Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over het voorstel van federaal staatssecretaris Verherstraeten betreffende de renovatie van het Brusselse conservatorium
Verslag
De heer Segers heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, de renovatie van de gebouwen van het Brusselse conservatorium slepen al jaren aan. Samen met meerdere collegas heb ik reeds geïnterpelleerd tijdens commissiezittingen over de lamentabele toestand van het gebouw. Minister, u gaf steeds uw visie op een correcte manier weer.
In de pers blijkt nu ook dat meerdere incidenten aanleiding geven tot een hele reeks opmerkingen. Ik neem er even het lijstje bij. Voorstellingen moesten geschrapt worden door insijpelend smeltwater. Op 21 maart, een dag nadat we de zaak besproken hadden in de commissie Brussel, klaagde de directie openlijk de grove nalatigheid van de federale overheid aan. Op 25 maart kwamen docenten, studenten en personeel van het conservatorium op straat met eisen voor onder meer een bindend tijdsplan, een transparante beleidsstructuur en de nodige maatregelen voor de veiligheid van studenten en personeel en met de overweging om eventueel gerechtelijke stappen te ondernemen. Laatst kwam dan het voorstel van federaal staatssecretaris Verherstraeten, bevoegd voor de Regie der Gebouwen, die eigenaar is van het gebouw, met de vraag en de suggestie om samen met de Franse en Vlaamse Gemeenschap tot een oplossing te komen. Hij stelt voor om een nieuwe nv van publiek recht op te richten waarin de drie entiteiten vertegenwoordigd zouden zijn, die dan gezamenlijk voor de renovatiekosten instaan.
Minister, wat is uw mening over het voorstel van de staatssecretaris?
De heer Van Hauthem heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega Segers heeft de situatie al geschetst, en in de commissie is ze ook al aan de orde geweest met vragen van mevrouw Idrissi, mevrouw Zamouri, mevrouw Brusseel en de heer Delva. Er is nu toch wel een nieuw element. U hebt in de commissie ook al gezegd dat u vragende partij was om rond de tafel te gaan zitten. Vorige week hebt u gezegd dat u de staatssecretaris gebeld had om te vragen naar de stand van zaken. Wij zijn wel bereid om een inspanning te leveren alhoewel het om een federaal gebouw gaat. U hebt ook de vraag gesteld naar wat de federale overheid wil. Wil ze het gebouw houden? Wil ze het onteigenen? Wil ze het eventueel overdragen aan de gemeenschappen? Het was onduidelijk, maar u was bereid om een inspanning te doen. Nu lezen we dat er blijkbaar een concreet voorstel is, namelijk dat de gemeenschappen elk 20 miljoen euro zouden ophoesten om via een nv van publiek recht de renovatie aan te pakken. De Franstaligen hebben al gezegd dat ze dat bijzonder veel geld vinden.
Minister, is dat voorstel u formeel overgemaakt? Wat is uw standpunt?
Minister Smet heeft het woord.
U weet dat ik in 2011 zelf aan de alarmbel heb getrokken en een heel duidelijk signaal aan de federale overheid heb gegeven. U weet dat de Vlaamse Regering samen met de regering van de Franse Gemeenschap en het Waalse Gewest eind vorig jaar rond de tafel heeft gezeten. Ik heb met collega Nollet een brief gestuurd naar de Federale Regering met de vraag om het dossier aan te pakken. Dat was niet zo evident omdat ik de indruk had dat daar de vraag op tafel lag of de federale overheid nog wel iets te maken wou hebben met dat gebouw. Voor alle duidelijkheid: het zijn de hogescholen die het gebouw gebruiken. De Koningin Elisabethwedstrijd gebruikt het niet meer vanwege de onveiligheid en betaalt ook geen huur meer. Op dit moment is de federale overheid eigenaar, en ze is dus ook verantwoordelijk voor de staat van het gebouw.
Het klopt dat de Erasmushogeschool een dossier opmaakt om de federale overheid in gebreke te stellen. Zij hebben ons daarover gecontacteerd, en wij hebben hen niet tegengehouden om dat te doen.
