Verslag vergadering Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking, Toerisme en Onroerend Erfgoed
Verslag
Collega's, samen met deze vraag om uitleg van de heer Kennes staat er ook een vraag om uitleg van de heer Van Overmeire over hetzelfde onderwerp geagendeerd. Die vraag komt echter te vervallen omdat de heer Van Overmeire wegens ziekte afwezig is.
De heer Kennes heeft het woord.
Minister-president, van 8 tot 12 mei 2016 bracht u een bezoek aan de Baltische Staten: Letland, Estland en Litouwen. Reeds in 1995 sloot Vlaanderen een verdrag met elk van de Baltische Staten. Op de agenda stonden een aantal politieke ontmoetingen. Er was ook een economisch luik. Er werd een nieuw kantoor van Flanders Investment & Trade (FIT) geopend in Vilnius. En er waren contacten met de havens en met de ministers van Transport en Infrastructuur.
Om de academische en culturele relaties tussen Vlaanderen en een aantal Baltische staten te versterken, werden ten slotte samenwerkingsmemoranda ondertekend tussen Vlaamse en Baltische kennisinstellingen. De drie Baltische staten hebben onderling ook een regionaal samenwerkingsverband, dat gelijkenissen vertoont met dat van de drie Benelux-landen.
In april jongstleden mocht ik het Benelux-Parlement vertegenwoordigen op een bijeenkomst van de Baltische Raad in Vilnius. Daar stonden thema’s zoals een grensoverschrijdend arbeidsmarktbeleid en gezamenlijke gezondheidszorgprojecten op het programma. Het was een interessante uitwisseling van ervaring en kennis tussen gelijkaardige samenwerkingsverbanden van Europese landen, die we in de toekomst moeten voortzetten.
Een actueel issue is de overname van de energiecentrale van Langerlo door energiebedrijf Graanul Invest AS uit Estland. De overname is een gevoelig dossier, omdat het bedrijf voor de ombouw tot biomassacentrale ruim 2 miljard euro subsidies kan krijgen van de Vlaamse Regering.
Minister-president, deze niet louter economische zending werd niet meegedeeld aan de andere beleidsniveaus, hoewel er aanzienlijke economische aspecten aan verbonden waren. Ons land kampt met imagoproblemen. Denk maar aan wat sommigen onterecht zeggen over een ‘failed state’ en de aanhoudende stakingen op onze internationale luchthaven. Daarom is het nog meer dan voorheen aangewezen goede afspraken te maken tussen de beleidsniveaus bij buitenlandse missies.
Welke mogelijkheden ziet u na uw missie voor verdere versterking van de economische en culturele banden tussen Vlaanderen en de Baltische staten? Ziet u opportuniteiten om specifiek vanuit het Benelux-verband de samenwerking en uitwisseling met de drie Baltische staten te versterken? Is het dossier van de belangrijke Estse investering in de Vlaamse energievoorziening ter sprake gekomen tijdens uw recente bezoek? Welke visie hebt u op de samenwerking met andere beleidsniveaus rond buitenlandse missies?
Minister-president Bourgeois heeft het woord.
Voorzitter, ik zal meteen ook antwoord geven op de vraag van de heer Van Overmeire, aangezien ik de vragen van de heer Kennes bezwaarlijk kan beantwoorden zonder eerst gewag te maken van de politieke contacten die ik heb gehad.
Ik verliet met een positief gevoel de drie landen. Ik werd in alle Baltische staten ontvangen door de premier en de minister van Buitenlandse Zaken. Bovendien had ik overal een onderhoud met de ministers van Transport.
Het belangrijkste gesprekspunt was het project Rail Baltica, dat het Europese spoorwegnet met aanzienlijke Europese cofinanciering moet doen aansluiten op het Russische en uiteindelijk het Chinese net. Indertijd heb ik al tekst en uitleg gegeven over ‘One Belt, One Road’. Er wordt een verticale spoorlijn aangelegd door de Baltische staten met steun van Europa, maar meteen wordt ook een horizontale connectie gemaakt met Rusland, het Balticum, Polen en verder Europa in.
Ook de goede samenwerking tussen de Vlaamse en de Baltische havens kwam ter sprake.
Een hoogtepunt was de opening van het nieuwe kantoor van Flanders Investment & Trade in Vilnius, waar ik getuige was van de ondertekening van een hele reeks ‘memorandums of understanding’. Dat gebeurde na afloop van mijn ontmoeting met de Litouwse premier in Vilnius. Sta me toe een opsomming ervan te geven: de Antwerpse haven en de haven van Klaipéda, en de Leuvense en de Antwerpse universiteiten met de universiteit van Vilnius. Beide Vlaamse universiteiten willen daarmee nieuwe relaties ontwikkelen, gaande van uitwisseling van studenten tot gezamenlijke seminaries en symposia Flanders Bio en Enterprise Lithuania met het oog op een samenwerking tussen Vlaamse en Litouwse bedrijven in de biotechnologie.
Nog in Vilnius ondertekende ik bij het European Institute for Gender Equality de ‘White Ribbon’-verklaring tegen geweld op vrouwen. In Riga was ik getuige van de ondertekening van een samenwerkingsakkoord tussen de KU Leuven en de Universiteit van Letland en in Tallinn ondertekende de KU Leuven een overeenkomst met de Universiteit van Tartu.
De opening van het FIT-kantoor zal de samenwerking tussen bedrijven een impuls geven. Er is alvast de concrete ambitie om samenwerking te starten over biotechnologie.
