Verslag vergadering Commissie voor Wonen en Onroerend Erfgoed
Verslag
Mevrouw Van Werde heeft het woord.
België wordt in de eerste helft van volgend jaar voorzitter van de Raad van de Europese Unie. Dit betekent dat België de Europese agenda zal leiden en zal proberen om de samenwerking tussen de Europese lidstaten te versterken. Ook Vlaanderen zal daarin een belangrijke rol spelen en neemt thema’s zoals industrie, visserij, cultuur, jeugd en media voor zijn rekening. Dit wil zeggen dat Vlaamse ministers en experts daar de vergaderingen van de Raad zullen voorzitten. Dit roterende voorzitterschap is dan ook een uitgelezen kans om onze regio te vertegenwoordigen in andere EU-instellingen, aangezien Vlaanderen ook de Belgische stoel opneemt als woordvoerder voor onder meer de thema’s interne markt, volksgezondheid en landbouw. De Vlaamse verantwoordelijkheid reikt verder dan die thema’s want Vlaanderen kan ook zijn expertise in en standpunten over andere domeinen delen en kan zelf evenementen en vergaderingen organiseren.
Het hoeft niet te verbazen dat dit EU-voorzitterschap hoog op de agenda staat van het Departement Cultuur, Jeugd en Media, aangezien Vlaanderen België zal vertegenwoordigen voor deze beleidsdomeinen. Het is dus uitkijken naar dat voorzitterschap, maar de vraag die ik me stel, is of er ook ruimte zal zijn om het Vlaamse onroerend erfgoed op de kaart te zetten tijdens die periode. Daarom heb ik de volgende vragen.
Is er al een denkoefening geweest om samen met het Departement Cultuur, Jeugd en Media tot een transversale aanpak te komen, waar ook het onroerend erfgoed aan bod komt en in de schijnwerpers wordt gezet?
Zoals uw collega, minister-president Jambon, aangaf in de commissie Cultuur, is er – waar nodig – overleg met de andere gewesten als dit relevant is. Hij geeft aan dat dat ook het geval is voor het domein Onroerend Erfgoed. Is er al gepraat met de Franse en de Duitstalige Gemeenschap over een eventueel beleid rond onroerend erfgoed tijdens het voorzitterschap? Indien ja, welke aandachtspunten komen daar naar voren?
Ik heb begrepen dat er een federale taskforce instaat voor de coördinatie van het volledige Belgische programma en de agenda. Was u betrokken bij de gesprekken? Indien ja, hoe verliepen die?
Minister Diependaele heeft het woord.
Dank u wel, mevrouw Van Werde. In uw eerste vraag vraagt u of wij een denkoefening doen. Wij oefenen regelmatig om te denken, met wisselend succes moet ik zeggen, maar we hebben dat ook wel gedaan.
Op vrijdag 28 oktober 2022 keurde de Vlaamse Regering het projectplan goed met de inhoudelijke krachtlijnen die de leidraad vormen voor het EU-voorzitterschap voor Vlaanderen. Naast een algemene en organisatorische beschrijving bevat het projectplan de inhoudelijke en budgettaire plannen per beleidsdomein. U gaf in uw vraagstelling correct aan dat onze medewerkers van het agentschap Onroerend Erfgoed nauw zullen samenwerken met de medewerkers van het Departement Cultuur, Jeugd en Media aan de initiatieven die opgenomen werden in het Vlaams projectplan voor het EU-voorzitterschap.
Als ‘side dish’ daarbij: het is inderdaad een beetje verschillend dat wij onroerend erfgoed als iets afzonderlijks beschouwen en er daarmee ook wat meer belang aan hechten; in andere landen is dat dikwijls onderdeel van Cultuur of zit dat toch samen met andere zaken. Ik heb vorige week trouwens ook gemerkt bij de United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) dat je daar altijd een overlapping hebt, waarbij erfgoed nooit alleen staat maar in een ruimer geheel wordt beschouwd. Ik denk dat daar ook iets voor te zeggen is.
