Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
Mevrouw Remen heeft het woord.
Elke Europese lidstaat is verplicht te rapporteren over de hoeveelheid afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA) die op de markt wordt gebracht, die na gebruik wordt ingezameld, alsook over de hoeveelheid die wordt verwerkt. Daarvoor heeft men gegevens nodig van elk bedrijf dat betrokken is in de AEEA-keten.
BeWeee is de Belgische webtoepassing om te voldoen aan de Europese rapporteringsverplichting inzake AEEA. Effectief rapporteren was mogelijk tussen 14 april 2016 en 30 juni 2016. Wie zijn rapporteringsverplichting niet nakomt, wordt geverbaliseerd, zo staat te lezen op de website van BeWeee.
Op webshops van Vlaamse origine staat in de algemene voorwaarden vermeld dat de Recupelbijdrage in de prijs is begrepen, of staat op zijn minst het logo van Recupel vermeld zodat de consument onmiddellijk en duidelijk geïnformeerd wordt. Op webshops van buitenlandse origine is dit vaak niet het geval. Toch kunnen buitenlandse webwinkels hun producten bij ons blijven slijten. Dit staat het gelijk speelveld, waar onze Vlaamse bedrijven voor ijveren, in de weg.
Minister, hoe verloopt de aangifteplicht voor buitenlandse webwinkels die AEEA verkopen in Vlaanderen? Is dit inderdaad in contrast met Vlaamse webwinkels?
Welk controleorgaan zorgt voor handhaving van de Recupelverplichting? Stelde het al misbruiken door binnenlandse of buitenlandse webwinkels vast?
Is het huidige beleid om de Recupelbijdrage af te dwingen van elke AEEA-aanbieder, voldoende om een gelijk speelveld van webwinkels, hetzij binnenlands, hetzij buitenlands, met traditionele winkels te garanderen?
Bestaat er op het vlak van de rapportage, resultaatverwerking en handhaving een interregionaal overleg in België, zodat geen enkele aanbieder van AEEA door de mazen van het net glipt?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Mevrouw Remen, het was me naar aanleiding van uw vraag niet duidelijk dat er ook een probleem zou kunnen zijn. Het is zo dat buitenlandse webwinkels die elektrische en elektronische apparatuur verkopen in Vlaanderen, vallen onder dezelfde verplichting als Vlaamse webwinkels of winkels.
De verplichtingen staan los van de verkooptechniek. De buitenlandse webwinkels hebben volgens de Europese richtlijn, omgezet in het Vlaams reglement betreffende het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen (VLAREMA), de verplichting om een Belgische vertegenwoordiger aan te duiden die dan aansluit bij Recupel, aangiftes doet van het aantal toestellen dat op de Belgische markt werd gebracht, en de bijdragen betaalt.
Het probleem is dat geen enkele rechtspersoon zich geroepen voelt om deze rol van vertegenwoordiger op te nemen. In de tussentijd aanvaardt Recupel dat de buitenlandse bedrijven zelf aansluiten bij het collectieve systeem. Alle grote webwinkels zoals bol.com, Amazon, Coolblue hebben dit ook gedaan en zijn volledig in regel. Het probleem doet zich vooral voor bij de kleinere spelers.
Voor het Vlaamse Gewest is de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) bevoegd voor de handhaving. Recupel zelf gaat ook actief op zoek naar webshops die toestellen op de markt brengen. Indien deze bedrijven niet zijn aangesloten bij hen, nemen zij eerst zelf contact op om hen te informeren over de verplichtingen. Indien de bedrijven niet reageren, geven zij de contactgegevens door aan de OVAM.
Eind 2016 heeft de OVAM vijftig buitenlandse bedrijven aangeschreven met de vraag om zich in regel te stellen. De contactgegevens van buitenlandse webshops die blijven weigeren, zullen opnieuw worden doorgegeven aan de toezichthoudende overheid van het betreffende land, die dan kan optreden. Dit ligt uiteraard moeilijker voor landen buiten de EU. Ook in 2017 is de controle van webwinkels een van de prioriteiten van de OVAM.
De wettelijke verplichtingen zijn dezelfde, ongeacht de verkooptechniek. Het beleid gaat uit van een gelijk speelveld. In de praktijk is de controle, zeker van kleinere spelers, niet altijd evident. Op de site van de webshops zijn niet altijd namen en adressen te vinden, wat de traceerbaarheid bemoeilijkt. De medewerking van de toezichthoudende overheid uit het buitenland is ook niet altijd vanzelfsprekend.
Driemaandelijks is er een interregionaal overleg tussen Recupel en de drie gewesten waar net die zaken besproken worden. Recupel organiseert ook jaarlijks een strategisch overleg met de drie gewesten.
Tot slot is er ook het trimestrieel overleg op het Interregionaal Platform Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid, waar de aanvaardingsplichten aan bod komen.
Dit probleem wordt opgevolgd, maar het klopt dat het niet altijd evident is om de juiste mensen te pakken te krijgen en tot sanctionering over te gaan.
Mevrouw Remen heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord en voor de aandacht die u besteedt aan deze problematiek. Het gaat wel om een kleine detailhandel, maar het gaat me om het principe. Die detailhandel in Vlaanderen staat erg onder druk. Vooral de elektrozaken hebben het heel moeilijk ondanks het feit dat de fysieke handelaar nog altijd een economische meerwaarde heeft in onze maatschappij. Het gaat dan over creativiteit, kansen voor laaggeschoolde mensen, meerwaardecreatie ten opzichte van de online verkoper, de leefbaarheid van onze kernen. E-commerce heeft inderdaad een impact op die handelaars. Het vraagt voor de kleinhandel ook nieuwe businessplannen en een aangepaste regelgeving.
De Recupelbijdrage is een kleine maar belangrijke bijdrage. Het is niet alleen bij de inzameling van afgedankte goederen waar dat ongelijk speelveld zich voordoet die die internationale webwinkels aan hun laars lappen. Onze handelaars moeten zich ook aan allerlei wetten houden op het vlak van milieu, veiligheid, etikettering, verpakking. Dat zijn strenge regels, en terecht, maar die internationale webwinkels houden zich daar niet aan.
Ik pleit met deze vraag voor een correcte samenhang van online- en offlineverkoop. Het is ook zo dat veel detailhandelaars onlineverkoop doen. Met hun fysieke winkel hebben zij een multichannelstrategie opgezet om te kunnen overleven.
Minister, ik heb nog enkele bijkomende vragen. Welke vormvereisten zijn er voor die webwinkels met betrekking tot de prijsaanduiding voor die Recupelbijdrage? Door wie wordt dit gecontroleerd? Hoe verloopt de btw-regeling van die Recupelbijdrage voor die buitenlandse webshops?
Minister Schauvliege heeft het woord.
De btw-regeling is een federale materie, en daar kan ik geen antwoord op geven.
De Recupelbijdrage wordt rechtstreeks aan Recupel betaald als er geen vertegenwoordiger is. Alle grote spelers onder de webwinkels die ik daarnet heb opgesomd, zijn wel aangesloten. Het zijn vooral de kleinere waar vaak problemen mee zijn.
Uw vraag is terecht. Daarom zijn we ermee bezig en controleren we dat verder.
De vraag om uitleg is afgehandeld.