Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de Brusselse geluidsnormen en het dalende vrachtverkeer op de luchthaven van Zaventem
Verslag
Het antwoord wordt gegeven door minister Schauvliege.
Mevrouw Eerlingen heeft het woord.
Minister, het vrachtvervoer op de luchthaven van Brussel is de eerste helft van dit jaar met 12,8 procent gedaald. Arnaud Feist, de CEO van Brussels Airport, wijst heel duidelijk naar de Brusselse geluidsnormen als voornaamste oorzaak van de achteruitgang. De vliegtuigen moeten verplicht opstijgen via routes die vastgelegd worden door Belgocontrol, en die komen vooral in de vroege ochtenduren in conflict met de Brusselse geluidsnormen omdat de nacht in Brussel tot 7 uur s ochtends duurt en voor Belgocontrol maar tot 6 uur s morgens.
Minister, het probleem is al lang gekend, maar er is nog altijd geen oplossing. Het gevolg is natuurlijk dat vliegtuigmaatschappijen nu geneigd zijn om hun vluchten te verplaatsen naar andere luchthavens. Dat kan natuurlijk grote gevolgen hebben voor de tewerkstelling.
Minister, ik wil ook graag verwijzen naar het regeerakkoord, waarin staat: Wij zorgen voor een stabiel, juridisch kader en gepaste afspraken met de federale overheid en het Brusselse gewest om de exploitatie van de luchthaven van Zaventem, in het kader van het START-project te laten gebeuren zonder onaanvaardbare hinder en gezondheidsimpact voor de omwonenden. Verder staat er ook nog: Een billijke en evenwichtige verdeling van de hinder over de inwoners van het Vlaamse Gewest en deze in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest.
Minister, is er intussen al overleg geweest met uw Brusselse en federale collegas? Zo ja, wat was de uitkomst van dat overleg?
De heer Van Rompuy heeft het woord.
Minister, ik stel dezelfde vraag als mevrouw Eerlingen. De luchthaven van Zaventem kent op dit ogenblik een verlies van de trafiek voor het vrachtvervoer van min 15 procent in de eerste zes maanden van het jaar, terwijl er in Schiphol een stijging is.
Ook de bouw van Pier A is voor vijf jaar uitgesteld. Dat was een belangrijke investering van 500 miljoen euro. Die investering in Pier A gaat nu niet door. De CEO van Brussels Airport wijst naar de problematiek van de geluidsnormen. Het is niet alleen daaraan te wijten. Gisteren heb ik als schepen van Zaventem nog contact gehad met een aantal maatschappijen. Er is toch een probleem met de geluidsnormen van Brussel en de gevolgen daarvan voor de opstijgingsmogelijkheden van vrachtvliegtuigen omdat ze boetes moeten betalen.
Minister, zijn er in het kader van het samenwerkingsfederalisme op de vooravond van 11 juli, mijnheer Van Hauthem, doe ik een oproep tot meer samenwerkingsfederalisme de jongste maanden contacten geweest over de geluidsnormen? Heeft de Vlaamse Regering resultaten geboekt op dat vlak? Worden die boetes waar men mee schermt, wel of niet geïnd door het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest? Men zegt mij dat er nog geen euro is betaald. Dat is een zaak die moet worden opgehelderd.
Minister Joke Schauvliege heeft het woord.
Voorzitter, collegas, ik spreek hier ook namens mijn collega-ministers en de minister-president, want deze actuele vraag is ook aan hem gesteld. Het getuigt van weinig loyauteit van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest om normen op te leggen rond Zaventem. Die normen zijn absoluut niet nieuw. Ze zijn ingevoerd in 1999.
Daartegen zijn tal van juridische stappen gezet en telkens is het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest in het gelijk gesteld. De uitspraak was telkens dat Brussel normen kan opleggen. Nochtans zit daar volgens ons een grote tegenstrijdigheid in. Aan de ene kant wil Brussel als hoofdstad middelen krijgen, onder andere van de federale overheid, omdat ze toch zoveel lasten te dragen heeft als hoofdstad. Aan de andere kant probeert Brussel die lasten op andere gewesten af te schuiven door bijvoorbeeld die geluidsnormen op te leggen. Dat is met elkaar in tegenstrijd en het is bijzonder jammer dat het op die manier gebeurt.
Zoals de minister-president al heeft geantwoord op vragen, is er vaak bijzonder overleg geweest met het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en natuurlijk ook met de federale overheid om daarvoor een oplossing te vinden, maar tot nu nog altijd zonder resultaat. Die boetes worden geïnd. Er zijn in totaal 528 processen-verbaal opgesteld en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest is bezig al die boetes te innen. De Brusselse minister Vanhengel is op dit moment zelfs bezig die allemaal in te vorderen bij die luchtvaartmaatschappijen.
