Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
De heer Rzoska heeft het woord.
Minister, dit is eigenlijk een opvolgvraag. Ik krijg wekelijks meldingen van gebruikers van speedpedelecs. Sommige mensen geraken een beetje ontmoedigd door het feit dat er nog altijd geen fiscale optimalisatie is en dat veel werkgevers nog altijd geen fietsvergoeding uitkeren aan mensen die een snelle elektrische fiets gebruiken voor het woon-werkverkeer. We hebben het daar al meermaals over gehad. Vanuit fiscaal oogpunt is er het verlies van de fietsvergoeding, is er geen belastingvrij voordeel als bedrijfsfiets en geen kostenaftrek van 23 cent. En ik moet eerlijk zeggen, minister, dat een aantal fel overtuigde gebruikers van de speedpedelec momenteel aan het afhaken zijn omdat het financieel niet geregeld geraakt.
Ook inzake gebruiksgemak moet de speedpedelec inboeten ten opzichte van fietsers. Voor de verkeersregels is de speedpedelec een bromfiets. Mag de speedpedelec een andere fietser inhalen in een fietsstraat? Strikt genomen niet, want de speedpedelec is een motorrijtuig voor de wet. Snelle elektrische fietsen mogen in een fietsstraat ook niet naast elkaar rijden. In een voetgangerszone of speelstraten mogen de speedpedelecs niet rijden, ook niet als ze stapvoets rijden.
We hebben het daar in het verleden al meermaals over gehad en u beloofde toen er alles aan te doen om de fiscale nadelen voor speedpedelecs met uw federale collega aan te pakken en die hiaten in de wegcode weg te nemen.
Minister, hoever zijn u en uw federale collega gevorderd in de aanpassing van de wetgeving zodat gebruikers van speedpedelecs ook een fietsvergoeding kunnen krijgen?
Wat zijn de knelpunten die nog op tafel liggen om tot een oplossing te komen?
Welke timing ziet u voor een oplossing voor de fietsvergoeding voor snelle elektrische fietsers? Ik ben net als u een voorstander om het daar te gaan zoeken en een soort van activeringsbijdrage, een fietsvergoeding te geven. Daar zijn de meeste gebruikers van speedpedelecs die mij daarover contacteren, tevreden mee. Meer vragen zij niet.
Werken uw collega’s en uzelf ook aan een oplossing voor de andere fiscale nadelen waar speedpedelecs op botsen ten opzichte van andere fietsers of zelfs bedrijfswagens?
De plaats van de speedpedelec in de wegcode leidt door zijn wettelijke classificatie als bromfiets tot absurde situaties. U kondigde terecht aan de verkeersborden voor jaagpaden te zullen aanpassen, maar de kern van het probleem zit in het feit dat de speedpedelec niet als fiets wordt erkend. Gaat u stappen ondernemen om ook hiervoor oplossingen te vinden? Zo ja, welke? Zo nee – wat ik niet verwacht – waarom niet?
En dan is er nog een specifiek probleem dat opduikt en waar u vermoedelijk zelf ook berichten over krijgt. Federaal minister Peeters, zelf motard, gaf in januari te kennen dat gebruikers van een speedpedelec geen verzekering moeten afsluiten. Op de website van de FOD Mobiliteit staat te lezen dat een verzekering voor speedpedelecs wel nodig is indien de fiets autonoom kan rijden. En daar zit een onduidelijkheid. Elk van die speedpedelecs heeft sowieso wat men noemt een garageknop, die maakt dat een voertuig autonoom kan rijden en de speedpedelec dus wel verzekerd moet zijn. Dat is geen hoge snelheid, 6 à 8 kilometer per uur. Die knop dient meestal gewoon om uit de garage te komen of om een helling op te geraken wanneer je de speedpedelec aan de hand houdt.
Is de vrijstelling van verzekering die minister Peeters te kennen geeft, wettelijk volledig afgedekt met de huidige wetgeving of denkt u dat ook op dat vlak best nog aanpassingen gebeuren?
Minister, ik heb in het verleden in u altijd een bondgenoot gevonden om die speedpedelec alle eer aan te doen, zeker in het kader van het woon-werkverkeer en de filegevoeligheid. Ik kijk dan ook met veel verwachting uit naar uw antwoord op de vraag hoever we daarmee staan.
Ik heb me lang ingehouden maar die mails komen wekelijks bij mij binnen.
