Verslag vergadering Commissie voor Brussel en de Vlaamse Rand
Vraag om uitleg over de huidige situatie van de taalcursussen Nederlands als tweede taal (NT2) in de Vlaamse Rand
Verslag
Mevrouw Maes heeft het woord.
Minister, er is gisteren nog een evolutie geweest in dit dossier. Ik houd mij echter aan de vraag om uitleg zoals ik ze had opgesteld. Ik vermoed dat u dat wel zult meenemen in uw antwoord.
In uw antwoord op mijn schriftelijke vraag betreffende het aanbieden van taallessen bevestigde u dat ook in 2015 door vzw ‘de Rand’ lessen Nederlands werden aangeboden in de verschillende gemeenschapscentra van de faciliteitengemeenten. Daar zijn we uiteraard tevreden mee, want integratie is belangrijk in de ogen van onze fractie.
De taal onder de knie hebben, is vaak een belangrijke opstap naar een integratie in de gemeenschap. Het is tevens het wegwerken van een drempel om de arbeidsmarkt te betreden. Daarom was ik zo verrast over de berichtgeving die er vanuit Kraainem kwam, namelijk dat vzw ‘de Rand’ van het lokale schepencollege geen toestemming kreeg om gebruik te maken van de lokalen van de gemeentelijke Nederlandstalige basisschool. Die vraag had vzw ‘de Rand’ midden december per brief aan het college gesteld, omdat de aangeboden lessen in De Lijsterbes volzet zijn.
De argumentatie achter die vraag is perfect te begrijpen: klaslokalen zijn prima locaties om lessen Nederlands te geven, en als er extra ruimte moet worden gezocht omdat er locaties volzet zijn, dan is het logisch dat men uitkomt bij klaslokalen. Maar blijkbaar hecht niet iedereen evenveel belang aan het kennen van het Nederlands in Vlaanderen, zoals blijkt uit de reactie van het Kraainemse college.
Minister, welke argumentatie heeft het schepencollege van Kraainem gegeven voor de weigering? Is de beslissing definitief? Blijkbaar niet, want ik heb gisteren gelezen dat men erop teruggekomen is. Of is de motivatie van dien aard dat een volgende aanvraag, middels wat aanpassingen, wel goedgekeurd kan worden? Zal vzw ‘de Rand’ op zoek gaan naar een plan B om toch extra lessen Nederlands te kunnen aanbieden? Hebt u weet van nog andere gemeenten waar men op zoek moet naar bijkomende accommodatie?
Minister, op woensdag 24 februari berichtte RINGtv dat het schepencollege van Kraainem heeft geweigerd om het reglement van de Nederlandstalige gemeentelijke basisschool aan te passen zodat vzw ‘de Rand’ hier taalcursussen kan geven. Door de populariteit van de taalcursussen voor volwassenen in Kraainem, volstaat de capaciteit in het gemeenschapscentrum De Lijsterbes, waar de cursussen tot nu toe plaatsvinden, niet langer. Vzw ‘de Rand’ moet daardoor voor het schooljaar 2016-2017 op zoek gaan naar bijkomende klaslokalen in de Nederlandstalige basisschool in Kraainem. Opdat de cursussen ook in de basisschool zouden kunnen plaatsvinden, moet het reglement gewijzigd worden door het schepencollege en het gemeentebestuur. Het college weigerde de aanvraag en zegt: “We willen dat op termijn wel nog eens bekijken”.
Tegelijk toont de zoektocht van de vzw naar bijkomende leslokalen aan dat de taalcursussen in het algemeen sterk aan populariteit winnen. Om mensen echter nog beter te bereiken, blijft het nodig om vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen. De vzw Pin (Partners en Integratie) wees er tijdens een hoorzitting in 2015 in onze commissie al op dat de Vlaamse Regering daarvoor moet inzetten op een gedifferentieerd en geografisch gespreid aanbod. Bijkomend moet het aanbod van cursussen NT2 (Nederlands als tweede taal) op de werkvloer en in het onderwijs worden uitgebreid, ook in de Vlaamse Rand, was de stelling van Pin. Wat er in Kraainem gebeurd is, staat daar natuurlijk haaks op.
Minister, wat zijn de huidige noden op het vlak van NT2 in de Vlaamse Rand? Kan vzw ‘de Rand’ momenteel tegemoetkomen aan de stijgende vraag naar taalcursussen in de Rand? Hoever staat de Vlaamse Regering met de uitwerking van werkplekleren en het aanbod van NT2 op school? Wat is uw standpunt inzake het dossier-Kraainem? Welke acties zult u ondernemen om het gemeentebestuur van Kraainem te overtuigen van de noodzaak van de taallessen, ook in een schoolomgeving? Welke acties plant u op korte termijn, zodat vzw ‘de Rand’ over voldoende capaciteit zal beschikken om de taallessen op een goede manier in te richten?
Minister Weyts heeft het woord.
Collega’s, het is voor alle duidelijkheid het Agentschap Integratie en Inburgering dat vraag en aanbod met betrekking tot taalcursussen, ook in de Vlaamse Rand, op elkaar afstemt. Heel concreet doet het dat via de Huizen van het Nederlands. Dat is de bevoegdheid van collega Homans. Vzw ‘de Rand’ fungeert daarbij als een soort bemiddelaar. De vzw staat zelf niet in voor het geven van de lessen, maar werkt daarvoor samen met de centra voor volwassenenonderwijs (CVO’s) uit de omgeving. Daarnaast biedt vzw ‘de Rand’ haar gemeenschapscentra en lokalen aan om ervoor te zorgen dat ook in de nodige ruimte en faciliteiten wordt voorzien.
