenen en socialisten uiteindelijk heeft moeten sluiten, maar laten we het hebben over BRUZZ, de Vlaams-Brusselse media in onze hoofdstad.
Minister, iedereen weet dat er binnenkort moet worden onderhandeld over de nieuwe beheersovereenkomst 2021-2025. In uw beleidsnota kondigde u aan dat het afsluiten van deze nieuwe beheersovereenkomst wordt voorafgegaan door een evaluatie van de huidige werking, met aandacht voor de crossmediale samenwerking tussen televisie, radio, website en het magazine, de pluriformiteit, het bereik van ieder medium en de wijze waarop de band Brussel-Vlaanderen versterkt kan worden. Mijn fractie is hier in ieder geval voorstander van omdat wij denken dat vier deelstaten niet echt de oplossing is, zeker niet voor Brussel.
U geeft in uw beleidsnota aan dat u in de nieuwe beheersovereenkomst volgende beleidsopties wenst te nemen. Ten eerste wilt u de zichtbaarheid van BRUZZ in Vlaanderen verhogen. Op zaterdag is BRUZZ, of bepaalde fragmenten, op Eén te zien. U kent de sterkte van de website en het bereik van het magazine, dat door vele pendelaars wordt gelezen. Het tweede is het bereik verhogen, vooral bij jonge doelgroepen. U wilt ook het Nederlands en de meertaligheid in Brussel versterken. Ten slotte wilt u de positionering van BRUZZ complementair maken aan die van grote en dominante supranationale mediaspelers door onder meer strategische partnerschappen aan te gaan met bijvoorbeeld de VRT.
Over deze thematiek heb ik voor u volgende vragen. Minister, hoe staat het met de evaluatie van BRUZZ? Er wordt gewerkt aan de nieuwe beheersovereenkomst – of ik hoop toch dat er al voorbereidingen zijn gebeurd. Kunt u meer toelichting geven over de werkwijze en over wie de evaluatie zou uitvoeren? Indien de evaluatie reeds zou zijn afgerond, kunnen wij die krijgen, alsook uw toelichting hierover? Indien ze nog niet is afgerond, welke timing beoogt u hiervoor?
In hoeverre werd of wordt in deze evaluatie rekening gehouden met de beleidsopties die u zelf naar voren schuift?
Ik heb twee heel specifieke vragen. Blijkt uit de bereikcijfers dat jongeren ondervertegenwoordigd zijn? U hebt dat inderdaad vooropgesteld. Ik vind het magazine zeer aantrekkelijk, maar ik vind dat het bijzonder gericht is op jongeren. In Brussel is er ook een ouder publiek, dat uiteraard ook graag wordt geïnformeerd over culturele activiteiten en over alles wat er gebeurt in de hoofdstad. Ik weet dat het niet gemakkelijk is. Als minister van Media weet u ook dat voor de verschillende zenders van de openbare omroep – Eén, Klara, MNM enzovoort – een verschillend doelpubliek bestaat. Dat is net de moeilijkheid. Hoe zult u dat met BRUZZ doen om niet alleen jongeren, maar ook ouderen en dertigers en veertigers te bereiken?
Hoe evalueert u het eengemaakte magazine? We hebben er al veel over gediscussieerd: de blauwe kant – ik bedoel het niet ideologisch – met de cultuurbladzijden; de rode kant met meer actualiteit. Ik ga me er niet verder over uitspreken, we kunnen er ook wel eens een boompje over opzetten.
Wat is de timing voor de nieuwe beheersovereenkomst 2021-2025? Is de nieuwe beheersovereenkomst volgens u een goed moment om het personeelsbeleid eens te onderzoeken, goed wetende dat bepaalde journalisten de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt?
Ten slotte, hebt u reeds overleg gehad met uw bevoegde collega binnen het College van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) in het kader van de nieuwe beheersovereenkomst?
Kunt u meer toelichting geven over de raakpunten en verschillen in visie die de Vlaamse Gemeenschap en de VGC eventueel zouden hebben met betrekking tot de rol die BRUZZ moet spelen en hieruit voortvloeiend de inhoud van de nieuwe beheersovereenkomst die uiteraard tussen drie partners, Vlaanderen, de VGC en de vzw Vlaams-Brusselse Media (VBM) wordt afgesloten?
