Verslag vergadering Commissie voor Binnenlands Bestuur, Gelijke Kansen en Inburgering
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Warnez heeft het woord.
Heel wat burgers hebben zich in deze coronacrisis uit solidariteit ingezet voor hun buren en voor kwetsbare mensen. Bij deze acties waren heel wat verenigingen maar zeker ook de lokale besturen vaak de motor. Wij moeten de vrijwilligers en verenigingen, maar ook die lokale besturen uitdrukkelijk bedanken. Het is daarbij belangrijk dat de georganiseerde acties veilig verlopen, zowel voor de vrijwilligers als voor de hulpvragers.
Daarom lanceerde u, minister, op 15 maart 2020, samen met minister-president Jan Jambon en minister van Welzijn Wouter Beke, een gratis verzekering voor individuele vrijwilligers tijdens de coronacrisis. Elke burger kon zich via het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk (VSVW) laten verzekeren. De verzekering werd daarna verlengd tot eind mei 2020, tot op het moment dat ik mijn vraag indiende.
Minister, hoe evalueert u de mogelijkheid tot het aanbieden van de gratis vrijwilligersverzekering op individueel niveau? Hoeveel vrijwilligers hebben zich uiteindelijk geregistreerd?
Voor welke acties hebben burgers zich voornamelijk laten verzekeren?
Zal de verzekering nogmaals worden verlengd, of is dat al gebeurd?
Minister Somers heeft het woord.
Mijnheer Warnez, alle begrip dat u die vraag stelt, want u bent de vader van de gedachte, dat heb ik erkend en dat blijf ik erkennen. U hebt op 14 maart een tweet gestuurd met de vraag of individuele vrijwilligers verzekerd konden worden. U vroeg en wij draaiden. Op 15 maart heb ik samen met mijn collega’s Jambon en Beke aangekondigd dat wij de verzekering openstelden via het Steunpunt Vrijwilligerswerk. Exact 22 uur en 13 minuten later. Op 16 maart, 48 uur later, lanceerden wij al de website vlaanderenhelpt.be. Die was dus op 48 uur gemaakt, dat doen zelfs de Chinezen ons niet na. Op die website hebben 154 gemeenten vrijwilligersinitiatieven geregistreerd. In totaal hebben 11.057 Vlamingen zich op dit kanaal geregistreerd voor de Vlaamse vrijwilligersverzekering. Dat vind ik indrukwekkend veel, want heel wat mensen zijn al vaak op andere manieren actief. En niet alle Vlamingen kennen die website. Toch hebben meer dan 11.000 mensen daar een beroep op gedaan. Dat zegt veel over de warmte in Vlaanderen, over de solidariteit in moeilijke tijden. We hebben vaak gedacht dat de coronacrisis het beest in ons naar boven zou brengen, maar het heeft in onze samenleving de edelsteen in onze mensen naar boven gebracht.
Om welke acties ging het? Het ging vooral over boodschappen doen, naar de apotheek gaan, de hond uitlaten. Half april evolueerde dat naar de inzet van mensen voor triagecentra, mensen die voedsel maakten voor zorgverleners, en dergelijke meer. In die periode hebben ook een groot aantal burgerinitiatieven zich ontpopt. Een grote groep mensen werd verzekerd om mondmaskers te naaien en te bedelen. Veel lokale besturen hebben een beroep gedaan op die mensen. Die hebben dus stuk voor stuk schitterend werk gedaan.
Zal de vrijwilligersverzekering nogmaals worden verlengd? We hebben nu al beslist, mijnheer Warnez – dat zal u blij maken –, dat we de vrijwilligersverzekering verlengen tot eind juli 2020. Vanaf dan moet er worden bekeken hoe wij hiermee verder gaan. Het VSVW heeft de opdracht gekregen om na te gaan hoe dit spontane engagement van individuele vrijwilligers kan worden bestendigd.
We moeten elkaar daar goed in verstaan: we mogen geen druk leggen op mensen die tijdens deze coronacrisis tijdelijk vrijwilligerswerk wilden doen. Wij zijn die mensen ongelooflijk dankbaar. Als zij na een paar maanden zeggen: ‘Het is goed geweest, ik wil me nu weer met iets anders bezighouden’, kunnen we hen alleen maar dankbaar zijn. We leven in een tijd, in een samenleving, waarin mensen niet meer van de wieg tot het graf in eenzelfde organisatie actief blijven. Mensen nemen vandaag verantwoordelijkheid A, zijn dan met iets anders bezig, hebben overmorgen een hobby en willen zich de dag nadien engageren. Dat is gezond en dat is ook goed. We juichen dat toe. Alleen moeten we heel flexibele kanalen vinden, zoals dit, om dat te faciliteren. En dat hebben we ook gedaan.
De heer Warnez heeft het woord.
Minister, u bent inderdaad sneller dan het licht: het is al opnieuw verlengd.
Ik ga graag nog even in op uw laatste punt. Ik volg u volledig: vrijwilligers hebben op dit moment heel vaak een andere manier van werken en blijven niet altijd meer in een vaste vereniging. Denkt u dan ook na over een evaluatie van dit project? Is het eventueel mogelijk om die vrijwilligersverzekering in de toekomst, in het postcoronatijdperk, flexibeler in te zetten?
Minister Somers heeft het woord.
Absoluut. Ik verwijs naar het laatste deel van mijn antwoord. We hebben het VSVW dat ons helpt om vrijwilligerswerk te faciliteren en te onderbouwen. Ik heb hen gevraagd om na te gaan – en mij daarover feedback te geven – hoe we spontaan engagement van individuele vrijwilligers kunnen bestendigen, hoe we een systeem kunnen maken om engagement in de samenleving dat spontaan loskomt naar aanleiding van een drama, een crisis of net iets heel positiefs, beter te kunnen ondersteunen. Want we moeten inderdaad kunnen inspelen op de veranderingen in onze maatschappij, waarbij mensen vaak voor beperkte periodes intens geëngageerd willen zijn, maar nadien graag iets anders gaan doen en een jaar of twee later misschien toch opnieuw warmlopen voor iets anders.
Dat zullen we bekijken. Het VSVW zal ons daarin adviseren. Op basis daarvan zullen we bekijken hoe we daar verder mee aan de slag kunnen. Dat zal zeker een vervolg krijgen.
De heer Warnez heeft het woord.
Minister, ik dank u voor de fijne samenwerking.
De vraag om uitleg is afgehandeld.