Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Vraag om uitleg over de vermeende softwareaanpassingen bij Opel
Vraag om uitleg over softwareaanpassingen door Opel voor het verminderen van de emissiewaarden van zijn voertuigen
Vraag om uitleg over de mogelijke softwarefraude bij automerken
Verslag
De heer Tobback heeft het woord.
De tijd dat Duitse wagens boven alle verdenking stonden, ligt blijkbaar al een tijdje achter ons. Enkele maanden geleden was er het geval Volkswagen. Dat gesjoemel werd oorspronkelijk ontdekt in de Verenigde Staten.
Blijkbaar voelden sommigen zich daardoor geïnspireerd om ook in België te bewijzen dat we iets meer kunnen. De VRT is er, naar aanleiding van een terugroepactie die door Opel werd meegedeeld aan de klanten, in geslaagd om vast te stellen dat een aantal exemplaren van het model Zafira voor en na de terugroepactie een verschil vertoonden van vier- of vijfmaal minder uitstoot.
Op zich is dat goed nieuws. Het is wel verontrustend dat Opel heel dubieus communiceert rond die terugroepactie. De reportage die ik gezien heb, toont dat verschillende dealers van Opel verschillende verklaringen voor het terugroepen hanteren. Bij de ene gaat het om een softwareaanpassing, bij de andere gaat het om een sensor die aangepast wordt, bij een derde weet men het niet goed. In ieder geval blijkt zwart of wit dat enerzijds het vermogen daalt na de ingreep en anderzijds ook de uitstoot van stikstofoxide gevoelig daalt.
Ik heb begrepen dat minstens de federale minister van Consumentenzaken en Economie, minister Peeters, voldoende verontrust is om de economische inspectie in te schakelen. Als blijkt dat het inderdaad een verdoken terugroepactie is om softwareaanpassingen door te voeren aan modellen die verkocht worden zogezegd met een lage uitstoot, dan is in de eerste plaats de consument bedrogen. Maar het werpt ook heel wat vragen op rond het milieubeleid dat we in Vlaanderen voeren en de controle op de uitstoot in het algemeen.
Heeft Opel hierover gecommuniceerd met de Vlaamse Regering? Zo niet, hebt u daar zelf uitleg over gevraagd? Wat moeten we denken van dit gebeuren, en wat is de potentiële impact van twee verschillende automerken waar blijkbaar verschillende modellen niet de opgegeven uitstoot naleven? Wat moeten we denken van wat voor het overige op onze wegen rondrijdt en wat we onder andere in klimaatplannen en milieuplannen als evolutie van de uitstoot en het effect voor de mobiliteit in onze regio vooropstellen? Indien blijkt dat niet alleen deze twee automerken maar ook andere dit beleid hanteren bij het communiceren van de uitstootcijfers, staan ons beleid en de meting van uitstootgegevens in Vlaanderen op de helling.
Daarom zou ik graag de nodige toelichting krijgen over wat u zelf hebt gedaan, minister, en over de informatie die u al dan niet hebt opgevraagd.
De heer Sanctorum heeft het woord.
Dieselgate is duidelijk nog niet voorbij, dat hadden we ook niet meteen verwacht. Een paar weken geleden is dit in de commissie ook aan bod gekomen, maar toen ging het alleen over Volkswagen. Nu komt er ook nog een vermeende softwareaanpassing bij Opel bij. Wat mij bijzonder stoort, is dat we nog altijd geen flauw benul hebben van wat er eigenlijk aan de hand is.
U hebt een klacht ingediend tegen Volkswagen. Er is een onderzoekscommissie op Europees niveau opgestart. Wat de reikwijdte is van dat verhaal, welke automerken daar ook nog bij betrokken kunnen zijn, weten we nog altijd niet. Als parlementslid voel ik mij daar vier maanden na de feiten bijzonder ongemakkelijk bij. Hoe kan het toch dat wij het nog altijd niet weten? Dat betekent toch dat het onvoldoende wordt onderzocht, dat we onvoldoende de wens hebben om daar klaarheid in te scheppen. Ik vind het dan ook des te pijnlijker dat zoiets via een al bij al beperkte VRT-reportage aan het licht komt. Het gaat over twee wagens die worden getest en dan blijkt een Opeldealer te zeggen dat het wel redelijk verdacht is dat de uitstoot voor de aanpassing vele malen hoger is dan erna.