Dat is een bijzonder negatief signaal, waar wij absoluut niet achter kunnen staan. Men kan zich afvragen waarom het Vlaamse Gewest niet ook eenzijdig geluidsnormen kan opleggen. Op een bepaald moment hebben we die mogelijkheid ook overwogen. We hebben alles op een rijtje gezet. Als we in Vlaanderen eenzijdig geluidsnormen opleggen, zullen de luchthaven en de concurrentiepositie nog erger worden geschaad en dan zullen er heel wat vluchten worden afgeschaft.
Doen we niets om ervoor te zorgen dat de hinder wordt beperkt? We leveren natuurlijk milieuvergunningen af voor Zaventem en daar houden we rekening met de geluidsoverlast, maar dat doen we altijd in samenspraak met de federale exploitatienormen die daar van kracht zijn. Voor ons loopt de nacht van 23 tot 6 uur. In die periode zorgen we ervoor dat er minder geluidsoverlast is.
Nogmaals, we kunnen er niet akkoord mee gaan dat Brussel die normen in 1999 heeft opgelegd, maar alle stappen die tot nu zijn gezet, zijn jammer genoeg op niets uitgedraaid.
Minister, ik hoor dat er nog altijd geen vooruitgang kan worden geboekt. Ik begrijp dat u alle mogelijke middelen hebt ingezet. Te strenge geluidsnormen in Vlaanderen lijken me niet zo goed omdat de luchthaven ook nog moet kunnen werken. De hinder moet zoveel mogelijk worden beperkt, maar het kan niet de bedoeling zijn de luchthaven stil te leggen.
Minister, ik wil u toch vragen om nogmaals contact op te nemen met de federale overheid, omdat de Vliegwet en een aantal andere maatregelen al heel lang op stapel staan, maar nog altijd niet in uitvoering zijn gegaan. Recentelijk hebben we het in de commissie over de Vliegwet gehad. U hebt gezegd dat er stilaan vooruitgang was, maar we hebben daar nog niet zoveel van gemerkt.
Het is natuurlijk belangrijk dat we in de volgende maanden en jaren in het kader van het samenwerkingsfederalisme, mijnheer Van Hauthem, van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest inspanningen zouden vragen om die problematiek opnieuw te bekijken. Vlaanderen heeft zijn werk gedaan. De nachtvluchten zijn beperkt tot 15.000. Het aantal nachtvluchten is gehalveerd. Dat had ten dele het vertrek van DHL tot gevolg. Wij hebben onze opdracht vervuld. Nu hoor ik dat de boetes effectief geïnd worden. Bepaalde van die normen moeten gelijkgesteld worden met de Vlaamse normen. Dat is een belangrijke opdracht voor de volgende jaren. De Vlaamse Regering zal inspanningen leveren, maar men moet langs Franstalige of Brusselse kant bereid zijn om daar antwoord op te geven.
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Minister, ik heb, zoals veel andere Vlaams-Brabantse collegas, de voorbije jaren al meermaals minister-president Peeters geïnterpelleerd over de concurrentiepositie van de luchthaven van Zaventem. Het ging bijvoorbeeld over het samenwerkingsakkoord van 1989, de problematiek van Belgocontrol, etcetera.
Hier komt een oud feit opnieuw naar boven. Minister, ik hoop dat er nu echt werk van wordt gemaakt. Ik heb minister-president Peeters al zoveel keren gevraagd om rond de tafel te gaan zitten om een oplossing te vinden voor de problemen van de luchthaven en ze zijn er nog altijd niet. Ik vraag met aandrang om het deze keer echt te agenderen op de vergadering van het Overlegcomité van de Federale Regering met de gewesten. Ik weet dat zij maandelijks samenkomen. Ik vraag dat de Vlaamse Regering en dat u, minister, dit punt agendeert op die vergadering en dat er nu echt werk van wordt gemaakt.
De heer Sanctorum heeft het woord.
Minister, de luchthavenproblematiek en de geluidsnormen zijn in dit parlement al veel keren aan bod gekomen. U haalde, als antwoord op wat de heer Van Rompuy zei, een interessant cijfer aan: het aantal boetes dat wordt geïnd. U had het over 528. Over welke periode gaat dat en hoeveel procent is dat van het totaal? Ik krijg ook de signalen dat er nauwelijks een euro wordt geïnd. U hebt nu dat cijfer genoemd. Hoe moeten we dat interpreteren?
De heer Van Hauthem heeft het woord.
Voorzitter, ik vond het antwoord van de minister nogal aan de zure kant. Zij zegt dat we nu al jaren aan de Brusselse Regering vragen om aan die geluidsnormen wat te doen. Die zijn inderdaad niet nieuw. Het antwoord is nul, nihil. Mijnheer Van Rompuy, het zal er niet op beteren, met welke Brusselse Hoofdstedelijke Gewest dan ook.
