Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Vandenberghe heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, de eerste week van september was er hevige regenval, waardoor een grote hoeveelheid afvalwater uit gemengde rioleringsbuizen via overstorten rechtstreeks in de oppervlaktewateren werd geloosd. Als bevoegde minister bent u ongetwijfeld bekend met de negatieve milieueffecten die deze controversiële noodmaatregel met zich meebrengt.
Wat mij als burgemeester van Bredene, evenals mijn collega’s-kustburgemeesters, enorm verontrust, is het zeer ongunstig effect op de zeewaterkwaliteit. In Bredene werd op alle meetpunten op dat moment een slechte waterkwaliteit gemeten. Op twee punten waar er normaal mag worden gezwommen, werd zwemmen volledig ontraden. Pas na een week was er een nieuwe meting en kon men weer overal zwemmen. Het is niet de eerste keer dat dit gebeurt.
Deze plotse en forse terugval in zeewaterkwaliteit zou zich ook kunnen voordoen in juli of augustus. Ik moet er geen tekening bij maken wat dit zou kunnen betekenen. Toeristen zullen niet altijd de waarschuwingsborden lezen en toch in het water gaan, wat een gevaar voor de veiligheid en vooral voor de gezondheid kan zijn. Ik wil het nog niet eens hebben over het direct verlies aan inkomsten voor de toeristische sector. Bovendien wordt zoiets breed uitgesmeerd in de pers, wat op korte termijn een ernstige imagoschade met zich meebrengt.
Vooral Bredene ligt onmiddellijk ten oosten van lozingspunten in zee op een zeer precaire plaats. De kans is dan ook reëel dat dit probleem zich in de toekomst nog meermaals zal herhalen.
Minister, welke investeringen heeft Vlaanderen de voorbije jaren gedaan om ervoor te zorgen dat er minder afvalwater ongezuiverd in zee stroomt bij hevige regenval? Welke investeringen zal Vlaanderen de komende jaren nog doen om ervoor te zorgen dat er minder afvalwater ongezuiverd in zee stroomt bij hevige regenval?
De heer Vandaele heeft het woord.
Ik heb beroepshalve een klein verleden in het dossier van de zwemwaterkwaliteit en ik wil eraan herinneren dat er toch al heel wat gebeurd is. Vijftien jaar geleden is in Koksijde de laatste rechtstreekse lozingspijp in zee weggenomen. Wat er nu overblijft, zijn inderdaad de overstorten af en toe bij hevige regenval. Er is wat verbetering gekomen, onder andere door de gescheiden stelsels.
Dat er hier en daar nog wat kan gebeuren, daar zijn we het allemaal over eens, en dat de inspanningen moeten gebeuren door de verschillende niveaus, daar zijn we – denk ik – het ook allemaal over eens. Vlaanderen moet zijn deel doen, maar ook de gemeenten. Het is een werk van lange adem, maar waar iedereen een verantwoordelijkheid voor draagt.
Minister Schauvliege heeft het woord.
De bacteriologische kwaliteit in de badzones aan de kust wordt ook wel bepaald door overstortwerkingen vanuit het rioleringsstelsel. Het is niet nieuw. Het fenomeen is gekend, zeker in de zomer wanneer er heel felle onweders zijn. De waterkwaliteit wordt er negatief door beïnvloed.
Er wordt veel onderzoek naar gedaan. Ik heb de cijfers van 2014 bij. De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) heeft de 42 badzones aan de kust onderzocht. 29 badzones doen het uitstekend. 13 badzones doen het goed. Het verschil tussen uitstekend en goed gaat nu net over badsteden die gelegen zijn in de omgeving van havenmonden: Nieuwpoort, Oostende en Blankenberge. De havenmond van Oostende is natuurlijk voor Bredene ook essentieel.
Het Vlaamse beleid is erop gericht door verdere afkoppeling van het oppervlakte- en regenwater van de gemengde afvalwaterzuiveringsinfrastructuur de overstortwerking te verminderen. Nieuwe projecten worden uitgevoerd door middel van een gescheiden stelsel. Verder wordt ook aandacht besteed aan een optimalisatie van de bestaande zuiveringsinfrastructuur.
Op 17 juli 2015 hebben we beslist om het bestaand lokaal pact uit te breiden. Door deze uitbreiding kunnen ook gemeentelijke projecten met een positieve impact op de zwemwaterkwaliteit ten laste worden genomen van het Vlaamse Gewest. Ook de lokale besturen kunnen er dus volop op inzetten.