Minister Dalle heeft het woord.
Collega's, de werkzaamheden over de opmaak van de nieuwe samenwerkingsovereenkomst en de voorafgaande evaluatie zijn opgestart. De timing die mijn administratie, samen met die van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, heeft opgesteld, gaat als volgt. We zullen de evaluatie de komende maanden starten. We zullen ook streven naar het uittekenen van de grote lijnen voor de beheersovereenkomst 2021-2025 tegen de zomer van 2020. Het is inderdaad de bedoeling dat op 1 januari 2021 de nieuwe beheersovereenkomst op een goede manier in werking kan treden.
De evaluatie gaat specifiek over de uitvoering van de nog lopende beheersovereenkomst. Los van de evaluatie heb ik inderdaad in mijn beleidsnota, waar u naar verwijst, een aantal opties opgenomen die ik in samenspraak met de Vlaamse Gemeenschapscommissie ook meeneem bij de onderhandelingen over de nieuwe beheersovereenkomst 2021-2025.
We hebben de BRUZZ-bereikstudie van TNS Kantar van 2018, die stelt dat BRUZZ 221.000 unieke gebruikers heeft per maand. Een kwart van die gebruikers, 56.000 personen, zitten in de leeftijdscategorie 15 tot 34 jaar. Het zijn dus jonge mensen. Op basis van de selectiviteitsindex stellen we een lichte ondervertegenwoordiging van de jongerendoelgroep vast binnen de totale doelgroep van BRUZZ. Het bereik van BRUZZ bij de jongerendoelgroepen wordt ook gemeten in de eerstvolgende bereikstudie van BRUZZ in het voorjaar. Het is wel een belangrijke vaststelling. Als minister van Jeugd is het iets wat mij bezorgd maakt, maar u hebt gelijk dat het ook voor andere omroepen, bijvoorbeeld de openbare omroep, een grote uitdaging is. Zij hebben natuurlijk verschillende kanalen om dat te doen: via Ketnet, via MNM enzovoort. Bij BRUZZ is dat natuurlijk een beetje anders.
BRUZZ zet via verschillende redactionele en promotionele initiatieven in op jongeren, zoals bijvoorbeeld met de jongerenwebsite BRUZZ Ket en de uitbouw van en experimenten met BRUZZ social media op YouTube, Instagram, Twitter en Facebook. BRUZZ benadrukt terecht de noodzaak aan ruimte om te experimenteren met nieuwe mediavormen die jongeren kunnen aanspreken.
Als we dan komen bij het eengemaakte magazine, deel ik niet helemaal uw aanvoelen dat het heel sterk op jongeren is gericht. Ik denk dat jongeren een plaats krijgen, maar ik denk dat het ook voor oudere lezers een interessant magazine is. Ook de methodiek om te werken met een magazine per week, waar het decennia geleden nog uitzonderlijk was, maakt het een interessant concept in het medialandschap. Ik ben enkele weken geleden naar Roularta in Roeselare geweest, waar men de Krant van West-Vlaanderen heeft. Via een online platform heeft men elke dag actueel nieuws, maar er is ook een papieren krant op donderdag. Ik denk dat dat een toekomstgerichte visie is. Papier blijft belangrijk, zeker in het weekend is dat interessant. Tijdens de week ligt dan de focus op het digitale. Het is een interessante aanpak, die vroeger uitzonderlijk was maar die toekomstgericht is en ook veelbelovend voor BRUZZ in Brussel.
