Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Vraag om uitleg over de vluchtroutes van de luchthaven van Zaventem
Vraag om uitleg over maatregelen inzake leefbaarheid voor omwonenden van de luchthaven van Zaventem
Vraag om uitleg over een samenwerkingsakkoord voor de luchthaven van Zaventem
Verslag
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, het dossier van de luchthaven is de voorbije twee weken ook in de plenaire vergadering besproken. Het ging toen vooral over de uitbreiding van de luchthaven en de geluidsnormen. Door de recente ontwikkelingen en het belang van dit dossier is het toch belangrijk om er in deze commissie even diepgaander op in te gaan.
Er zijn ook recente ontwikkelingen. Denk maar aan het belangenconflict – waarover we het in de plenaire vergadering ook hebben gehad –, dat door de Vlaamse Regering werd ingediend tegen een beslissing van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest om vanaf 1 januari 2017 een nultolerantie in te voeren tegen vliegtuigen die de Brusselse geluidsnormen overschrijden. Door dat belangenconflict belandt het dossier op de tafel van het Overlegcomité tussen de Federale Regering en de deelstaten waardoor het dan gedurende 60 dagen wordt bevroren en op 1 januari niet in werking zal kunnen treden.
In Terzake van vorige vrijdag zijn uitspraken gedaan – wat ik persoonlijk betreur en onbegrijpelijk vind – dat de luchthaven misschien zal moeten verhuizen naar een andere locatie. De Brusselse minister van Tewerkstelling en Economie deed deze uitspraken.
Luchthavens zijn uitgegroeid tot een van de belangrijkste groeimotoren voor de economieën van de 21e eeuw. Brussels Airport Company heeft een strategische visie 2040 uitgewerkt. We kregen allemaal die mooie brochure in de bus. Niet alleen het aantal jobs in Zaventem zal verdubbelen, maar ook het aantal reizigers. Met deze ambitie volgt Zaventem de internationale uitbreidingstrend bij zowat alle grote luchthavens in Europa.
Volgens Brussels Airport Company zijn er slechts twee opties om de luchthaven en de capaciteit uit te breiden: ofwel wordt een taxibaan, 25L, verlengd, ofwel een bijkomende landingsbaan. Beide opties zouden een gelijkmatige capaciteit garanderen, aldus Brussels Airport Company.
De gemeenten rond de luchthaven vrezen dat de leefbaarheid van hun inwoners nog verder bedreigd zal worden en vrezen hierbij een toename van de geluidshinder en eventuele onteigeningen. Brussels Airport Company benadrukt dat het aantal omwonenden dat geluidshinder kan ondervinden tegen 2040 bijna zou halveren tegenover 2015, omdat de geluidshinder de voorbije jaren reeds sterk is afgenomen door stillere vliegtuigen. Naast de geluidshinder, dient men ook rekening te houden met de bijkomende uitstoot van de vliegtuigen.
Brussels Airport Company heeft gekozen voor open dialoog via een overlegforum ‘Forum 2040’ dat zal worden opgericht met een zestigtal deelnemers. Brussels Airport Company benadrukt in haar toekomstvisie dat ze de economische ontwikkeling met respect voor het milieu en de omwonenden van de luchthaven, tot doel heeft.
Dit alles benadrukt nogmaals het belang van een federale Vliegwet en samenwerkingsakkoord. Het economisch potentieel van de luchthaven en luchthavenregio zal echter pas ten volle kunnen worden gevaloriseerd indien dit niet ten koste gaat van de leefbaarheid van de omgeving. Een evenwichtige oplossing moet worden gevonden, zoals in het regeerakkoord staat. Duidelijkheid en rechtszekerheid is cruciaal in het belang van de omwonenden, de luchthaven en de vliegtuigmaatschappijen.
Minister, in de plenaire vergadering hebt u gezegd dat de regering een van de belangrijkste stakeholders in het dossier is. U zei dat de Vlaamse Regering een gemeenschappelijk standpunt zal formuleren over het strategisch plan. Het gaat immers niet alleen over geluid en ruimte; het gaat over het inbedden in de omgeving, over mobiliteit, de Vlaamse Rand, economie, leefmilieu enzovoort.
Minister, hoe staat u tegenover de uitbreidingsplannen van Brussels Airport Company? Wanneer zal de Vlaamse Regering met een gemeenschappelijk standpunt over dat strategisch plan naar buiten komen?
Hebt u reeds overleg gehad met Brussels Airport Company?
Op welke manier zult u de belangen van de Vlaamse Rand behartigen?
Wat is de concrete stand van zaken van de federale Vliegwet? Waar liggen de knelpunten om tot een akkoord te komen?
Mevrouw Segers heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, mevrouw De Vroe heeft al omstandig de stand van het dossier toegelicht. Ik hoef die niet te herhalen.
Een van de aspecten van het dossier gaat over de geluidsnormen. Sinds 2000 gelden geluidsnormen boven de negentien gemeenten van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. Momenteel mogen luchtvaartmaatschappijen die normen overdag met 9 decibel en ’s nachts met 6 decibel overschrijden zonder dat ze hiervoor een boete hoeven te betalen.
Vanaf 1 januari 2017 zal het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest de tolerantiemarge afschaffen voor vluchten die de geluidsnormen overtreden. Vorig jaar waren er al 1300 boetes voor te luide vliegtuigen. Als de tolerantiemarge verdwijnt, zal dit aantal oplopen tot 7500. Vliegtuigen zullen andere routes dan de route boven Brussel moeten nemen, en dat is vandaag het pijnpunt en moet een ‘call for action’ zijn voor de Vlaamse en Federale Regering.
In het Nieuwsblad van 19 november 2016 zegt Arnaud Feist, CEO van Brussels Airport dat een leegloop dreigt voor Zaventem als de Vliegwet er niet komt. Hij zei: “Ik tel niet in jaren, maar in weken.” De vliegtuigmaatschappijen zijn die onzekerheid beu, maar ook de omwonenden zijn sinds de nieuwe plannen voor uitbreiding bijzonder ongerust. Mensen hebben geïnvesteerd in hun huizen, maar dreigen misschien te worden onteigend.
Op woensdag 16 november kondigde Brussels Airport aan dat ze wil uitbreiden. Ze wil de landingsbaan 25L met 900 meter verlengen. Op dat moment was enkel het plan voor uitbreiding bekend in de gemeente. Intussen is duidelijk dat er nog andere opties zijn.
Dat er protest ging komen, stond in de sterren geschreven. Op dinsdag 22 november werd naast de vele reeds bestaande actiecomités, ook het Burgerforum Groene Vallei opgericht. Dit protest is zeer begrijpelijk.
Zoals mevrouw De Vroe al zei, is de luchthaven van Zaventem de tweede belangrijkste werkgever van het land. Voor farmaceutische bedrijven is het een heel belangrijke troef. Die jobs moeten we zeker vrijwaren en dat kan alleen maar als er een maatschappelijk draagvlak is. Dat maatschappelijk draagvlak kan enkel worden gegarandeerd wanneer de leefbaarheid van de mensen die wonen in de ruime omgeving van de luchthaven, zowel in Brussel als in Vlaanderen, wordt gegarandeerd. Een faire spreiding van de overlast van de luchthaven is cruciaal voor de mensen zodat wonen in de buurt van de luchthaven leefbaar blijft.
– Tinne Rombouts treedt als voorzitter op.