Ik verbaas er mij altijd over dat er in dit Vlaams Parlement vragen worden gesteld, ook door partijgenoten: CD&V, Open Vld en, mijnheer Sanctorum, ook uw partij zitten in de Brusselse Regering. Men kan daar dus iets aan doen. We hebben het DHL-debacle al gehad. We hebben naar aanleiding daarvan hierover dikwijls debatten gevoerd. Iedereen is het er kamerbreed over eens dat Brussel wel de lusten van de nationale luchthaven neemt, maar niet de lasten. Na bijna vijftien jaar moeten we vaststellen dat Brussel gewoon zijn zin doet, met alle economische gevolgen voor de luchthaven van dien.
Collegas, wij hebben mogelijkheden. Laten we die dan ook inzetten. Ik heb gehoord dat er op 17 juli vergadering van het Overlegcomité is. Het zal gaan over de Financieringswet. Brussel zal daar gratis een zak geld krijgen. Minister, misschien kan de Vlaamse Regering daar eens een paar voorwaarden aan koppelen, vooraleer u daarmee instemt. Wij hebben de politieke mogelijkheden, laten we ze nu na vijftien jaar eindelijk eens gebruiken en ophouden met hier te komen klagen.
Collegas, ik wil herhalen dat de normen dateren van 1990. In die periode zijn heel wat gerechtelijke stappen gezet door verschillende actoren. Er is telkens een uitspraak gedaan. De laatste uitspraak dateert van 2012. Er is telkens gezegd dat de normen opgelegd door het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, perfect kunnen; dat Brussel daarmee perfect binnen zijn milieubevoegdheid blijft. We kunnen dat betreuren, maar we kunnen dat alleen maar noteren. Daarom zijn de boetes opgelegd in die periode, nooit geïnd. Men is pas in 2012, na de laatste uitspraak, overgegaan tot het innen van de verschillende boetes.
Mijnheer Sanctorum, ik ben niet bevoegd voor Brussel, ik ben afhankelijk van de informatie die ik daar krijg. Ik heb de cijfers van die boetes opgevraagd. Ik ken geen details. Als u die details wilt horen, kunt u uw partijgenoot, Brussels minister van Leefmilieu Huytebroeck, ondervragen. Zij heeft die pvs laten opmaken (Opmerkingen van de heer Hermes Sanctorum)
Gaat u te rade bij uw collega van de Brusselse Regering.
Mevrouw De Vroe, u verwijst naar uw eerdere vragen. U vindt dat er dringend actie moet worden ondernomen. Ook anderen hebben er al op gewezen. Ik kan u verzekeren dat er al heel veel overleg geweest is ook met de federale overheid en dat er al heel veel pogingen ondernomen zijn. Maar Brussel houdt het been stijf en weet zich gesterkt door de gerechtelijke uitspraken. Sinds 2012 is opdracht gegeven tot het innen van die boetes. Heel wat luchtvaartmaatschappijen betalen die boetes niet spontaan. Brussels minister van Financiën Vanhengel gaat manu militari over tot het innen van de boetes of zelfs inbeslagname van goederen.
Ik kan dat alleen maar betreuren. We laten geen enkele kans liggen om dit aan te kaarten bij de andere gewesten en bij de federale overheid.
Minister, ik begrijp dat die luchtvaartmaatschappijen stilaan beginnen uit te kijken naar andere oorden als ze boetes moeten betalen die kunnen oplopen tot 5000 euro of als er inbeslagnames dreigen. Dat is geen aangenaam klimaat om in te werken. De concurrentiepositie van Zaventem komt in het gedrang. Ik zou alle partijen die pleiten voor de aanpassing van de normen en voor een billijk evenwicht, willen vragen om bij hun partijgenoten in de Brusselse Regering ook eens aan de alarmbel te trekken. Ze moeten daar hun verantwoordelijkheid nemen. (Applaus van de heer Matthias Diependaele)
Partijgenoten van mij, en van andere partijen, die in de Brusselse Regering zitten, verdedigen natuurlijk de belangen van hun eigen regio. We moeten niet aan minister Vanhengel, aan minister Grouwels of staatssecretaris De Lille gaan vragen om de normen te versoepelen. Zij verdedigen hun eigen belangen. Het is aan ons om onze belangen te verdedigen. We hebben al veel gedaan. Vergeet niet, mevrouw Eerlingen, dat het aantal nachtvluchten al gehalveerd is. De geluidsnormen zijn fel verstrengd in Vlaanderen.
We kunnen echter niet aanvaarden dat Brussel zwaardere normen dan de onze naar voren schuift. Dat houdt een gevaar in voor de werkgelegenheid. Er werkten 60.000 mensen op de luchthaven. We hebben daar nog altijd een groot groeipotentieel inzake werkgelegenheid. Ik hoop dat de Vlaamse Regering in de volgende jaren tot een goed, volwassen gesprek kan komen. Er moet ook gepraat worden over het stadion in Grimbergen en de ring rond Brussel. Men heeft het zo graag over de Brusselse Hoofdstedelijke Gemeenschap; dan moet Brussel ook bereid zijn om met ons te overleggen.
Wij danken de heer Van Rompuy voor de laatste actuele vraag van dit zittingsjaar.
De actuele vragen zijn afgehandeld.