De bedoeling is vooral om dicht bij huis minstens een basisaanbod aan Nederlandse lessen te kunnen bieden. Enkel Sint-Genesius-Rode vormt ter zake een uitzondering. Daar heeft het GLTT (Gemeenschapsleergangen voor Talen en Techniek) zijn eigen infrastructuur. Daar moeten ze niet terugvallen op vzw ‘de Rand’.
In Kraainem is er een grote vraag naar cursussen Nederlands. Anderzijds is de ruimte in het gemeenschapscentrum De Lijsterbes beperkt, vandaar de vraag aan de gemeente om lokalen van de basisschool ter beschikking te stellen. Daarop heeft het college van burgemeester en schepenen negatief geantwoord, omdat het reglement daar niet in zou voorzien. Vervolgens is de kwestie geagendeerd op de gemeenteraad en heeft men voorgesteld om het reglement dan maar aan te passen. Dat voorstel is in eerste instantie verworpen, maar enkele dagen na de gemeenteraad ben ik op de hoogte gesteld van de bereidheid om het huurreglement alsnog aan te passen. Vzw ‘de Rand’ overlegt met de gemeenteadministratie om die lokalen alsnog ter beschikking gesteld te krijgen voor volgend schooljaar. Vzw ‘de Rand’ heeft op dit ogenblik zelf geen extra lokalen ter beschikking in Kraainem, maar houdt natuurlijk oren en ogen open voor andere mogelijkheden in de gemeente.
In andere faciliteitengemeenten is er geen probleem, maar misschien wel in Zaventem. In de hele Vlaamse Rand zijn de noden op het vlak van NT2 ingevuld. Enkel in Zaventem is er nog nood aan een extra avond- en intensief aanbod.
Anders gezegd, voor de Vlaamse Rand is er geen structureel tekort. De aanbieders van NT2 kunnen op vraag van de medewerkers van het Agentschap Integratie en Inburgering kort op de bal spelen als zich ergens een nood voordoet.
Er zijn extra middelen vrijgemaakt om een aanbod in te richten voor de groeiende groep asielzoekers. Op dit moment volstaan die middelen voor de Vlaamse Rand. Enkel in Zaventem kan er een probleem ontstaan als het nieuwe asielcentrum zou vragen naar cursussen NT2. Voor CVO-cursisten zou er in een aanbod kunnen voorzien worden. Maar het centrum voor basiseducatie (CBE) Halle-Vilvoorde heeft voor laaggeschoolde, traag lerende cursisten geen middelen om in een extra aanbod te voorzien. Dit wordt verder bekeken op Vlaams niveau door het Agentschap voor Hoger Onderwijs, Volwassenenonderwijs, Kwalificaties en Studietoelagen, in overleg met de Federatie voor Basiseducatie en het Agentschap Integratie en Inburgering.
Zowel het werkplekleren als het aanbod NT2 op school wordt behandeld door het departement Onderwijs. Ik verwijs u hiervoor dus door naar mijn collega, minister Crevits. Het organiseren van taallessen Nederlands in een basisschool past in het concept Brede School, wat hier kamerbreed wordt verdedigd. Dat lijkt me een goede zaak. Ouders die nog niet veel Nederlands kennen, kunnen dicht bij huis lessen Nederlands volgen. Het kan het contact met de school en hun betrokkenheid alleen maar verbeteren. Het helpt ook om de betrokkenen onder te dompelen in de lokale gemeenschap.
Vzw ‘de Rand’ houdt me op de hoogte van de evolutie van het dossier. Laat ons ervan uitgaan dat de laatste berichten aantonen dat er inderdaad uitzicht is op een oplossing en dat men werk maakt van de wijziging van het gemeentelijke reglement.
Mevrouw Maes heeft het woord.
Ik dank u voor de toelichting. Het ziet ernaar uit dat men volgend schooljaar het aantal lessen zal kunnen uitbreiden. De situatie in Kraainem was eigenlijk al redelijk goed. Ik las in het schriftelijk antwoord dat er acht verschillende klassen worden georganiseerd – weliswaar telkens maar een keer per week. Men gaat op zoek naar bijkomende locaties, wat betekent dat er nog mogelijkheden zijn. Ik denk dat we ons daarover alleen maar kunnen verheugen. Dank ook voor de informatie over Zaventem. Ik zal dat opvolgen, en dacht zelfs te mogen veronderstellen dat u suggereert dat ik dat doe.
Het is een goede zaak dat in Kraainem het gezond verstand zegeviert. Het zou heel erg zijn mocht men vasthouden aan een reglement. Dat laatste zou zorgen voor absurde toestanden, terwijl de nood aan taallessen en inburgering – zeker in de faciliteitengemeenten – erg hoog is. Ik vraag u om dat van erg nabij op te volgen. Er moet snel een oplossing komen. Wat betreft uw algemene opvatting over het aanbod NT2-lessen en uw oordeel dat het in de Vlaamse Rand goed loopt, met uitzondering van Zaventem, moet ik zeggen dat dit op papier zo wel kan zijn. Er zijn geen wachtlijsten. Toch verneem ik vaak dat mensen zes maanden moeten wachten. Ze staan dan wel niet op een wachtlijst, maar ze moeten wel wachten tot de volgende cursus start. Mensen die zich ver moeten verplaatsen – zoals mensen die in Liedekerke wonen maar met het openbaar vervoer lessen in Asse moeten volgen – hebben het soms erg moeilijk. Ik denk dan onder meer aan alleenstaande moeders. Ik vraag u om dat samen met minister Homans aan te pakken.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.