Verslag vergadering Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking, Toerisme en Onroerend Erfgoed
Verslag
De heer Hendrickx heeft het woord.
Voorzitter, ik heb nog een deel van de vraag over Jemen kunnen volgen. We lezen over de toestand in Burundi. Ook in Zuid-Afrika is het een en het ander gebeurd. Er bereiken ons onrustwekkende geruchten over een nieuwe golf van xenofoob geweld tegen Afrikaanse immigranten in ons grote en mooie partnerland Zuid-Afrika. In 2008 leidde een gelijkaardige crisis daar tot meer dan zestig doden. Opmerkelijk is dat ons andere partnerland Malawi zijn ingezetenen heeft opgeroepen om zo snel mogelijk Zuid-Afrika te verlaten. Ook partnerland Mozambique heeft bijzonder veel in buurland Zuid-Afrika wonende burgers. Dat geldt ook voor Zimbabwe, maar die toestand is natuurlijk anders.
Ik ben zeer benieuwd of Vlaanderen de situatie ter plekke opvolgt. Minister-president, hebt u zicht op de huidige situatie in Zuid-Afrika? Werd hierover of over de feiten van 2008 al van gedachten gewisseld met de Zuid-Afrikaanse vertegenwoordiging in België? Zo ja, met welk resultaat? Zo nee, wordt dit nog gepland? Werd over deze feiten of die uit 2008 gesproken met onze partnerlanden Malawi en Mozambique? Zo ja, met welk resultaat? Zo nee, wordt dit nog gepland?
De heer Kennes heeft het woord.
Ik heb begrepen dat er binnenkort, in het kader van de Joint Commission, een overleg zal zijn tussen Vlaanderen en Zuid-Afrika. Wellicht kan daar de problematiek die nu aan de orde is worden aangebracht. Het is natuurlijk geen voorwerp van onze verdragen. We werken samen op een aantal punten: landbouw, volksgezondheid, het stimuleren van kmo’s en cultuur en dergelijke, maar niet op xenofoob geweld. Zuid-Afrika is voor ons een belangrijk land.
Minister-president, binnenkort vindt dat periodieke overleg plaats. Kunt u zeggen wanneer dit plaatsvindt? Liggen die data vast? Het is natuurlijk heel jammer dat een land dat zich promoot als de Regenboognatie door dit xenofobe geweld wordt getroffen. Dit illustreert nog maar eens dat niemand immuun is voor dit soort gedrag.
Minister-president heeft het woord.
Collega’s, het is evident dat de Vlaamse Regering net als u bezorgd is over het geweld tegen buitenlanders dat de jongste weken opnieuw de kop opsteekt in Zuid-Afrika. We hebben inderdaad een algemene vertegenwoordiging in Pretoria. We zijn ook vertegenwoordigd in Mozambique en Malawi. Ook daar krijgen we rapporten over wat de reacties zijn vanuit die landen. In de rapporten die wij krijgen, wordt een overzicht gegeven van de recente onlusten en van het xenofobe geweld. Onze vertegenwoordiger is vrij goed geïnformeerd omdat er contacten zijn met de overheden maar ook met het middenveld, en omdat de media de actualiteit sterk volgen.
Tijdens het weekend van 18 en 19 april 2015 is een officieel zevende slachtoffer gevallen als gevolg van de aanvallen tegen Afrikaanse buitenlanders die in Zuid-Afrika verblijven. In de township Alexandra bij Johannesburg is een Mozambikaan bij klaarlichte dag doodgestoken. Het geweld vond plaats in de provincies Gauteng en KwaZoeloe-Natal.
Vooral de reactie van de Afrikaanse landen op het geweld in Zuid-Afrika lijkt aan de oorsprong te liggen van de uiteindelijke bereidwilligheid van de Zuid-Afrikaanse regering om hard op te treden. Zambia, Malawi en Zimbabwe repatriëren hun inwoners en roepen op tot een boycot van Zuid-Afrikaanse producten en artiesten. Nigeria heeft zijn ambassadeur teruggeroepen, en het bezoek van president Zuma aan Durban op 20 april toont aan dat er na twee weken van geweld rekening wordt gehouden met de ernst van de situatie en dat er ook opgetreden wordt. Zuma heeft vrijdag toegegeven dat het niet de eerste keer is dat er dergelijk xenofoob geweld heeft plaatsgevonden. Ik verwijs naar de gebeurtenissen van 2008. Hij gaf toe dat er een duurzame oplossing moet worden gevonden.
U weet dat nu naast de politie ook het leger is ingezet in Zuid-Afrika om er te proberen de onlusten tot bedaren te brengen.
Ik heb hierover niet van gedachten gewisseld met de vertegenwoordiging van Zuid-Afrika, Malawi en Mozambique in Brussel. Dit is niet ingepland. Ik krijg er geregeld informatie over. Mijnheer Kennes, er is inderdaad op 28 juni 2015 de jaarlijkse consultatie met Mozambique en in september is er de vaste gemengde commissie Vlaanderen-Zuid-Afrika.
Hier zijn geen Vlamingen bij betrokken en dus moeten wij ons niet in deze aangelegenheid mengen. Wij gaan ervan uit dat, door de reacties die uit de betrokken landen zijn gekomen, Zuid-Afrika de nodige acties onderneemt. Het is evident dat iedereen verwacht dat er ernstig werk zal worden gemaakt van de aankondiging door president Zuma dat er een duurzame oplossing moet komen. Mijnheer Hendrickx, in 2008 zijn er tientallen doden gevallen. Vandaag is er opnieuw verwerpelijk xenofoob geweld. Daar kan niet hard en efficiënt genoeg tegen opgetreden worden.
De heer Hendrickx heeft het woord.
Minister-president, ik verneem dat u zich zeer goed laat informeren. De bijkomende informatie die de heer Kennes als aanvulling bij mijn vraag verstrekte, toont aan dat wij hierop de komende dagen en weken zullen doorgaan. Het is een goede zaak dat wij de vinger aan de pols houden. Wij hebben sinds zeer lange tijd goede historische en culturele banden met Zuid-Afrika. Daar wonen ook vele duizenden Vlamingen. Gelet op het feit dat wij daar ingevolge onze overeenkomst als partnerland toch aardig wat steun aan verstrekken, is het nodig om dit heel accuraat op te volgen en ik merk dat dit gebeurt.
De vraag om uitleg is afgehandeld.