Minister Weyts heeft het woord.
De indeling in voertuigcategorieën is een Europese bevoegdheid. De Europese verordening 168/2013/EU beschouwt de rijwielen met trapondersteuning boven 25 kilometer per uur als een bromfiets. In lijn hiermee werden de speedpedelecs in de wegcode ondergebracht onder de categorie van de bromfietsen. Men dacht er daarbij onvoldoende aan dat dit, bij wijze van cascade, in andere regelgevingen nieuwe gevolgen zou kunnen ressorteren, bijvoorbeeld op het vlak van fiscaliteit en op het vlak van de fietsvergoeding.
Het zijn die gevolgen die nu moeten worden hersteld. Ik heb ter zake regelmatig overleg gehad met bevoegd minister Van Overtveldt. In dezen lag hij niet aan de basis van de problemen. Het was eigenlijk de beslissing van minister Bellot die ervoor heeft gezorgd dat die speedpedelec eigenlijk onder een andere fiscale regelgeving kwam te ressorteren, zodat ofwel de fiscale regelgeving ofwel de mobiliteitsregelgeving diende te worden aangepast. Nu werken we op het spoor van het aanpassen van de fiscale regelgeving.
Op basis van het jongste overleg dat ik nog heb gehad met minister Van Overtveldt, weet ik dat momenteel de laatste hand wordt gelegd aan een ontwerp van wet, dat op de agenda van de Federale Regering zal worden gezet. De duidelijke doelstelling is om ook voor speedpedelecs te zorgen voor een fiscale vrijstelling voor de verkregen fietsvergoedingen bij woon-werkverkeer. Ook worden bedrijfsfietsen nu beschouwd als een sociaal voordeel, waar de genieter dus geen voordeel van alle aard op hoeft te betalen. Dat wordt uitgebreid, zodat ook de speedpedelecs daaronder komen te vallen. De werkgevers kunnen genieten van een fiscale aftrek van 120 procent op bedrijfsfietsen en alle toebehoren. Dat gaat zelfs over douches en lockers en dergelijke. Die kunnen voor 120 procent worden afgetrokken. Je doet daar dus je voordeel mee, zelfs als bedrijf. Wel, dat zal wordt uitgebreid, zodat ook speedpedelecs daaronder zullen vallen. Dat is toch de bedoeling. Verder zal de belastingvermindering van 15 procent bij de aankoop van een elektrische drie- of vierwieler voor vervoer van minstens twee personen worden afgeschaft. Voor alle duidelijkheid, dan gaat het niet over elektrische auto’s: dat is gewestmaterie. Het gaat in hoofdzaak over golfkarretjes. Dat heeft niet zozeer iets te maken met deze problematiek, maar ik denk dat die drie voorgaande punten echt van zeer positieve aard zijn. Ik kan er ook van getuigen: ik krijg ook wekelijks mails van mensen die me zeggen dat ze een speedpedelec hebben gekocht en dat nu blijkt dat ze daar geen fietsvergoeding voor krijgen, en dan is er ook de discussie inzake de voordelen van alle aard en dergelijke.
Trouwens, minister Van Overtveldt heeft me ook gezegd dat er overleg wordt gepleegd met de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, zodat er ook een afstemming komt van de berekening van het bedrag van de RSZ-bijdragen dat verschuldigd is voor een bedrijfsfiets. Dat is fiscaal vrijgesteld, maar in bepaalde situaties zijn er wel nog RSZ-bijdragen verschuldigd. Dat zal dus worden verduidelijkt en afgestemd. Er wordt ook overlegd met de minister van Ambtenarenzaken, zodat ook ambtenaren en militairen een fietsvergoeding kunnen verkrijgen voor het woon-werkverkeer als ze zich verplaatsen met een speedpedelec. Men zou dat dus ook in eigen huis doortrekken.
Wat uw vraag over het statuut van de speedpedelec betreft, we hebben het advies van Fietsberaad aangegrepen om dat te bespreken binnen het ruimere kader van het Vlaams Huis voor de Verkeersveiligheid. Op basis daarvan zullen we de nodige actiepunten definiëren. Ik wijs er wel op dat het probleem van het inhaalverbod in een fietsstraat niet rijst voor speedpedelecs. Ik bespaar u het technische van de regelgeving, maar het komt er eigenlijk op neer dat volgens de wegcode bepaalde bromfietsen niet mogen inhalen. In die betrokken regelgeving wordt ook een definitie gegeven van ‘bromfietsen’, en speedpedelecs vallen daar eigenlijk niet onder. Voor hen zou er dus geen probleem zijn.