Dat is op zijn minst bijzonder vreemd. De officiële reactie van Opel luidt dan dat het bij voertuig één gaat over de bedrading van de temperatuuremissiesensor die beschadigd was. Waarschijnlijk het werk van een marter, wat op de sociale media voor heel wat hilariteit heeft gezorgd.
Bij voertuig twee ging het over negen foutcodes in de controle-eenheid van het motormanagementsysteem. In principe kan het natuurlijk dat er toevallig met twee voertuigen iets totaal anders mis was. Maar het is verdacht. Zeker als Opeldealers incognito de indruk bevestigen dat er iets aan de hand is.
Minister, het valt mij trouwens ook op dat uw federale collega, hoewel hij de vorige keer toen u over een klacht sprak wat op de rem wilde staan, deze keer wat meer voluntarisme liet zien. Hij stuurde er de economische inspectie op af. Hij was ook erg actief op Twitter. Wij hebben van uw kant niets gehoord. Er was toch geen communicatie. Misschien hebt u wel stappen gezet. Dan sluit ik mij aan bij de vragen van de vorige spreker en zou ik graag weten wat er concreet is gebeurd.
Hebt u contact gehad met Opel? Welke verklaring geven zij voor de op zijn minst schijnbare onregelmatigheden? Denkt u na vier maanden ook niet dat het tijd wordt dat we op vrij korte termijn een volledig beeld krijgen van wat nu de impact is van het hele Dieselgateverhaal? Welke stappen wilt u zelf ondernemen?
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Minister, we hebben u enkele weken geleden nog ondervraagd over Volkswagen. Nu hebben we een VRT-reportage gezien over Opel. We moeten uiteraard opmerken dat Opel met klem ontkent dat ze acties ondernemen die het terugdringen van de emissieniveaus van hun voertuigen als doel hebben. Opel België heeft het initiatief van minister Peeters verwelkomd om de economische inspectie te vragen een onderzoek te starten naar de software-updates bij de autobouwer.
Minister, die gegevens roepen opnieuw vragen op die ik u graag wil stellen. Hebt u aanwijzingen dat Opel specifieke acties onderneemt om de emissiewaarden van hun voertuigen terug te dringen? Indien niet, ben u van plan om zelf een onderzoek te starten? Welke acties plant u eventueel? Hoe zal het onderzoek passen binnen het federale initiatief dat op door uw partijgenoot minister Kris Peeters werd genomen?
In het verleden hebt u, in het kader van het gesjoemel dat bij Volkswagen naar buiten kwam, aangegeven juridische stappen te willen zetten tegen Volkswagen. Plant u eventueel ook een gelijkaardig initiatief tegen Opel mocht blijken dat het over een gelijkaardige fraude gaat?
Het is duidelijk dat deze problematiek zowel op vlak van Milieu als op vlak van Consumentenzaken raakvlakken heeft. Na de berichtgeving over het initiatief van minister Peeters wou ik u vragen of er specifiek overleg is geweest of zal komen tussen u als Vlaams minister van Leefmilieu en de federale minister van Consumentenzaken om dit soort zaken te voorkomen? Indien ja, welke concrete voorstellen kwamen hierover al naar buiten?
Mevrouw Rombouts heeft het woord.
Ik ga niet de volledige historie van het verhaal doen. Eenieder hier in de commissie maar ook daarbuiten is, denk ik, geschrokken door de berichtgeving van deze keer een Vlaamse onderzoeksjournalist die op een of andere manier toch duidelijk naar buiten heeft laten brengen dat Opel zonder medeweten van eigenaars software-updates laat uitvoeren aan bepaalde automodellen zodat die uiteindelijk minder gaan verbruiken en uitstoten, maar in het algemeen ook slechter zouden gaan presteren. Opel ontkent dit.
