Verslag vergadering Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding
Verslag
– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.
Minister, ik moest deze morgen in het kader van een onderzoek naar het ziekenhuis gaan voor een covidtest. En ik moet eerlijk zeggen dat ik blij was dat ik niet geconfronteerd werd met de vraag of ik al dan niet gevaccineerd was. Het gaat mij niet zozeer om het vaccineren, want ik heb mij vorige week al geout door te zeggen dat ik wel degelijk dubbel gevaccineerd bent.
U liet weten dat de besmettingscijfers niet meer de juiste thermometer van de pandemie zijn. U vroeg om in kaart te brengen hoeveel gevaccineerden nog in het ziekenhuis belanden. “Zo krijgen we zicht op de effectiviteit van vaccins tegen de nieuwe varianten en op de snelheid van de pandemie. Ik heb aan Sciensano gevraagd om de cijfers wekelijks te publiceren. Zo kunnen we zien of er barsten in onze dijk komen”, zo zei u.
De Interministeriële Conferentie (IMC) dringt er in de brief bij ziekenhuizen op aan om de covidrapporten tijdig in te vullen en aan te vullen met een aantal gegevens, waaronder de vaccinatiestatus van de patiënt. Graag had ik toelichting gekregen bij de beslissing van de IMC. Welke meerwaarde betekent deze beslissing voor de al dan niet effectiviteit van de vaccins? Wat is de juridische basis voor deze beslissing? Wat met de privacy van de patiënten? Wie moet dan de vraag stellen aan de patiënten? Wat betekent dat voor het personeel? Is dat personeel van het ziekenhuis? Zijn dat mensen van buiten het ziekenhuis? Zorgt deze beslissing niet voor een verdere tweedeling tussen gevaccineerden en niet-gevaccineerden? Zorgt deze beslissing ook niet opnieuw voor verwarring bij de mensen, die denken dat ze volledig veilig zijn als ze gevaccineerd zijn, maar anders ook als ze een test ondergaan?
Zorgt dit niet voor een verdere polarisatie, die momenteel al aan de gang is en waar Alexander De Croo vorige week nog een schepje bovenop heeft gedaan?
Minister Beke heeft het woord.
Collega Sintobin, ik ben heel blij dat u strijdt tegen de polarisatie. Dan zijn we bondgenoten op dat vlak.
U hebt altijd over mij gezegd dat ik een atypische Vlaams Belanger ben, minister.
Ja, dat is zo. (Lacht)
Ik zeg dat we op dat vlak bondgenoten kunnen zijn. Wat dat betreft, zit ik helemaal op uw golflengte.
We weten uit studies dat de gebruikte vaccins een goede bescherming bieden. Kijk naar het aantal gevaccineerden in Vlaanderen, kijk naar het aantal ziekenhuisopnames in Vlaanderen, kijk naar de overlijdenscijfers in Vlaanderen. Dat zijn de drie belangrijkste criteria. Kijk ook naar de besmettingen. Dan zie je dat deze vaccins ons helpen om ervoor te zorgen dat we niet in het ziekenhuis terechtkomen en dat we niet overlijden, alleszins voor wat het gros van de bevolking betreft.
Deze vaccins werken dus. Dat is belangrijk. Voor een aantal mensen zijn ze misschien minder effectief. Het kan inderdaad zo zijn dat de bescherming afneemt naarmate er meer tijd verloopt. Om daar een systematisch zicht op te krijgen, hebben we gevraagd om het profiel te krijgen van de patiënten in de ziekenhuizen en hun vaccinatiestatus. Dat moet ons toelaten om op een meer onderbouwde en meer gerichte manier beslissingen te nemen inzake corona. Dat hebben we dus gevraagd.
Dan ga ik in op de juridische basis en de registraties die moeten gebeuren in de COVID-19 Clinical Hospital Survey. Dit is een tool van Sciensano. Sciensano beschikt over de nodige machtigingen, onder meer voor het garanderen van de privacy.
Alle ziekenhuizen hebben intussen via Sciensano en de federale overheid het schrijven van de IMC ontvangen. Ik heb dus die vraag gesteld en de IMC is daarop ingegaan en heeft ook een brief gestuurd. Iedereen heeft dus die brief ontvangen, alsook het akkoord van het Informatieveiligheidscomité Kamer sociale zekerheid en gezondheid met betrekking tot deze gegevensverzameling.
U stelde de vraag naar een mogelijke tweedeling tussen gevaccineerden en niet-gevaccineerden. Het is zo dat er bij elke opname van een patiënt altijd een bevraging of anamnese door een arts of verpleegkundige gebeurt. Bij een infectieziekte die te voorkomen is via vaccinatie, is het sinds lange tijd de normale praktijk om ook te vragen naar de vaccinatiestatus. We vragen die gegevens nu centraal op in functie van de verdere bestrijding van het coronavirus.
