Verslag vergadering Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding
Verslag
Mevrouw Van den Bossche heeft het woord.
Begin februari raakte bekend dat de Beroepsvereniging van Wedkantoren in samenwerking met een paar andere organisaties zogezegde preventiecampagnes rond gokken wil opzetten in onder andere huisartsenpraktijken en scholen, ogenschijnlijk om mensen te sensibiliseren rond de gevaren van gokken en hoe verantwoord te spelen.
Dat ze zich richten op leerlingen van het vijfde of zesde middelbaar, maakt het heel erg. Ze zijn te jong om te gokken en op die manier leg je eigenlijk uit dat gokken bestaat, hoe ze dat moeten doen en dat ze daar niet te ver in mogen gaan, wat bij de groep evengoed een omgekeerd effect kan hebben. Wellicht vindt de goksector dat niet erg, want, zoals het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD) en andere experts zeggen, door bijvoorbeeld het onderscheid te maken tussen veilig en onveilig gokken, raad je in feite het laatste af en maak je subtiel reclame voor het eerste. Onder het mom van preventie krijgen ze zo toegang tot kwetsbare en beïnvloedbare groepen, waaronder middelbare scholieren en patiënten bij de huisarts.
Los van die vaststelling is er in Vlaanderen de traditie om rond preventie te werken met projectoproepen en erkende partnerorganisaties. Voor mij valt dit moeilijk te rijmen met een sector die zelf zogezegd aan preventie zal doen.
Bent u op de hoogte van het initiatief van de gokkantoren om preventiecampagnes te lanceren in onderwijs- en zorginstellingen? Zo ja, hoe verhoudt dit zich tot de inspanningen die we in Vlaanderen leveren?
Vindt u het opportuun om gokkantoren toegang te verlenen tot zorginstellingen en onderwijs?
Welke stappen zult u eventueel nemen om te waarborgen dat Vlamingen en schoolgaande jongeren correct geïnformeerd worden rond de gevaren van gokken en niet aangezet worden tot gokken?
Minister Crevits heeft het woord.
Uiteraard heb ik de uitnodiging voor de theatervoorstelling van de Belgische vereniging voor wedkantoren ook ontvangen. Ik deel absoluut uw bezorgdheid over dergelijke initiatieven.
Ik heb intussen contact opgenomen met mijn collega-minister van Onderwijs en hem mijn bezorgdheid overgemaakt.
In Vlaanderen werken we al jaren aan de preventie van gokken. Het beleidsthema ‘gokken’ maakt onderdeel uit van de beheersovereenkomst met het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs. Het beleidsthema maakt deel uit van het strategisch plan ‘De Vlaming leeft gezonder in 2025’. We werken ook mee aan de opmaak van het interfederaal beleidsplan 2022-2028 op het vlak van gokken in de schoot van de Algemene Cel Drugsbeleid (ACD).
Dit is een initiatief dat haaks staat op de inspanningen die wij leveren. Ik verwijs naar VAD, dat zelf een educatief spel rond gokken ter beschikking heeft: ‘You bet!’. Dit educatief spelpakket informeert jongeren over de wetgeving en maakt hen bewust van de risico’s die verbonden zijn met gokken. Er wordt ingezet op kritische reflectie over de grijze zone tussen gokken en gamen, en de invloed van reclame. Het is vooral gemaakt op maat van de tweede en derde graad secundair beroeps- en technisch onderwijs en leefgroepen bijzondere jeugdzorg waar de leerkracht of begeleider aanvoelt dat het thema een rol speelt in de leefwereld van de jongeren.
Ik ben daar dus van op de hoogte en het strookt absoluut niet met datgene wat wij beleidsmatig aan het doen zijn. Ik heb daarover ook overleg gevraagd met mijn collega van Onderwijs.
Mevrouw Van den Bossche heeft het woord.
Concreet leid ik uit uw antwoord af dat u bezorgd bent en dat u ook vindt dat het helemaal niet opportuun is om die gokkantoren toegang te geven tot de scholen. Heeft dat overleg met uw collega al plaatsgevonden? Zo ja, wat was het resultaat?
U verwijst, zeer terecht, naar VAD. Vanzelfsprekend zult u in gesprek gaan of bent u in gesprek gegaan met minister Weyts om na te gaan of ze al dan niet toegang krijgen tot scholen. Maar u bent wel bevoegd voor preventie. Ik denk dus dat niet enkel hij daar iets over te zeggen heeft, maar ook u. Ze zullen natuurlijk hun folders ook graag verspreiden in wachtzalen van huisartsen. Ladbrokes, bijvoorbeeld, kwam met dat voorstel. Hoe gaat u daar in het algemeen mee om als bevoegd minister, als u te weten komt dat er op bepaalde plekken folders worden verspreid of informatiecampagnes worden gevoerd onder het mom van preventie, die evenwel haaks staan op wat u tracht te doen op het vlak van preventie? Schrijft u dan die beroepsgroepen aan om hun te vragen vooral niet in te gaan op dat aanbod? Hoe gaat u daarmee om?
