Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Innovatie en Wetenschapsbeleid
Verslag
Mevrouw Van Eetvelde heeft het woord.
Voorzitter, ik wil bij deze vraag nog eens verwijzen naar het regeerakkoord voor 2014-2019, waarin de Vlaamse Regering zich als doelstelling heeft gesteld de werkzaamheidsgraad tegen 2020 op te trekken tot 76 procent. Om die ambitieuze doelstelling te bereiken, wordt onder andere ook ingezet op een maximale tewerkstelling bij het nationaal postbedrijf bpost. Zo werd in het begin van deze legislatuur een nieuwe samenwerking tussen bpost en VDAB opgestart.
De samenwerking focust hoofdzakelijk op de rekrutering en de opleiding van werkzoekenden. Er wordt gezocht naar geschikte kandidaten voor de functie van postbode in Vlaamse regio’s waar er vooral een tekort is. Dan denk ik aan de haven van Antwerpen, de Brusselse Rand en steden als Sint-Niklaas en Gent. VDAB helpt zoeken naar geschikte kandidaten voor openstaande vacatures bij het Belgische postbedrijf. Daarnaast kunnen zowel geïnteresseerde werkzoekenden als medewerkers van bpost een beroep doen op het VDAB-opleidingsaanbod. De samenwerking moet dus een win-winsituatie creëren.
Recent berichtten de media echter dat de vacatures bij bpost niet ingevuld geraken. Daarom gaat het bedrijf bekijken of het ook kan rekruteren onder erkende vluchtelingen. Volgens uw federale collega, minister van Post De Croo, werkt VDAB te vrijblijvend bij het invullen van de vacatures bij bpost. Werkzoekenden gaan niet in op een vacature van postbode hoewel er daarvoor geen diplomavereiste is. Volgens minister De Croo moeten werklozen op een bepaald moment meer worden gedwongen om in te gaan op een vacature.
Minister, ik was wel een beetje geschrokken door dat persbericht van uw federale collega. Hoe denkt u over de uitspraken van minister De Croo, vooral met betrekking tot het feit dat de arbeidsbemiddeling van VDAB faalt? Hoe verklaart u die mismatch, waarbij jobs waarvoor geen diploma’s nodig zijn toch niet ingevuld geraken?
Minister Muyters heeft het woord.
Dat samenwerkingsakkoord tussen VDAB en bpost is niet allesomvattend: de rol van VDAB reikt niet vanaf de werkloze tot aan de aanwerving. De samenwerkingsovereenkomst bepaalt dat VDAB kandidaten stuurt voor die vacatures waarvan Start People, de private selectiepartner aangesteld door bpost, aangeeft hulp nodig te hebben. Als wordt ingeschat door VDAB dat het niet gemakkelijk zal zijn om kandidaten te vinden voor specifieke profielen, dan biedt VDAB extra bemiddelingsacties aan, bijvoorbeeld jobdagen. VDAB stuurt dan kandidaten door naar die jobdagen, via automatische matching, grote mailingacties en manuele doorverwijzingen. VDAB zorgt dan ook voor logistieke ondersteuning bij die jobdagen. Dat zijn dingen die VDAB ter zake doet.
Alle kandidaten die door VDAB worden doorgestuurd, moeten echter eerst een selectieprocedure doorlopen via die selectiepartner Start People. De kandidaten die men na die procedure overhoudt, worden dan doorgestuurd naar bpost. Het is dus niet zo dat er een rechtstreekse verbinding is. Er zit een schot tussen, namelijk Start People.
De samenwerkingsovereenkomst bepaalt ook dat er systematisch feedback moet zijn over kandidaten die door VDAB worden doorgestuurd en niet werden geselecteerd. Ik kan u heel duidelijk zeggen dat dat nog een werkpunt is. Die feedback is er vaak niet, is zeker nog te beperkt. Nochtans is die goede feedback en gegevensuitwisseling echt nodig om de samenwerking goed te doen verlopen en te verbeteren voor de toekomst.
Sinds juli 2014 heeft VDAB al 2602 vacatures van bpost ontvangen. Voornamelijk zijn dat postbedelers die via uitzendarbeid worden aangeworven. De selectie van de kandidaten voor die jobs verloopt als volgt. Eerst belt Start People de werkzoekenden die zich hebben ingeschreven voor een jobdag, op voor een eerste selectie. Een deel van de ingeschreven kandidaten wordt niet bereikt, omdat er een antwoordapparaat is of omdat er geen antwoord is. Vervolgens moeten de geselecteerde kandidaten pc-proeven afleggen, in een VDAB-lokaal tijdens de jobdag, of op voorhand via internet, en moeten ze een interview afleggen op zo’n jobdag. Tot slot volgt nog een sollicitatiegesprek in het betreffende mailingcenter waar de kandidaat zal worden tewerkgesteld en moet de kandidaat slagen in fietsproeven.
We hebben niet over alles feedback, maar waar we feedback hadden, zien we de volgende belangrijkste redenen waarom mensen niet werden aangeworven. Er is een weigering door bpost of Start People omdat men onvoldoende kennis van het Nederlands heeft, niet geslaagd is voor de fietstest, geen rijbewijs B bezit, geen eigen vervoer heeft, geen bewijs van goed gedrag en zeden heeft of een onvoldoende goede fysieke conditie heeft.
Ook zien we dat kandidaten vaak zelf afhaken, omdat ze de verloning te laag vinden, omdat ze de sollicitatieprocedure te lang en te omslachtig vinden, zodat ze vaak ook al ander werk hebben gevonden, omdat ze de werkomstandigheden niet ideaal vinden. Als postbedeler moet je immers vaak ’s nachts beginnen en is je einduur niet altijd even duidelijk vastgelegd. Ook spelen de weersomstandigheden een rol en is er sprake van zaterdagwerk. We mogen ook niet vergeten dat er van zo’n postbedeler ook veel zelfstandigheid en flexibiliteit wordt gevraagd. Dat alles leidt ertoe dat, ondanks de intensieve acties van de betrokken partijen – en ik denk dat VDAB ter zake zijn rol zeer goed vervult –, die vacatures toch nog altijd moeilijk ingevuld geraken.
Mevrouw Van Eetvelde heeft het woord.
Minister, ik dank u voor deze verduidelijking. Het lijkt me immers heel belangrijk dat u toelichtte hoe dat samenwerkingsakkoord precies in elkaar zit. Ik denk immers ook wel dat heel veel mensen denken dat dat rechtstreeks tussen VDAB en bpost gaat, dus ik ben heel blij dat u dat bij dezen hebt verduidelijkt.
Nu denk ik wel dat er zeker en vast nog marge voor verbetering is als het erom gaat mensen warm te maken voor die vacatures bij bpost. U hebt diverse redenen opgenoemd waarom ze het niet zouden doen, maar anderzijds denk ik ook wel dat mensen die al dan niet langdurig werkloos zijn, ook met deze job een nieuwe start aan hun carrière kunnen geven. Nogmaals, ik ben blij dat u toch nog eens goed hebt uitgelegd wat de rol van VDAB daarin is. Ik ken VDAB immers als een werkgever die echt heel veel investeert in het begeleiden van werkzoekenden. Zij doen er ook alles aan om die tewerkstellingsgraad van 76 procent te bereiken. Ik denk dat er zeker en vast nog verbetering kan zijn als het gaat over die mismatch bij bpost, dat dat niet wil zeggen dat dat niet moet worden aangepakt. Ik denk dus dat men daar aandacht voor moet blijven hebben, en als er daarna nog kan worden bijgestuurd, dan moet dat zeker gebeuren.
De vraag om uitleg is afgehandeld.