Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Vandaele heeft het woord.
Minister, meer dan 80 procent van de Vlamingen verwarmt zich vandaag nog steeds met een verbrandingsketel op gas of mazout. Een goed onderhoud van de ketel is niet alleen belangrijk voor de levensduur van de ketel, maar ook voor de brandveiligheid van de woning. Een goed afgestelde ketel zorgt daarenboven voor een betere verbranding en draagt zo bij tot een minder vervuild leefmilieu.
U kondigde reeds aan om de noodzakelijke onderhoudsfrequentie te onderzoeken en de audit van de verwarmingsketel te bundelen met het onderhoud. Er zijn echter nog opportuniteiten om de verwarmingsinstallaties in Vlaanderen op peil te houden. Zo is het in tijden van ‘Vlaanderen radicaal digitaal’ misschien een wat ouderwets systeem om nog steeds met een papieren onderhouds- en verwarmingsauditcertificaat te werken.
Officieel moet je dat certificaat bewaren, maar dat durft al eens verloren te gaan bij de iets slordigere medemens. Waarom zouden we geen digitale database voor het onderhoud van de ketels in Vlaanderen aanleggen? Dit laat toe om de onderhoudsfrequentie op te volgen en burgers een seintje te geven wanneer de ketel opnieuw onderhoud nodig heeft. Daarenboven moet de onderhoudstechnicus niet elk jaar de gegevens opnieuw ingeven, maar kan hij de gegevens eenvoudig updaten.
Het onderhoudscertificaat zou dan bijvoorbeeld ook deel kunnen uitmaken van het woningpaspoort. Wanneer de woning dan wordt verkocht, kan de nieuwe eigenaar meteen zien dat het onderhoud van de ketel steeds correct is verlopen. Daarenboven moeten we het certificaat niet meer op papier meegeven. Om het certificaat digitaal te verwerken, is er echter een aanpassing van het besluit nodig.
Nog een suggestie: in het nieuwe EPC+ zal men berekenen hoeveel het kost om bijvoorbeeld dubbel glas te vervangen door hoogrendementsglas, maar ook de terugverdientijd van de investering zal men berekenen. De verwarmingsaudit zou dezelfde rol kunnen spelen voor een duidelijke terugverdientijd van de ketels. Vandaag wordt enkel de jaarlijkse besparing meegegeven, maar weten burgers niet hoeveel een gemiddelde vervanging uiteindelijk kost, overal rekening mee houdend.
Sinds september 2015 trad de Europese Ecodesignverordening in werking, waarin de minimumvereisten voor verwarmingstoestellen werden verhoogd. Als een oud verwarmingstoestel wordt vervangen, dan zal er in de meeste gevallen een condensatieketel of hoogrendementsketel moeten worden geplaatst.
Minister, een lang verhaal, maar dat om een vijftal vragen in te leiden. Hoe staat u tegenover het digitaliseren van het onderhouds- en verwarmingsauditcertificaat? Een digitaal certificaat laat immers toe om burgers eraan te herinneren wanneer het certificaat vervalt en ze dus de ketel opnieuw moeten laten onderhouden. Kunnen die certificaten volgens u ook mee in het woningpaspoort worden opgenomen en geregistreerd? Welke mogelijke boetes staan er vandaag tegenover het niet onderhouden van de ketel? Hoever staat u met de aangekondigde evaluatie van het besluit dat het onderhoud en de audit van de verwarmingsketels regelt? Hoe kan de verwarmingsaudit een belangrijkere rol spelen in het aanmoedigen van een tijdige vervanging van de ketel? Hoe worden de kostprijs en besparing van een investering vandaag berekend? Gebeurt dat op een gestandaardiseerde manier? Hoe kunnen we meer gewicht geven aan dat onderdeel?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Mijnheer Vandaele, de webtoepassing is er al. Die is in gebruik. Daarbij is in een koppeling met een centrale Vlaamse databank voorzien. De webtoepassing is vrijwillig te gebruiken door de erkende technicus. Er zijn ook tools op de markt die erkende technici toelaten de attesten digitaal aan te maken. Ter zake is er nog geen koppeling met een centrale Vlaamse databank. Op termijn wordt uiteraard beoogd dat de inhoud van alle verstrekte attesten ook digitaal beschikbaar wordt in een centrale Vlaamse databank. Een digitaal certificaat is uiteraard op zich niet voldoende om burgers te herinneren aan hun onderhoudsverplichting. In die functionaliteit is momenteel niet voorzien, maar die kan op termijn uiteraard een meerwaarde vormen.