Ik heb inderdaad getelefoneerd met de heer Verherstraeten. We hebben toen afgesproken om een gezamenlijke vergadering te organiseren, en op die vergadering hebben we samen het voorstel op tafel gelegd om de ingewikkelde piste die op tafel lag, eventueel te vervangen door een andere piste, namelijk dat er een nv van publiek recht wordt opgericht, dat de federale staat, de Vlaamse Gemeenschap en de Franse Gemeenschap elk voor een derde aandeelhouder worden van die nv, en dat de federale staat het gebouw inbrengt in de nv, waardoor wij ook voor een derde eigenaar worden. Het renovatiedossier, dat op 60 miljoen euro wordt geschat, zou dan verdeeld worden onder de drie aandeelhouders: elk een derde, dat is elk 20 miljoen euro. Nadien zouden de scholen huurgeld betalen aan die nv om het gebouw te gebruiken. Ook de zaal zou worden verhuurd, al of niet via een andere instelling, type Bozar of Flagey. Die zaal zou dan ook in een beheer komen, waardoor er gebruik van kan worden gemaakt, zodat die nv ook inkomsten heeft.
Dat is de constructie die concreet op tafel ligt en waar wij als Vlaamse Regering geen neen tegen hebben gezegd. Er zijn nog andere mogelijke constructies en pistes denkbaar. We hebben in ieder geval afgesproken dat de terugkoppeling zou plaatsvinden. Wij hebben als Vlaamse Regering gezegd dat we daar geen principiële bezwaren tegen hebben. Natuurlijk moeten er wel wat voorwaarden gesteld worden. We zullen ook de andere pistes nog bekijken. Ik hoop dat de Franse Gemeenschapsregering ook zeer snel een standpunt inneemt, zodat we opnieuw rond de tafel kunnen zitten en die knoop de komende weken wel degelijk kunnen doorhakken.
Ik wil voor alle duidelijkheid nog eens zeggen dat het een schande is hoe de federale overheid met dat gebouw omgaat. Dat is overigens niet nieuw, het is al een hele tijd zo. We moeten een oplossing vinden voor dat gebouw. Ik heb liever niet dat er een oplossing wordt gevonden in de hele transfer van gebouwen die van het federale niveau naar gewesten en gemeenschappen moeten overgaan, want dan zijn we weer vertrokken in een ander verhaal. We moeten een ad-hocoplossing vinden voor dit gebouw. Wij zijn als Vlaamse Gemeenschap bereid om onze verantwoordelijkheid op te nemen. Ik heb begrepen dat de heer Verherstraeten dat ook wil doen, als de Franse Gemeenschap positief reageert. Zodra we een antwoord krijgen, kunnen we na het paasreces opnieuw rond de tafel zitten om in de komende weken knopen door te hakken. In die mood zitten wij in ieder geval vanuit de Vlaamse Gemeenschap.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Het correspondeert volledig met de intenties die u in de commissievergadering hebt uitgesproken, behalve dat we nu al verder kunnen gaan. Interessant om te horen is dat het geen carrousel wordt, die dan misschien weer zou neigen naar een Plantentuin-scenario. Dat wordt het niet, en daar staan wij ook achter.
U spreekt over enkele weken, dus ik veronderstel dat er zeer snel nieuws over zal komen en dat we de verdere invulling van het akkoord dan zullen kunnen becommentariëren of er vragen over stellen.
Minister, ik dank u ook voor uw antwoord, maar heb toch nog een bedenking, die u zich waarschijnlijk ook zult maken. Het gebouw is eigendom van de Regie der Gebouwen, dus van de federale overheid. En het is niet het eerste gebouw dat met cultuur en dergelijke te maken heeft, dat staat te verkommeren. Het is niet de eerste keer dat de federale overheid de Regie der Gebouwen haar verantwoordelijkheid niet opneemt voor het in stand houden van haar gebouwen, bijvoorbeeld het conservatorium.
Het siert u wel dat u stelt dat het ook over gemeenschapsbevoegdheden gaat en dat u uw verantwoordelijkheid wilt nemen, maar dat neemt niet weg dat de federale overheid hier verantwoordelijk is en nu eigenlijk de gemeenschappen ter hulp roept om datgene te financieren dat ze zelf zou moeten doen.
Mevrouw Idrissi heeft het woord.
Ik dank de minister voor zijn antwoord. Het is hoopvol dat er naar een piste wordt gezocht.
Ik heb al in de commissie gezegd dat ik het schandalig vind, maar ik vind het als Brusselaar eigenlijk ook beschamend: zon mooi historisch gebouw, waar de Koningin Elisabethwedstrijd zelfs niet meer komt omdat er niet meer kan worden gespeeld. Het is beschamend dat hiervoor nog altijd geen oplossing is gevonden. We hebben het hier over de denkpiste om een nieuwe naamloze vennootschap van publiek recht op te richten, maar hoe zit het nu met de dringende renovatiewerken, de bewarende maatregelen? De federale staatssecretaris Verherstraeten moet dringende maatregelen nemen om te voorkomen dat het nog erger wordt. Wat is daar de timing? Gaat hij dat ook doen?