Dank u wel, minister. Ik wil eerst ingaan op dat laatste element, de vaccinatiestatus. Ik heb ook zo’n formulier moeten invullen voor een onderzoek dat ik moest ondergaan. Ik heb nergens moeten invullen welke vaccins ik gekregen heb of dergelijke. Ik heb daar dus wel vragen bij.
Verder vraag ik me nog altijd af wie dat moet doen. Hoe wordt dat praktisch allemaal geregeld? Ik weet niet hoe het bij u zit, maar ik kan u verzekeren dat er bij ons in het ziekenhuis iedere dag honderden tot duizenden patiënten over de vloer komen, van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat. Dat is dus opnieuw een belasting voor het personeel van het ziekenhuis. Wat me in dat hele verhaal stoort, is dat dit het idee geeft dat de gevaccineerden de goeden zijn en de niet-gevaccineerden de slechten. Ik denk dat dergelijke beslissingen bijdragen tot de gedachte dat de niet-gevaccineerden tot onveilige toestanden leiden en dat ze worden opgezet tegen de gevaccineerden.
Dat bleek vorige week nogmaals. Ik herhaal dat ik het een eerste minister onwaardig vond om te vertellen wat hij deed over niet-gevaccineerden. Ik wil hier geen pleidooi houden voor antivaxers. Nogmaals: ik ben zelf gevaccineerd. Maar ik vind het toch bijzonder jammer: de federale overheid heeft 3 miljoen euro uitgegeven voor de campagne ‘1 ploeg van 11 miljoen’. Ondertussen is daar niets meer van overgebleven.
Wat me een beetje stoort, is dat mensen door dergelijke beslissingen continu iets aangepraat wordt.
Ik ben het ermee eens dat we nog altijd moeten opletten en voorzichtig moeten zijn. Er moeten misschien nog wel een aantal maatregelen in acht worden genomen, maar zie ons hier zitten met dat mondmasker op, bijvoorbeeld. Dat is een van de zaken waarvan ik denk en zeg: gelet op de vaccinatiegraad, schaf dat toch af. Ik heb zo de indruk dat overheden, zowel federaal als Vlaams, continu beslissingen nemen om toch maar greep te houden op de bevolking. Ik heb hier het bulletin bij van 18 september 2021 in verband met covid. Natuurlijk sterven er nog altijd mensen, en natuurlijk is het jammer dat er nog altijd mensen besmet raken. Natuurlijk is het jammer dat er mensen in het ziekenhuis of intensive care worden opgenomen met een besmetting, maar als u die cijfers bekijkt, dan kunt u toch niet zeggen dat we met echt grote, gevaarlijke situaties zitten. Dat is beheersbaar. Men spreekt over overbelasting van ziekenhuizen, overbelasting van bedden op intensive care. Ik weet niet precies hoeveel intensivecarebedden er zijn in Vlaanderen en Brussel, maar ik zie dat er op vrijdag 17 september in totaal 213 bedden waren ingenomen. Ik kan me dus toch niet van de indruk ontdoen dat men soms toch wel een beetje de mensen angst aanjaagt. Ik heb de indruk dat dat is om toch maar de hele boel bij elkaar te houden. Dat stoort me. Misschien moeten we aan de niet-gevaccineerden een ratel geven, zoals de melaatsen die vroeger hadden, om als ze op straat rondlopen te kunnen aangeven dat ze niet gevaccineerd zijn, dat men ver van hen moet blijven. Dat is zo’n beetje de insteek van mijn vraag. Ook heb ik mijn vragen bij uw argumentatie om die beslissing te nemen. Ik vraag me af of dat inderdaad allemaal zo efficiënt is voor de opvolging van heel de covidkwestie.
De heer Vaneeckhout heeft het woord.
Ik was niet van plan om zeer ruim tussen te komen, maar toch twee dingen. Ten eerste, ik deel toch wel voor een stuk die bezorgdheid als het gaat over de communicatie en het spreken over mensen die niet gevaccineerd zijn. Ik heb dat vorige week ook gezegd. Het is mijn rotsvaste overtuiging dat, als je mensen aanspreekt en beschuldigt van egoïsme of zegt dat ze het uit domheid doen, je hen verder van je afduwt. Minister, u hebt dat niet gedaan, voor alle duidelijkheid. Het moet net de doelstelling zijn om mensen te overtuigen. Ik snap die bezorgdheid dus voor een deel.