Collega’s, ik moet wel toegeven dat zo’n berichtgeving mij ongelooflijk verontrust maar dat ik ook niet zomaar blindelings geloof hecht aan de media in dezen. Ik ben hier toch wel enigszins genuanceerd in. Vooral ook omdat ik het ongelooflijk dom – ik weet niet of ik dat woord mag gebruiken – van Opel zou vinden om, na die hele discussie over Dieselgate, frauduleuze programma’s toe te passen. Ik ben natuurlijk benieuwd wat daar effectief van aan is. Het is een zeer verontrustend bericht. Vandaar dat ik mijn vraag in die zin heb ingediend.
Het debat over het gesjoemel van de automobielsector woedt ook in het Europees Parlement. Dat heeft twee weken geleden beslist om een parlementaire onderzoekscommissie samen te stellen. Die zal nagaan of de Commissie en de lidstaten steken hebben laten vallen bij het handhaven van de Europese normen. Meer concreet zal de onderzoekscommissie nagaan of de lidstaten gefaald hebben om doeltreffende, evenredige en afschrikwekkende sancties vast te leggen tegen producenten die sjoemelen.
Minister, u hebt naar aanleiding van Dieselgate al een raadsman aangesteld om te analyseren welke juridische stappen we kunnen ondernemen. Dit hebben wij trouwens vanuit het parlement heel duidelijk mee onderschreven in een resolutie, die stelde dat het belangrijk is om dat op te volgen en verdere juridische stappen te kunnen ondernemen. U hebt zich ook als benadeeld persoon verklaard bij het parket van de procureur des Konings te Brussel nadat aan het licht was gekomen dat voertuigen van de autoconstructeur Volkswagen uitgerust zijn met gemanipuleerde software. Het parket van de procureur des Konings te Brussel heeft hierop een onderzoek geopend, met name naar valsheid in burgerlijke en handelsgeschriften door een particulier.
Minister, ik ga u niet vragen of u de zaak van Opel onderzoekt. Ik ben er zeker van dat u zelf ook bijna van uw stoel bent gevallen toen u dit bericht via de media hebt vernomen. Maar misschien was u er voordien al van op de hoogte via een of ander kanaal. Ik ga ervan uit dat u onderzoekt wat hiervan aan is. Als blijkt dat ook andere automerken dan Opel fraude hebben gepleegd, zult u dan ook een raadsman aanstellen, of zal de huidige raadsman deze zaak mee opnemen, om te analyseren welke juridische stappen kunnen worden ondernomen? Zult u zich dan eveneens als benadeeld persoon verklaren bij het parket van de procureur des Konings te Brussel?
Hebt u intussen al nieuws gehad van de parlementaire onderzoekscommissie? Wat wordt er precies verlangd van de lidstaten?
Is er op Europees niveau een coördinatie van de onderzoeksresultaten? Het houdt ons hier bezig, maar ook niet enkel hier: heel Europa volgt deze zaak mee op – althans dat veronderstel ik of hoop ik. Worden deze onderzoeksresultaten meteen meegedeeld aan de verschillende lidstaten? Zullen de onderzoeksresultaten inzake Opel, eens gevalideerd, meegedeeld worden op Europees niveau?