Het is inderdaad de bedoeling dat alle attesten in de woningpas worden opgenomen en geregistreerd, maar daartoe moeten de attesten wel eerst allemaal systematisch digitaal beschikbaar zijn. Dat is vandaag nog niet het geval. Er wordt wel volop aan gewerkt. Dat is een complexe oefening. Dat weet u.
De lokale toezichthouders zijn bevoegd voor het toezicht. Het niet voldoen aan de verplichting om attesten en rapporten ter beschikking te houden, wordt beschouwd als een milieu-inbreuk, en ter zake wordt via bestuurlijke weg gehandhaafd. Het niet voldoen aan de verplichtingen inzake het gebruik en onderhoud van een centraal stooktoestel of het wegwerken van tekortkomingen is een milieumisdrijf. Bij de vaststelling van milieumisdrijven wordt er een proces-verbaal opgesteld. Het parket beslist dan of er al dan niet strafrechtelijk wordt vervolgd. Het kan ook zijn dat er dan uiteindelijk een bestuurlijke geldboete komt als er niet strafrechtelijk wordt vervolgd. Dit kan ook leiden tot een minnelijke schikking.
De evaluatie is aan de gang. Er wordt dit jaar ook een aanpassing van de Europese richtlijn inzake energieprestaties van gebouwen verwacht, met aangepaste bepalingen inzake de periodieke inspectie van verwarmingssystemen. Het lijkt raadzaam dat mee te nemen bij de omzetting van de richtlijn.
De verwarmingsaudit geeft een aantal aanbevelingen voor de klant, met de geschatte investeringskosten en ook de jaarlijkse energiebesparing. De terugverdientijd kan daaruit uiteraard worden afgeleid. Dat wordt op een gestandaardiseerde manier berekend. De investeringskosten worden geschat door een erkend technicus. De aanbevelingen voor de klant komen reeds duidelijk naar voren in het verwarmingsauditrapport. Dat is nog steeds niet algemeen bekend en wordt daarom niet steeds uitgevoerd, in tegenstelling tot het periodiek onderhoud, dat wel algemeen bekend is. De verwarmingsaudit kan daarom een nog belangrijkere rol spelen in het aanmoedigen van het tijdig vervangen van de ketel, wanneer die controles worden uitgevoerd en die tip wordt gegeven. Daarin is ook voorzien in de webtoepassing.
De heer Vandaele heeft het woord.
Minister, u zegt dus eigenlijk dat de digitalisering op komst is, maar dat daar nog wat tijd voor nodig is, als ik u goed begrijp. Ik hoop inderdaad dat dat allemaal vlot kan lopen, want ik denk dat dat toch voor iedereen, voor de mensen een hulp kan zijn. Dat is een interessante nieuwigheid om de mensen ter zake op het goede spoor te houden.
U zegt dat er een mogelijkheid is tot handhaving als ketels niet behoorlijk functioneren of als daar dingen niet kloppen. Ik heb zo het gevoel dat men ter zake heel weinig handhaaft. Waarschijnlijk is dat niet echt een prioriteit voor de handhavers. Ik kan echter begrijpen dat ik die vraag nu niet moet stellen, maar misschien veeleer via een schriftelijke vraag. Dank u.
