Verslag plenaire vergadering
Verslag
Aan de orde is het ontwerp van decreet houdende diverse bepalingen inzake leefmilieu en landbouw.
De algemene bespreking is geopend.
(verslaggever)
In dit ontwerp van decreet werden oorspronkelijk vijf thema's behandeld: milieu-effect- en veiligheidsrapportage, mestdecreet, bosdecreet, afvalstoffendecreet en afvalwater. De commissie heeft het hoofdstuk natuurbehoud toegevoegd. De artikelen in dit hoofdstuk zijn louter rechtzettingen van vergetelheden en fouten in het decreet natuurbehoud.
Bij het thema milieueffect- en veiligheidsrapportage wordt een overgangsregeling voor de erkenning van MER- en VR-deskundigen verlengd tot wanneer het uitvoeringsbesluit in werking treedt.
Het mestdecreet zal worden vervangen door een nieuw MAP, maar ondertussen worden twee problemen opgelost: de als niet-bestaand beschouwde inrichtingen en het vervallen van milieuvergunningen bij niet gemelde verplaatsing van vee in dezelfde veeteeltinrichting. Beide aanpassingen hebben geen gevolgen voor de mestproductie. Ook wordt een maatregel verlengd over de hoeveelheid nutriënten die per jaar op cultuurgrond mag opgebracht worden. Er werden verschillende amendementen ingediend op dit hoofdstuk.
VLD is tevreden met de geboden rechtszekerheid aan bedrijven die door een eenmalige nalatigheid werden beschouwd als niet-bestaand. CD&V vindt het goed dat de bedrijven die in 2002 een superheffing moesten betalen omdat zij als niet-bestaand werden beschouwd, en door deze wijziging wel, vanaf 2003 die som niet meer verschuldigd zijn. Zij werden genoeg gestraft. Sp.a wijst erop dat de vorige regering naliet om de hoeveelheid nutriënten te bepalen die op de cultuurgrond mag worden opgebracht. De vorige regeling verliep op 31 december 2002. Deze regeling wordt nu verlengd tot er een nieuwe MAP is, dat op meer wetenschappelijk onderbouwde normen zal terugvallen. CD&V stelt dat dit trouwens noodzakelijk is voor de uitbetaling van de vergoedingen in het kader van de beheersplannen. Vlaams Belang vraagt dat het aangekondigde nieuwe mestdecreet leesbaar is, wat door de voorzitter van de commissie wordt beaamd.
Het bosdecreet moet ook worden aangepast. Op verzoek van het ministerie van Justitie is er immers geen magistraat meer nodig als voorzitter van de beroepscommissie voor het goedkeuren van bosbeheerplannen. Terwijl een bosgroep strikt voorbehouden was voor boseigenaars, bepaalt dit ontwerp van decreet dat ook bosbeheerders die geen eigenaars zijn kunnen deelnemen aan een bosgroep. Ook is er een oplossing voor gemeenten die een openbaar bos willen vervreemden, wat verder in een besluit van de Vlaamse regering vorm zal krijgen. Tot slot is er een harmonisatie van de procedure voor goedkeuring van beheersplannen voor een domeinbos en openbaar bos.
De begrippen beheren, verwijderen en nuttig toepassen uit het afvalstoffendecreet van 1981 worden aangepast aan de Europese wetgeving. Er wordt een heffing ingevoerd op het meeverbranden van afvalstoffen. Het meeverbranden van afvalstoffen wordt beschouwd als een nuttige toepassing, omdat ze primaire brandstoffen vervangen. Toch is de heffing verantwoord omdat de gebruikte afvalstoffen definitief vernietigd worden. Het is wel duidelijk dat de heffing niet van toepassing is voor afvalstoffen die primaire grondstoffen vervangen in het productieproces.
Groen! is niet tegen de heffing, maar vraagt zich af waarom die in dit verzameldecreet wordt opgenomen. De minister wijst erop dat dit een gevolg is van de omzetting van een Europese richtlijn inzake het verbranden van afvalstoffen. De richtlijn maakt een duidelijk onderscheid tussen verbranden en meeverbranden van afvalstoffen. Sp.a en VLD treden de minister bij en stellen dat bij meeverbranden van afval in Waalse cementovens er geen rookgasreiniging is. Die is er wel bij de afvalverbrandingsinstallaties op Vlaamse bodem. Sp.a noemt dit eco-dumping, en daarom is een dringende maatregel als deze zeker verantwoord. De afvalheffingen zullen herbekeken worden wanneer de evaluatiestudie van OVAM af is.