Ik kom graag nog eens terug op de hoorzitting over Dieselgate. Tijdens onze parlementaire bespreking stelde de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO), in de wetenschap van dat moment: “We weten niet wat de impact voor Vlaanderen is van de fraude die gebeurd is bij Volkswagen.” En vervolgens gaf u aan: “Dat baart me zorgen en daarover wens ik verder onderzoek te doen. Wat is het effect van die fraude op de luchtkwaliteit? Wat is het effect van die fraude op de volksgezondheid? Wat is het effect op onze natuurmodellen, het luchtkwaliteitsplan en op onze instandhoudingsdoelstellingen? Het is dan ook niet meer dan logisch dat we dat effect laten onderzoeken.” Wat mij in dezen dan ook sterk bezighoudt, minister, is de impact op de volksgezondheid. Hebt u daar ondertussen een iets beter beeld van? Kan dat ondertussen iets beter in beeld worden gebracht: enerzijds de impact van Dieselgate maar anderzijds ook wat het zou betekenen indien nog andere merken zouden hebben gesjoemeld of zouden sjoemelen?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Collega’s, ik wil voor alle duidelijkheid nog eens heel hard herhalen dat als er gesjoemeld zou worden en als er fraude is met uitstoot van wagens, ik dat niet pik en dat we daar hard tegen optreden. Hier doen uitschijnen dat er niets gebeurt en dat alles maar blijft aanmodderen… We zijn verdorie een van de eersten, denk ik, die rechtstreeks naar het gerecht zijn gestapt en die ons hebben aangemeld als benadeeld persoon. Het gevolg is dat er in Brussel een strafrechtelijk onderzoek loopt tegen Volkswagen. Ik kan daarover geen details geven. Dat zou niet goed zijn voor het onderzoek. Maar het loopt. Men is dat allemaal aan het uitspitten. We zijn daar heel kordaat geweest.
Dat zal ook gelden voor alle andere automerken waar hetzelfde blijkt. Ik vind het eigenaardig dat ik heel veel vragen krijg over Opel, want ook Renault is genoemd. Dat weet u. U bent precies nogal selectief in het stellen van vragen. Jullie viseren Opel, maar ook Renault kwam op een bepaald moment in zicht.
Als zou blijken dat andere automerken op dezelfde manier gesjoemeld hebben, fraude gepleegd hebben, moedwillig zaken hebben verdraaid of aangepast, dan zal Vlaanderen uiteraard dezelfde stappen ondernemen. Het verschil is dat het bij Volkswagen duidelijk is, ze hebben het gesjoemel ook toegegeven. Dat is een strafrechtelijk feit en nu een strafrechtelijk onderzoek. Bij Opel is de economische inspectie bezig. Daar wachten we op. Als blijkt dat het bij Renault ook zo is, dan zullen wij uiteraard hetzelfde doen. We zitten daar absoluut mee aan het stuur. Wij pikken dat niet en we zullen dat duidelijk laten blijken.
Het klopt dat er Europees onderzoek is. Uiteraard moeten ook die resultaten worden meegenomen in de verschillende onderzoeken. Het Europees Parlement is ook bezig met een homologatieprocedure.
Mevrouw Rombouts, alles wat homologatie betreft, wordt opgevolgd vanuit Mobiliteit. Ik heb zelf geen duidelijk zicht op de stand van zaken. Het toezicht op de homologatieprocedure zal door Vlaanderen en Europa worden opgevolgd.
We hebben daarnaast verschillende werkgroepen, zowel met de gewesten als de federale collega’s, over al die verschillende aspecten. Die blijven doorgaan, dat staat een strafrechtelijk onderzoek niet in de weg. Zodra het strafrechtelijk onderzoek loopt, moet een overheid daar niet meer tussen gaan fietsen, dat is niet wijs. De experten zullen dat opvolgen.
Mevrouw Rombouts, de VITO heeft het effect op het leefmilieu toegelicht. De reële uitstoot is zoveel mogelijk in rekening gebracht. We mogen de zaken niet door elkaar halen: de real driving emissions en het gesjoemel zijn twee verschillende zaken. We hebben altijd effectief rekening gehouden met die foutenmarge. Dat is één zaak, het gesjoemel is een andere zaak. De VITO heeft gezegd dat er geen effect is. Mocht blijken uit het strafrechtelijke of het Europese onderzoek dat er wel massaal grote effecten zijn, dan moeten we dat bekijken. Nu hebben we in die zin geen indicaties.
