Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Bothuyne heeft het woord.
In de media verscheen een week of twee geleden het bericht dat er sinds 2004 voor minstens 250 miljoen euro aan groenestroomcertificaten werden uitgereikt aan de huisvuilverbrandingsovens in Vlaanderen. Dit ter compensatie van de groene stroom die de installaties produceerden via het verbranden van afval. Enkele uren na het verschijnen van dit bericht reageerde u als minister met de boodschap dat u het subsidiëren van afvalverbrandingsinstallaties via groenestroomcertificaten wilt beëindigen, maar dat u niet in de mogelijkheid was om bestaande contracten te verbreken.
De ladder van Lansink geeft in grote lijnen aan hoe we met ons afval moeten omgaan. Helemaal bovenaan staat het voorkomen van afval. Wanneer dat niet mogelijk is, moeten we het afval dat gecreëerd wordt proberen te hergebruiken of te recycleren. Onderaan de ladder staat wat we het best niet met ons afval doen, namelijk het storten of het louter en alleen verbranden, twee verwerkingstechnieken die in het verleden vooral gebruikt werden maar nu gelukkig niet meer zijn toegestaan in Vlaanderen. Afvalverbranding met energierecuperatie kan nog wel en staat onder het recycleren van afval. Deze vorm van afvalverbranding met energierecuperatie is gestimuleerd door het geven van groenestroomcertificaten aan de exploitanten van de installaties.
Als wij de Vlaamse regelgeving in dit verband goed begrijpen, was de steun voor de afvalverbrandingsinstallaties beperkt tot een periode van tien jaar. Na afloop van die periode kunnen de installaties nog bijkomende steun aanvragen als ze nog niet voldoende draaiuren hebben gehaald of als de installatie voor de energierecuperatie nog niet volledig is afgeschreven.
Een afvalverbrandingsinstallatie met een vermogen groter dan 20 megawatt maakte al enkele maanden geen aanspraak meer op groenestroomcertificaten. Op 15 juli besliste de Vlaamse Regering dat ook de installaties kleiner dan 20 megawatt geen groenestroomcertificaten meer zouden kunnen aanvragen. Op die ministerraad werd wel beslist dat in het kader van de call groene warmte afvalverbrandingsinstallaties investeringssteun zouden kunnen aanvragen als nuttigegroenewarmte-installatie voor de productie van nuttige groene warmte uit biomassa.
Minister, aangezien het regelgevend kader al bestaat, zowel in de vorige als deze legislatuur, welke stappen plant u nog om het subsidiëren van huisvuilverbrandingsovens via groenestroomcertificaten te stoppen?
Op welke manier is uw intentie in overeenstemming te brengen met de subdoelstellingen groene stroom die de Vlaamse Regering heeft vastgelegd? Die installaties produceren heel wat groene stroom die wij meenemen in de berekening van onze doelstelling.
Is het uw bedoeling om ook de regeling rond nuttige groene warmte uit biomassa in de call groene warmte aan te passen?
Minister Tommelein heeft het woord.
Met mijn uitspraak doelde ik op het afbouwen van de steun voor groenestroomproductie uit afval zoals inderdaad in de huidige regelgeving is vastgelegd. Zoals u aanhaalt, bepaalt het Energiedecreet dat de steun stopt na tien jaar. Voor veruit de meeste installaties is deze periode nu afgelopen. Voor reeds bestaande installaties is er dan nog in een verlengingsperiode voorzien indien er onvoldoende vollasturen zijn gehaald. Voor de meeste installaties is deze periode beperkt tot enkele jaren. Daarna verwacht ik dat de installaties zonder steun kunnen verder werken, aangezien de ramingen van de onrendabele top negatief zijn. Aangezien de afgeschreven installaties op zich rendabel zijn, heeft het aflopen van de steun geen invloed op de doelstellingen voor 2020. Wat betreft de mogelijkheid om projecten in te dienen voor de call groene warmte, plan ik geen aanpassingen aan het Energiebesluit zoals gewijzigd op 15 juli jongstleden.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Het is, denk ik, een geruststelling voor velen dat u inderdaad de huidige regelgeving zoals eerder beslist verder zult handhaven en toepassen en op die manier voor rechtszekerheid zult zorgen voor de betrokkenen. Op basis van uw antwoord in de media was het niet helemaal duidelijk of u nieuwe initiatieven op touw wilde zetten, maar dat is duidelijk niet het geval. Er is dan ook geen probleem.