Ik ben boos omdat we van de Federale Regering op geen enkele manier het signaal hebben gekregen dat men dit erg vindt. Er moeten pottekes en pannekes geplaatst worden, maar een signaal dat dit wordt betreurd of erg gevonden, is er op geen enkele manier gekomen.
De heer Van Der Taelen heeft het woord.
Als Brusselaar ben ik even geschokt als mijn voorgangster. Ik weet dat er nog van die instellingen zijn. De Muntschouwburg heeft een beetje hetzelfde probleem. Daar zijn bijzonder dure ingrepen nodig op het vlak van de machinerie. Net als bij het conservatorium zou het ook daar absoluut tijdverlies zijn om te beginnen met de zwartepiet door te sturen. Wie had dat gebouw moeten vernieuwen? Niemand kon bij de bouw van de Muntschouwburg verwachten dat er in de 21e eeuw een situatie zou ontstaan waarbij er federale gebouwen zijn met een duidelijk culturele en educatieve functie, terwijl de federale staat geen culturele of educatieve bevoegdheden meer heeft. Wij moeten hiervoor dringend een oplossing zoeken. De inzet is dat waard. Dat conservatoriumgebouw heeft een hoogdringende ingreep nodig. Mijn bijkomende vraag is al meerdere keren gesteld. Wij zijn altijd een beetje bang dat het niet snel genoeg zal gaan. Minister, ik geloof in uw goede trouw en dat u er spoed achter zult zetten, maar kunt u ons een idee geven van de deadlines? Als er een voorbeeld is van iets waar er dringend moet worden ingegrepen, dan is dit toch wel het conservatorium.
De heer Delva heeft het woord.
Ik deel de mening van mijn collegas. Dit pijnlijke dossier sleept al enorm lang aan. Mede onder druk van een aantal collegas in dit parlement, en misschien ook het federale parlement en het parlement van de Franse Gemeenschap, komt er nu schot in de zaak en komen we eindelijk met min of meer concrete voorstellen. Maar laat ons een kat een kat noemen: het is een geweldig complex dossier. Dat is helemaal geen excuus, maar het is wel zo. Minister, u zegt regelmatig, in andere dossiers: It takes two to tango. Hier zijn er drie partijen: de Franse Gemeenschap, Vlaanderen en de federale overheid. Dit is een heel problematisch dossier, dat heel wat financiële middelen zal vergen. Ik hoop dat wij vanuit dit parlement de druk hoog kunnen houden op de verschillende beleidsverantwoordelijken, ook op de Federale Regering, om constructief naar een oplossing te zoeken. De leerkrachten, de studenten, heel Brussel en veel meer dan Brussel alleen hebben hier recht op.
De heer De Gucht heeft het woord.
Voorzitter, ik zal niet herhalen hoe ongelooflijk spijtig het is dat het gebouw in deze staat is. Minister, u hebt het over enkele weken. Ik neem aan dat u een strakke timing zult aanhouden. Maar gaan de Franstalige en de federale collega in dit geval dezelfde timing aanhouden? Want wij horen de Franstalige collega al zeggen dat dit toch wel veel geld is. Wat gaat u doen als de vooropgestelde 20 miljoen euro wordt herleid tot 10 miljoen euro? Op welke manier gaat u dat oplossen?
U stelt dat wij na de renovatiewerken huurgelden zullen vragen aan de scholen die daar aanwezig zijn, en dat wij die gebouwen ook voor andere zaken zullen kunnen verhuren. Hebt u daarover al contact gehad met de scholen en met de Erasmushogeschool?
Uiteraard heb ik contact gehad met de Erasmushogeschool. Wij hebben hun gezegd dat ze die procedure voor dringende instandhoudingswerken en het in gebreke stellen van de federale overheid moeten voortzetten. Voor een goed begrip: de federale overheid is momenteel als eigenaar de enige verantwoordelijke voor de staat van de gebouwen en moet dus die instandhoudingswerken doen.
Ten tweede, ik wil niet vooruitlopen op wat mijn collega van de Franse Gemeenschapsregering zal beslissen. Als we een denkspoor kunnen uitwerken en we moeten nog bekijken of we dat kunnen , dan is het niet uitgesloten dat de investeringen ESR-neutraal zijn en dan wordt het een ander verhaal, zowel voor onze begroting als voor die van de Franse Gemeenschap.