Het is ook niet logisch, wenselijk of haalbaar, mijnheer Sanctorum, om naast het strafrechtelijk onderzoek waar experten het Europees kader mee bekijken, dat wij ook nog eens ons eigen Vlaams onderzoek vanuit Leefmilieu gaan voeren. Dat is niet realistisch. Dit is fraude op een gigantische schaal, het is niet realistisch om daar tussen te komen. U verlangt dat blijkbaar van ons, maar wij hebben daar de mogelijkheden niet toe en ik vind het niet wijs. Het kan niet de bedoeling zijn om door het strafrechtelijk onderzoek te fietsen. We zullen hetzelfde doen tegenover andere merken als er fraude is gepleegd of gesjoemeld werd. We zullen niet nalaten om dan naar de rechtbank te stappen.
De heer Tobback heeft het woord.
Minister, ik neem aan dat u zich niet kwaad maakt op mij, want ik heb u noch van laksheid, noch van wat dan ook beschuldigd, zeker niet in verband met Volkswagen. Ik heb u alleen gevraagd wat u met Opel hebt gedaan. Als u ook Renault wilt aanpakken, heb ik daar geen probleem mee, ik heb trouwens evengoed andere automerken genoemd. Het heeft echter geen zin om hier een lijstje te maken.
Het was juist mijn vraag of het niet nodig is om wat meer te doen dan alleen maar af te wachten. Er zijn tal van mogelijke externe initiatieven, van de VRT tot het Amerikaanse Environmental Protection Agency. Wordt het niet stilaan tijd om zelf eens te onderzoeken hoe het zit met de fiscaliteit? We willen immers met de ecoscore werken op het vlak van fiscaliteit. Dat wil zeggen dat we voortgaan op uitstootcijfers. Misschien is het nodig in het licht van al wat we zien, horen, vermoeden en geïmpliceerd krijgen, om de reële uitstoot van de voertuigen op onze markt eens na te gaan. Misschien moeten we eens grondig nadenken of we geen ander systeem moeten gaan hanteren dan het huidige.
De theoretische uitstoot en het gebruik van wagens worden zoals iedereen weet al jaren zeer geflatteerd en zijn weinig realistisch. Op zich zou dat nog niet zo’n groot probleem zijn – en ik spreek met twee woorden –, als het alleen maar diende om ze met elkaar te vergelijken en als ze allemaal geflatteerd waren op dezelfde manier. Dan zou de ranking tussen de beste en de minst goede hetzelfde blijven. Dan blijft het beleid dat aan de beste een voordeel geeft en aan de minst goede een nadeel, kloppen. Als blijkt dat ze niet alleen maar geflatteerd zijn, maar ook doelbewust vervalst in sommige gevallen zoals – concreet bewezen en toegegeven – bij Volkswagen, en intussen vermoedelijk ook bij anderen, dan zijn de gevolgen veel groter dan alleen maar de vraag of de ranking niet meer klopt.
Het beleid wil zich toespitsen op informatie aan de consument, alsook op fiscale effecten, alsook op het instellen van lage emissiezones in de stad, ik zeg maar iets, we hebben het voorstel hier kortgeleden nog maar goedgekeurd. Als men beleid wil voeren op basis van de uitstootcijfers, dan moet men 200 procent kunnen garanderen dat die cijfers daadwerkelijk kloppen, en dat blijkt niet zo te zijn. Met het verhaal van de steenmarter gaat men een consument of automobilist die men wil doen betalen of die men een nadeel oplegt – terecht overigens – er niet van overtuigen dat dat klopt.
Ik had graag iets meer concrete – en misschien kan dat nog in een tweede ronde – maatregelen gehoord van u. Wat moet er volgens u gebeuren om absoluut zeker te zijn over de wagens die op onze wegen rondrijden? Wat kan Vlaanderen doen om zeker te zijn dat die cijfers kloppen? Volgens mij doen we er nu niet veel aan, om niet te zeggen niets.
De heer Sanctorum heeft het woord.