Tot slot was er de vraag over de verzekeringsplicht. Daarover ben ik te rade gegaan bij het kabinet van federaal minister Kris Peeters, die in dezen wel bevoegd is. Dat bevestigde, en dat is toch ook wel zeer positief, dat de geldende regeling zo moet worden geïnterpreteerd dat de aanwezigheid van dat garageknopje op een elektrische fiets niet in rekening moet worden genomen bij de bepaling of het voertuig verzekeringsplichtig is, in navolging van de wet op de verplichte aansprakelijkheidsverzekering voor motorrijtuigen. Dat knopje dient immers inderdaad om wat assistentie te bieden als men met de fiets aan de hand een helling oploopt. Als de speedpedelec dus enkel kan worden gebruikt mits trapondersteuning, dan zal de speedpedelec ook niet aan de verzekeringsplicht worden onderworpen door de loutere aanwezigheid van dat garageknopje.
We hebben trouwens nu gezien dat die boodschap ook niet meer op de website van de FOD Mobiliteit staat. Ik herinner me dat die de aanleiding was tot die discussie. Er wordt gewoon verwezen naar de FOD Economie. Ook dat lijkt me een positief element: er is federaal blijkbaar toch ook een uniforme interpretatie van de regelgeving. Het is natuurlijk niet aan mij om te bepalen of de huidige verzekeringswetgeving voldoende sluitend is. Dat laat ik over aan mijn federale collega’s. Ik kan u echter zeggen dat zowel minister Van Overtveldt als minister Peeters in dezen goed werk levert. Ik denk dat het tweede deel, namelijk de onduidelijkheid over de verzekeringsplicht, bij dezen is geregeld, maar hopelijk kunnen we ook wat het eerste deel betreft spoedig een beslissing noteren van de federale ministerraad.
De heer Rzoska heeft het woord.
Minister, ik ben zeer tevreden met uw antwoord. Het hangt natuurlijk niet enkel van u af. Ik hoop dat er federaal een zeer strakke timing wordt gehanteerd, zodat we die speedpedelecs hun terechte plaats kunnen geven. U zegt dat er ook voor eigen deur wordt geveegd. U verwees naar Ambtenarenzaken enzovoort. Iedereen gaat wel mee in die redenering. Als het echter gaat over vegen voor eigen deur, deze week had ik contact met een gebruiker van de speedpedelec die chauffeur is bij De Lijn. In dezen gaat het dus niet over de vraag of die man een beroep kan doen op sanitair. Hij heeft een speedpedelec gekocht en kreeg daar aanvankelijk een fietsvergoeding voor. Na een aantal maanden heeft De Lijn op een gegeven moment gezegd dat ze zich moest aanpassen aan de wetgeving van 1 juli 2016 en dat hij dus die fietsvergoeding niet meer zou krijgen. Tja, dat is een stop-and-gobeleid. Dat is natuurlijk te betreuren. Het is misschien wat ironisch, maar men heeft hem wel meegedeeld dat hij de fietsvergoeding die hij al had gekregen, niet moest terugstorten. Dat was al een geluk.
Maar natuurlijk is zo iemand niet tevreden, want die heeft inderdaad geïnvesteerd in zo'n fiets. Dat is iemand die normaal gezien met een auto naar het werk zou rijden. Nu gaat hij met de fiets. Het zou toch jammer zijn dat we voor zulke mensen een dam opwerpen.
Minister, ik ben zeer tevreden met uw antwoord. Ik hoop wel dat we ook federale stappen vooruit zetten en dat dat niet te lang moet duren, want ik vrees dat anders sommige mensen zullen afhaken op het moment dat we het niet geregeld krijgen.
Ik ben ook tevreden met de garageknop. Dat is een belangrijke verduidelijking. Het ging zelfs zover dat ik dan vragen kreeg van seniorenverenigingen of ze een verzekering moeten nemen, want er staat ook wel degelijk een garageknop ook op hun zwaardere elektrische fietsen, die geen speedpedelecs zijn. Ik ben blij dat dat nu is uitgeklaard. Ik blijf ervan overtuigd dat dit een van de elementen is om files aan te pakken, door dergelijke fietsen te stimuleren en niet te veel blokken in de weg leggen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.