De evaluatie van het eengemaakte magazine maakt deel uit van de evaluatie-oefening waarover ik het daarnet had. Die zal onder meer gebeuren in complementariteit met de andere media van BRUZZ, in het bijzonder het online aanbod. Ik vang wel een aantal positieve signalen op. Ik vind de integratie op zich geslaagd. BRUZZ beschouwt het ook als een geslaagde operatie. De eenmaking heeft een positieve invloed gehad op het vlak van druk, distributie, advertentiewerving en visibiliteit in de stad. Het is een belangrijke pijler van het BRUZZ-mediaplatform, dat bijvoorbeeld ook aandacht heeft voor de actualiteit en cultuurberichtgeving bij de gebruikers, en dat op een verdiepende manier met achtergrond en analyse, terwijl de website focust op snel nieuws. Ik beschouw de huidige vorm van het magazine en het opzetten ervan ook niet per se als een eindpunt. We moeten dat onderzoeken in het kader van de evaluatie en van de beheersovereenkomst. Vanuit die interne overeenkomst en de interne evaluatie binnen het veranderende medialandschap, zullen we ook, in functie van het nieuwe beleidsplan, het magazine al dan niet verder laten evolueren. Ik denk dat het een belangrijke vraag is hoe we dat aanpakken. Mijn algemene appreciatie is zeker niet negatief, integendeel, maar we moeten zeker niet op onze lauweren rusten en nagaan hoe we het nog kunnen versterken.
Ik heb al verwezen naar de timing.
Pensionering is ook iets wat ik tegenover de VRT erg benadruk. Collega Brouwers is daarvan getuige in de commissie Media. Ik kom niet tussen in het operationeel beheer van die autonome instellingen, niet van de VRT en ook niet van BRUZZ. Het gaat over het personeelsbeleid van de vzw Vlaams-Brusselse Media die een privaatrechtelijke rechtspersoon is en die voor de uitvoering van haar doelstellingen en opdrachten, het autonoom inzetten van haar financiële middelen, het voeren van een personeels- en investeringsbeleid binnen in het kader van de beheersovereenkomst bepaalt. Op strategisch vlak kunnen we daar natuurlijk wel mee bezig zijn. In het kader van de beheersovereenkomst kunnen we zeker strategische kwesties rond human resources onderzoeken maar operationeel nagaan, bijvoorbeeld rond personen die op pensioen gaan, hoe dat moet worden georganiseerd, is iets voor het management en eventueel voor de raad van bestuur van BRUZZ.
In het kader van de nieuwe beheersovereenkomst heb ik overleg gehad met mijn collega binnen het College van de VGC. Het is de bedoeling om opnieuw een tripartite overeenkomst te sluiten, niet met werkgevers en vakbonden, maar met de VGC en de Vlaamse Gemeenschap. Ik denk dat dat de manier van is werken. We willen dat trouwens, zoals ik hier ook al heb gezegd, doen ten aanzien van heel wat andere van onze goede Brusselse partners. Het is het meest efficiënt.
Ik denk dat we een gedeelde visie hebben rond BRUZZ met een aantal eigen aandachtspunten die heel erg complementair zijn. In mijn eigen beleidsnota ben ik er relatief uitgebreid op ingegaan. Ook in het VGC-bestuursakkoord staan er een aantal elementen. In elk geval zijn beide overheden het erover eens dat we BRUZZ moeten blijven ondersteunen als een Brussels crossmediaal mediawerk en waken we erover dat deze doelstellingen in een steeds wijzigende stad als Brussel en in relatie tot Vlaanderen, actueel blijven, binnen de beleidskrijtlijnen zoals beschreven in de beleidsnota. U kunt het lezen op pagina 16 en 17, maar ik denk dat u dat al had gezien.
Bijkomende beleidsaccenten die zowel de Vlaamse Regering als de Vlaamse Gemeenschapscommissie wensen te leggen, zijn de aandacht voor een aantal transversale thema's in het kader van het gelijkekansen- , armoede- en inclusief beleid. Het opnemen van een specifiek jongerenluik in het meerjarenplan is gericht op het verhogen van de kansen van de Brusselse jongeren en op de aanwezigheid van de Brusselse jongeren. Ik verwijs in dat verband ook naar de oproep van de Vlaamse Jeugdraad om jongeren in al hun verscheidenheid aan bod te laten komen in de media. Ik denk dat het ook voor BRUZZ een grote uitdaging is in een diverse en meertalige stad als Brussel.
