Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
Mevrouw Gennez heeft het woord.
Ik heb het nog eens over werkbaar werk, dit keer bij zelfstandige ondernemers. Eigenlijk is dat er niet goed aan toe. Zoals bij werknemers zitten we daar in een dalende trend. De helft van de zelfstandigen vindt zijn of haar werk onwerkbaar. De werkbaarheid bij zelfstandigen steeg tussen 2007 en 2013, maar sinds 2013 zitten we opnieuw in een dalende trend. We missen daardoor de doelstelling van het pact 2020 inzake werkbaar werk. De twee grootste factoren die zelfstandigen aangeven waardoor hun werk onwerkbaar wordt, is stress en een slecht evenwicht tussen werk en privé. De slechte werkbaarheid zorgt er mede voor dat het aantal zelfstandigen met een burn-out gestegen is met 10 tot 12 procent sinds 2013, wanneer de stijging zich opnieuw inzette.
Stress en een slechte balans tussen werk en privé komen voor een groot deel voort uit dezelfde veranderingen bij de zelfstandige ondernemers. Er wordt meer gevraagd van zelfstandigen. Het is moeilijker om in bepaalde sectoren personeel te vinden en zelfstandigen zijn door de nieuwe communicatietechnologie dag en nacht bereikbaar. Dezelfde digitalisering zorgt ervoor dat zelfstandigen zich in een stroom van constante verandering bevinden waarin zij mee moeten zijn met de steeds snellere digitalisering en de nieuwe businessmodellen die daarbij horen.
Wij vinden bij sp.a dat werkbaar werk een recht is voor iedereen, of je nu zelfstandige of werknemer bent. Wij denken dat de Vlaamse overheid er een rol in kan spelen om zelfstandige ondernemers te ondersteunen en te begeleiden.
Minister, er is een actieplan rond werkbaar werk, waarvan een deeltje zich richt op werkgevers en zelfstandige ondernemers. Welke actiepunten specifiek gericht op zelfstandige ondernemers wilt u verder benadrukken? Hoe wilt u daar werk van maken? Heeft de Vlaamse Regering acties gepland om de administratieve lasten van zelfstandigen te verlagen? Dat is doorgaans ook een ‘burden’ voor veel ondernemers. De zelfstandigen en de kleinsten hebben vaak het meest last om zich aan te passen aan de transitie in de economie. Hoe kan de regering zelfstandigen ondersteunen in verband met onder andere e-commerce en cybersecurity?
Minister Crevits heeft het woord.
Een van de drie doelstellingen van het actieplan is om kennis over werkbaar werk blijvend op te bouwen en te ontsluiten. De actie richt zich heel specifiek op zelfstandige ondernemers. Via het onderzoek van de Stichting Innovatie & Arbeid en in het bijzonder de periodieke werkbaarheidsmonitor bij zelfstandigen, wordt getracht meer inzicht te verwerven in de problematiek van werkstress en andere aspecten van de werksituatie bij zelfstandige ondernemers.
Wat onthoud ik uit de laatste monitoring? Er is ook goed nieuws, namelijk dat negen op de tien zelfstandigen gemotiveerd aan de slag zijn en voldoende leermogelijkheden ervaren voor hun activiteiten. Een zelfstandige beroepsactiviteit is dus voor de meeste mensen een zeer bevredigende keuze. Trouwens, gisteren op de uitreiking van de WOMED Award, de prijs voor de beste vrouwelijke ondernemer, was het ongelooflijk om te zien hoe gepassioneerd ondernemers zijn. De keuze voor zelfstandigheid vergt natuurlijk zeer hard werken en is veeleisend voor het privéleven. Maar we zien dat steeds meer zelfstandigen erin slagen werk en privé te matchen.
Ik neem een dubbele boodschap mee. Zelfstandig worden geeft heel wat kansen op zelfontwikkeling en tevredenheid. Ondernemers moeten wat werkdruk en stress betreft tijdig beseffen dat ze ook maar gewone mensen zijn. Dit toont aan dat onze visie om breder en dieper te gaan activeren of om mensen te laten participeren inspeelt op een heel concrete nood om ook meer mensen in te zetten. De visie achter deze aanpak is overigens gebaseerd op de aanbevelingen die gevraagd zijn aan de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV).
Zoals u weet, hebben we in de vorige legislatuur sterk ingezet op vereenvoudiging door administratieve eisen voor de toegang tot het beroep te verminderen en het attest bedrijfsbeheer af te schaffen.
In de huidige legislatuur zal ik vooral inzetten op het digitale en op eenvoudig toegankelijke overheidsprocessen voor de ondernemer. Die vraag wordt zeer nadrukkelijk gesteld. VLAIO wil het only-onceprincipe: wat de overheid al weet niet nog eens opvragen. Dit vraagt een betere data-uitwisseling tussen organisaties, gebruik van gegevens uit de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO)… De administratieve vereenvoudiging is wat mij betreft dé topic waaraan we moeten werken.
De programma’s gericht op het weerbaarder maken van de zelfstandige handelaar in de digitale economie worden geactualiseerd. Zo ook het programma ‘Het Internet ook uw zaak’. Cybersecurity staat ook bovenaan de lijst voor de ondernemers. Ook de digitalisering bij kleine bedrijven moet een boost krijgen. Ik bereid een projectoproep voor met het oog op het opzetten van regionale Digital Experience Labs. Dat interesseert mij enorm omdat dat platformen zijn waar je digitaal kunt experimenteren, om het dan ook in je eigen bedrijf te implementeren.
Mevrouw Gennez heeft het woord.
Dank u wel voor dit overzicht van wat er vandaag bestaat. De overheid kan gerust nog een tandje bijsteken voor wat betreft het verlagen van de planlast. Ook in het onderwijs is dat een hot topic. Als men met ondernemers praat, is de algemene planlast vaak het eerste item, nog voor loonkost en vergunningenbeleid.
Wij ondersteunen uiteraard uw oproep om ook de positieve aspecten van ondernemerschap in de verf te zetten. Vorige maandag waren we te gast op een avond over vrouwelijk ondernemerschap. Daar werd ons gevraagd om de Vlaamse ondersteuningsmaatregelen toe te lichten. Ook daar konden we het enthousiasme in de zaal proeven. Het vrouwelijke ondernemerschap is bijzonder belangrijk – u verwees er zelf ook naar. Dat moet nog een duwtje in de rug krijgen want daar bengelen we nog wel achterop.
De vraag om uitleg is afgehandeld.