De heer Daniëls heeft het woord.
Collega’s, ik wil hier graag op reageren namens de N-VA-fractie. Als een preventiecampagne door de sector opgezet wordt, als sectoren aan preventie willen doen, dan zij wij daar niet a priori tegen. Maar als dat een verdoken promocampagne wordt, dan schort er wel iets aan de ethiek van de betreffende organisatie, en daar tillen we toch wel zwaar aan. Het kan wel zijn dat iemand dat een ‘handigheidje’ vond, maar ik vind dat echt laakbaar. Als VAD en andere organisaties vinden dat het net aanzet tot gokken, zou het de sector sieren als ze zelf die campagne zouden intrekken.
Ik wil nog even ingaan op wat mevrouw Van den Bossche zei over de toegang tot scholen. Scholen zijn natuurlijk vrij. Er zijn heel veel organisaties, van allerlei slag en pluimage, die allerlei pakketten opsturen naar scholen. Het staat scholen vrij om daar al dan niet op in te gaan. Het is niet zo dat we de brievenbus van een school kunnen afplakken of dat we kunnen verbieden om het e-mailadres van een school te gebruiken. Voor die mogelijkheid wil ik ook niet pleiten, want waar eindigen we dan? Ik denk wel dat we een kwaliteitstoets moeten doen.
Mijn vraag is daarom de volgende, minister. U bent bevoegd voor preventie. In welke mate was u op voorhand op de hoogte van die campagne? We hebben namelijk in deze commissie al regelmatig gesproken over gokpreventie en verslavingspreventie. De impact van een verslaving op jonge mensen en op hele gezinnen is gigantisch. Had u daar weet van? Was u daarover ingelicht? Was VAD betrokken? Had VAD dat op voorhand gezien? Of kwam het toevallig naar boven, waardoor we nu aan de alarmbel hangen? U sprak over overleg met uw collega, bevoegd voor onderwijs. Hebt u ook overleg met de organisatoren, de ontwerpers van de campagne zelf?
Minister Crevits heeft het woord.
Dank u wel, collega’s, voor de opmerkingen. Collega Van den Bossche, dit wordt natuurlijk sowieso opgenomen met Domus Medica. Het is wel zo dat de huisartsen vrij zijn. Wij kunnen geen verboden opleggen wat dat betreft.
Sowieso zijn er ernstige ethische bezwaren tegen die campagne, collega Daniëls. Ik ben het daar zeker mee eens. Er is inderdaad de vrijheid van de scholen en we kunnen rekenen op hun ethische reflectie, maar ik denk dat het zeker geen kwaad kan als de scholen aangeschreven worden door collega Weyts of door collega Weyts en mij. Er wordt elke week een nieuwsbrief gericht aan de scholen en we kunnen de scholen er dus wel attent op maken dat dit echt niet is wat we willen. Ik denk dat collega Weyts even ‘pissed off’ zal zijn wegens die campagne als ikzelf. Ik vind het niet oké om op deze manier te proberen toegang te krijgen tot jongeren. Ik ben bereid om, samen met collega Weyts, de organisatie aan te raden haar campagne in te trekken. Het staat haar natuurlijk vrij om campagnes te voeren. Maar als ze die campagnes zelf niet wil intrekken, kunnen we bijvoorbeeld wel samen de scholen aanschrijven.
Ik heb zelf geen overleg gehad met de organisatoren. Wij waren ook niet op de hoogte van die campagne. De organisatie is die niet op voorhand komen voorstellen aan ons. Sterker nog: ook VAD wist van niets. Wij kregen er dus pas weet van toen ze er al was. Dat was dus zeer vervelend, want ze staat haaks op de doelstellingen die wij willen bereiken.
Dat overleg met collega Weyts heeft nog niet plaatsgevonden, collega Van den Bossche. We zullen dat overleg ook niet persoonlijk voeren. Ik veronderstel dat onze raadgevers dat zeer binnenkort zullen doen.
Mevrouw Van den Bossche heeft het woord.
Ik ben het helemaal eens met uw aanpak, minister. Stap 1 is natuurlijk proberen de goksector ervan te overtuigen die campagne in te trekken, zoals ook de collega al zei. Dat lijkt mij het meest eenvoudige. Mocht dat niet lukken, dan ben ik het zeker met u eens dat we onze bezorgdheid mogen overmaken aan Domus Medica en dat we de scholen erop mogen attenderen, bijvoorbeeld via die nieuwsbrief. We kunnen scholen er ook op wijzen dat VAD alternatieven biedt, mochten ze dit thema toch ter sprake willen brengen in de klas.
Ik dank u voor het delen van die bezorgdheid. Het is inderdaad totaal laakbaar, wat hier gebeurt. Het is goed om te weten dat u tracht daar paal en perk aan te stellen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.