Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Danen heeft het woord.
Het geothermieproject te Mol, met de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) als centrale speler, heeft al vaker deze commissie gehaald. Meestal werd en wordt er – ik juich dat toe – in welwillende taal over dit project gesproken.
Naast de vele positieve effecten genereert dit project echter ook een aantal ongewenste neveneffecten. Als we een draagvlak voor dit project willen creëren, mogen we daar niet blind voor zijn en moeten we hierover in alle transparantie en openheid kunnen debatteren, met de bedoeling – dat is mijn uitdrukkelijke wens en daar wil ik heel expliciet in zijn – de voorwaarden voor geothermie in Limburg en de Antwerpse Kempen, en als het kan ook daarbuiten, zo optimaal mogelijk te krijgen.
Zo bereikt mij het bericht dat het opgepompte water in het kader van de proefboring te wachten ligt op verdere behandeling. Daar werd in het milieueffectrapport (MER) al rekening mee gehouden. Het is daar in alle transparantie in aangekondigd. Ik heb de passage daarover in mijn vraag om uitleg vermeld, maar ik zal ze niet citeren, want u kunt ze daarin lezen.
Minister, mijn vragen hierover zijn pertinent. Klopt het dat er op de Balmatt-site een bassin aanwezig is waarin ongeveer 7000 kubieke meter uit de diepe ondergrond opgepompt water aanwezig is? Kunt u mij meer gegevens verstrekken over de samenstelling van dat opgepompte water? Kunt u mij meer informatie verstrekken over de status van het bassin, en meer bepaald over de volgende aspecten: op welke manier is het bassin gescheiden van de ondergrond? Werd het bassin van het begin af aan afgedekt – zo niet, vanaf wanneer dan wel? Kunt u mij een indicatie geven van het tijdsframe betreffende het vullen van het bassin?
Er zijn enkele adviezen over het opgepompte water gekomen. Kunt u mij een overzicht geven van de adviezen over de opslag en de verwerking van het opgepompte water? Werden de adviezen die tot nu toe werden verstrekt door diverse instanties, opgevolgd?
Minister Tommelein heeft het woord.
Mijnheer Danen, ik dank u voor uw vraag om uitleg. Ik zal uw verschillende vragen overlopen. Ja, het klopt dat er op de Balmatt-site een bassin aanwezig is waarin ongeveer 7000 kubieke meter uit de diepe ondergrond opgepompt water aanwezig is. Er is zelfs een bassin van 10.000 kubieke meter opslagcapaciteit, waarin het opgepompte water van de eerste boorput wordt opgevangen. Dat is bepaald in de bouwvergunning. Dat bassin is ook vergund.
Om de samenstelling van het water onder reservoircondities, dus druk en zuurstofgehalte, te kennen – nu kom ik op een terrein dat ik niet helemaal beheers, maar ik zal mijn best doen –, werden twee stalen genomen onderaan in de put. Vraag me niet hoe ze dat hebben gedaan, mijnheer Danen, want dat weet ik niet. De analyse van deze stalen bevestigt dat het formatiewater een natriumchloridepekel is. De hoeveelheid opgeloste zouten ligt rond de 160 à 165 gram per liter. De ijzerconcentratie ligt met 800 milligram per liter aanzienlijk hoger dan in de oppervlaktestalen. Het betreft tweewaardig ijzer, wat in evenwicht is met de heersende redoxcondities. Het verschil bevestigt dat een groot deel van het ijzer tijdens de airlift oxideerde en neersloeg. De zuurtegraad van de stalen bedraagt 5,4. Het bicarbonaatgehalte ligt rond de 1120 milligram per liter. Beide analyses bevestigen de ontgassing van een deel van het opgeloste CO2 in de oppervlaktestalen. Dit gaat gepaard met een verhoging van de zuurtegraad en de neerslag van de carbonaten. Dat laatste blijkt uit de iets lagere calciumconcentraties in de oppervlaktestalen.
En wie het nu waagt om een bijkomende vraag te stellen, zal ik als antwoord vragen om een schriftelijke vraag in te dienen. (Gelach)
Mijnheer Danen, het bassin is volledig vergund en afgeschermd van de bodem door een speciale folie die warmtebestendig is. Het water dat erin werd gepompt, was warmer dan 120 graden Celsius. Dan heb je dus inderdaad een speciale folie nodig. Er is geen gevaar voor lekkage naar de ondergrond. De folie is nog altijd intact. Het bassin is niet afgedekt. Dat was ook geen vereiste in de milieu- of bouwvergunning. Het bassin is, zoals gezegd, gevuld.
De heer Danen heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw technisch antwoord op mijn technische vraag. Ik heb het als vraag om uitleg ingediend omdat ik graag een antwoord wilde voor het zomerreces.
U hebt nog geen antwoord gegeven op de vraag of de verstrekte adviezen werden opgevolgd.
Dat klopt. Dat is federale materie. Leefmilieu en Natuur hebben geen adviezen gegeven op dat vlak. Er zal dus een dossier moeten worden opgemaakt voor het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC). Het is federale materie, dus heb ik daarvan momenteel geen overzicht.
De heer Danen heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoorden. Ik zal mogelijk nog een aantal bijkomende vragen stellen, op schriftelijke wijze. (Opmerkingen van minister Bart Tommelein)
We moeten alle aspecten kunnen behandelen, ook over dit project, waarvan ik heel veel verwacht. Ik hoop dat het in Limburg en in de Antwerpse Kempen voor heel wat warmte kan zorgen.
De heer Bertels heeft het woord.
Voor ons, vanuit de Kempen, is dit een belangrijk dossier. Het is een belangrijk element in ons actieplan voor de Kempen. Diepe geothermie, aardwarmte, is een nieuw verhaal, dat we alle kansen moeten geven. Het is een nieuw verhaal, waardoor af en toe nieuwe zaken opduiken. We moeten alle actoren erbij betrekken, om dat zorgvuldig te onderzoeken, er zorgvuldig mee om te gaan en het zorgvuldig te testen.
Ik kan in de plaats van de minister zeggen dat er effectief overleg is met het FANC en met Volksgezondheid op het federale niveau. VITO houdt daarmee rekening, om te zien hoe ze onder meer dat water moeten verwerken, bij de lopende pistes. Minister, vanuit de Kempen kunnen wij u dus soms helpen bij het beantwoorden van de gestelde vragen.
Het is belangrijk dat Vlaanderen die hernieuwbare, duurzame energiebron, die klimaatneutraal kan zijn, amper impact heeft op de omgeving en waarvoor we hopelijk een stabiele prijs kunnen garanderen in de toekomst, omarmt en de nodige steun geeft.
Minister, vanuit VITO zijn er nog wat vragen hangende met betrekking tot deze procedure, onder meer over de energieverdeling in de toekomst – als het zou lukken – na de tweede boorput die hopelijk eind deze week af is zodat de testen van start kunnen gaan. Hebt u een opvolgingsplan klaar hoe u daarmee zult omgaan? Vanuit VITO wordt namelijk gesuggereerd om vanaf 2017 daadwerkelijk de eerste energie te gebruiken in hun eigen sites en omgeving.
Minister Tommelein heeft het woord.
Ik kan daar echt niet op antwoorden. Ik ben daar eerlijk in. Ik ben het niet gewend uit mijn nek te kletsen. Ik stel voor dat ik u daarop een schriftelijk antwoord geef. Het is te technisch voor mij.
De heer Danen heeft het woord.
Ik denk dat alles voorlopig gezegd is.
Ik zal een aantal bijkomende schriftelijke vragen stellen. Ik zal daar allicht ook een antwoord op krijgen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.