Verslag vergadering Commissie voor Onderwijs
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Daniëls heeft het woord.
Minister, collega’s, op 10 juni keurden wij in het Vlaams Parlement de resolutie over maatregelen om de gevolgen van de coronacrisis voor de studievoortgang in het hoger onderwijs op te vangen en te monitoren kamerbreed goed. In deze resolutie werden een aantal zaken opgenomen, die ik u even in herinnering breng.
Ten eerste, ervoor zorgen dat studenten van wie de examens of evaluaties niet konden worden georganiseerd als gevolg van de coronacrisis, geen leerkrediet verliezen, en dat de studietoelage en het eventuele studietoelagekrediet van die studenten niet worden verminderd. Dat is een dubbel effect.
Ten tweede, dat in overleg met de hogeronderwijsinstellingen een regeling wordt uitgewerkt voor studenten die zich een tweede keer inschrijven voor opleidingsonderdelen die ze hebben moet stopzetten wegens de coronacrisis.
Ten derde, aan studenten de mogelijkheid te geven om voor de opleidingsonderdelen die tijdens de corona-uitbraak werden gedoceerd, bij de Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen overmacht door corona in te roepen na de tweede examenperiode. Collega's, ik moet er uiteraard wel bij vertellen dat we in het decreet dat we hebben gemaakt naar aanleiding van die resolutie in het Vlaams Parlement, ervoor hebben geopteerd om niet meteen langs de Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbetwistingen te gaan, aangezien dat een verzwaring zou zijn. We hebben daarentegen gekozen voor een lichtere administratieve procedure, via de website van het Agentschap voor Hoger Onderwijs, Volwassenenonderwijs, Kwalificaties en Studietoelagen (AHOVOKS), die momenteel draait.
Ten vierde, monitoren of er bij de Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen aanpassingen nodig zijn om de eventuele toename van het aantal aanvragen tijdig te kunnen verwerken. Voor de duidelijkheid: in relatie tot wat ik net heb geduid, gaat het over betwistingen van de tweede orde, dus niet in eerste aanleg, maar in beroep tegen de beslissing van AHOVOKS over het al of niet terugzetten van het leerkrediet.
Collega’s, die aanpassingen werden uiteindelijk decretaal verankerd op 15 juli 2020, onder meer in verband met de teruggave van het leerkrediet.
Minister, wat is de stand van zaken betreffende de uitwerking en meer bepaald de praktische uitwerking van de punten uit deze resolutie?
Moeten er nog extra maatregelen worden genomen om de opstart van het nieuwe academiejaar – die ondertussen reeds heeft plaatsgevonden, collega’s, want mijn vraag dateert van 9 september – optimaal te laten verlopen?
Minister Weyts heeft het woord.
Mijn administratie is erin geslaagd om op zeer korte termijn een digitaal aanvraagformulier te ontwikkelen en op een zo toegankelijk mogelijke manier de teruggave van het leerkrediet te realiseren.
Sinds 4 september is het aanvraagformulier beschikbaar op https://onderwijs.vlaanderen.be en kunnen de studenten die niet geslaagd zijn voor hun examens en menen dat dit te wijten is aan overmacht veroorzaakt door corona, via die weg leerkrediet terugvragen. Er is verder een algemene toelichting voorzien met enkele concrete voorbeelden.
Wat zijn de cijfers tot op heden? Er zijn 7349 digitale aanvragen binnen en 250 papieren aanvragen. 7600 is dus nu de stand van zaken. Mijn administratie is die nu aan het verwerken. Maar de studenten hebben natuurlijk nog tijd tot 15 oktober om hun aanvraag in te dienen, wat tot ongeveer een maand na de laatste proclamaties is.
Ik denk dat mijn administratie hier efficiënt, effectief en ook digitaal goed heeft gehandeld. Het aantal papieren aanvragen verbleekt naast het grote aantal digitale aanvragen.
Met de instellingen hoger onderwijs is ook afgesproken dat zij een verklaring en de code van het opleidingsonderdeel waarvoor de examens of evaluaties niet konden worden georganiseerd als gevolg van de coronacrisis kunnen bezorgen aan AHOVOKS. De studenten krijgen het leerkrediet daarvoor automatisch terug, zonder dat ze daarvoor zelf iets hoeven te doen. Vooralsnog is daarvoor nog geen enkele vraag aan AHOVOKS geformuleerd. Op heden is er dus geen sprake van een examen dat of evaluatie die niet is kunnen doorgaan. De instellingen hebben nog tijd tot 15 oktober om te melden dat een examen of evaluatie niet is doorgegaan.
De laatste proclamaties vielen rond half september. De instellingen registreren de meeste resultaten van de tweede zittijd tegen 15 oktober in de Databank Hoger Onderwijs (DHO). Op dat ogenblik zullen de meeste studenten ook hun aanvraag gedaan hebben.
Het is ook de bedoeling de instellingen te informeren over de ingediende aanvragen, zodat ze studenten die over onvoldoende leerkrediet zouden beschikken voorwaardelijk kunnen inschrijven.