De Vliegwet is in deze zin broodnodig. De Vliegwet moet de juridische toestand stabiliseren op basis van een eerlijke spreiding. Er moet kunnen worden gewerkt aan minimale lasten die eerlijk en billijk gespreid worden over de omgeving.
Na de indiening van mijn interpellatie die werd omgezet in deze vraag om uitleg, heeft minister Weyts vorige week het belangenconflict aangekondigd tegen de beslissing van de Brusselse minister Fremault. Met dit belangenconflict toont de Vlaamse Regering haar tanden, maar hiermee is er nog geen duurzame oplossing. Dat heeft minister Weyts ook bevestigd.
In de plenaire vergadering van het federale parlement hebben goede verstaanders begrepen dat minister Bellot niet geneigd is om snel werk te maken van die Vliegwet. Hij rekent niet in weken. Hij dreigt de zaken op hun beloop te laten. Dat verontrust ons alleen maar meer.
Minister, zal de Vlaamse Regering met een gedragen plan met visie komen? Zal ze aandringen bij de Federale Regering om snel werk te maken van een Vliegwet die zorgt voor een eerlijke spreiding en verdeling van de lasten voor de omwonenden om de leefbaarheid van de luchthaven van Zaventem te blijven garanderen?
Mevrouw Moerenhout heeft het woord.
De luchthaven en de leefbaarheid voor de omwonenden is een dossier dat de gemoederen van velen beroert, al veel langer dan vandaag. Op het moment dat er sprake was van uitbreiding, reageerden velen dan ook. We hebben veel protest gelezen en gehoord van omwonenden, van de burgemeesters van de Vlaamse Rand, en ook van boeren, actiecomités en milieuverenigingen. Dat heeft alles te maken met het feit dat het water al voor velen aan de lippen stond. Veel mensen vinden dat de omgeving al niet meer leefbaar is. Het nieuws van een bijkomende uitbreiding was voor velen dan ook niet één, maar meerdere bruggen te ver.
Als groene partij zijn wij heel erg bezorgd om het klimaat – het vliegverkeer heeft uiteraard effect op het klimaat – en op de gezondheid en leefbaarheid van en voor de omwonenden. Groen denkt dat we de situatie moeten omdraaien. Heel veel mensen vragen hoe de uitbreiding van de luchthaven en de activiteiten daar kunnen passen binnen een leefbaar Vlaams-Brabant en Brussel.
Als regering, parlement en commissie moeten we het andersom bekijken. Wij moeten eerst bepalen wat een leefbaar of klimaatvriendelijk Vlaams-Brabant is. Wat willen wij als leefbaar of klimaatvriendelijk Brussel? Hoe kunnen de plannen van zo’n luchthaven en een eventuele uitbreiding daarin passen?
Wij zien drie dingen die op korte termijn prioritair moeten gebeuren. Eerst moet er een plafond worden aangeduid voor fijn stof, CO2 en geluid. Dat past in de filosofie die ik net heb uitgelegd. We moeten eerst aan een leefbaar Vlaanderen en Brussel werken, voor we de rest daarin toepassen.
Ten tweede kan de dialoog heel interessant zijn, maar wij vinden het gek dat die maar tijdelijk is. Andere Europese luchthavens hebben een permanente dialoog met omwonenden. Dan hoor je dat die mensen met angsten en besognes zitten. In een permanente dialoog kun je geregeld terugkoppelen en euvels verhelpen.
Ten derde is ook de slaap van de mensen prioritair. Het is heel belangrijk om die te beschermen.
Met die drie punten kun je het draagvlak verhogen van de omwonenden om een van de belangrijkste groeimotoren van onze economie te behouden. Vanuit welk perspectief of welke partij je dit ook bekijkt, dit draagvlak zullen we nodig hebben.
Minister, in welke mate bent u of de administratie betrokken bij Forum 2040, in het verlengde van uw mededeling in de plenaire vergadering? Welk draagvlak en welk mandaat heeft dit dialoogplatform? Op welke termijn zal dit overleg verlopen? Moet er werk worden gemaakt van een onafhankelijk en permanent overlegorgaan zoals elders in Europa gebeurt? Is dat geen manier om tegemoet te komen aan de leefbaarheid?
Minister, hoe wilt u de luchthaven trachten in te schakelen in een klimaatvriendelijk Vlaams-Brabant, Brussel en Vlaanderen? Ik ga ervan uit dat u daar sterk mee begaan bent, gezien alle recente klimaatdoelstellingen en de recente ambitieuze klimaatresolutie van het Vlaams Parlement. De koppeling en de besognes over het klimaat en de klimaatdoelstellingen moeten we zeker meenemen in dit dossier.
Op welke manier wilt u Brussels Airport aanzetten tot het volgen van geluidsnormen, bijvoorbeeld die van de Wereldgezondheidsorganisatie? Wilt u pleiten voor een verlenging van het nachtregime om de slaap van de omwonenden te bewaken om zo het draagvlak te vergroten? Wilt u binnen de Vlaamse Regering een vervoersplan met ambitieuze doelstellingen bepleiten zodat al het verkeer van en naar de luchthaven in de toekomst uit minimaal 50 procent duurzaam transport zou bestaan? Dit past in een totaalvisie rond de luchthaven zodat je aan een plafond kunt werken voor geluid, CO2 en fijn stof enzovoort.
De heer Nevens heeft het woord.
Het feit dat vier partijen dit op de agenda zetten, is een teken dat de gemoederen in de omgeving van de luchthaven serieus oververhit zijn geraakt door de plannen van Brussels Airport Company (BAC). Het is ook markant dat er voor veel Vlamingen een ongelijkheidsbeginsel is, dat de lusten en de lasten onevenredig verdeeld zijn tussen Brussel en het Vlaamse Gewest. Het is die ongelijkheid die veel mensen doet reageren. Veel Vlamingen in de Vlaamse Rand leven in goed nabuurschap met de luchthaven en plukken er ook de vruchten van via tewerkstelling of de economie die dat met zich meebrengt.
Vandaag is er een grens overschreden. Het feit dat het masterplan van de luchthaven de lasten volledig in Vlaanderen legt, is een brug te ver. Ik hoop dat dit masterplan een drukkingsmiddel is om Brussel te doen bewegen en realiteitszin te kweken. Vandaag is het onrealistisch dat Brussel de luchthaven liever kwijt dan rijk is. Dat de minister van Tewerkstelling en Economie dergelijke uitspraken voor de tv doet, zeggende dat Brussel vandaag geen meerwaarde heeft op het gebied van economie of tewerkstelling in de luchthaven, grenst aan het onwaarschijnlijke. Een gewest dat vandaag kampt met een grote werkloosheid, dat internationale instellingen heeft die elke dag gebruikmaken van de luchthaven en zo reageert, dat is alsof een moeder haar kind verstoot. Zo voelt het aan.
Het wegvallen van de Brusselse tolerantiegrenzen voor geluidsoverlast … Dat strookt niet met de realiteit. Vanaf 1 januari zullen vanop Vlaams grondgebied en conform de geldende richtlijnen van Belgocontrol, de vliegtuigen die over Brussel passeren, torenhoge boetes moeten betalen, 7500 keer meer dan wat ze in het verleden betaalden door de strenge geluidsnormen boven Brussel. Volgens CEO Feist van BAC zouden de luchtvaartmaatschappijen vijf keer meer boetes betalen. Brussel knijpt de luchthaven dood, zo zei de CEO in kranten en tijdschriften.
