Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
Mevrouw Pira heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, amper een maand na de invoering van de lage-emissiezone in de stad Antwerpen worden er al initiatieven genomen om de emissiezone uit te breiden naar de naburige gemeenten. Zo bespraken de stad Mortsel en gemeenten Boechout, Hove, Lint, Borsbeek, Edegem, Kontich en Aartselaar – naar verluidt op vraag van de stad Antwerpen – op hun kantonnaal overleg van 6 maart 2017 de uitbreiding van de Antwerpse lage-emissiezone tot hun gemeenten. De lage-emissiezone verspreidt zich op het terrein blijkbaar als een inktvlek.
Minister, wat is uw visie op de uitbreiding van de lage-emissiezone in Antwerpen tot de voornoemde gemeenten uit de zuidrand?
Aangezien de lage-emissiezone zich in dichtbevolkt gebied uitspreidt als een inktvlek, wat is uw visie over de uitbreiding van de lage-emissiezone Antwerpen tot het hele verstedelijkte gebied rond Antwerpen?
Het decreet van 27 november 2015 betreffende de lage-emissiezones zegt dat elke gemeente op zich een lage-emissiezone kan invoeren. Alle maatregelen in het decreet zijn toegespitst op de gemeente die een lage-emissiezone invoert. Valt een uitbreiding van de lage-emissiezone over meerdere gemeenten onder het toepassingsgebied van het decreet?
Indien u het eens bent met een lage-emissiezone over meerdere gemeenten en u moet vaststellen dat dit niet onder het toepassingsgebied van het decreet valt, bent u dan bereid het decreet aan te passen?
Autosnelwegen – artikel 3, paragraaf 2 – vallen niet onder het toepassingsgebied van het decreet. Maar als lage-emissiezones zich uitbreiden over verschillende gemeenten, zitten er autosnelwegen in het gebied. Bent u bereid om ook autosnelwegen in het decreet ter zake op te nemen?
Er zijn vele bedenkingen bij het asociale karakter van het decreet. Er werd in het decreet geen aandacht besteed aan het feit dat bemiddelde mensen zich een duurdere milieuvriendelijke auto kunnen aanschaffen en minder bemiddelde mensen niet. Zult u, als het decreet moet worden aangepast, meer aandacht geven aan de sociale begeleidende maatregelen?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Collega's, het decreet laat intergemeentelijke samenwerking toe. Een uitbreiding van een lage-emissiezone kan perfect, en vanuit mijn bevoegdheid zou ik dit alleen maar kunnen toejuichen, maar het zijn de gemeenten die daarover moeten beslissen. De gemeenten kunnen dan ook beslissen of ze dat op het volledige grondgebied doen of op een deel. Er is eigenlijk maar één beperking en dat is dat het reglement niet van toepassing kan zijn op autosnelwegen. Ik denk dat het logisch is dat de keuze is gemaakt.
De kritiek dat vooral minder bemiddelden zouden worden getroffen, is niet terecht. Deze maatregel beoogt in belangrijke mate de reductie van de uitstoot van schadelijke roetdeeltjes. De gezondheidsbaten voor inwoners met een lage sociaal-economische status, die vaak ook wel gevoelig zijn voor deze schadelijke deeltjes en die dikwijls op locaties wonen die minder kwalitatief zijn en ook meer voor vervuiling zorgen, zullen alvast groter zijn.
Trouwens het kader dat wij hebben ontwikkeld, bepaalt dat gemeenten sociale correcties kunnen invoeren om er op die manier voor te zorgen dat wie minder bemiddeld is, niet het slachtoffer wordt van bepaalde beslissingen. Er is in het uitvoeringsbesluit uitdrukkelijk bepaald dat de gemeente bij de toekenning van een individuele toelating voor inwoners rekening moet houden met een mogelijk beperkte financiële draagkracht. Het recht op een verhoogde tegemoetkoming in de gezondheidszorg bijvoorbeeld wordt hierbij als criterium gehanteerd. Als de gemeente dus in lokale toelatingen tegen betaling voorziet, moet ze een lager sociaal tarief hanteren voor inwoners die recht hebben op een verhoogde tegemoetkoming. Daarnaast is in het uitvoeringsbesluit in een vrijstelling voor personen met een handicap voorzien, niet alleen omdat het voor deze personen niet evident is om de overstap naar alternatieve vervoerswijzen te maken, maar ook omdat deze groep het soms financieel niet zo breed heeft.