Ik zal beginnen met de vraag over Opel, zonder dat merk te viseren. Het kon wellicht net zo goed een ander merk zijn en dan was het resultaat misschien gelijkaardig. We weten dat niet, maar we willen geen enkel merk stigmatiseren.
Ik heb niet goed begrepen of u gepraat hebt met Opel. Hebt u contact opgenomen met Opel zoals uw federale collega?
Ik zeg niet dat u helemaal niets doet, maar ik zie een probleem in uw houding. U zegt: “als zou blijken dat”. Daar zit de clou. Voor Volkswagen is dat gedeeltelijk duidelijk, voor Opel en Renault zijn er vermoedens, en van de rest weten we het niet. Dat is de actuele situatie na vier maanden. Het is volgens mij onze rol als wetgever en als uitvoerende macht om daar een onderzoek naar te laten voeren, zodat we wel weten wat er aan de hand is, en om op basis van dat resultaat eventueel juridische stappen te zetten. We moeten eerst weten hoe het zit, vooraleer we juridisch iets kunnen ondernemen, anders zitten we gewoon in kringetjes te draaien. Dan geraken we niet vooruit. Waarom is het zo moeilijk om aan VITO de opdracht voor zo’n onderzoek te geven?
Waarom zucht u nu? Waarom is dat zo moeilijk? VITO is een instelling die onder gelijkaardige organisaties bijzonder gerenommeerd is. Ze heeft een zeer goede technologische kennis. Waarom zouden zij dat niet kunnen onderzoeken? Dan zou u toch al iets meer weten? Anders blijft u gewoon retroactief en wacht u gewoon af tot er via allerlei kleine onderzoekjes door een onderzoeksjournalist of door een andere organisatie iets aan de oppervlakte komt. Als het dan zwaarwichtig genoeg is, gaat u naar de rechter, net zoals met Volkswagen. En dan kan er een strafrechtelijk onderzoek worden opgestart. Dat is blijkbaar de gang van zaken. Volgens mij is dat echt minimalistisch.
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Minister, uiteraard viseren we niet één of twee merken. Alle merken die sjoemelen, moeten worden aangepakt, laat ons daar duidelijk over zijn.
Ik kreeg nog geen antwoord op mijn vraag over het overleg met het federale niveau. Kunt u dat nog even verduidelijken?
Ik heb vorige keer zeer duidelijk gepleit voor de Europese aanpak. Het Europees Parlement gaat zich over Dieselgate buigen en heeft een onderzoekscommissie opgericht die de zaak gedurende twaalf maanden gaat onderzoeken. Dat is een stap in de goede richting. Wat denkt u daarover?
Het Europees onderzoek is grotendeels gericht op homologatie en controle. De coördinatie wordt in de Vlaamse Regering door Mobiliteit, dus door minister Weyts gedaan. Het is belangrijk dat de coördinatie van de onderzoeksresultaten op het Europese niveau ook duidelijk is op het niveau van de Vlaamse Regering. Ik heb begrepen dat ik daarvoor bij minister Weyts moet zijn. De heer de Kort zal een aantal vragen over de homologatie aan minister Weyts stellen. Dat zullen we dus mee opvolgen.
Minister, ik ben heel blij dat u gerechtelijke stappen zult ondernemen op het moment dat er signalen zijn, als er vraagtekens worden gesteld bij andere automerken, en dat u die op dezelfde manier zult hanteren als u bij Volkswagen hebt gedaan. Het vergt tijd voor de gerechtelijke onderzoeken alle gegevens hebben. In tegenstelling tot de heer Sanctorum begrijp ik goed dat u in deze zaak naar het gerechtelijk onderzoek kijkt. Ik geloof dat de VITO hetzelfde minuscule onderzoek kan doen als het gerechtelijke onderzoek, maar de VITO zal nooit bedrijfsgegevens krijgen. Alle zaken die in onderzoek zijn, ook waar twijfel over is, ook Opel en ook Renault, worden meegenomen in het gerechtelijk onderzoek. De VITO zal nooit toegang krijgen tot alle bedrijfsgegevens. Om als onderzoeksinstelling als de VITO een fraudezaak te onderzoeken… Ik veronderstel dat het gerecht ook wel een beroep zal doen op de VITO als het die wetenschappelijke kennis nodig heeft. Ik heb alle vertrouwen in het gerechtelijk onderzoek in Vlaanderen.