Minister, u zei in de plenaire vergadering van 4 oktober 2016 dat er dringend werk moet worden gemaakt van een samenwerkingsakkoord om concrete afspraken te maken over het exploitatiekader en het algemeen beheer, maar ook over de controle van de geluidsoverlast, de formulering van gezamenlijke milieudoelstellingen, de maatregelen om die doelstellingen te realiseren en natuurlijk ook de financiering ervan. Eveneens gaf u aan dat federaal minister van Mobiliteit Bellot dringend werk moet maken van de Vliegwet, hoewel ik twijfels heb. Die Vliegwet staat los van de geluidsnormen die vandaag in Brussel worden gehanteerd. Laat ons hopen dat er een Vliegwet komt voor de rechtszekerheid van de omwonenden , maar ook om te beletten dat luchtvaartmaatschappijen verkassen naar andere luchthavens. Het moet de bedoeling zijn die werkgroep zo snel mogelijk te laten samenkomen. Volgens de minister zou dat in oktober gebeuren.
Minister, is er al werk gemaakt van dat overleg? Is die werkgroep al samengesteld? Wanneer komt die samen? Hebben ze al overlegd? Zijn er al conclusies te trekken? Hebben ze al een deadline gemaakt voor die resultaten? Wat is de stand van zaken met betrekking tot het samenwerkingsakkoord dat uw voorkeur geniet en welke knelpunten zijn er? Neemt u daar de leiding of wordt dat overgelaten aan federaal minister Bellot? Hoe ziet u de relatie tussen dit samenwerkingsakkoord en de Vliegwet?
Een goed akkoord is beter dan geen akkoord. We hebben in het verleden al samenwerkingsakkoorden afgesloten, maar dat was geen rozengeur en maneschijn. Het heeft lang geduurd voor er iets uitkwam. Toch lijkt het, de economische realiteit in acht nemend, niet onlogisch een tijdshorizon in beschouwing te nemen voor het afsluiten van zo’n samenwerkingsakkoord. Hetzelfde geldt voor de komst van een Vliegwet. Wat is voor u een goede tijdshorizon om met dit dossier te landen?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Iedereen beseft dat er een gezond evenwicht zal moeten worden gevonden in dit dossier tussen enerzijds de werkgelegenheid en de economische ontwikkeling van de luchthaven, en anderzijds de leefbaarheid van de omwonenden en de ecologische gevolgen van de werkgelegenheid en de economische mogelijkheden voor de luchthaven. Iedereen pleit voor een gelijke spreiding en een gelijke verdeling van de lusten en de lasten.
Het goedkeuren van een Vliegwet is voor mij de meest rechtszekere en duurzame oplossing om met een Vliegwet juridisch te verankeren wat de vliegprocedures zijn, zodat er een billijke en evenwichtige spreiding kan komen van de geluidshinder en de overlast van de luchthaven. Gelet op de bevoegdheidsverdeling tussen de Belgische Staat en gewesten blijft dit een federale bevoegdheid. Op dit vlak heeft de staatshervorming nog niet veel gebracht.
Mijnheer Nevens, u kunt wel zeggen: neem de leiding en maak een Vliegwet, maar dat kan ik niet. Dat moet uiteraard federaal gebeuren. Aangezien u ook deel uitmaakt van de Federale Regering ga ik ervan uit dat u, net als alle andere partijen die daar vertegenwoordigd zijn, verder zult aandringen op de federale Vliegwet.
Op het Overlegcomité van 16 september 2014 heeft het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest een belangenconflict ingeroepen, en dat is zonder resultaat behandeld. Er werd een federale werkgroep opgericht. De bevoegde federale ministers voor Mobiliteit, toen minister Galant en nu minister Bellot, hebben jammer genoeg hierin nog steeds geen initiatief genomen. Het is beslist op het Overlegcomité, maar het is nog niet uitgevoerd.
Ik heb daar zowel schriftelijk als mondeling meermaals op aangedrongen en gisteren heb ik als bij toeval eindelijk, na heel lang aandringen, een antwoord gekregen uit het Koninkrijk België. Zo staat het op de hoofding: het Koninkrijk België, François Bellot. De brief is bijzonder weinigzeggend: “Met aandacht heb ik kennis genomen van uw schrijven, waarvoor dank. Uw bereidheid om in een constructieve geest deel te nemen aan het toekomstig begeleidingscomité wordt op prijs gesteld. Bij deze wil ik u bevestigen dat de aangehaalde dimensies allemaal in aanmerking zullen worden genomen” – we hebben aandacht gevraagd voor de billijke spreiding – “namelijk zowel de milieudimensie als de sociaal-economische en de operationele dimensies. Het is de bedoeling dat ik u binnenkort opnieuw aanschrijf met het oog op het voorleggen van een duidelijk kader aan alle betrokken actoren.”
Collega’s, gisteren is die brief bij ons toegekomen en ik wil gerust een kopie ervan ter beschikking stellen.
Het streven naar de Vliegwet is één aspect, het streven naar een samenwerkingsakkoord met het oog op een homogeen en coherent beleid, daar staan wij voor en dat is gezamenlijk opgenomen in het Vlaams regeerakkoord.
Het is ook absoluut nodig dat we daartoe komen om te voldoen aan de internationale verplichtingen. Dat wordt wel eens over het hoofd gezien: er zijn ook internationale verplichtingen zoals de verordening inzake de regels en procedures voor de invoering van exploitatiebeperkingen en de richtlijn betreffende de evaluatie en beheersing van omgevingslawaai. De correcte uitvoering daarvan vraagt de afstemming van bevoegdheden, zowel bij de federale staat als bij de gewesten.
Het samenwerkingsakkoord bevat in uitvoering van richtlijn 2002/49/EG minstens concrete afspraken over het exploitatiekader, het algemeen beheer en de controle van de geluidsoverlast, de formulering van gezamenlijke milieudoelstellingen inzake lawaaivermindering, de benodigde maatregelen om deze doelstellingen te realiseren met de toepassing van de evenwichtige aanpak.
In deze fase, waar vooral de vliegprocedures ter discussie worden gesteld, is het duidelijk dat een stabiel juridisch kader op operationeel vlak voorrang krijgt en ook het meest urgent is. Dit is ook de logische benadering vanuit het federale perspectief indien zij een initiatief in dit dossier zouden nemen. Ik zal altijd blijven pleiten voor een ruimere aanpak waarbij duidelijke krijtlijnen voor de toekomst worden vastgesteld en engagementen worden aangegaan om de leefbaarheid in de omgeving van de luchthaven in balans te brengen met de ontwikkeling van de luchthaven. Dit vraagt een duidelijke visie op de ontwikkeling van de luchthaven op lange termijn.
De sleutel in dit dossier ligt bij federaal minister voor Mobiliteit François Bellot. De tijdshorizon voor besluitvorming in het kader van de onderhandelingen en van een samenwerkingsakkoord is natuurlijk afhankelijk van de initiatieven die door de verschillende partners worden genomen. We kunnen niet alleen een samenwerkingsakkoord sluiten, daar hebben we de collega’s voor nodig.