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Minister, dank u wel. We waren inderdaad op de hoogte van het feit dat die webtoepassing er is. Ik had ook begrepen dat die momenteel al vrijwillig in gebruik is. Wat zijn de eerste vaststellingen inzake dat vrijwillig gebruik? We hebben inderdaad begrepen dat het vanaf 1 september een verplichte tool zou worden. Misschien kunt u wat dat vrijwillige betreft toch al de eerste indrukken laten geworden.
Het jaarlijks onderhoud om de twee jaar bij stookolie- en gasketels, dat is wel duidelijk geweten bij de mensen. Ik denk dat dat wel goed ingeburgerd is. Ook verzekeringstechnisch is dat heel belangrijk. Wat de verwarmingsaudit betreft, ik denk dat die minder goed is ingeburgerd bij de mensen. Wat dat betreft, is er dus toch nog zeker ook werk aan de winkel. Het is immers inderdaad belangrijk. Het is beter qua verbruik et cetera als men op tijd de nodige vaststellingen heeft laten doen.
Minister, die webtool is er nu. U hebt daarnet verwezen naar de functionaliteit. Misschien is het toch wel belangrijk dat in die website ook in de mogelijkheid wordt voorzien om een e-mailadres in te vullen, zodat mensen automatisch worden gemaild dat het tijd is om die audit te laten doen. We zijn er tenslotte ook om de mensen te helpen. Dat is een kleine eventuele aanpassing aan de webtool, maar dat kan toch een grote hulp zijn en een verbetering van ons patrimonium, en uiteindelijk komt dit ook het klimaat ten goede.
De heer Danen heeft het woord.
Minister, het klopt dat het periodiek onderhoud ingeburgerd is. Ik ga ervan uit dat de meeste mensen dat inderdaad laten doen. Toch vertelden installateurs me nog niet zo lang geleden dat ze toch de stellige indruk hebben dat een grote groep mensen dat niet laat doen. Hebt u er een zicht op welk percentage van de mensen dat laat doen en welk niet? Ik neem aan dat daar natuurlijk geen cijfers over zijn, want op zich zal niemand daarmee te koop lopen.
Ook lieten installateurs me weten dat ze regelmatig lijstjes moeten bezorgen aan handhavingsinstanties over de ketels die ze hadden onderhouden. Dan werd steekproefsgewijs gecontroleerd of het onderhoud wel goed was gebeurd. Mensen die hun ketel laten onderhouden, aldus de installateurs, kunnen er dus op worden gecontroleerd of dat wel goed is gebeurd, maar inzake mensen die dat niet laten doen, wordt er nauwelijks of niet gehandhaafd. Kunt u daar iets meer over vertellen? Als dat klopt, lijkt dat me immers toch wel een pervers systeem: diegenen die hun best doen om te laten doen wat moet worden gedaan, worden gecontroleerd, en bij diegenen die niet doen wat ze moeten doen, komt daar nauwelijks iets van. Dus, graag wat meer verduidelijking daaromtrent.
Minister Schauvliege heeft het woord.
Wat de suggestie van de automatische kennisgeving betreft, ik zal dat laten onderzoeken. Ik neem dat zeker mee.
Wat de handhaving betreft, en de vragen hoe men te werk gaat, ik heb daarnet gezegd dat er eigenlijk twee niveaus zijn waarop dat gebeurt. Er is het lokale. Daar heb ik helemaal geen zicht op. Ik weet ook niet of ik die informatie wel te pakken zal krijgen.
Wat de pv’s betreft, die gegevens moeten ook worden opgevraagd. Dat zal ik ook nakijken. Ik heb daar geen antwoord op, omdat ik op dit moment niet actief en rechtstreeks tussenbeide kom wat dat betreft, maar ik zal navragen of daar meer gegevens over beschikbaar zijn.
De vraag om uitleg is afgehandeld.