Verslag vergadering Commissie voor Brussel en de Vlaamse Rand en Dierenwelzijn
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Tavernier heeft het woord.
Voorzitter, het Steunpunt Taalwetwijzer is een laagdrempelig aanspreekpunt voor informatie over de toepassing van de taalwetgeving en heeft tot taak de vragen van burgers, overheden en andere organisaties over de taalwetgeving met betrekking tot zeer uiteenlopende thema’s te beantwoorden. Het Steunpunt Taalwetwijzer geeft onder meer informatie over het taalgebruik in bestuurszaken, het bedrijfsleven, consumentenzaken en het onderwijs. Daarnaast verstrekt het vrijblijvend juridisch advies en verwijst het klachten door naar de bevoegde instanties zonder ze zelf te behandelen.
Het Steunpunt Taalwetwijzer kent steeds meer succes. Uit de jaarverslagen die het Steunpunt Taalwetwijzer publiceert en uit de informatie die ik door middel van een schriftelijke vraag heb opgevraagd, blijkt dat het Steunpunt Taalwetwijzer steeds meer succes kent. Opmerkelijk genoeg heeft het merendeel van de vragen betrekking op het Nederlands taalgebied en heeft slechts een fractie van de vragen betrekking op het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad. Dat is een zeer verrassende trend, want het Steunpunt Taalwetwijzer is oorspronkelijk opgericht vanwege de reële nood aan informatie over de taalwetgeving in onze hoofdstad. Er schort dus duidelijk iets aan de bekendheid van het Steunpunt Taalwetwijzer onder de Brusselaars.
Minister, om die reden heb ik het afgelopen parlementair jaar gepleit voor een communicatiecampagne om dit probleem aan te pakken. Ik was dan ook zeer verheugd tijdens de beleids- en begrotingstoelichting voor het begrotingsjaar 2021 te vernemen dat u op korte termijn werk zou maken van een communicatiecampagne om de bekendheid van het Steunpunt Taalwetwijzer in Brussel te vergroten. Deze campagne zou bestaan uit drie onderdelen, namelijk een vernieuwde website, de verspreiding van een papieren brochure en een online en offline communicatiecampagne ter bekendmaking van de website en de brochure. Naar aanleiding van de lancering van de vernieuwde website en van de communicatiecampagne op 14 december 2020 zou ik u enkele vragen willen stellen.
Wat zijn de belangrijkste vernieuwingen en aanpassingen die de website en de communicatiecampagne volgens u met zich meebrengen met betrekking tot de verhoging van de bekendheid van het Steunpunt Taalwetwijzer onder de Brusselaars? Op welke manier zult u de drieledige campagne opvolgen en evalueren? Op welke manier zult u deze communicatiecampagne inschakelen voor uw doelstelling de correcte naleving van de taalwetgeving actief op te volgen? Bent u bereid het Steunpunt Taalwetwijzer verder te integreren in het taalpromotiebeleid van de Vlaamse Gemeenschap in Brussel, wat een essentiële pijler van het Vlaams Brusselbeleid is? Hoe zult u dit aanpakken?
Minister Dalle heeft het woord.
De Brusselaar vindt momenteel zijn of haar weg naar het Steunpunt Taalwetwijzer nog onvoldoende. Ik wil de zichtbaarheid en de bekendheid van de Taalwetwijzer in Brussel vergroten.
De vernieuwde website informeert over de taalwetgeving in acht verschillende thema’s: bestuurszaken, bedrijfsleven, onderwijs, gerechtszaken, consumentenzaken, welzijn en zorg, wonen, notaris. Binnen elk thema wordt aandacht besteed aan de Brusselse specifieke situatie. Die komt daarnaast vaak aan bod in de veelgestelde vragen.
Via de zoekmotor kan de Brusselaar snel alle specifieke informatie over Brussel opzoeken. Bovendien kan de Brusselaar voortaan via de vernieuwde website onmiddellijk bij het Vlaams Meldpunt Taalklachten in Brusselse ziekenhuizen een klacht indienen. Kortom, de vernieuwde website is een aanwinst voor de Brusselaar die op zoek is naar informatie over de taalwetgeving. Overigens is dat ook een aanwinst voor iedereen met interesse in de taalwetgeving, ook bijvoorbeeld in de Rand rond Brussel.
Uiteraard blijft de huidige dienstverlening van het Steunpunt Taalwetwijzer bestaan en kan de Brusselaar zoals voorheen er terecht met zijn vragen. Hetzelfde geldt uiteraard voor de andere Vlamingen.
Specifiek naar de Brusselse inwoners wordt bovendien een offline communicatiecampagne gevoerd. In een folder stipt de Taalwetwijzer op een ludieke manier verschillende thema’s kort aan. De folder is een eerste kennismaking van een breed doelpubliek met het informatieaanbod van de Taalwetwijzer. In deze folder wordt via QR-codes voor meer informatie verwezen naar de vernieuwde website van het Steunpunt Taalwetwijzer.
