Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
Mevrouw Wouters heeft het woord.
Minister, in het afvalstoffenplan is er een actie opgenomen die ons moet doen komen tot nieuwe oplossingen voor hoogbouwwijken. We merken dat de klassieke huis-aan-huisinzameling daar vaak niet de meest aangewezen manier is om afval in te zamelen. In hoogbouwwijken waar de selectieve inzameling beter kan, worden lokale besturen aangemoedigd om in samenspraak met de bewoners innovatieve vormen van inzameling uit te testen. Een manier die ondertussen al goed ingeburgerd is, zijn de sorteerstraatjes. Ook samenwerken met privaatrechtelijke inzamelaars kan een meerwaarde zijn om tot oplossingen te komen voor de inzameling in deze wijken. Daarrond kunnen proefprojecten worden opgezet. Aan dergelijke proefprojecten zijn wel voorwaarden gekoppeld op het vlak van selectieve inzameling, kwaliteit en registratie.
Minister, welke voorwaarden zijn gekoppeld aan de proefprojecten? Zijn er momenteel proefprojecten lopende? Zijn die al geëvalueerd? Welke ondersteunende rol kunnen organisaties als de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM), Go4Circle en Fost Plus spelen in deze proefprojecten?
Wat tonen de restafvalanalyses aan in hoogbouwwijken?
Zijn er door lokale besturen al samenwerkingen opgezet met private ophalers? Zo ja, wat houden die samenwerkingen precies in?
Doen lokale besturen volgens u voldoende inspanningen om dit probleem te helpen oplossen? Hoe kunnen wij hen vanuit de Vlaamse overheid stimuleren?
Minister Van den Heuvel heeft het woord.
Collega Wouters, ik wil u feliciteren met de interessante vragen die u hier stelt (Opmerkingen van Wilfried Vandaele)
Gemeend, collega Vandaele.
Daar twijfel ik geen ogenblik aan, minister.
Collega Wouters is erin geslaagd om, tijdens de twee maanden dat ik minister ben, elke week een interessante vraag te stellen. (Opmerkingen van Elke Wouters)
Collega Vandaele heeft mij maar één actuele vraag gesteld.
Nu minister Schauvliege er niet meer is, is de lol eraf. (Gelach)
Afvalinzameling in hoogbouwwijken, dat is inderdaad een thema dat leeft en dat in de toekomst, wanneer we het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen daadwerkelijk gaan uitvoeren, collega's Pira en Sanctorum, nog belangrijker zal worden.
Lokale besturen en intergemeentelijke samenwerkingen kunnen proefprojecten indienen bij de OVAM ter optimalisatie van de selectieve inzameling. Er zijn vijf voorwaarden. Een: het project wordt aangevraagd aan de hand van een projectfiche met bondige projectomschrijving – probleemstelling, doelstelling, het resultaat dat men wil behalen. Twee: het project is duidelijk afgebakend in ruimte en tijd, met een maximale duurtijd van twee jaar. Drie: in de projectaanvraag is opgenomen waar men de problemen vaststelt en actie zal ondernemen. Vier: naast een afgebakende kostenraming, motivatie en bestemming van de aangevraagde financiële ondersteuning moet het project ook een evaluatiecomponent bevatten. Vijf: voor de afronding voorziet het project in een bondige rapportering van de resultaten.
Sinds 2016 zijn in totaal vijf projecten gestart, waarvan drie helemaal zijn afgerond en geëvalueerd. Zowel de OVAM als Fost Plus volgen deze projecten in nauwe samenwerking op. Indien ook privaatrechtelijke inzamelaars betrokken zijn, worden Go4Circle of zijn leden betrokken bij de opvolging.
Wat tonen de restafvalanalyses? De OVAM beschikt niet over specifieke restafvalcijfers van hoogbouwwijken. De projecten met betrekking tot hoogbouw onderzoeken voornamelijk het sorteergedrag in deze wijken en het effect van de inzet van afvalstewards.
Het is een courant gegeven dat privaatrechtelijke inzamelaars door de lokale besturen of intergemeentelijke samenwerkingen contractueel worden ingezet voor de inzameling van bepaalde afvalstromen. In 2016 heeft de Intergemeentelijke vereniging voor duurzaam afvalbeheer regio Mechelen (IVAREM) een proefproject opgezet in samenwerking met de stad Mechelen, Van Gansewinkel, toen nog, Organic Waste Services (OWS) en Indaver in verband met anonieme geweigerde pmd-afvalzakken.
Wat kunnen we doen? Tot hiertoe is het aantal proefprojecten betreffende sorteergedrag in hoogbouwwijken beperkt. In het werkplan voor 2019 voorzien we daarom in een versoepeling van de richtlijnen voor dergelijke proefprojecten en een verhoging van het subsidiepercentage. Bovendien is in het nieuwe werkplan de mogelijkheid van proefprojecten in samenwerking met de privaatrechtelijke inzamelaars expliciet geformuleerd.
Mevrouw Wouters heeft het woord.
Minister, ik ben blij te horen dat er toch al een aantal projecten en zaken bewegen voor innovatie van deze hoogbouwwijken. Het is nodig dat we de lokale besturen daarin blijven ondersteunen. Zoals u daarnet zelf zei: hoogbouwwijken zullen er in de toekomst wellicht nog meer zijn dan vandaag. We mogen de problematiek dus zeker niet onderschatten.
Ik heb nog een bijkomende vraag. Tegen 2024 moeten we van Europa het gft-afval overal gescheiden inzamelen. Wat is de meest efficiënte manier om dat in hoogbouwwijken te doen? Uit een antwoord op een van mijn schriftelijke vragen bleek dat u een gft-container niet altijd het beste idee vindt omdat het bij hoogbouw niet altijd mogelijk is om fracties langdurig te stockeren. Wat kunnen we dan wel doen om dit afval gescheiden in te zamelen?
Wat kan de rol zijn van afvalcoaches in dit verhaal? Nieuwe systemen zullen goed moeten worden geduid. Ik denk dat een papieren foldertje niet aangewezen is voor sommige systemen. Wat kan die rol zijn?
Minister Van den Heuvel heeft het woord.
Ik denk dat ook afvalstewards en -coaches een nuttige rol hebben inzake gft. Het is belangrijk dat er ook nagedacht wordt over collectieve inzamelplaatsen in hoogbouwwoonwijken. In Antwerpen heb je het project van de sorteerstraatjes en gft moet daar ook een plek in krijgen.
Het is dus oplosbaar, maar veel hangt natuurlijk ook af van het gedrag en de mentaliteit van de inwoners. Stewards en coaches kunnen daar een sensibiliserende rol in opnemen.
Mevrouw Wouters heeft het woord.
Ik kan alleen maar herhalen dat het goed is dat er nieuwe systemen op stapel staan, maar we moeten wel oog blijven hebben voor de kostprijs en de haalbaarheid. Het is dus belangrijk dat voldoende gezinnen hierbij aangesloten zijn.
De vraag om uitleg is afgehandeld.