Daarnaast behoren ook een onafhankelijke redactie, kwaliteitsbewaking en vorming van jonge journalisten tot de kern van de nieuwe beheersovereenkomst. Dit is essentieel. Met respect voor de autonome redactionele autonomie van BRUZZ moeten we ook zeker hen ondersteunen in hun aandacht voor kwaliteitsvolle journalistiek, net als een volledige beeldvorming van de Brusselse diversiteit, dit zowel in de thema's die aan bod komen als in de beeldvorming zelf.
De heer Vanlouwe heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw uitvoerig antwoord.
De evaluatie moet inderdaad gaan over de lopende beheersovereenkomst, maar ik neem aan dat de evaluatie de basis moet zijn voor de nieuwe beheersovereenkomst. We moeten kunnen nagaan waar de knelpunten zijn en waar we ervoor kunnen zorgen dat er nog een groter bereik is en nog een andere, betere berichtgeving zou kunnen zijn. Media – maar dat weet u beter dan ik – moet zich voortdurend aanpassen aan digitale ontwikkelingen.
Ik vind het toch wel boeiend dat u zegt dat de openbare omroep verschillende kanalen heeft – ik heb ze daarstraks ook opgesomd –, maar ook BRUZZ heeft verschillende kanalen: digitaal, het magazine, radio, televisie. Dat creëert natuurlijk ook mogelijkheden en opportuniteiten om een breed publiek te bereiken, gaande van jong tot oud.
Ik begrijp natuurlijk dat u zich als minister van Brussel focust op de jongeren, wat uiteraard zeker moet gebeuren, maar tegelijk moet BRUZZ ook voldoende aandacht hebben voor senioren in deze stad, voor veertigers, voor vijftigplussers. Ik ben geen specialist, maar ik denk dat het toch mogelijk moet zijn wanneer men die verschillende kanalen heeft. Ik stel voor mezelf ook vast dat ik eerder digitaal de actualiteit volg dan te wachten op het magazine. Ik haal de actualiteit van Brussel uit de website van BRUZZ.
Ik hoop dat er voldoende aandacht wordt besteed aan, wat u ook hebt gezegd, de band tussen Vlaanderen en Brussel. BRUZZ wordt inderdaad gelezen door een breed Vlaams-Brussels publiek, ook door Franstaligen in Brussel. BRUZZ wordt uiteraard ook gelezen door de vele pendelaars die elke dag naar de stad komen, die hier 's avonds graag blijven hangen en de stad willen leren kennen en wensen te ontdekken. Het versterken van de band tussen Vlaanderen en Brussel moet in de nieuwe beheersovereenkomst dus voldoende aandacht krijgen.
Ik heb u horen spreken over de studie van 2 jaar geleden. 221.000 unieke gebruikers: ik neem aan dat die verspreid zijn over radio, televisie, digitaal, het magazine. Ik weet dat het digitaal gebruik eenvoudiger te meten is, maar ik vraag me af of u die cijfers nog eens opgesplitst kunt geven. Ik weet niet of u ze bij hebt. Ik weet dat ze destijds zijn vermeld in de studie. Ik heb u daarover nog een schriftelijke vraag gesteld.
Zoals u gezegd hebt, hoop ik dat we kunnen rekenen op een onafhankelijke redactie, die op een kwaliteitsvolle manier aan berichtgeving doet over onze stad. Dat is in het belang van de berichtgeving en dat mag ook worden verwacht van een redactie van BRUZZ.
De heer Bex heeft het woord.
Minister, u kon niet antwoorden op de vraag van collega Vanlouwe over het personeelsbeleid en concreet over de mensen die met pensioen zouden gaan. De directeur van BRUZZ, de heer Mariens, heeft dat zelf al gedaan. Hij heeft gezegd dat de journalisten die met pensioen gaan, door de besparingen op BRUZZ niet kunnen worden vervangen en dat hij ook een aantal interim-contracten niet kan verlengen. Ik denk dat het dus eigenlijk al bekend is.