Verder wordt in het ontwerp bepaald dat de middelen van het Bodembeschermingsfonds ook kunnen worden gebruikt voor de ambtshalve verwijdering van afvalstoffen. Het fonds ontvangt immers gelden van zulke ambtshalve verwijderingen.
Een laatste hoofdstuk van dit decreet heeft betrekking op het afvalwater. In de affectatieovereenkomst met Aquafin was impliciet een gewestwaarborg ten belope van de uitstaande langetermijnkredieten van de NV Aquafin opgenomen. Door de reorganisatie van de watersector is het nodig die gewestwaarborg ten beloop van de uitstaande langetermijnkredieten van de NV Aquafin te expliciteren.
Vlaams Belang maakt zich zorgen over de vraag of dit door Europa al dan niet als staatssteun zou worden gezien. Staatssteun moet worden aangemeld bij Europa. De minister stelt dat pas wanneer de gewestwaarborg aangesproken wordt, er sprake is van steun, maar dat die dan tegen vergoeding gebeurt, zodat er geen sprake is van concurrentievervalsing.
Het gewijzigd decreet werd eenparig aangenomen met 12 stemmen. (Applaus)
CD&V staat achter de technische aanpassingen. Ik wil dieper ingaan op de aanpassingen van het afvalstoffendecreet en van het mestdecreet omdat CD&V enige nuance heeft gevraagd.
Inzake afvalstoffen maakte mevrouw Crevits de terechte opmerking over de criteria die bepalen of een stof of voorwerp al dan niet als een afvalstof moet worden beschouwd. Volgens een arrest van het Europees Hof van Justitie is deze manier van werken niet correct. Om mogelijke problemen of veroordelingen door het Europees Hof van Justitie te vermijden wordt door een toevoeging van een amendement art 2bis opgeheven.
Inzake meeverbranding van afvalstoffen voert het oorspronkelijke decreet een heffing in. Aangezien mee verbranden van afvalstoffen nog aanzien wordt als goedkope, nuttige toepassing, is het evident dat er daarop zo snel mogelijk een heffing diende ingevoerd te worden. CD&V heeft wel gevraagd om een amendement toe te voegen dat er voor het mee verbranden van houtafval in een daartoe vergunde inrichting geen heffing verschuldigd is. De daartoe vergunde installaties zijn milieukundig beter dan andere. Bovendien wordt het mee verbranden van behandeld houtafval in energiecentrales in het kader van de Europese richtlijn inzake hernieuwbare energiebronnen als groene stroom beschouwd. Het is dan ook tegenstrijdig om enerzijds groene stroomcertificaten uit te delen en anderzijds een heffing te vragen.
Verder zijn er nog enkele technische aanpassingen inzake het mestdecreet. Het oorspronkelijke decreet voorzag eindelijk een oplossing voor de 'niet-bestaande bedrijven' alsook voor de knelpunten van het verval van de milieuvergunning wegens verplaatsing van dieren binnen eenzelfde veeteeltinrichting zonder dat te melden. Ongeveer 200 dossiers van niet-bestaande veeteeltbedrijven kregen door het oorspronkelijke decreet het statuut 'bestaande', maar hierdoor waren niet alle problemen opgelost. Voor zij geregulariseerd kunnen produceren, dienden deze bedrijven nog een nutriëntenhalte toegekend te krijgen, vandaar het amendement 6. Doordat deze bedrijven in het verleden een vergetelheid begingen, hadden zij het statuut 'niet-bestaande' gekregen waardoor hen ondertussen twee jaar een superheffing boven het hoofd hing. Deze boetes zijn uitermate hoog en niet evenredig met de fout die is gemaakt. CD&V vroeg deze boetes te laten vallen. Aangezien de boetes van 2001 reeds geïnd zijn, was het onmogelijk die nog te laten vallen. Vandaar dat het amendement 1 de bedrijven regulariseert vanaf 1 januari 2003.
Vervolgens zijn er nog 2 amendementen ingediend om enkele paarden- en ponyhouderijen te regulariseren, alsook kwijtscheldingen of beroepsprocedures mogelijk te maken tegen een aantal geldboetes.