De voorbije maanden is er hard gewerkt en is er veel overleg geweest om de start van het academiejaar optimaal voor te bereiden. Ook nu zit ik op geregelde tijdstippen samen met de hogeronderwijsinstellingen en de studentenvertegenwoordigers om alles nauwgezet op te volgen. Op dit ogenblik heb ik nog geen signalen ontvangen dat er extra maatregelen zouden moeten worden genomen. Ik blijf dit dus nauwgezet opvolgen.
De heer Daniëls heeft het woord.
Minister, ik ben blij dat onze resolutie die we zelf in een decreet hebben omgezet, snel door de administratie is omgezet in een elektronische aanvraag. Als vandaag 7349 studenten een digitale aanvraag doen en 250 studenten een aanvraag op papier, dan betekent dit dat 7600 studenten de weg hebben gevonden in verband met het terugkrijgen van leerkrediet naar aanleiding van examens die voor hen minder vlot zijn verlopen.
Het feit dat er nog geen melding is van examens die gewoon niet zijn kunnen doorgaan, vind ik ook belangrijk want dat wil zeggen dat onze instellingen wel degelijk moeite doen om onze studenten te evalueren.
Minister nog twee bijkomende vragen. De eerste gaat over het voorwaardelijk inschrijven. Als ik u goed heb begrepen, is er vandaag geen enkele student die hinder ondervindt van een nog lopende procedure. Alle studenten kunnen dus worden ingeschreven, ook al zouden ze te weinig studiepunten hebben. Wanneer weten de studenten definitief dat zij dat leerkrediet niet terugkrijgen?
Helaas is corona niet weg. Er was de beslissing in het hoger onderwijs dat men zou starten in code geel. Ik was daar blij mee, zeker voor de eerstejaarsstudenten. Ik vind het nog altijd wat jammer dat sommige instellingen plots op eigen houtje hebben beslist om in code oranje te starten in plaats van code geel met alle gevolgen van dien voor de hogescholen in dezelfde stad die van niets wisten maar ook voor die studenten hoger onderwijs. Dat heeft ook dit jaar gevolgen voor die studenten. Het is nu oktober, heel wat lessen zijn niet kunnen doorgaan, en de vraag is dan ook of we bij de evaluatie niet moeten nagaan of de maatregelen die we nu eenmalig hebben ingeschreven, moeten worden herhaald, ook voor de volgende zittijd, want corona zal helaas niet weg zijn in het academiejaar 2020-2021. Wat is uw inschatting daarvan?
De heer Warnez heeft het woord.
Ik wil de minister, zijn kabinet en de administratie bedanken voor de geleverde inspanning. Dat is op een praktische en pragmatische wijze gelopen. Hoewel we in de kranten kunnen lezen dat de resultaten van de studenten vorig semester mogelijk zelfs beter waren dan vorig jaar, gaat het toch om 7600 studenten die geholpen zijn.
Minister, ik ben het er ook mee eens dat het misschien wat voorbarig is nu al opnieuw maatregelen te nemen. We moeten een goede analyse van de resultaten van het vorige academiejaar maken. Als alle cijfers ter beschikking zijn, kunnen we dan, als het nodig is, nieuwe maatregelen nemen.
Minister Weyts heeft het woord.
Ik heb nog geen zicht op de definitieve termijn. Het is zo dat we de studenten de mogelijkheid bieden zich voorwaardelijk in te schrijven. Ik ga ervan uit dat we ook na de tweede zit zullen zorgen voor een snelle verwerking van de aanvragen die mogelijk nog zouden kunnen volgen. Het gaat dan om de restitutie van het leerkrediet. Wat de datum betreft, heb ik de administratie gevraagd wanneer dat zou kunnen. Ik ga ervan uit dat het wat zal afhangen van de grootte van de hoeveelheid die na de tweede zit nog kan binnenkomen. De deadline is natuurlijk 15 oktober 2020.
De heer Daniëls heeft het woord.
Minister, een analyse van de cijfers is belangrijk. We moeten met de Vlaamse Vereniging van Studenten (VVS) samenzitten en analyseren waar we zaken hebben gemist. Ik heb nog een vraag die niet onbelangrijk is. Is er eigenlijk oneigenlijk gebruik geweest? Zijn er studenten die tijdens de tweede zit alles pro forma hebben ingevuld om recht te hebben op de teruggave van het leerkrediet? Ik denk dat het voor die analyse ook belangrijk is te weten wat het effect daarvan is geweest.
Het is ook goed te weten hoeveel studenten in de problemen komen omdat ze onvoldoende leerkrediet hebben om te starten. Dat zal, voor alle duidelijkheid, niet enkel aan de coronacrisis liggen. Als hun leerkrediet is uitgeput, betekent dit dat ze de voorgaande jaren, toen er nog geen coronacrisis was, ook niet optimaal hebben gestudeerd of optimale resultaten hebben behaald.
Minister, we moeten dit verder opvolgen. We zullen het wel vernemen als de cijfers en de evaluatie er zijn.
De vraag om uitleg is afgehandeld.