Door het uitblijven van beslissingen op het federale niveau blijft het wachten op een duurzame en rechtszekere oplossing. Zowel het Brusselse Gewest als vijf Vlaamse gemeenten uit de Noordrand hebben milieustakingsvorderingen ingediend. Het Vlaamse Gewest heeft eerder al, op mijn aangeven, ingegrepen om de belangen van Vlaanderen in die stakingsvordering te vrijwaren. Dat wordt nogal eens over het hoofd gezien en dat heeft hier ook niemand gezegd.
Op 19 mei 2016 besliste Brussels minister van Leefmilieu Céline Fremault om vanaf 1 januari 2017 de tolerantiemarge op de Brusselse geluidsnormen af te schaffen, met ernstige impact voor operatoren, imagoschade voor de luchthaven en het risico dat in antwoord hierop meer vluchten boven Vlaanderen zullen worden afgeleid. Daar kunnen wij niet meer akkoord gaan. Dat is ook de reden waarom de Vlaamse Regering heeft beslist een belangenconflict in te roepen.
Vanuit het perspectief van de luchthavenuitbater is het lanceren van deze strategische visie niet geheel onverwacht. De meeste Europese luchthavens werken met masterplannen. Visievorming om te anticiperen op toekomstige ontwikkelingen is logisch en noodzakelijk vanuit het standpunt van de luchthavenuitbater. Mijnheer Nevens, u levert de voorzitter. Ik ga er dan ook van uit dat het masterplan en die visie daar worden gedragen.
Het is ook belangrijk dat de strategische visie in balans wordt gebracht met de impact daarvan op de omgeving van de luchthaven. De juiste balans vinden tussen economische ontwikkeling en leefbaarheid, met een evenwichtige verdeling van de geluidshinder, is cruciaal. Brussels Airport Company benadrukt in dat verband dat volgens prognoses het aantal potentieel ernstig gehinderden rond de luchthaven tegen 2040 bijna zal halveren tegenover 2015.
De consultatieronde heeft als doel het draagvlak te verbreden. Het gaat over een initiatief van de luchthavenuitbater.
De aanpak waarbij de luchthaven een open dialoog aangaat met haar omgeving sluit ook aan bij een evenwichtige aanpak van geluidsbeheersing zoals aangenomen door de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie (ICAO) die steunt op maatregelen binnen vier pijlers: lawaaibestrijding aan de bron, maatregelen in de sfeer van de ruimtelijke ordening, operationele maatregelen en exploitatiebeperkingen.
Een oplossing binnen een evenwichtige aanpak vraagt een integrale aanpak met inzet van al deze instrumenten. In dat verband moet ook het belang van een samenwerkingsakkoord benadrukt worden zoals opgenomen in het Vlaams regeerakkoord en in het gewestelijk actieplan om het omgevingslawaai te beperken.
Een gemeenschappelijke standpuntbepaling ten aanzien van de strategische visie 2040 werd vorige vrijdag binnen de Vlaamse Regering besproken. De Vlaamse Regering kan in deze fase nog geen concrete uitspraak doen of een formeel standpunt innemen over de voorgenomen infrastructuurprojecten, in het bijzonder de voorgestelde alternatieven of opties voor de infrastructuuraanpassing van baan 25L/07R. Zij zal hierover pas een formeel standpunt innemen in het kader van een formeel plannings- en vergunningstraject, na een formele aanvraag van de luchthavenbeheerder en op grond van een volledig dossier.
De strategische visie 2040 werd op 21 november 2016 door vertegenwoordigers van Brussels Airport Company aan mijn medewerkers voorgesteld op basis van de officiële communicatie. Er is trouwens ook een vergadering vastgelegd met de milieuoverlegcommissie van de luchthaven.
Het Vlaams regeerakkoord onderschrijft het principe van een evenwichtige en billijke verdeling van de geluidshinder. Bij de bekendmaking van de strategische visie kregen we maar weinig gegevens aangereikt om daar concreet uitspraken over te doen. Die gegevens zullen tijdens de aangekondigde consultatieronde nog door BAC worden aangeleverd zodat we daar een duidelijker zicht op krijgen.
Als minister ben ik niet betrokken bij het dialoogforum dat BAC zal oprichten onder de naam Forum 2040. Ook de leden van mijn administratie zijn daar niet bij betrokken. Het op te richten dialoogforum heeft volgens BAC als doel te voorzien in de consultatie van de omwonenden, gemeenten, bedrijven en experten. Het is de bedoeling om een open dialoog aan te gaan met de omgeving waarbij ideeën kunnen worden uitgewisseld.
Geïnteresseerden kunnen zich kandidaat stellen tot 15 december 2016. De selectie zal gebeuren door een externe jury. Ik herhaal dat ik niet de initiatiefnemer ben, ik krijg hier vragen over initiatieven van BAC waar ik zelf niet bij betrokken ben.
Het forum zal midden 2017 met een gedragen advies naar buiten moeten komen. Dit advies zal verder input moeten geven aan de verfijning van de strategische visie. Het mandaat van het dialoogplatform is precies afgelijnd en beperkt in de tijd. Het is niet uit te sluiten dat het dialoogplatform kan uitgroeien tot een permanent en onafhankelijk dialoogplatform. Het is echter voorbarig om daarop vooruit te lopen.
Momenteel bestaan er al twee permanente overlegfora. Op federaal niveau werd een overlegforum opgericht in de schoot van de federale ombudsdienst. Eerder werd in het kader van bijzondere milieuvergunningsvoorwaarden door BAC een milieu-overlegcommissie opgestart en geïnstalleerd.
De milieu-overlegcommissie komt sinds 2000 regelmatig samen onder voorzitterschap van een lid van de bestendige deputatie van de provincie Vlaams-Brabant. De commissie heeft als minimale doelstelling de klachten van omwonenden te inventariseren, mogelijkheden ter oplossing voor te stellen, en de omwonenden en de overheden in te lichten over de reeds gevoerde en te voeren milieupolitiek. De samenstelling van de commissie voldoet aan een aantal minimale criteria. Niets belet om deze overlegcommissie te laten evolueren naar een ruimer dialoogforum.
Wat duurzame mobiliteit betreft, is minister Weyts bezig met de uitrol van een trambusplan in Vlaanderen. De nieuwe tramlijnen en de trambuslijn Brabantnet spelen daar een sleutelrol in. Ik zeg dit hier namens de bevoegde minister, Ben Weyts.
Het realiseren van de klimaatdoelstellingen vereist een engagement van alle maatschappelijke actoren, dus ook van de luchthavens. Op Brussels Airport zijn er in dit kader al een aantal verplichtingen van toepassing. Het gaat dan onder meer over de stookinstallaties. Alles wat de luchthaven en de emissie van luchthavenexploitanten betreft, valt onder een Europees kader, wij kunnen daar geen apart beleid voor voeren.
De luchthaven is ook zelf een aantal eigen engagementen aangegaan, onder meer in het kader van de Vlaamse Klimaattop. Zo heeft Brussels Airport zichzelf de doelstelling opgelegd om tegen 2030 haar totale CO2-emissies met 40 procent te verminderen ten opzichte van 2010. Daarnaast engageert Brussels Airport zich in het Europese ‘Airport Carbon Accreditation Scheme’. Concrete maatregelen in deze context zijn de installatie van zonnepanelen, aandacht voor het gebruik en het onderhoud van installaties, binnen- en buitenverlichting, bebakening, dienstwagens, bedrijfswagens enzovoort.
