Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Vandaele heeft het woord.
Voorzitter, minister, de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) onderzoekt in samenwerking met het agentschap Zorg en Gezondheid in de zomermaanden traditioneel de kwaliteit van het zwemwater aan de kust en de zwemvijvers in het binnenland.
Europa bundelt die gegevens. In het nieuwe rapport blijkt dat de kwaliteit van het zwemwater in 2015 zeer goed was, het beste is sinds 2011. In Vlaanderen zijn er 87 officiële zwemwateren. Van de 42 badzones hadden er 32 een uitstekende gemiddelde kwaliteit in 2015.
We hebben de kwaliteit op de langere termijn. Dat zien we in die rapporten. Er is ook de kwaliteit op het ogenblik van de staalname. Het bacteriologisch onderzoek duurt altijd een paar dagen. Op basis daarvan kan een zwemverbod of een recreatieverbod worden opgelegd. Op welke plaatsen, hoe vaak en voor welke periode werd er de voorbije vijf jaar een zwemverbod of een recreatieverbod in Vlaanderen opgelegd? Konden de oorzaken van die vervuiling worden gedetecteerd? Het is nuttig om te weten of er beleidsmatig nog extra maatregelen nodig zijn om die bronnen aan te pakken.
In de lange lijst van zwemwateren die bemonsterd zijn, is er een nieuw, de Langerei in Brugge. Dat is de enige plaats met een slechte kwaliteit in 2015. Het werd recent toegevoegd aan de lijst van te bemonsteren zwemwateren. Ik vroeg me af hoe en op basis van welke criteria besloten wordt om een zwemwater al dan niet toe te voegen aan de lijst van te bemonsteren locaties. Deze is toegevoegd, maar zijn er misschien ook locaties waarvan aan uw diensten werd gevraagd om ze voortaan te bemonsteren en waar dan niet werd op ingegaan? Hoe beslist men om al dan niet in te gaan op het verzoek om een locatie toe te voegen? Als men dat niet inwilligt, wat is dan bijvoorbeeld de motivering om dat niet te doen?
We weten dat occasioneel gezwommen wordt op plaatsen die niet bemonsterd worden in de routine van de bemonstering. Er zijn vele voorbeelden. Ik denk aan de Damse Vaart. Wordt voor bijvoorbeeld een eenmalige manifestatie op een dergelijke plek ook een bacteriologisch onderzoek gedaan of niet? Hoe kan men dat aanvragen? Welke procedures worden gevolgd?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Ik wil eerst algemeen zeggen dat ik tevreden ben met de gunstige evolutie die we hebben in de zwemwaterkwaliteit in Vlaanderen. De VMM en het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid bepalen de normen op basis van de Zwemwaterrichtlijn. Als de resultaten niet voldoen aan de waarden van zeer goede kwaliteit, dan wordt een nieuw staal genomen en wordt gekeken wat dan het resultaat is. Op die manier wordt al of niet een zwemverbod uitgevaardigd door de betrokken burgemeester. Wanneer het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid oordeelt dat op basis van nieuwe stalen het risico geweken is, dan kan de burgemeester het zwemverbod opheffen.
Er wordt een beslissingsschema gebruikt bij de actuele kwaliteit. Ik zal u dat overmaken, collega Vandaele. Daarin wordt een onderscheid gemaakt tussen zeer goede kwaliteit, een donkerblauwe smiley, aanvaardbare kwaliteit, grijze en neutrale smiley, en slechte kwaliteit, een rode negatieve smiley.
De afgelopen vijf jaar werd op volgende locaties een zwemverbod opgelegd wegens overschrijding van bacteriologische waarden. In Oostende Noordstrand was het omdat er een overstort had gewerkt na hevige neerslag. In 2011 was dat ook het geval in Oostende Duin en Zee. Daarnaast zijn er de afgelopen vijf jaar zwemverboden geweest wegens de aanwezigheid van een drijflaag blauwalgen. Die kunnen in warme perioden massaal tot bloei komen. Het gaat over elf tijdelijke verboden in zeven verschillende zwemwateren. Ik zal u de lijst overmaken. Het gaat onder andere over het Zilverstrand in Mol, Beringen, Rotselaar, Westerlo, Jabbeke en de Sint-Pietersplas in Brugge.
Naast deze zwemwateren volgt de VMM ook de waterkwaliteit op van de officiële recreatiezones. Dat is geen Europese beoordeling, maar het is uiteraard toch de bedoeling om de recreant te beschermen. Ik kan u ook daarover een tabel bezorgen, zodat u kunt zien waar wat is opgevolgd.
De Langerei in Brugge werd toegevoegd aan de lijst van zwemwateren op vraag van de gemeente, omdat er een vergunning werd verleend om te zwemmen, met melding van klasse 3 bij de gemeente. Het criterium om een zone op te nemen op de lijst is dat zwemmen er toegestaan is. Brugge was van oordeel dat zwemmen daar toegelaten is, en dan wordt dat uiteraard bekeken.