Minister, ik wil u bedanken voor uw antwoord. Ik denk dat u een goede werkwijze hebt geschetst om tot een nieuwe beheersovereenkomst te komen. Wij vinden de onafhankelijkheid van de redactie, die kwaliteitsvol werk moet kunnen leveren, uiteraard ook heel belangrijk. Wij denken dat dat vandaag ook al het geval is.
Ik vroeg mij af of er ook een moment is voorzien waarbij de evaluatie in het parlement zou kunnen worden besproken met het oog op de nieuwe beheersovereenkomst.
Ik heb ook een aantal vragen over de richting die u wilt uitgaan. U hebt verwezen naar een aantal elementen, maar ook in het VGC-akkoord staan er een aantal. Brussel is een diverse stad en BRUZZ moet dat ook uitdragen als men, zoals collega Vanlouwe wil, een voldoende groot bereik wil. Het mag niet alleen in het media-aanbod duidelijk worden, maar evenzeer in het personeelsbeleid en in de raad van bestuur is het nodig dat de Brusselaar zich in al zijn diversiteit kan herkennen. Minister, bent u van plan om ruimte te maken voor die Brusselse diversiteit in de nieuwe beheersovereenkomst? Welke acties denkt u te moeten voeren om te komen tot een meer divers personeelsbestand? Hoe staat u tegenover een meer divers samengestelde raad van bestuur?
Minister Dalle heeft het woord.
Collega Bex, voor de duidelijkheid: ik heb wel geantwoord op de vraag over het personeelsbeleid. Ik heb gezegd dat dat een operationele verantwoordelijkheid is van de gedelegeerd bestuurder, in afspraak met de raad van bestuur, en dat de Vlaamse Regering daar niet tussenkomt, en dat we daarover op strategisch niveau kunnen spreken in het kader van de beheersovereenkomst. Wat u zegt over niet-vervanging, maakt ook deel uit van het operationeel beheer. Ik denk dat het iets genuanceerder is dan u zegt, maar het is niet mijn bevoegdheid om daar uitspraken over te doen.
Ik denk dat ik zeer uitdrukkelijk over diversiteit heb gesproken. Het is een gedeelde bezorgdheid van de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie. Hoe zich dat zal vertalen naar bepalingen in de beheersovereenkomst, maakt het voorwerp uit van de onderhandeling. Ik kan daar niet op vooruitlopen.
Collega Vanlouwe, ik ben het er helemaal mee eens dat jongeren een belangrijke doelgroep zijn, maar dat er nog veel andere belangrijke doelgroepen zijn, in het bijzonder zelfs de senioren. Het klopt ook wel dat bepaalde media daar bijzonder geschikt voor zijn. Lineaire televisie heeft nog altijd een grote toekomst, en zeker bij oudere leeftijdscategorieën blijft het een belangrijk medium om nieuws te bekijken. Ook papier speelt een belangrijke rol. Senioren maken daar nog veel meer gebruik van, en dat is ook normaal. We zullen daar uiteraard op blijven inzetten.
U vraagt naar opgesplitste cijfers, maar ik heb ze niet bij me. We kunnen ze zeker opnieuw laten bezorgen. Dat is geen probleem.
De heer Vanlouwe heeft het woord.
Minister, er is nog een vraag die u niet concreet hebt beantwoord, namelijk de timing van de evaluatie. U hebt gezegd dat de nieuwe beheersovereenkomst vanaf januari 2021in werking treedt, dat u volop bezig bent de werkzaamheden op te starten, maar u bent niet echt in detail gegaan over wie het zou uitvoeren of wanneer er een evaluatiestudie zou worden opgeleverd. Ik weet niet of het nog mogelijk is om daarop te reageren.
Er is al gestart. Men is er al mee bezig. Het is de bedoeling om ongeveer tegen april klaar te zijn met een aantal bevindingen. Dat is de timing. U hebt gelijk. U zegt dat het een evaluatie is van de vorige beheersovereenkomst, maar ze dient natuurlijk ook voor de negotiatie voor de nieuwe. Vandaar dat we ze naar voren hebben geschoven, zodat de onderhandelingen ook goed geïnformeerd kunnen verlopen, mede op basis van de evaluatie.
De vraag om uitleg is afgehandeld.