De normen van de Wereldgezondheidsorganisatie inzake de bescherming tegen geluidshinder zijn wetenschappelijke advieswaarden die het aanbevolen niveau van bescherming aangeven waar we op lange termijn naar moeten streven. Zij gelden uiteraard niet alleen voor het luchtverkeer, maar voor alle geluidsbronnen. Op korte termijn zijn deze normen echter in onze huidige maatschappelijke context niet haalbaar. Dit wordt ook erkend door de Wereldgezondheidsorganisatie, meer bepaald in haar aanbevelingen uit 2009.
We stellen vast dat het niveau van de nachtelijke immissienormen voor het luchtverkeer in het Brusselse Gewest, waarbij wordt aangenomen dat de normen in de verst gelegen zone van de luchthaven overeenkomen met de normen van de Wereldgezondheidsorganisatie, in een internationale context geen navolging kent op andere Europese luchthavens. Indien het Vlaamse Gewest dezelfde geluidsimmissienormen voor zijn grondgebied zou opleggen als het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, zou dat de uitbating en de concurrentiepositie van de luchthaven in het gedrang brengen.
Andere beschermende immissienormen, steunend op een duidelijk afsprakenkader over de toegestane geluidsemissie, kunnen worden overwogen. Dit past in het formuleren van doelstellingen inzake lawaaivermindering en -beheersing en is het voorwerp van een nader te sluiten samenwerkingsakkoord waarbij concrete afspraken moeten worden gemaakt over de toegestane geluidsimmissies of geluidsruimte.
Ik wil niet pleiten voor een algemene uitbreiding van de nachtperiode zoals onder meer door het Brusselse Gewest wordt gevraagd. Dit vraagt een meer genuanceerde benadering waarbij duidelijk moet zijn welke aspecten van de uitbating al dan niet van toepassing zijn op de definitie van nachtperiode.
In het kader van de Europese richtlijn Omgevingslawaai moet voor de rapportering van de nachtelijke geluidsimmissie rekening worden gehouden met een nachtperiode van 8 uur met als standaardwaarde de periode van 23 uur tot 7 uur. Een verlenging van de nachtperiode is volgens de richtlijn slechts toegestaan indien die van toepassing is op alle geluidsbronnen.
De richtlijn Omgevingslawaai verplicht lidstaten niet om ook voor andere aspecten zoals operationele procedures en exploitatievoorwaarden, dezelfde nachtdefinitie te hanteren. Die kunnen verschillend zijn en kunnen van toepassing zijn op bepaalde delen van de nachtperiode, zoals nu ook het geval is op de luchthaven van Zaventem tussen 23 uur en 6 uur.
Ik denk dat iedereen met gezond verstand pleit voor een evenwicht tussen werkgelegenheid in de regio en leefbaarheid van die regio. Dat is onze gezamenlijke bezorgdheid waar wij verder voor zullen ijveren en strijden. Dat is binnen de huidige staatsstructuur niet altijd een gemakkelijke oefening. De Vlaamse overheid blijft echter opkomen voor de belangen van de Vlaamse Rand, en daarom hebben wij een belangenconflict ingeroepen, hebben wij binnen de Vlaamse Regering een standpunt bepaald over het strategisch plan van de luchthaven en zijn wij tussengekomen in de milieustakingsvordering voor de rechtbank. We zijn momenteel aan het procederen in het kader van die milieustakingsvordering. En verder blijven wij uiteraard ijveren voor een Vliegwet die voor iedereen de meest stabiele oplossing is en die rechtszekerheid geeft. Het is goed te horen dat iedereen zich kan vinden in het plan-Schouppe dat goed is uitgewerkt en dat zou moeten resulteren in die Vliegwet.
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Minister, bedankt voor uw uitgebreide antwoord. Het is inderdaad steeds zoeken naar een evenwichtige oplossing. Ik heb van de andere collega’s gehoord dat zij dat beamen.
Het feit dat Brussels Airport Company een toekomstvisie heeft uitgeschreven, is inderdaad een goede zaak. Dat is de manier waarop je aan beleid moet doen. Zeker als je kijkt naar de ontwikkelingen van de internationale luchthavens in de omgeving, moeten zij inderdaad groeien. Wij zijn vanuit onze partij voorstander van een duurzaam en stabiel groeiscenario voor de luchthaven in Zaventem. Uiteraard moet dat altijd gepaard gaan met een evenwicht met de leefbaarheid, maar het is voor ons belangrijk dat er een economische groei is, uiteraard met en mits respect van de omwonenden.
Het is niet omdat er een groei of een uitbreiding van de luchthaven is, dat dat sowieso gepaard gaat met meer geluid. Er is ons door Brussels Airport Company in de brochure gegarandeerd dat het geluid naar beneden zou gaan tegen 2040. Dat moet zeker mogelijk zijn, mits technologische evoluties en ontwikkelingen en stillere vliegtuigen. Uiteraard moet dat grondig opgevolgd en verder onderzocht worden.
Minister, ik vind het een goede zaak dat in het witboek BRV (Beleidsplan Ruimte Vlaanderen) ook melding wordt gemaakt van de luchthaven. Er staat meer bepaald: “De luchthaven en haar directe omgeving ontwikkelen hand in hand, waarbij een optimale synergie tussen de bestaande infrastructuur en de omgeving het streven is.” Er is ook een expliciete vermelding naar maatregelen die de leefkwaliteit van de omgeving bij ontwikkeling van logistieke, transport- en distributieactiviteiten waarborgen en indien mogelijk zelfs verbeteren. “Het ruimtelijk beleid zal grote inspanningen doen om de hinder en de milieudruk te minimaliseren”, aldus de goedgekeurde tekst. Dat is zeker een goede zaak.
Wij hebben allemaal beaamd – u ook, minister – dat een federale Vliegwet een grote noodzaak is, alsook de bijhorende samenwerkingsovereenkomst. Uiteraard is het een goede zaak dat u eindelijk reactie hebt gekregen op de brief. We hopen natuurlijk dat die ‘binnenkort’ heel snel zal zijn. Door het belangenconflict dat nu door de Vlaamse Regering is ingeroepen, zullen de deelstaten sowieso rond de tafel moeten gaan zitten. Hopelijk kan dat daar ook worden besproken.
Wat de dialoog betreft, vind ik het persoonlijk een zeer goede zaak dat het Forum 2040 in het leven wordt geroepen. Er is inderdaad al een permanente dialoog, waarin de luchtvaart aanwezig is, maar ook de provincies, de omliggende gemeenten en omwonenden. Er is dus al een permanente dialoog, die vrij uitgebreid is. Ik heb het geluk gehad om daar destijds als schepen twaalf jaar deel van te mogen uitmaken. Je krijgt ook een uitgebreide evolutie van de luchthaven, van de groei enzovoort. Dat is zeker belangrijk. Het forum dat nu in het leven wordt geroepen, is aanvullend en zeker zeer nodig.