Uit de hoorzitting heb ik begrepen dat de onderzoeksmodellen of milieumodellen altijd zijn gebaseerd op de best beschikbare technieken. Mijn eerste bezorgdheid was of we een impact hebben op de volksgezondheid in het algemeen. Als burgers zulke boodschappen krijgen via de media, dan is dat het eerste waar ze bezorgd over zijn. Ik wil vragen of, als daarover wordt gecommuniceerd, er oog voor is dat die boodschap wordt gegeven aan onze burgers. Ik verwacht dat ze daarover vragen hebben.
Minister Schauvliege heeft het woord.
Ik wil de verschillende stappen nog eens herhalen. Het strafrechtelijk onderzoek loopt bij het parket. Als zo’n onderzoek hangende is, hebben ze instrumenten en gegevens kunnen opvragen, alles kunnen uitspitten wat wij vanuit Vlaanderen op vrijwillige basis niet kunnen doen. Ik zie er het nut niet van in. Het strafrechtelijk onderzoek dat loopt, waar we als benadeelde over worden gerapporteerd, maar waarover we niet kunnen communiceren om het onderzoek niet in het gedrang te brengen, wordt op een heel grondige en ernstige manier uitgevoerd door het parket, dat Europees ook samenwerkt. Meer zal ik daar niet over zeggen. Ik zou niet willen dat door bepaalde zaken die worden gezegd, het onderzoek wordt ondermijnd.
Ik geloof ook nog heel sterk in de scheiding der machten. Hier zijn strafrechtelijke feiten gepleegd. We zijn direct naar het parket gestapt, we hebben ons aangemeld als benadeelde partij en op basis daarvan is het parket met een strafrechtelijk onderzoek begonnen, en dat loopt nu. Ik denk dat dit op een goede en grondige manier gebeurt.
Hoe zit het met de andere automerken? Ook daar gaan we toch niet beginnen met dubbel werk te doen. Het is in de eerste plaats aan de economische inspectie om in een eerste onderzoek te kijken of daar ook strafrechtelijke feiten zijn gebeurd. Dat loopt, dat is bezig op het federale niveau. Het is ook aangekondigd. Daar zit ons aanknopingspunt om nadien, als blijkt dat er ook is gesjoemeld, dat er fraude is, die klacht in te dienen zoals we ook bij andere automerken hebben gedaan.
Mevrouw De Vroe, we hebben werkgroepen met de verschillende overheden en kabinetten, waar dus de federale overheid en ook wij in zitten, waar we geregeld overleggen over verschillende thema’s. Dat was een van de punten in de resolutie die jullie hebben goedgekeurd en die de Vlaamse Regering goed uitvoert. Zoek het verder uit, richt werkgroepen op om zowel federaal als gewestelijk de nodige stappen te zetten.
De resolutie heeft het ook over de controle op de homologatie. Dat wordt ook verder uitgevoerd door de bevoegde minister, die er alles aan doet. Als er wordt gesjoemeld met de homologatie, moet daar ook toezicht op zijn. Hoe kan men die homologatie ondermijnen? Hoe kunnen we die strikter en beter maken? Dat moet Europees worden bekeken, en het zal ook in Vlaanderen worden geïmplementeerd.
Op alle niveaus – of het nu gaat over fiscaliteit van minister Turtelboom, of mobiliteit van minister Weyts, of schade aan het milieu – zijn we volop bezig, en we laten dat niet los. We zullen het niet pikken dat er zaken gebeuren die niet kunnen, dat het een negatief effect heeft op leefmilieu of dat het ons benadeelt. We blijven dit in elk geval verder opvolgen. We nemen het erg au sérieux. Ik ben even verontwaardigd als iedereen, maar de verantwoordelijkheid van een onderzoek en de instrumenten kunnen veel sterker worden ontwikkeld. We hebben die instrumenten nu niet. Een strafrechtelijk onderzoek is nog altijd de beste garantie om alles tot op het bot uit te spitten en te zorgen dat de juiste verantwoordelijkheden aan het licht komen, en dat we op basis daarvan de juiste conclusies kunnen trekken.