Bij een eenmalige manifestatie is het de organisator die verantwoordelijk is voor het laten uitvoeren van de nodige analyses. Dat gebeurt door een erkend privélaboratorium. De monstername gebeurt een week voor het evenement. De parameters die moeten worden geanalyseerd, zijn E. coli en intestinale enterokokken. Voor het beoordelen van de resultaten kun je als organisator ook een beroep doen op de afdeling Preventie van het Agentschap Zorg en Gezondheid. De te volgen procedure staat ook heel goed uitgelegd op de website van de VMM. Bijvoorbeeld bij de jaarlijkse Big Jump wordt telkens ter plaatse de kwaliteit beoordeeld voor het evenement plaatsvindt. Dat is zo’n voorbeeld van een tijdelijk evenement, maar het kan ook zijn dat er een marathon of zwemwedstrijd plaatsvindt. Dan wordt dat ook op die manier gedaan.
De heer Vandaele heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik besefte wel dat vele onderdelen van mijn vraag inderdaad neigden naar een schriftelijke vraag, over de cijfertjes enzovoort. Het dossier is me niet geheel onbekend, ook uit het verleden. Ik was vooral benieuwd naar de nog altijd aanwezige vormen van vervuiling. U noemt vooral de blauwalgen. We hebben destijds ook wel eens meegemaakt dat het voldoende is dat er ergens een dood konijn in een zwemvijver ligt om een slechte zwemwaterkwaliteit te hebben.
Ik was ook benieuwd naar de dunne lijn die er misschien soms wel is tussen het toevoegen van een zwemwater, zoals de Langerei nu, aan de lijst, waarbij dan officieel door de VMM wordt bemonsterd, en eenmalige evenementen, waarbij dat dan op kosten van de organisator is, zoals u zegt. Dat kunnen ook wel grijze zones zijn. Misschien is het ook nuttig voor lokale besturen om te weten, als ze een plek hebben waar af en toe in de zomer wordt gezwommen en waarmee ze geen problemen hebben, zodat ze toestemming geven, dat ze kunnen proberen zich aan te sluiten bij de bemonsteringsroutine van de Vlaamse overheid. Een meer dan eenmalige staalname geeft dan toch wel wat zekerheid, ook op langere termijn, over de kwaliteit van dat zwemwater.
Mevrouw Van Volcem heeft het woord.
Ik wil me aansluiten, want dit is toch een problematiek die in onze stad enorm leeft. Zoals u weet, hebben vorig jaar heel wat jongeren in de reien kunnen zwemmen. Dat was eigenlijk een heel aangename beleving.
Minister, de mensen begrijpen dus eigenlijk niet dat dat vorig jaar wel kon en dit jaar opeens niet. Dat wordt enigszins gepercipieerd als administratieve regelgeving om mensen te pesten. De mensen vonden dat leuk, men vraagt dat opnieuw aan omdat het een succes was en opeens wordt gezegd dat het niet gaat, omdat de waterkwaliteit dan opeens niet meer goed is. Dan wordt uitgeweken naar een andere locatie. Er wordt dan gezegd dat er daar een boot ligt, terwijl die boot totaal niet meer vaart. De mensen worden dus steeds meer verbolgen omdat ze menen dat de overheid er soms niet meer voor hen is. Ze begrijpen niet meer dat leuke initiatieven niet kunnen plaatsvinden. Minister, hoe kunt u erover waken dat de administratie toch ook nog nadenkt ten gunste van mensen?
Collega Van Volcem, een suggestie van collega Vandaele is misschien: zoek de dode konijnen in Brugge.
Minister Schauvliege heeft het woord.
We doen dit natuurlijk op basis van de richtlijn die er is met betrekking tot de zwemwaterkwaliteit, en natuurlijk ook om de volksgezondheid te beschermen. Dat bemonsteren doen we dus zomaar niet voor ons plezier. Het lijkt me ook goed dat mensen weten wat de kwaliteit is, of ze daar veilig kunnen zwemmen. De ene mens is ook de andere niet. Ik kan me voorstellen dat iemand die een triatlon doet en groot en sterk is, er weinig problemen mee heeft om in dat water te zwemmen, maar als je daar dan kleine kinderen in laat zwemmen en die slikken dan redelijk wat water in, dan kunnen er wél problemen ontstaan. Dat is natuurlijk ook een afweging die gebeurt. We passen die criteria toe op basis van correcte informatie, zodat de mensen ook goed geïnformeerd zijn.
We zijn natuurlijk altijd bereid om ook mee te zoeken naar alternatieven in de stad Brugge. Daar hebben we helemaal geen probleem mee. We hopen op een mooie, warme zomer, en dan kan men in Brugge niet alleen voetballen, maar ook verfrissing zoeken wanneer het te warm of te heet wordt.
De vraag om uitleg is afgehandeld.