Op academisch vlak kon ik vaststellen dat al bestaande banden stelselmatig worden uitgediept. Dat blijkt alleszins uit de vele afspraken die werden gemaakt. In Vilnius brachten de KU Leuven, de UGent en de Universiteit Antwerpen tijdens een seminarie een overzicht van twintig jaar academische samenwerking. In Tallinn opende ik het seminarie van de UGent over alternatieve reproductietechnieken.
Mijn Baltische gesprekspartners toonden vooral interesse in het Vlaamse innovatie-ecosysteem, onze strategische onderzoekscentra, met bijzondere aandacht voor biotech, IT, cyberveiligheid en het Odysseus-programma, het APEC-beurzenprogramma en het verhogen van de toerismestroom naar de Baltische staten.
De mogelijkheid tot samenwerking met andere regionale verbanden bestaat en is opgenomen in de artikelen 24 tot 27 van het Benelux-Verdrag van 2008. Deze voorzien uitdrukkelijk in openheid naar andere landen en organisaties, zoals Noordrijn-Westfalen.
In de regel hebben de ministers van Buitenlandse Zaken van de Baltische staten en de Benelux-landen, de zogeheten 3+3-bijeenkomst, één keer per jaar een politiek overleg. Het wordt voorbereid door het ministerie van Buitenlandse Zaken en kan gaan over allerlei thema’s, zoals de economische en financiële situatie in de EU, het concurrentievermogen van de Unie, een digitale interne markt, de betrekkingen van de EU met Rusland en Oekraïne, het Europees nabuurschapsbeleid, het Oostelijk Partnerschap en het veiligheidsbeleid. Bij mijn weten heeft het overleg voor 2016, dat in Luxemburg staat ingepland, nog niet plaatsgevonden.
Er is wel onlangs een conferentie geweest over klimaatadaptie voor de landen rond de Baltische Zee.
Mijnheer Kennes, het bedrijf waar u melding van maakt, is daar ontvangen door en heeft zichzelf ook voorgesteld aan Flanders Investement & Trade.
Ter voorbereiding van de buitenlandse missies werkt het Departement internationaal Vlaanderen samen met andere beleidsdomeinen. Veel heeft te maken met de aard van een zending. Een handelsmissie wordt anders aangepakt dan een bezoek aan een of meerdere regeringsleden. De deelname aan een evenement of de opening van een tentoonstelling vereist dan weer een andere vorm van voorbereiding. Er gebeurt eventueel een bevraging aan de beleidsdomeinen in welke mate er al wordt samengewerkt met de te bezoeken regio of het land en wat de eventuele plannen zijn. De zending komt desgevallend aan bod in het beleidsdomeinoverschrijdend overlegorgaan, het Strategisch Overlegorgaan voor Internationale Aangelegenheden. Vaak leidt dat tot een deelname van andere sectoren aan een zending. Zo participeerden vertegenwoordigers van de havensector en het hoger onderwijs aan de zending naar de Baltische Staten.
De heer Kennes heeft het woord.
Gezien het gevorderde uur zal ik me beperken tot het bedanken van de minister-president voor zijn antwoord op alle vragen en ook die van de afwezige collega. Het was een coherent geheel.
De heer Van Esbroeck heeft het woord.
Minister-president, het is enorm belangrijk dat Vlaanderen in deze regio actief is en blijft. De oprichting van het FIT-kantoor is een zeer belangrijk signaal. We hebben daar goede contacten en we moeten er gebruik van maken.
Ook in Vlaanderen vieren we de twintigste verjaardag van het bilateraal contact met de Baltische Staten. Om de heer Van Overmeire een beetje ter wille te zijn maar ook uit eigen interesse, heb ik nog een bijkomende vraag. Zijn er, los van het concert van het Litouwse ensemble dat reeds achter de rug is, nog andere activiteiten gepland in het kader van de viering van de langdurige samenwerking en overeenkomsten met de Baltische Staten?
Minister-president Bourgeois heeft het woord.
Er staan inderdaad nog enkele activiteiten op het getouw. In november van dit jaar zijn een aantal Vlaamse films te zien op het Black Night Festival van Tallinn. Verder nemen een aantal Vlaamse kunstenaars deel aan de Quadriennale in Riga in september. Vlaanderen ondersteunde het Contemporary Art Centre in Vilnius voor de tentoonstelling Shady Bounderies van Heidi Ballet. Deze tentoonstelling loopt van 2 september tot en met 31 oktober 2016.
Ik vermeld ook dat ter uitvoering van het pas ondertekende memorandum of understanding Flanders Bio zal deelnemen aan de tweejaarlijkse Life Sciences Conference in Vilnius.
Er zijn al een aantal activiteiten achter de rug, zoals het concert op 12 maart 2016 in het Concertgebouw in Brugge in samenwerking met de Litouwse ambassade in België, de dansopvoering The Black Piece van Ann Van den Broeck in Vilnius op 9 mei 2016, het concert Revue Blanche in de Swedish Church in Tallinn op 11 mei 2016 en ten slotte de tentoonstelling van onder andere enkele Vlaamse artiesten in het KUMU (Arts Museum of Estonia) en in het Museum of Contemporary Arts in Vilnius.
Ik geef nog mee dat in september uw voorzitter, de burgemeester van Ieper en de algemene vertegenwoordiger van de Vlaamse Regering in Warschau, Vlaanderen zullen vertegenwoordigen op de herdenking van een gifgasaanval 100 jaar geleden in Kekava, vlakbij Riga.
De vraag om uitleg is afgehandeld.