Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Vandaele heeft het woord.
Minister, de afvalverwerkende bedrijven maken zich zorgen over de sterk verhoogde afvalheffingen, zoals ingeschreven in het programmadecreet. Dat heb ik al even aangehaald tijdens de bespreking van het programmadecreet. Die stijgen naar een factor 1,5. Dat is dus een verhoging met 50 procent. De heffing voor verbranding, die nu 8 euro bedraagt, zal een verhoging van 4 euro kennen. Maar een stortheffing van 75 euro voor brandbaar materiaal zal daardoor maar liefst met 37,5 euro stijgen. Die cijfers zijn dus nog veel indrukwekkender.
De stijging gaat gepaard met een aantal andere maatregelen. Zo wordt de compensatiefactor van 0,7 afgeschaft. Privaatrechtelijke bedrijven mochten deze factor toepassen om hun fiscaal nadeel tegenover de intercommunales op te vangen. Die waren immers vrijgesteld van vennootschapsbelasting, maar het is de bedoeling dat dit in de toekomst niet langer zo zal zijn.
De genoemde bedrijven stellen dat de verhoogde fiscale druk vanaf 1 juli zal worden doorgerekend in de prijzen aan klanten. Ze stellen dat de tariefverhoging een budgettaire maatregel zonder ecologische of economische motivering is. Zo pleit de federatie van Belgische milieubedrijven (FEBEM) voor meer sturende heffingen en wil ze dat de opbrengsten worden geïnvesteerd in de uitbouw van een circulaire economie in Vlaanderen.
Minister, vreest u niet dat de verhoogde heffingen op het storten zullen zorgen voor ontwijkgedrag waarbij afvalstoffen zullen verdwijnen naar andere gewesten of landen, of zullen worden gemengd? Sommige afvalstromen komen van buiten Vlaanderen. Kan de verhoging van de Vlaamse heffing ervoor zorgen dat die afvalstoffen een andere richting uitgaan, dat ze niet meer bij ons terechtkomen, met gevolgen voor de inkomsten? Wat kunnen de gevolgen zijn voor de kmo’s? Dat houden we toch altijd in het achterhoofd. Zullen de verhoogde tarieven, als ze worden doorgerekend aan de kmo’s, daar niet voor een groot probleem zorgen?
Dan is er ook de vennootschapsbelasting. Het is de bedoeling dat de federale overheid de intercommunales voor hun winstgevende activiteiten niet langer vrijstelt van vennootschapsbelasting. Toch horen we in de sector, met name bij FEBEM, dat er misschien toch achterdeurtjes zullen blijven, en dat er toch nog mogelijkheden zijn dat de intercommunales de vennootschapsbelasting ontwijken. Als dat gebeurt, zijn wij de pineut, want dan zijn we onze 0,7-compensatiefactor kwijt en blijven we het kneusje in dit verhaal.
Minister Schauvliege heeft het woord.
De Vlaamse Regering heeft dat inderdaad beslist. We hebben dat hier besproken naar aanleiding van de begrotingsaanpassing 2015, die in de commissie is goedgekeurd en volgende week wordt besproken in de plenaire vergadering. Die maatregel past perfect binnen het duurzaam materialenbeleid, waarin we aanmoedigen dat zo veel mogelijk materiaal opnieuw wordt gebruikt, en niet wordt gestort en verbrand.
We hebben de tarieven voor het storten en verbranden van afval verhoogd om zo bedrijven te ontmoedigen te storten en te verbranden, maar wel materiaal te hergebruiken. Het is een perfecte uitvoering van het duurzaam materialenbeleid en het vermijden van het storten van afval.
De verhoogde heffing bij uitvoer geldt op dezelfde wijze als voor afval dat in het Vlaamse Gewest wordt verwerkt. Het is niet mogelijk om aan die heffing te ontsnappen door het afval uit te voeren naar een ander gewest. De uitvoer van dat afval wordt ook streng gecontroleerd door de OVAM.
Het wegmengen van afvalstoffen in partijen bestemd voor recyclage, is zeker niet evident. Bedrijven die gerecycleerde afvalstoffen gebruiken als grondstof, eisen een onberispelijke kwaliteit. Die wordt verzekerd door een kwaliteitsborgingssysteem, dat wettelijk is vastgelegd in VLAREMA. De verhoging van de Vlaamse milieuheffing is ook van toepassing in geval van invoer van afvalstoffen. De OVAM is ook daar de controle-instantie.
Dat kan inderdaad worden doorgerekend naar de producent. Die doorrekening spoort volledig met het principe van de vervuiler betaalt, en moet ertoe aanzetten dat minder afvalstoffen worden geproduceerd, en dat men van bij de productie meteen nadenkt hoe we iets kunnen hergebruiken en als nieuwe grondstof hanteren.
Alle betrokken intercommunales passen sinds 2015 de 0,7-compensatiefactor toe. Ze gaan er dus zelf van uit dat ze onderworpen zijn aan de vennootschapsbelasting. De maatregel om intercommunales aan de vennootschapsbelasting te onderwerpen, werd doorgevoerd om een gelijk speelveld te verzekeren voor iedereen.
Aangezien alle intercommunales de compensatiefactor toepassen, heeft het afschaffen ervan geen ongelijkheid tot gevolg. Als er nog een ongelijk speelveld zou zijn, is dat niet het gevolg van het afschaffen van die compensatiefactor, maar eventueel van de vennootschapsbelasting. De wetgeving inzake de vennootschapsbelasting behoort tot de bevoegdheid van de federale minister bevoegd voor financiën. We passen hier consequent het principe toe van de vervuiler betaalt en ook het duurzaam materialenbeleid. We willen echt een halt toeroepen aan het verbranden en het storten van afval, en daar zijn we bijzonder consequent in. De Vlaamse Regering heeft dat zo beslist en we hebben dat besproken bij de begrotingsaanpassing.
De heer Vandaele heeft het woord.
Minister, u hebt gelijk dat deze beslissing was en is gedragen door de regering, en dat die past in de logica van het Materialendecreet en al wat daarbij hoort.
Mijn bezorgdheid gold inderdaad het gelijke speelveld. U zegt dat u erop toeziet dat dat er inderdaad is. Dat is een geruststelling. Mijn bezorgdheid geldt ook het vermijden van afvaltoerisme, om het maar zo te noemen. U zegt dat uitvoeren naar een ander gewest eigenlijk niet kan. Ik dacht dat als je het uitvoert naar een ander gewest, bijvoorbeeld Wallonië, en het daar verbrandt, het Vlaams afval blijft. Dan blijft het onderhevig aan de Vlaamse heffing. Als ik me niet vergis, is het geen Vlaams afval meer als je het uitvoert en sorteert in dat andere gewest. Dan wordt het Waals afval en vermijdt men wel die Vlaamse heffing.
Ik denk dat er dus nog achterdeurtjes zijn die we in de gaten moeten houden, als we dat gelijke speelveld willen behouden en als we het nodeloos creëren van afvaltoerisme naar andere gewesten willen vermijden.
Minister Schauvliege heeft het woord.
Volgens mijn informatie zijn er geen achterpoortjes, maar uiteraard zullen we dat goed in de gaten houden. Als dat toch zou gebeuren, moeten we ervoor zorgen dat het wordt verhinderd. Die bezorgdheid kan ik alleen maar delen. Dit moeten we voorkomen. Anders zal het effect dat we willen bereiken, verloren zijn, en dat is zeker niet de bedoeling.
De vraag om uitleg is afgehandeld.