Minister, waar bij ons in de regio de grootste commotie over ontstaan is, is natuurlijk de verlenging van de piste 25L en de taxibaan. Dat is ook logisch, dat mensen die in de buurt wonen, bezorgd zijn. Uiteraard is dialoog heel belangrijk, maar zij spreken over een noodzakelijke capaciteitsuitbreiding om de concurrentie te kunnen aangaan met andere internationale luchthavens. Wat is het standpunt van de regering betreffende die capaciteit? Kan men nog uitgebreid groeien binnen de bestaande capaciteit? Of is die uitbreiding noodzakelijk? Daar heb ik niet onmiddellijk een zicht op.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Dit is een heel moeilijk dossier. Het werd al een ‘klotedossier’ genoemd. Maar het is een ongelooflijk belangrijk dossier, daar zijn we het allemaal over eens. Ik vind het fijn dat er een consensus is dat het doel moet zijn dat we een evenwicht vinden tussen het economische belang en de leefbaarheid en de levenskwaliteit van de omwonenden. Dat is alvast een zeer goede zaak, want het zou ook zo kunnen zijn dat bepaalde partijen vinden dat de economische belangen voorgaan op de leefbaarheid voor de omwonenden. Dat we met zijn allen dat precaire evenwicht willen zoeken, is heel belangrijk.
Ik hoor ook dat iedereen het erover eens is dat we dialoog nodig hebben in dit dossier. Dialoog en overleg met alle stakeholders is zeer belangrijk. Het is ook een dossier waarin we moeten proberen om de emoties die aan alle kanten oplaaien, te overstijgen. We moeten proberen te objectiveren. En om te kunnen objectiveren, is het nodig dat we over zo veel mogelijk cijfermateriaal beschikken en dat de Vlaamse Regering dat plan zo snel mogelijk uitwerkt. U zegt dat u ermee bezig bent, minister. Het wordt heel dringend om een gedragen plan te hebben, een gedragen visie over hoe de Vlaamse Regering die luchthaven ziet ontwikkelen. U hebt een brief gestuurd, maar een nietszeggend antwoord teruggekregen. U moet nu gewoon uit uw sloffen schieten en met bij uw federale collega’s op de tafel kloppen. Als het niet lukt met een Vlaamse Regering en een Federale Regering die symmetrisch zijn samengesteld, zal het nooit lukken. Ga met die federale ministers praten om daar werk van te maken.
Wat de geluidsnormen betreft, collega Nevens, betwijfelde u of de Vliegwet zou helpen, omdat de geluidsnormen niet geharmoniseerd zijn. Ik denk dat in zo’n Vliegwet ten eerste werk moet worden gemaakt van het harmoniseren van die geluidsnormen. Als dat niet zal lukken via het overleg met het belangenconflict, dat geen duurzame oplossing zal geven, dan moeten we misschien herfederaliseren. Ik heb nooit begrepen waarom dat gebeurd is.
We doen vanuit onze fractie een oproep om heel nauw overleg te plegen met alle stakeholders, maar ook om in hoge mate te objectiveren. De mensen van de luchthaven leveren de cijfers gemakkelijk aan. Ik heb al massa’s cijfers gevraagd, en we krijgen die ook direct. Maar onze partij moet dat plan niet uitwerken. De Vlaamse Regering moet zo snel mogelijk met haar standpunt komen en asap bij de Federale Regering aandringen, en de vrees niet bewaarheid laten worden dat Bellot niet zinnens is om een Vliegwet te maken, want die moet er komen.
Mevrouw Moerenhout heeft het woord.
Net als de andere partijen onderschrijven wij dat er een evenwicht moet worden gevonden tussen werkgelegenheid en leefbaarheid. Ik wil daar wel aan toevoegen dat dat evenwicht er vandaag niet is en benadrukken dat het vijf over twaalf is. Ik wil mijn collega van sp.a daarin ondersteunen: het is ongelooflijk belangrijk om die gedragen totaalvisie te ontwikkelen, liever vandaag dan morgen, en in overleg met alle stakeholders en alle actoren.
Ik wil nog concreet ingaan op een aantal punten, minister. Een aantal collega’s hebben ernaar verwezen dat er in de brochure staat dat het geluid zal halveren. Dat is natuurlijk maar een deel van de waarheid. In de brochure staat dat het gemiddelde van het geluid zal halveren. In de volgende zin wordt echter gemeld dat de gemeenten Humelgem, Zaventem-dorp, Diegem en Machelen wel een pak meer geluid te verwerken zullen krijgen dan vandaag.
U, als Vlaamse Regering, en wij, als Vlaamse overheid, hebben de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat elke gemeente en stad van die Vlaamse Rand leefbaar blijft, en niet alleen bepaalde gemeenten. Daar mag geen onderscheid in zijn. Een paar weken terug lazen we in een opiniestuk dat bepaalde dorpen gewoon onleefbaar worden. Er werden vergelijkingen gemaakt met Doel. Wij van Groen vinden dat totaal onaanvaardbaar in het Vlaanderen van vandaag.
Minister, ik heb u horen zeggen dat u er zelf voorstander van bent om die dialoog uit te breiden naar een permanente dialoog. Daar ben ik blij om. Het lijkt ook niet uitgesloten dat het zo zal evolueren. Dat is een prima zaak. Dat gebeurt in andere luchthavens in Europa ook, en we zien toch een positieve evolutie op het vlak van draagkracht en draagvlak op het moment dat er permanente dialogen worden georganiseerd. Dat is dus een positief signaal.
Met betrekking tot het naleven van de klimaatdoelstellingen blijven wij er als Groen bij dat er moet worden gekeken naar de netto-impact van de luchthaven en alles eromheen, en dat die netto-impact naar beneden moet. Dan hebben we het over CO2, geluid en fijn stof. Dat is een van de belangrijke factoren om die draagkracht van de luchthaven te vergroten, net zoals dat in andere luchthavens van Europa gebeurt. Minister, u zei dat BAC op dat vlak verschillende beloftes heeft gedaan. Wij zullen de link tussen de klimaatdoelstellingen en de activiteiten van de luchthaven ook in de toekomst nauwkeurig opvolgen in het parlement.
Wij betreuren het feit dat u de uitbreiding van de nacht niet steunt. Wij hadden diezelfde vraag ook al gesteld aan minister Weyts. Helaas volgt hij u. U hebt dus een gemeenschappelijk standpunt. Dat is goed voor de regering, maar jammer voor partijen zoals de onze, die vinden dat die nacht moet worden uitgebreid. Ik wil nog eens benadrukken dat een nacht door kunnen slapen ongelooflijk belangrijk is. Wij krijgen als oppositie – en jullie als meerderheid wellicht ook – heel veel opmerkingen van mensen, dat de nacht kort duurt, dat ze vroeg moeten opstaan en dergelijke. Ik denk dat daar echt een ‘quick win’ zit om de draagkracht en het draagvlak voor de luchthaven te vergroten, om zo dat evenwicht na te streven dat we met alle partijen beogen.
De heer Nevens heeft het woord.
Minister, bedankt voor uw antwoord. Het is duidelijk, collega’s, dat een Vliegwet cruciaal is in heel dit debat en dat er geen sprake kan zijn van het uitvoeren van een masterplan, hoe ambitieus dat allemaal ook mag klinken, en los van het feit of de voorzitter van deze of gene partij is. Dat masterplan is al langer voorbereid. Ik heb zelfs horen vertellen dat de aanslagen van 22 maart hen belet heeft om het dan uit te brengen. Ze hebben gewacht tot vandaag om dat masterplan naar voren te schuiven.
Ik wil u feliciteren, minister, voor het feit dat u wél een brief gekregen hebt van minister Bellot. Blijkbaar hebt u toch een bepaalde invloed. Wij hebben vanuit de gemeente Kortenberg drie keer een afspraak gemaakt met minister Galant. De laatste keer was ze geen minister meer, dus dan kon ze niet komen opdagen. Minister Bellot antwoordt gewoon niet op onze brieven en onze vragen om toelichting te geven bij de rechtszekerheid die onze inwoners zo graag wensen.