De heer Tobback heeft het woord.
Minister, ik blijf een beetje op mijn honger zitten. De vraag ging niet over het strafrechtelijk onderzoek. Strafrechtelijk onderzoek is federale materie, en ik ben een van die politici die vinden dat sommige zaken federaal mogen blijven en andere terug federaal mogen worden. Daar heb ik dus geen probleem mee. Daar ging het niet over.
De vraag is of we na die reeks van incidenten in Vlaanderen ons moeten afvragen of er nog veel meer modellen op onze markt rijden, waarbij we voor het lapje worden gehouden: wij en de consumenten en binnenkort mensen aan wie we bepaalde gevolgen opleggen, dat ze ergens niet mogen rijden, dat ze moeten betalen of wat ook. Worden wij op dit ogenblik voor het lapje gehouden, ja of neen? Bent u daadwerkelijk aan het onderzoeken of er nog modellen op onze wegen rondrijden, waarvan de cijfers niet kloppen? Dat zou u minimaal mogen doen als reactie op wat we hier nu zien, is het nu steekproefgewijs of via VITO. Dat is het enige wat me interesseert, dat is wat veel consumenten interesseert, en dat is ook wat wetgevers en beleidsmakers moet interesseren.
Minister, het belangrijkste deel van uw antwoord gaat over zaken die ons eigenlijk niet aanbelangen, namelijk het strafrechtelijk onderzoek. Dat zal zijn gang wel gaan, daarvoor heb ik vertrouwen in het gerecht. Als u een benzinewagen van Mazda wilt checken, ik wil met mijn auto naar VITO rijden. Ze mogen hem checken. Maar wilt u alstublieft nagaan of we niet voor veel meer modellen dan alleen maar Opel, Volkswagen en Renault, regels aan het maken zijn voor wagens waarvan de cijfers niet kloppen? Dat is toch een redelijk fundamentele vraag, en u fietst daarrond met heel weinig concrete initiatieven.
De heer Sanctorum heeft het woord.
Minister, het is niet zo dat we het aan deze kant van de tafel niet goed snappen. We weten heel goed wat u doet en wat er federaal gebeurt, zonder dat we alle details van het onderzoek kennen. Ik respecteer dat u er niet te veel over vertelt. Ik begrijp dat. Het strafrechtelijk onderzoek loopt nu. Het gaat over Volkswagen. Als we het zouden hebben over andere merken, dan zei u zelf dat de economische inspectie een onderzoek start. Maar waarom is de economische inspectie een onderzoek gestart? Op basis van het VRT-onderzoek. Want federaal minister Kris Peeters heeft dat gevraagd aan de economische inspectie, en die gaat nu naar General Motors Belgium.
Ziet u het probleem? Er is een basisonduidelijkheid, verspreid over alle merken. Het is nuttig dat VITO een eerste onderzoek voert en als er dan merken zijn waar echt iets niet pluis is, dan kunt u verdere stappen zetten. Inderdaad, VITO zal al die bedrijfsgegevens niet vastkrijgen, dat weet ik ook wel. Maar er is een zodanig grote basisonduidelijkheid dat we vastzitten. We wachten eigenlijk op allerlei kleine onderzoekjes van VRT of anderen om een eerste stap te zetten. Zo kan de economische inspectie in gang schieten of juridische stappen zetten. Laat ons nu het heft in handen nemen en laat ons het basisonderzoek vragen aan VITO. Dat lijkt me de logica zelve.
Minister, die zaak zal verder worden opgevolgd. Ik zal minister Weyts nog een aantal vragen stellen omtrent homologatie en inspectie.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.