U doet een suggestie voor het plaatsen van roetfilters. Dat is een fantastisch idee dat ik al toepas sinds 2009, collega Pira. De installatie van een roetfilter op personenwagens en bestelwagens wordt terugbetaald door de Vlaamse overheid. Het maximumbedrag van 600 euro werd destijds afgestemd met de roetfilterleveranciers en moet toelaten de installatie volledig terug te betalen. In de praktijk zien we dat een aantal merken inderdaad een roetfilter aanbieden binnen de voorziene middelen. Bij een aantal merken, vooral de premiummerken, zijn de prijzen hoger. Ik denk dus dat we voldoende onze verantwoordelijkheid nemen. De premies zijn ter beschikking.
Mevrouw Pira heeft het woord.
Minister, u hebt natuurlijk niet geantwoord op mijn vraag over uw visie op de uitbreiding van de lage-emissiezone in Antwerpen tot de voornoemde gemeenten en zelfs tot het hele verstedelijkte gebied rond Antwerpen. U hebt enkel gezegd dat dit mogelijk is.
Ik heb gezegd dat ik dat alleen maar kon toejuichen, mocht dat zo zijn.
Ik heb het decreet gelezen en ik vond het zo toegespitst op gemeenten dat ik mij afvroeg of een uitbreiding juridisch wel kon. Als je een emissiezone uitbreidt, dan zullen de gemeenten die aan de grens liggen, camera’s moeten plaatsen, dan zal de politie of politiezone van die gemeente voor de handhaving moeten zorgen. Ik zie in het decreet nergens een regeling voor bijvoorbeeld een verdeling van financiële middelen. De kritiek en de grote opwerping van de kleinere gemeenten is dat het te duur is om het te doen. Ik zie in het decreet nergens een incentive om op een bepaalde manier de financiële lasten te verdelen of de handhaving te verdelen over de verschillende politiezones. Dat is mijn bezorgdheid.
Mijn vraag is dus of het wel kan volgens het decreet en wat met de verdeling van de financiële middelen en de handhaving.
De heer Sanctorum heeft het woord.
Minister, u kunt misschien al voorspellen wat ik zal zeggen. Het gaat over die roetpremie. We weten al jaren dat er geen gebruik wordt gemaakt van die premie. Ik denk dat er de laatste jaren geen enkele aanvraag werd ingediend. Zult u die premie, naar aanleiding van de lage-emissiezones die meer en meer worden uitgerold, opnieuw promoten zodat mensen zich opnieuw realiseren dat ze daar een premie voor kunnen krijgen? Zult u een sensibiliseringscampagne lanceren?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Collega Pira, het kan perfect, en dus hoeft u zich geen zorgen te maken. Ook de handhaving kan intergemeentelijk gebeuren. Er is geen enkel probleem. Ik zou het alleen maar toejuichen als er meer gemeenten zijn die zich daarbij aansluiten.
Wat de roetfilterpremie betreft, zijn er heel veel sensibiliseringscampagnes geweest die niet altijd een even groot succes kenden. Maar wat zien we nu? Het feit dat je al dan niet een roetfilter hebt en dus al dan niet de stad in kunt rijden, heeft een bijzonder groot effect. We hebben er trouwens al op geanticipeerd. Er zijn veel meer aanvragen. We hebben dus ook meer budget vrijgemaakt.
Mevrouw Pira heeft het woord.
Minister, ik dank u voor de antwoorden op mijn vragen. Er is een studie besteld door de stad Antwerpen om na te gaan of de emissiezone kan worden uitgebreid. We zullen dan op het terrein merken of het decreet niet voor problemen zorgt en of het eventueel moet worden aangepast, want – nogmaals – ik zie in het decreet geen aanzetten voor de verdeling van de financiële lasten of de handhaving. Ik denk dat het praktisch niet werkbaar is dat, als de lage-emissiezone uitbreidt en er autostrades bij zijn, de autostrades niet onder de regelgeving van de emissiezone vallen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.