Het kwaad is vandaag natuurlijk geschied. Door de aankondiging van dat masterplan is er een devaluatie van bouwgronden en woningen. Dat zijn woningen waar mensen nog heel hun leven schulden voor dragen, maar die vandaag onverkoopbaar zijn. Want wie gaat er nu in godsnaam een woning kopen die ofwel onteigend zal worden of die getroffen is door de nabijheid van een landingsbaan of een taxibaan? Zowel voor Kortenberg als voor Humelgem is dit masterplan de doodsteek.
Ik zou graag het ene loskoppelen van het andere. Er is die rechtszekerheid, die Vliegwet die zo broodnodig is vooraleer men verder kan gaan over de toekomst van de luchthaven. Collega De Vroe vroeg naar de huidige capaciteit. De CEO heeft zelf aangehaald dat er nog een mogelijkheid is om binnen de huidige contouren van de luchthaven een capaciteitsverhoging te doen. Alleen moet Brussel daaraan willen meewerken. Ik pleit ook voor dialoog. Dat is nog altijd de gemakkelijkste manier om een gedragen oplossing tot stand te brengen.
Collega’s, we moeten niet naïef zijn. Als Brussel de middenvinger opsteekt naar Vlaanderen, is het niet gemakkelijk om toegevingen te doen en nog eens een zak geld te geven – want dat is meestal de truc met de duif: onze zaken afkopen ten aanzien van een regio die eigenlijk geld tekort heeft. Maar misschien ben ik een beetje te pessimistisch. Minister, laat ons hopen dat u daar wel in slaagt met al uw charmes en met al uw capaciteiten als minister. (Opmerkingen)
Maar ik ben op dat vlak pessimistisch … (Gelach)
… over de bereidheid van Brussel om mee de toekomst van de luchthaven van Zaventem te vrijwaren, te behouden en te versterken, en om naar de toekomst te kijken: hoe kan de tweede grootste werkgever van Vlaanderen rechtszekerheid krijgen en zijn activiteiten blijven vrijwaren en concurrentieel zijn ten aanzien van andere luchthavens?
Met betrekking tot de geluidsnormen heeft Brussel inderdaad misbruik gemaakt van het feit dat het zelf kon beslissen om geluidsnormen in te voeren. Daar zie je dat autonomie geven aan regio’s, hoe weloverwogen ook, soms tot misbruik kan leiden. Daar, mevrouw Segers, geef ik u gelijk. Dat is ook de reden waarom de Europese geluidsnormen er gekomen zijn en waarom Europa heeft gezegd: ‘Opgepast, vandaag kan het niet meer.’ Vandaag kunnen de regio’s niet meer elk apart een eigen geluidsnorm bepalen. Er ontstond inderdaad een tweesporenbeleid. Verschillende zaken gebeurden binnen Europa. Daardoor is het onomkeerbaar. Dat is het gevaar. Die Vliegwet zal niet altijd een oplossing zijn voor alle problemen die er vandaag met betrekking tot de geluidsnorm rijzen.
De heer Sanctorum heeft het woord.
Minister, er heeft mij in uw antwoord iets gestoord. Ik weet dat ons land ingewikkeld in elkaar zit. Het masterplan gaat in essentie over federale materie. De plannen van BAC zijn nog niet helemaal duidelijk. De Vlaamse Regering kan dus moeilijk ten gronde een standpunt innemen. U bent niet betrokken bij het participatietraject, dat fameuze forum. Minister, als minister van Leefmilieu in Vlaanderen mag u zichzelf niet herleiden tot waarnemer. U moet dat dossier vastpakken, want ik vrees dat op dit moment niemand anders het vastneemt.
Neem bijvoorbeeld het halveren van de hinder. Hoe gaan zij dat doen? Is dat realistisch? Minister, als ik u was, dan zou ik die mensen van BAC onmiddellijk op mijn kabinet uitnodigen. Misschien hebt u dat gedaan? (Opmerkingen van minister Joke Schauvliege)
Oké, des te beter. U zult dan die vragen gesteld hebben. Hoe zal die hinder concreet worden gehalveerd? Ik ben benieuwd naar hun antwoord. Wat gaan zij allemaal doen? Is dat volgens uw inschatting, uw kabinet en administratie realistisch?
Minister, het is nodig dat iemand dit dossier vastpakt. Anders gebeurt er in de praktijk zo goed als niets.
Minister Schauvliege heeft het woord.
Mevrouw Moerenhout, ik heb heel goed geluisterd naar wat u zei. U bent begonnen met te zeggen dat ook u een evenwicht wilt tussen werkgelegenheid, leefbaarheid en een gelijke spreiding van de overlast. U hebt daaraan toegevoegd dat op dit moment die gelijke spreiding niet gegarandeerd is. Uw partij draagt daar natuurlijk een verpletterende verantwoordelijkheid. In de Brusselse Regering heeft mevrouw Huytebroeck destijds die Brusselse geluidsnormen zo scherp gezet, en zij heeft er juist daardoor voor gezorgd dat de Vlaamse Rand al die miserie heeft. Ik vind het toch wel heel vrijblijvend om hier te komen zeggen dat het evenwicht er niet is en dat dat een grote schande is. U stond zelf aan het roer. U hebt op dat moment de ongelijkheid en de verschuiving van alle ellende richting Vlaamse Rand georganiseerd. Ik vind het dan toch bijzonder opmerkelijk om hier dergelijke uitspraken te komen doen. Op het moment dat u kon, is die verantwoordelijkheid niet genomen. Integendeel. Men heeft toen juist grote ongelijkheid gecreëerd door één gewest strengere en eigenlijk onhaalbare geluidsnormen op te leggen, om toch maar alle overlast richting een ander gewest te sturen. Ik vind dat geen verantwoordelijk beleid. We moeten de verantwoordelijkheid leggen waar ze moet liggen.
Mijnheer Sanctorum, wij hebben BAC uitgenodigd. Wij hebben naar hun plannen geluisterd. Op heel veel zaken kunnen zij nog geen antwoord geven en gaan zij nu nog in consultatie. Wij kunnen op dit moment niets beslissen, ook niet over de verlenging van de startbaan, mijnheer Nevens. Het is nog niet aan de orde. Er is nog geen concreet dossier. Heel wat dingen zijn nog niet duidelijk. Daarom heeft de voltallige Vlaamse Regering beslist dat er nog geen standpunt kan worden ingenomen. Dat is niet mogelijk, bij gebrek aan concrete informatie.
Ik heb begrepen – maar dat weet u misschien beter dan ik – dat BAC een eerste visie heeft ontwikkeld en daarmee nu ruim in consultatie gaat. Dan zal BAC dat concreet uitvoeren. Wij zullen vanuit Vlaanderen voldoende aandringen op die gelijke behandeling en gelijke spreiding.
Doen wij alsof wij nog niets hebben ondernomen? Integendeel. Wij hebben een actie ondernomen met betrekking tot die milieustakingsvordering. Maar wij hebben ook in het kader van de richtlijn Omgevingslawaai een heel actieplan uitgewerkt, wat er ook voor zorgt dat er op het terrein maatregelen moeten worden genomen.