Waar ik het echter niet mee eens ben, is dat dit middel, namelijk registreren en ervoor zorgen dat je zicht hebt op de actuele cijfers inzake het al dan niet gevaccineerd zijn van mensen die zijn opgenomen met covid, een probleem zou zijn. Het is net mijn overtuiging dat dat veel meer correcte info kan bezorgen aan mensen en hen dus veel meer kan overtuigen om zich alsnog te laten vaccineren, net door in beeld te brengen hoeveel impact een vaccinatie vandaag heeft. Minister, ik wilde dus gewoon tussenkomen om u in dezen onze steun te geven, omdat ik denk dat dat een terechte keuze is. Men kan dat perfect en met alle respect voor de privacy doen. Ik denk dat, als nu iemand met covidverschijnselen wordt opgenomen, het ook logisch is dat mensen die instaan voor de medische zorg, alvast de vraag stellen of die al dan niet gevaccineerd is. Dat lijkt me een relevant iets bij een ziekenhuisopname met covidverschijnselen. In dat licht lijkt het me dus niet zo problematisch, en vind ik het net een antwoord op die polarisering dat het op die manier wordt geobjectiveerd, om hen die om allerlei redenen nog altijd vragen hebben bij vaccinatie, op die manier de juiste informatie te bezorgen. Ik volg dat al lang via Sciensano op. Er is een periode geweest dat die informatie minder betrouwbaar was. Op die manier wordt het opnieuw goed georganiseerd, lijkt me.
Minister Beke heeft het woord.
Er zijn eigenlijk twee redenen waarom ik dat belangrijk vind. Ten eerste, om zicht te hebben op de situatie: hoeveel gevaccineerde en niet gevaccineerde mensen komen in ziekenhuizen? Ten tweede, om de vinger aan de pols te houden omtrent de kracht van onze vaccins. Dat is voor mij een heel belangrijke zaak, om kort op de bal te kunnen spelen. Nu zijn er immers rapporteringen, maar die lopen soms heel ver achter. Stel u voor dat blijkt dat er een virusvariant is – we hebben er al vier weten te trotseren, we hebben het daar vorige week over gehad – die maakt dat we toch met doorbraakinfecties zitten die leiden tot meer ziekenhuisopnames en ic-opnames, dan moeten we wel snel op de een of andere manier kunnen schakelen. Die nieuwe thermometer hebben we nodig.
Dat heeft wat mij betreft niets te maken met polariseren, maar met crisismanagement, met een goed beheer van wat de situatie op het ogenblik is. Ik ben het er mee eens dat op dit ogenblik in Vlaanderen, dankzij de vaccinaties, het redelijk onder controle is, maar ik blijf voorzichtig. Zoals ik vorige week ook heb gezegd, moeten we onze dijken blijven versterken. We zullen daar morgen op de interministeriële conferentie ook over spreken en hopelijk ook bijkomende beslissingen nemen, bijvoorbeeld wat de woonzorgcentra betreft. Op die manier kunnen we de goede koers die we aan het varen zijn, aanhouden.
Minister, waar ik mij vooral aan stoor, is dat vorig jaar – ik weet niet meer precies wanneer – u en iedereen hebben gezegd dat iedereen vrij is om zich al dan niet te laten vaccineren. Wat gebeurt er nu? Er worden allerlei maatregelen en beslissingen genomen waardoor iedereen eigenlijk toch verplicht wordt om zich te laten vaccineren. Bij evenementen of sportwedstrijden mag men ook een PCR-test voorleggen. Als iemand elke week naar het voetbal gaat, dan moet hij elke week een PCR-test van ongeveer 50 euro laten afnemen. Dat wordt dan een kostelijk grapje. Het is geen verhaaltje van 'vrijheid, blijheid', ‘het is uw beslissing’.
Nogmaals, ik ben voor vaccinatie en ik roep iedereen op om zich te laten vaccineren, maar ik denk niet dat door in Vlaanderen of in Brugge aan de deuren te gaan vragen of men gevaccineerd is … De echte problemen, zoals hier in Brussel, worden niet aangepakt en weggemoffeld. Ik heb al meermaals gevraagd welke groepen niet bereikt kunnen worden en welke groepen zich niet laten vaccineren in Brussel en in andere grootsteden. Iedereen weet over welke groepen het gaat, maar niemand spreekt het uit en niemand doet er iets aan. Ik vind dat verkeerd en ik vind dat jammer.
In Vlaanderen gaat het om een heel kleine minderheid van niet-gevaccineerden. We zullen waarschijnlijk eindigen met een vaccinatiegraad boven 90 of 95 procent. Het kan wel zijn dat er nog varianten komen. Er werd ook altijd gesproken over 70 procent vaccinatiegraad voor groepsimmuniteit. We zullen boven 90 of 95 procent geraken en het zal nog niet goed zijn. (Opmerkingen van minister Wouter Beke)
Het gaat altijd omhoog. U zult straks de cijfers toelichten over de vaccinatie in de scholen. Er komen er altijd maar bij. Laat ons zeggen dat we zullen eindigen op 90 procent of hoger. Is dat dan niet genoeg voor groepsimmuniteit? Er worden allerlei beslissingen genomen om mensen toch te verplichten, en dat vind ik verkeerd.
De vraag om uitleg is afgehandeld.