De focus ligt in het projectplan op de digitale transformatie, cultuur, erfgoed en identiteit in Europa en erfgoed op de EU-agenda houden. Het agentschap Onroerend Erfgoed zal in navolging van het Vlaamse EU-projectplan onder meer inzetten op het verhogen van de EU-reflex binnen de eigen organisatie. Ze volgt ook de initiatieven binnen andere beleidsdomeinen op en gaat na of ook daar aanknopingspunten te vinden zijn voor Onroerend Erfgoed.
Verder zal het agentschap Onroerend Erfgoed ook meewerken aan de voorbereiding van een conferentie ‘Cultuur, Erfgoed en Identiteit in Europa’. Trekker voor deze conferentie is het Departement Cultuur, Jeugd en Media. Het zal een conferentie zijn met highlevelprofielen waarmee inspirerende gesprekken zullen worden gevoerd over de culturele identiteit in Europa. Momenteel wordt het programma van de conferentie uitgewerkt, en ook ons agentschap zal hiertoe een inhoudelijke bijdrage leveren.
Ik kom tot uw tweede vraag. Het Departement Cultuur, Jeugd en Media is trekker voor wat betreft het domein Cultuur. Zij organiseren op geregelde tijdstippen overlegmomenten waar, naast de Franse en Duitstalige Gemeenschap, ook de erfgoedadministraties van het Vlaamse, Waalse en Brusselse Hoofdstedelijke Gewest uitgenodigd worden. Op deze overlegmomenten worden vooral de verschillende activiteiten die tijdens het voorzitterschap zullen plaatsvinden, en de praktische uitwerking ervan besproken.
Ik kom tot uw laatste vraag. Het klopt dat de federale taskforce instaat voor de coördinatie van het volledige Belgische programma en de agenda. Ikzelf ben niet betrokken bij die gesprekken.
Mevrouw Van Werde heeft het woord.
Dat laatste, dat u niet betrokken bent bij de gesprekken, vind ik natuurlijk erg, want ik denk dat uw stem genoeg gewicht heeft als het over erfgoed gaat.
Nu, er is al lang sprake van om erfgoed onder te brengen bij Cultuur. Ik zie het deze legislatuur uiteraard niet meer gebeuren. Misschien lukt het in de volgende legislatuur. Er wordt al heel lang over gesproken. Hoe dan ook, ik zal het niet meer meemaken, en dat is mijn eigen keuze, voor alle duidelijkheid.
Ik volg het nu tien jaar. Ik vind erfgoed een ongelooflijk boeiend domein. Ik hoop dat iemand anders de draad opneemt en de vinger aan de pols houdt in de volgende legislatuur. Tot daar.
Zijn er nog collega’s die wensen aan te sluiten bij de vraag en de bekentenis van collega Van Werde? (Gelach. Opmerkingen)
Het is inderdaad gevaarlijk om u daarbij aan te sluiten.
Minister Diependaele heeft het woord.
Ik heb nog een klein detail. Ik ben er, eerst en vooral, zeker van dat heel veel mensen hier naar sommige voicemails en hulplijnen zullen bellen bij bedrijven waar ze uw zoetgevooisde stem in de toekomst nog eens kunnen horen. (Opmerkingen. Gelach)
Ik wil gewoon op het volgende wijzen. Je wilt natuurlijk wel overal mee aan tafel zitten en mee je zeg doen. Maar de Europese Unie zelf heeft zeer weinig bevoegdheden die ook maar iets te maken hebben met onroerend erfgoed. In die zin heeft het ook wel een zekere logica.
Ik pleit er ook voor om bevoegdheidsverdelingen altijd te doen zodanig dat ze op het niveau zitten waar het grootste verschil en de grootste impact kunnen worden gemaakt. Ik ben ervan overtuigd dat dat niet de Europese Unie is voor onroerend erfgoed. In die zin vind ik het ook wel te verantwoorden dat ik daar niet onmiddellijk aan tafel zit.
Collega Van Werde, wilt u nog een slotwoord? (Neen)
De vraag om uitleg afgehandeld.