De folder wordt via verschillende partners zoals de Vlaamse Gemeenschapscommissie en het Huis voor Gezondheid verspreid. Alle Nederlandstalige gemeenteraadsleden, OCMW-raadsleden en parlementsleden van de Vlaamse Gemeenschapscommissie worden aangeschreven met het verzoek mee te helpen aan het bekendmaken van het Steunpunt Taalwetwijzer. Ik doe dan ook zeker een oproep aan jullie en de collega's die actief zijn in Brussel, om dat te doen. Ten behoeve van de raadsleden werd een bijkomend notitieboekje opgesteld waarbij de raadsleden meer duiding krijgen bij de folder.
Daarnaast wordt er een digitale onlinecampagne gevoerd, en via digitale nieuwsbrieven en op sociale media wordt de dienstverlening van de Taalwetwijzer bekendgemaakt. Er wordt gebruikgemaakt van verschillende kanalen en partners zoals de Brusselbrief, de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) en het Huis voor Gezondheid. In 2021 zal regelmatig worden gecommuniceerd over de website, telkens vanuit een ander oogpunt binnen een van de acht thema’s.
U peilde ook naar de opvolging en de evaluatie. Het Agentschap Binnenlands Bestuur volgt de resultaten van de communicatiecampagne nauwgezet op. Zo worden bijvoorbeeld de reacties op de socialemediacampagne van nabij gevolgd. Aangezien de communicatiecampagne nog niet is afgerond, is het momenteel onmogelijk om de effecten ervan te evalueren. De Brusselse vragen worden in de reguliere werking van het Steunpunt Taalwetwijzer opgenomen. Het effect van de totale campagne zal ik beoordelen aan de hand van de evaluatie van de cijfers van het Steunpunt Taalwetwijzer in de volgende werkjaren. Uit die cijfers zal blijken of de Brusselaar al dan niet beter zijn of haar weg vindt naar het Steunpunt Taalwetwijzer.
Zoals u ongetwijfeld weet, heb ik geen juridische basis om de naleving van de taalwetgeving af te dwingen, noch de mogelijkheid om een onderzoek in te stellen, documenten op te vorderen of zelf actief op te treden. Ik blijf mijn signaalfunctie ten aanzien van de Brusselse besturen opnemen om de Nederlandstalige of tweetalige dienstverlening te verbeteren. We hebben het hier al meermaals over gehad in deze commissie. En net zoals dit voordien al het geval was, blijft het Steunpunt Taalwetwijzer de Brusselaar zo nodig verwijzen naar de bevoegde instanties waarbij een klacht kan worden ingediend, zoals de Vaste Commissie voor Taaltoezicht of de vicegouverneur.
Het Steunpunt Taalwetwijzer is een centraal aanspreek- en informatiepunt voor vragen over de taalwetgeving. Het doel van de Taalwetwijzer is om op een toegankelijke manier informatie te verstrekken over de toepassing van de taalwetgeving. Het voeren van een taalpromotiebeleid is nog iets anders dan de finaliteit van de Taalwetwijzer, namelijk het verstrekken van informatie over de taalwetgeving. Ik vind de Taalwetwijzer niet onmiddellijk het geschikte kanaal om aan taalbeleid of taalpromotie te doen. Het zijn verschillende doelstellingen die uiteraard complementair zijn en elkaar kunnen versterken in het breder beleid.
Dat betekent natuurlijk niet dat er geen aandacht zou zijn voor het taalpromotiebeleid, integendeel. Ik blijf inzetten op taalpromotie, lessen en oefenklassen Nederlands. Het versterken van het Nederlands is immers een belangrijk aspect van mijn beleid. Het Huis van het Nederlands Brussel is hierbij een centrale actor.
Mevrouw Tavernier heeft het woord.
Minister, bedankt voor uw antwoorden. Ik ben zeer tevreden over deze bijkomende inspanning met betrekking tot de Taalwetwijzer. Heel onze fractie hecht hier enorm veel belang aan. Het is een belangrijk sensibiliserend instrument in het kader van de taalpromotie en de correcte naleving van de taalwetgeving.
De Taalwetwijzer is er gekomen wegens de vele problemen met de naleving van de taalwetten in Brussel, maar we zien uit de cijfers dat Brusselaars nog veel te weinig weten wat hun rechten zijn en waar ze met hun vragen en klachten terechtkunnen. Ook doen heel wat burgers überhaupt geen meldingen omdat ze daar het nut niet van inzien. Nochtans is het enorm belangrijk om te weten waar de grootste problemen zich voordoen, zodat daar de nodige aandacht naartoe kan gaan. Vooral de naambekendheid van de Taalwetwijzer moet omhoog. We moeten als politici en overheid ook zeker en vast een duidelijk signaal geven aan de Vlaamse Brusselaars dat men zich niet zomaar mag neerleggen bij grove schendingen van de taalwetgeving.