Als laatste zijn er nog 2 amendementen ingediend voor het wijzigen van een aantal data als overgangsmaatregel. Er bestaat momenteel geen wettelijke nitraatresidunorm meer. Het amendement strekt er toe de vervallen norm te verlengen tot eind 2005. De afspraak is dan ook duidelijk dat er bij de besprekingen rond het nieuwe MAP zal gekeken worden hoe deze norm eventueel aangepast dient te worden. (Applaus bij CD&V en N-VA)
Het grote deel van het decreetontwerp zijn technische aanpassingen. Die zal Groen! goedkeuren. We vragen wel een afzonderlijke stemming over de artikels inzake de afvalheffingen, waar we ons tegen verzetten. Ik verwijs daarvoor naar het commissieverslag. We vragen ons af waarom men slechts twee heffingen heeft overgenomen uit een totaalpakket aan heffingen dat door de vorige regering was goedgekeurd. Een artikel betreft de invoering van een heffing op het mee verbranden in de cementindustrie. Het tweede artikel betreft het afschaffen van een heffing op het mee verbranden van gevaarlijk houtafval. Er waren ook een reeks andere heffingsvoorstellen, namelijk een verminderd tarief voor het verbranden in installaties met een energierecuperatie, gronden afkomstig van bodemsaneringsoperaties en dergelijke meer. We zullen de artikels over de afvalheffingen niet goedkeuren. (Applaus bij Groen!)
Uit het algemene pakket van herziene afvalheffingen dat in de vorige regeerperiode is voorbereid, hebben we de heffing gehaald over het bijstoken van afval in industriële processen. Dat was nodig omdat er een enorme hoeveelheid afval weglekt naar de Waalse cementindustrie, waar het niet onder optimale omstandigheden wordt verwerkt. De cementovens in Wallonië hebben geen batterij rookgasreinigingstechnieken zoals de Vlaamse. Dat maakt dat een aantal vluchtige zware metalen in het afval volledig in de rookgassen zijn terug te vinden als men die gaat bijstoken in cementovens. We vinden het goed dat men dat onderdeel uit de voorstellen heeft gelicht in afwachting van een algemene hervorming van het afvalheffingenbeleid. Dat beleid moet meer gericht worden op het belasten van de output van verwerkingsinstallaties. Men kan de heffing per ton verbrand afval bijvoorbeeld hervormen tot een heffing per ton NOX uit de verwerkingsinstallaties. Dat kan een duw in de rug zijn voor de alternatieve verwerkingstechnieken. De alternatieve voorbehandelingstechnieken zorgen er onder meer voor dat er minder afval moet worden verbrand. De hervorming van het afvalbeleid kan leiden tot een milieuvriendelijkere en performante afvalverwerking. We hopen dat de OVAM-studie ook die mogelijkheid zal onderzoeken.
In het ontwerp van verzameldecreet wordt met een amendement opnieuw een forfaitaire nitratenresidunorm ingevoerd voor de bodem. Dat was nodig omdat de oude nitratenresidunorm was vervallen en de nieuwe gedifferentieerde normen nog niet waren ingevoerd. Ik roep de minister op om werk te maken van het wetenschappelijke onderzoek om de gedifferentieerde reeks van stikstofresidunormen in te voeren zodat men boeren kan controleren op het resultaat dat ze boeken. (Applaus bij VLD-Vivant en sp.a-spirit)
De VLD staat volledig achter het ontwerp van decreet. We betreuren dat de heffingen niet geregulariseerd konden worden voor 2001 en 2002. Ik hoop dat de minister snel werk maakt van een nieuw MAP dat aan drie eisen voldoet: het moet eenvoudig, begrijpbaar en duidelijk zijn.
Groen! vraagt een aparte stemming over de artikels 17 en 26.
Ik heb me er in de commissie toe verbonden om nog voor het zomerreces een voorstel van een nieuw mestdecreet aan de Vlaamse Regering voor te leggen. De timing in het regeerakkoord is heel duidelijk: op 1 januari 2006 moet een nieuw MAP in werking treden. Het is evident dat we moeten werken aan transparantie en duidelijkheid, en dat we de normen uit de nitratenrichtlijn zeker moeten halen.
De aangebrachte amendementen hebben verduidelijking gebracht over de situatie die aan bod kwam in het arrest van het Hof van Justitie en over het verbranden in cementovens. De regering heeft gekozen voor de oplossing die in de commissie werd besproken.
Dit ontwerp van decreet zorgt voor een aantal essentiële technische aanpassingen. Ook de landbouwers zijn we zoveel mogelijk tegemoet gekomen. Er komt een nieuw MAP en er werden belangrijke aanpassingen gedaan inzake de afvalheffingen.
De algemene bespreking is gesloten.
Aan de orde is de artikelsgewijze bespreking van het ontwerp van decreet houdende diverse bepalingen inzake leefmilieu en landbouw.
- De artikelen worden zonder opmerkingen aangenomen.
We zullen straks afzonderlijke stemmen over de artikelen 17 en 26.
De artikelsgewijze bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het ontwerp van decreet houden.