De heer Schiltz heeft het woord.
Minister, dit is een goede tendens. De heer Bothuyne heeft op excellente wijze de ladder van Lansink nog eens in herinnering gebracht. We kunnen dat alleen onderschrijven.
Hebt u weet van verbrandingsovens die gaan sluiten op basis van het stopzetten van stroom in de toekomst? U hebt aangekaart dat een aantal beslissingen netjes volgens een heel duidelijk kader zijn uitgestippeld. We moeten natuurlijk opletten, wanneer er hier en daar warmtenetten zouden worden opgebouwd om die warmte te recupereren, dat het verhaal dan niet ineens stopt. Dat zou misschien toch wel jammer zijn. Of misschien moeten we eens nagaan wat de efficiëntiegraad is en wat er anders met dat afval zou gebeuren.
De heer Danen heeft het woord.
Minister, ik wil aanvullen met de vraag of u weet hebt van verbrandingsovens die willen opstarten, om dit soort activiteiten te ontwikkelen.
De heer Nevens heeft het woord.
Minister, wij zijn nooit voorstander geweest van het geven van groenestroomcertificaten aan afvalverbrandingsovens. We kennen de geschiedenis. We weten waar het vandaan komt: het verhaal van Electrawinds dat financieel bedropen moest worden. Dat is niet onze manier van werken. We zijn dan ook verheugd met het initiatief. Het liep sowieso af in 2018. Het was maar voor een beperkte tijd.
Maar wat ons meer zorgen baart, is het volgende nieuwe. Het nieuwe huishoudelijkafvalplan van de Vlaamse Regering verscherpt de doelstellingen met betrekking tot het aanvoeren van restafval. We moeten toch eens een visie ontwikkelen wat de toekomst nog is van huisvuilverbrandingsovens in Vlaanderen. Hoeveel hebben we er nog nodig? Als we vergunningen blijven afleveren, ook voor nieuwe projecten, of er misschien stopzetten die niet meer conform de huidige milieudoelstellingen zijn, zouden we toch een gezonde visie moeten hebben.
Dat er energie wordt opgewekt uit afval, in functie van de ladder van Lansink, daar kan niemand tegen zijn. Dat moet niet gesubsidieerd worden. Dat willen wij ook niet meer subsidiëren. Komen onze klimaatdoelstellingen dan niet in het gedrang? Houdt u nog rekening met die afvalverbrandingsovens om de klimaatdoelstellingen te halen? Het blijft wel groene stroom. Hebben we die nodig om de klimaatdoelstellingen te halen?
Minister Tommelein heeft het woord.
Collega’s, dit is een reactie van mij geweest op een reportage die door de openbare omroep blijkbaar maandenlang was voorbereid. Ik krijg dan ’s morgens om zeven uur een bericht met de vraag om te reageren. Dat het dan niet allemaal tot op het woordje gefinetuned is, is juist.
Wij gaan niet opnieuw een regeling in gang steken. Wij hebben ook geen weet van installaties die zullen stoppen omdat er geen nieuwe regeling is. Er zijn er die stoppen om andere redenen, maar niet omdat de ondersteuning zou wijzigen.
Mijnheer Danen, ik heb geen weet van nieuwe grootschalige initiatieven die opgestart zullen worden.
Er werd ook gevraagd naar mijn visie op huisvuilverbranding. Ik wil over heel veel zaken mijn visie geven, maar ik ben niet de minister van Leefmilieu. Dat moet u aan mevrouw Schauvliege vragen. Ik ben bereid om daar binnen de regering met haar over te discussiëren, maar hier op deze bank, op het publieke forum, zal ik mijn visie over huisvuilverbranding en afvalbeleid niet geven. Dat mag u mij niet kwalijk nemen.
Wie mijn energieplan goed gelezen heeft, heeft gezien dat warmtenetten en groene stroom uit die installaties mee in het verhaal zitten. Ik heb altijd gezegd dat ik geen enkel probleem heb met kleinschalige installaties die ervoor zorgen dat wij onze doelstellingen halen. Maar grootschalige absoluut niet.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Ik ben blij dat deze vraag ervoor heeft gezorgd dat de minister zijn standpunten in dezen heeft kunnen finetunen. Dank u wel daarvoor.
De vraag om uitleg is afgehandeld.