De Taalwetwijzer is overigens niet de enige instantie waar burgers terechtkunnen voor taalvragen en -klachten. Specifiek voor klachten over de gebrekkige Nederlandstalige dienstverlening van Brusselse ziekenhuizen of de 100-diensten kunnen burgers terecht bij het Vlaams Meldpunt Taalklachten. Die meldingen worden vervolgens doorgegeven aan de Taalwetwijzer, die de burgers verder informeert. Wij stellen ons de vraag of dit geen onnodige tussenstap is en of het bestaan van al die verschillende instanties niet voor nodeloze verwarring zorgt. Eén enkel aanspreekpunt voor specifieke taalvragen heeft immers het voordeel van de duidelijkheid. Minister, wordt het Vlaams Meldpunt Taalklachten meegenomen in de communicatiecampagne rond de Taalwetwijzer? Welke rol ziet u voor dit meldpunt weggelegd in de toekomst? Ziet u een inkanteling van het Vlaams Meldpunt Taalklachten in de Taalwetwijzer als een wenselijke evolutie? Zijn er bepaalde administratieve obstakels die dit in de weg zouden staan?
Minister, u hebt het ook zelf aangehaald: hoe meer instanties de boodschap verspreiden, hoe groter het bereik en hoe groter de kans op positieve effecten. Ik vind het dan ook heel goed dat u de VGC en de gemeenten als prioritaire partners ziet in het proces. Ik hoop dat zij ook zelf op actieve wijze ruchtbaarheid zullen geven aan het bestaan van de Taalwetwijzer.
De heer Laeremans heeft het woord.
Collega, dank u voor uw vraagstelling, die zeker interessant is om verder op te volgen. We gaan moeten zien welk effect dit heeft.
Maar ik heb gewoon een praktisch vraagje. Als ik nu eens even op die website ga kijken, staat bij ‘Bestuurszaken’ de vraag: ‘In welke talen kun je in Brussel een politieagent de weg vragen?’ Je kunt dat dus doen in het Nederlands of in het Frans. De politieagent moet in de door jou gebruikte taal antwoorden –‘te antwoorden’ staat er dan, dat is nog een taalfoutje – als die taal het Nederlands of het Frans is. Maar stel dat ik als burger zo’n situatie meemaak, die toch niet weinig voorkomt, waar die politieagent mijn taal niet spreekt, of een marktwachter in Schaarbeek mij tegenhoudt op de fiets en zegt dat ik niet rechtdoor mag, hoewel de weg helemaal vrij is, en enkel Frans spreekt, ondanks mijn aandringen om Nederlands te spreken, dat soort zaken: waarom staat er dan op de website niet meteen bij waar men klacht kan indienen? Dat zou toch de logische volgende stap zijn. Maak het nu toch eens gemakkelijk voor de inwoner. Hij stelt vast dat een politieagent geen Nederlands spreekt, en dan zou er onmiddellijk de link moeten staan ‘hier kunt u klacht indienen, uw situatie beschrijven, eventueel een foto of een filmpje toevoegen, wanneer u dat gefilmd zou hebben’, om dat aan te klagen, zodat dat allemaal veel sneller opgevolgd kan worden en er veel sneller gereageerd kan worden. Dank u wel.
Minister Dalle heeft het woord.
Waar het gaat over klacht indienen, denk ik dat dat natuurlijk geldt voor die casus met de politiediensten, maar dat dat ook geldt voor alle andere regels die zijn opgenomen op de website.
Er wordt op de website niet telkens bij elke regel gezegd dat als die geschonden is, u klacht kunt indienen. Dat is eigenlijk evident. Maar er wordt op de website wel heel uitdrukkelijk verwezen naar de verschillende klachtmechanismen, in het bijzonder bij de Vaste Commissie voor Taaltoezicht (VCT) en bij de vicegouverneur.
Wat betreft het Vlaams Meldpunt Taalklachten in Brusselse ziekenhuizen, is er vandaag geen intentie tot inkanteling, collega Tavernier. U weet dat dat onder het beleidsdomein van collega Beke valt. We hebben wel gezorgd voor een veel grotere transparantie, dankzij de vernieuwde website. Terwijl dat in het verleden niet altijd gemakkelijk vindbaar en niet altijd transparant was, is er nu op de vernieuwde website direct al op de homepagina een heel uitdrukkelijke verwijzing opgenomen naar het klachtenformulier van dat Vlaams Meldpunt Taalklachten in Brusselse ziekenhuizen. In die zin denk ik dat het voor de mensen die de webstek consulteren, ook veel duidelijker is.
Mevrouw Tavernier heeft het woord.
Bedankt voor uw antwoord, minister. We weten allemaal dat er grote problemen zijn met de tweetalige dienstverlening in onze hoofdstad. En de situatie wordt er allesbehalve beter op. Het is uw taak, minister, om in het kader van uw doelstellingen rond taalpromotie en een correcte naleving van de taalwetgeving een duidelijke signaalfunctie aan te houden ten aanzien van de andere regeringen en besturen in Brussel. Zelfs al is de Taalwetwijzer een sterk sensibiliserend instrument, het is belangrijk dat u daarnaast op de verschillende niveaus blijft hameren op het feit dat de wettelijke tweetaligheid dé fundering is van het samenlevingsmodel in Brussel-Hoofdstad.
De vraag om uitleg is afgehandeld.