Dat is weer de discussie van de kip en het ei: wij kunnen concrete maatregelen nemen, maar daarvoor heb je een rechtszeker kader nodig. Stel dat wij nu forse investeringen gaan doen in een bepaalde gemeente in de Rand omdat er daar nu een serieuze overlast is, maar dan blijkt dat er een paar maanden later een federale Vliegwet komt die die vliegroutes opnieuw op een heel andere manier organiseert, dan hebben wij die kosten voor niets gedaan. Dat is de hele discussie van de kip en het ei.
Wij zijn klaar, ons kader is er, wij willen op alle mogelijke manieren zorgen voor een gelijke spreiding en dat er zoveel mogelijk gewerkt wordt aan minder overlast. Maar dan hebben wij een rechtszeker kader nodig, anders zijn dat nutteloze ingrepen waarbij wij niet weten waar we zullen uitkomen.
Wij blijven dus inderdaad ook op het federale niveau met klem en met spoed aandringen op die Vliegwet en op een rechtszeker kader.
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Minister, dank u wel. We zitten uiteraard op dezelfde golflengte. Op de vraag naar de capaciteit kreeg ik nog geen antwoord. Is er nog groei met de huidige banen? Ik weet dat zij in hun milieuvergunning een aantal slots hebben opgelegd gekregen, dat ze daar ruimschoots onder zitten en dat het niet hun bedoeling is om een uitbreiding van de milieuvergunning te vragen. Zij willen alles doen binnen de bestaande maximale bewegingen. Ze vragen de verlenging voor een capaciteitsuitbreiding. Wat is hun huidige groei? Ze zijn toch in een neerwaartse beweging gegaan? Ik heb er momenteel geen zicht op omdat ik geen deel uitmaak van de commissie. Dat mag mij gerust worden nagestuurd in detail.
Wat betreft de geluidsnormen en de harmonisering: we zijn een klein land. Het zou niet meer dan logisch zijn dat de geluidsnormen gelijk zouden zijn. We zullen zien wat de toekomst daarin brengt. Voor mijn partij is in eerste instantie de veiligheid van de vliegtuigen en de omwonenden belangrijk, en ook het respect voor de omwonenden. Ook de rechtszekerheid voor de luchthaven en de luchtvaartmaatschappijen zijn voor ons belangrijk. Daar deel ik zeker de bezorgdheid van BAC met betrekking tot hun concurrentiepositie ten opzichte van andere luchthavens. Die positie moet versterkt worden. Daar hebben we echter opnieuw dat moeilijke evenwicht. Daar moeten we allemaal samen ons steentje toe bijdragen.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Met alles wat er voorligt en alles wat er nog niet voorligt, is inderdaad niet alles duidelijk. Er zijn langs alle kanten plannen. BAC heeft nog plannen en overweegt verschillende opties: ofwel de landingsbaan ofwel de taxibaan ofwel de verlenging van de landingsbaan. Er zijn verschillende opties. Er zijn heel veel onduidelijkheden. Daarom herhaal ik mijn bezorgdheid: we moeten onze emoties loslaten en we hebben vooral nood aan objectivering. Dat moet gebeuren in een heel harde dialoog met BAC en met de omwonenden.
Mevrouw Moerenhout bracht bijvoorbeeld de uitbreiding van de nacht ter sprake. U zei dat u er niet voor bent, maar dan moet wel eens bekeken worden wat de implicaties zijn. Kan dat toch niet dieper onderzocht worden? Wat zijn bijvoorbeeld de implicaties ten aanzien van de werkgelegenheid? Zo kan er een standpunt worden ingenomen dat zeer grondig onderbouwd is. Wat is bijvoorbeeld in verband met de uitbreidingsplannen concreet de impact op Humelgem? Hoeveel huizen moeten worden onteigend? Hoe verhoudt dat zich ten opzichte van winst? Er is het argument dat we onze capaciteit moeten verhogen, maar het is alleen de piekcapaciteit die moet worden verhoogd. In dit dossier moet je zo in detail gaan en het is zo technisch omdat je alle belangen tegenover elkaar moet afwegen. Ik kan alleen maar zeggen: vooruit met de geit, neem de lead in dit dossier en wees aanklampend ten aanzien van minister Bellot. Zorg ervoor dat u kunt rekenen op de drie meerderheidspartijen, zowel federaal als Vlaams.
Mevrouw Moerenhout heeft het woord.
Minister, u stelt mij ontzettend teleur. We zitten hier in een situatie waar vier partijen dezelfde besogne aandragen, volgens mij op een constructieve manier, iedereen wel vanuit een andere invalshoek maar dat is logisch, we zijn elk een andere partij. Ik kan uw antwoord absoluut niet appreciëren. Dat is een antwoord uit onmacht. Minister, u bent Vlaams minister van Leefmilieu, u en niemand anders. Ik zou dan graag hebben dat u een verantwoordelijk beleid voert, woorden die daarjuist zelf in de mond nam, dat u de hefbomen die u hebt, gebruikt, dat u de macht en het ministerschap dat u hebt, inzet voor werkgelegenheid en voor leefbaarheid. Tout court, ik denk dat CD&V ook lid was van die regering.
De heer Nevens heeft het woord.
Als slotbemerking wil ik nog meegeven dat het inderdaad een heel technisch dossier wordt. Het gaat over geluidsnormen, over veiligheid, over leefbaarheid, over milieueffecten op de omgeving, op de lucht, op de grond. Al die verschillende zaken moeten aan bod komen. Dat is in het verleden ook altijd gevraagd aan de luchthavenuitbater. Het enige dat we kregen, was dat ze in al hun dossiers een ontheffing vroegen van de milieueffecten in plaats van echt alles eens in kaart te brengen en een plan-MER op te stellen om te zien wat de draagkracht is van de omgeving ten aanzien van de luchthaven zoals ze vandaag is en hoe ze in de toekomst kan worden.
Eerlijk gezegd, dat burgerforum dat vandaag wordt opgericht door BAC, vind ik een doekje voor het bloeden. Ik zie het al voor mij: een aantal experts, specialisten in vliegtuigtechnieken en in allerhande, gaan daar de gewone burger murw slaan met studies en met allerlei statistieken en cijfers. Wij gaan daar naar kijken en zeggen: ‘Oké, het zal dan wel zo zijn als die mensen dat zeggen’, en we gaan ons daarbij neerleggen. We zouden een kader moeten kunnen creëren van wat nog mogelijk is en wat uitgesloten is. Nu gaan wij ervan uit dat de verlenging van de startbaan er moet komen, dat de taxibaan er moet komen, terwijl we omgekeerd moeten redeneren en zeggen: ‘Wat is er nog mogelijk binnen de bestaande luchthaven en wat kan er nog bijkomen zonder de leefbaarheid van heel de omgeving aan te tasten, te beschadigen en mensen nodeloos zorgen te geven?’ Dat laatste is wat er vandaag gebeurt door BAC. Als dat dan de voorzitter van mijn partij is, sorry, dat kan mij hier vandaag niet schelen. Ik ben hier als Vlaams volksvertegenwoordiger om de belangen van de mensen in de Vlaamse Rand en in Vlaanderen te vertegenwoordigen. Wie dan dat plan vandaag op tafel legt, daar gaat het voor mij hier niet over.
Collega’s, het laatste woord over dit verhaal is nog niet gezegd, maar wel vandaag in deze commissie. Er zijn verschillende verantwoordelijkheden uitgesproken. Ik verwacht dat dat zijn vervolg zal krijgen.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.