Naast de uitvoering van projecten is er door een ingenieursbureau in opdracht van de VMM een modelleringsstudie uitgevoerd, en dat naar de verspreiding van fecale bacteriën via voornamelijk havengeulen. Hierbij wordt op basis van effectieve metingen op het terrein na een zomeronweer de verspreiding van bacteriologische vervuiling nagegaan. Het blijkt overduidelijk dat de badzones rond de havenmonden er invloed van ondervinden. De laatste jaren zijn dat ook heel wat gesubsidieerde gemeentelijke en bovengemeentelijke projecten in dat gebied uitgevoerd.
U vraagt ook een overzicht van de recent uitgevoerde bovengemeentelijke projecten sinds 2008 in de kustgemeenten. Ik heb een selectie en een korte samenvatting gemaakt van de meest relevante. Sinds 2008 heeft het Vlaamse Gewest via Aquafin voor ongeveer 2 miljoen euro twee projecten uitgevoerd in het zuiveringsgebied Oostende, waartoe ook Bredene behoort. In een project van 1,4 miljoen euro zijn vier pompstations aangepast, waardoor afvalwater en oppervlaktewater ontkoppeld worden. Op die manier wordt geconcentreerder afvalwater aangeboden op de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Oostende. In een ander project is een gescheiden stelsel aangelegd met een positief effect op de waterkwaliteit van het Baansvliet-Geleed en het Middelkerke-Geleed.
In de kustgemeenten zijn er heel wat gemeentelijke projecten uitgevoerd: vier projecten in Middelkerke en vier in Nieuwpoort. In de buurgemeente De Haan is er ook een project uitgevoerd. Het afvalwater van Vlissegem wordt via een volledig gescheiden stelsel afgeleid naar de kleinschalige waterzuiveringsinstallatie (KWZI) Vlissegem.
Voor het zuiveringsgebied Oostende zijn er zeven projecten opgedragen aan Aquafin die allemaal tot doel hebben de rioleringsinfrastructuur te optimaliseren. Het gaat om de afkoppeling van het regenwater van het collectornetwerk in Bredene-De Haan, met een geraamde kostprijs van 6,1 miljoen euro, een kleiner project van 232.000 euro in Spermalie, twee deelprojecten in Westende voor een geraamd bedrag van 4,8 miljoen euro, de optimalisatie van drie pompstations om overstortwerking te verminderen voor een geraamd bedrag van 1,4 miljoen euro, de renovatie van een collector tussen De Haan en Bredene voor 1,6 miljoen euro en de aanleg van een strategische leiding voor regenwaterafvoer voor een geraamd bedrag van 8,8 miljoen euro. Voor dit laatste project is afstemming met het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) noodzakelijk.
Ik kan natuurlijk alles opsommen, maar dat zal niet de bedoeling zijn geweest van uw vraag om uitleg. Samengevat: in uw regio wordt voor ongeveer 23 miljoen euro aan gewestelijke projecten voorbereid voor concrete uitvoering. Daarnaast zijn er in het zuiveringsgebied Oostende twee projecten voor samen ongeveer 9 miljoen euro die worden uitgewerkt, maar nog niet zijn opgedragen aan Aquafin. Het gaat over Lombardsijde en de Nieuwpoortsesteenweg. Er zijn projecten van de gemeente De Panne, Koksijde, Nieuwpoort, Middelkerke en De Haan opgenomen in het subsidieprogramma, maar geen projecten van de gemeente Bredene.
Over een dossier in Bredene lopen concrete besprekingen tussen de gemeente en de VMM. Ik zou zeggen, waag uw kans, dien dossiers in, maak in Bredene werk van het goed aanleggen van een gescheiden stelsel, en wij nemen onze verantwoordelijkheid om te voorkomen dat de zwemwaterkwaliteit aan onze kust op die manier wordt bezoedeld.
De heer Vanlerberghe heeft het woord.
Er zijn inderdaad veel inspanningen gebeurd, ook op het gemeentelijke niveau, maar ik vraag toch dat er ook inspanningen worden gedaan voor sensibilisering en preventie, als die zaken nog gebeuren. Het gemeentebestuur wordt ’s morgens verwittigd dat de kwaliteit zo en zo is, en dan moeten wij dat via allerhande communicatiekanalen proberen duidelijk te maken aan eventuele baders en andere toeristen. Er moet een soort noodplan komen om hierop te anticiperen. Nu gebeurt dat wat ad hoc. Misschien kunt u dat meenemen als het nog zou gebeuren, dat er voor de kustgemeenten een plan klaarligt van hoe men dat moet aanpakken en hoe men de mensen tijdig kan verwittigen. Nu is dat toch een hiaat.
De vraag om uitleg is afgehandeld.