Ik kan alleen maar, en dat is wat ik doe en de afgelopen weken en maanden gedaan heb, achter de veren van mijn federale collega zitten. Ik heb gezegd dat ik hem zou bellen en ik heb hem gebeld. Ik heb me nu voorgenomen dat ik de komende weken zal blijven bellen. Het is niet dat er tussen ons een probleem is, maar we moeten ook het antwoord van de Franse Gemeenschapsregering hebben en dan moet het vooruitgaan.
Ik verduidelijk meteen dat vooruitgaan binnen enkele weken wil zeggen dat er een principebeslissing moet zijn over hoe de oplossing eruitziet, want daarna moet er een federale wet komen die de nv opricht en moeten er nog allerlei stappen worden gezet: het gebouw moet worden opgetekend en er moet een masterplan opgemaakt worden. Het duurt een à twee jaar voor dit allemaal in kaart is gebracht en dan pas kan er met de grondige renovatiewerken worden begonnen. Ik zou het ook sneller willen, maar ik wil hier geen fabeltjes vertellen, dat is de normale gang van zaken in dergelijke complexe bouwdossiers. We hebben ook met de Erasmushogeschool gepraat over het huurgeld. Het is niet meer dan normaal dat een hogeschool, wanneer ze een gebouw gebruikt dat niet in haar eigendom is, daar huur voor betaalt. De school doet dat nu niet, de federale overheid kan ook zeggen dat de gemeenschappen het gebouw eigenlijk bij manier van spreken squatten.
De federale overheid kan trouwens ook door middel van een KB het gebouw overdragen aan de Franse en de Vlaamse Gemeenschap in de staat waarin het zich bevindt, dat zou juridisch kunnen. De federale overheid zou dit kunnen doen, maar ze wil dit niet doen en het siert de federale overheid dat ze nog mee wil investeren. De aanwezigheid van het gebouw is ook belangrijk voor de uitstraling van België en Brussel en er is een logica te ontwikkelen voor een federale inbreng. En laat me duidelijk zijn, ik ben voorstander van die federale inbreng, al was het alleen al maar om begrotingsredenen. Ik ben er voorstander van dat we het onder ons drie doen.
We zullen de zweep erop houden de komende weken. Ik hoop dat we snel tot een principebeslissing komen. Als de Franse Gemeenschap niet akkoord gaat, dan is er een nieuw feit en moeten we opnieuw rond de tafel gaan zitten. We zullen het niet loslaten, we zullen in de kuiten blijven bijten.
Minister, als N-VA staan we inderdaad achter een snel onderhandelde oplossing met een transparante beleidsvoering in de toekomst, structureel, voor zover natuurlijk de financiële haalbaarheid kan worden aangetoond en er respect is voor de bevoegdheidsverdeling, het taalgebruik enzovoort. Verdere stilstand in dit dossier lijkt ons echt niet nodig. We moeten niet alleen denken aan de veiligheid van de betrokkenen, maar het zou de muzikale beleving in onze hoofdstad onwaardig zijn. Ik hoop, minister, dat u erin slaagt om alle violen te stemmen en ik hoop ook dat we niet verzeilen in de partituur van de Plantentuin.
Minister, de vergelijking wordt gemaakt met de Plantentuin en die is ook te maken. Dat was ook een eigendom van de federale overheid en het patrimonium ligt voor de helft in elkaar, het is een ruïne, net zoals het conservatorium een ruïne dreigt te worden.
We zitten op de duur in een omgekeerde logica. U zegt dat het de federale overheid siert dat ze financieel wil bijspringen. Het zou er nog maar aan mankeren, het is haar eigendom! De federale overheid is eigenaar. En wij moeten nu blij zijn omdat er een hogeschool in zit, ik weet het wel. Maar goed, dat we nu al moeten zeggen dat we blij zijn dat de federale overheid een inspanning wil doen om samen met de gemeenschappen een gebouw dat eigendom is van de federale overheid min of meer in stand te houden en te renoveren (Opmerkingen van minister Pascal Smet)
U bent altijd positief, dat weet ik wel, maar op de duur (Rumoer)
Minister, we appreciëren uw inspanningen omdat er ook een hogeschool van ons in zit en er dus een bijdrage is, maar het blijft eigenaardig dat een overheid die een gebouw laat verkommeren en er geen aandacht voor heeft, er absoluut eigenaar van wil blijven. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De actuele vragen zijn afgehandeld.