Verslag plenaire vergadering
Verslag
Aan de orde is de hoofdelijke stemming over het ontwerp van decreet houdende de middelenbegroting van de Vlaamse Gemeenschap voor het begrotingsjaar 2000.
Ik stel voor dat we eerst stemverklaringen afleggen over alle ontwerpen van decreet vooraleer we de hoofdelijke stemmingen houden.
Onze fractie zal de begroting en het programmadecreet niet goedkeuren. Daar hebben we een aantal goede redenen voor, die in de afgelopen twee dagen al vermeld werden door de leden van onze fractie.
In deze begroting zit er geen echte vernieuwing. Er zijn ook duidelijke prioriteiten in te vinden. De 200 miljard frank die in het vooruitzicht werden gesteld voor de kwaliteit van het leven, zijn hoogstens 75 tot 90 miljard frank. De eigen Vlaamse norm, de euromeesternorm, wordt opgegeven en men neemt er genoegen mee om een minder strikte norm van een federaal orgaan te volgen. Bovendien heeft men verwachtingen gecreerd die men niet kan inlossen. De extra middelen op de begroting zullen we niet kunnen gebruiken wanneer het slechter gaat met de economie of wanneer de demografische evolutie vanaf 2010 ongunstig wordt. Een aantal beslissingen voor een bedrag van 6 miljard frank worden uitgesteld naar de begrotingscontrole.
Beloftes werden niet vervuld. Dat alles hebben de collega's al punt voor punt aangetoond in de commissies en in de plenaire vergadering. Leefmilieu wordt een prioriteit genoemd, maar men doet niet meer dan de vorige regering. De strijd tegen mobilieitsproblemen komt neer op lagere tarieven. De investeringen die absoluut nodig zijn om het mobiliteitsprobleem aan te pakken, worden niet gedaan. De enorme verwachtingen van de mensen in onderwijs worden niet vervuld. In de sociale woningbouw verschuift het accent van eigendom naar de huursector. Men heeft geen idee hoe 15.000 woningen af te werken. Volgend jaar zullen er geen 3.000, zoals aangekondigd, maar 600 woningen klaar zijn. De regering heeft geen visie en zeker geen middelen over voor vorming, juist nu er geen kandidaten zijn voor duizenden vacatures. Vorig jaar hebben de bedrijven 12 percent meer geïnvesteerd in vorming, maar de regering schaft Vlaminvorm af. Ook voor kennis en innovatie komt er geen extra geld. Er wordt 50 miljard frank uitgetrokken voor afcentiemen, maar dat zal slechts 75 frank tot 250 frank per maand opleveren. Zo zal men de werkloosheidsval niet dichten. Bovendien is deze maatregel discriminerend voor gezinnen en mensen met kinderen: de afcentiemen zullen immers per aanslag worden verrekend. Het geld dat daarvoor wordt uitgetrokken kunnen we niet meer gebruiken voor vorming of voor onderwijs, terwijl we daar met enkele honderden miljoenen frank al een aantal noden zouden kunnen leningen.
Er is geen enkel concreet voorbeeld dat erop wijst dat het aantal regels met 25 percent zal afnemen, zoals aangekondigd. Daarnaast wachten we nog altijd op de uitvoering van het decreet op de Ruimtelijke Ordening of op een oplossing voor de zonevreemde bedrijven. De bedoelingen van de regering zijn onduidelijk, omdat de verklaringen van de ministers vrijwel dagelijks veranderen. Deze incoherente coalitie kan geen consistent beleid inzake ruimtelijke ordening en milieu voeren.
Deze bespreking van de begroting leert ons dat het paarsgroene project niet bestaat. De zogenaamde actieve welvaartsstaat en de vermindering van de werkloosheid zijn het gevolg van de saneringen van de financiën van de overheid door de vorige regering. De regering kondigt aan dat ze de economische groei zal stimuleren, maar investeert niet in kennis en ontwikkeling; ze wil het milieu koesteren, maar vermindert de kredieten voor bodemsanering en afvalpreventie. Hoe wil de regering de kwaliteit van het leven verhogen, als er niet meer geld wordt uitgetrokken voor onderwijs en welzijn? Er is geen enkel concrete maatregel getroffen om het aantal regels te verminderen. Ook wij zijn voorstander van minder belastingen, maar de aangekondigde maatregel van de regering zal niet alleen het gewenste effect hebben op de koopkracht en de werkgelegenheid, lineaire afcentiemen zijn niet rechtvaardig.
Volgens de christen-democraten moeten dringend de samenhang in onze samenleving en de sociale weefsels zoals gezin en verenigingen worden versterkt. Respect en verbondenheid moeten centraal komen te staan in het beleid. Zo kunnen we nieuwe sociale problemen aanpakken, zoals eenzaamheid, geweld, verslaving, werkdruk enzovoort. Daartoe wordt niet één stap gezet in deze begroting. Dit samenraapsel van een begroting kunnen wij niet goedkeuren. (Applaus bij de CVP en het VB
Ik zit al bijna twintig jaar in het parlement en ik ben van mening dat we de vergaderingen zoveel mogelijk moeten bijwonen. Het is onze plicht de discussies te volgen en positief en kritisch alle voorstellen te overwegen. In de voorbije drie dagen heb ik meer voorstellen van CVP'ers gehoord dan tijdens de voorbije twintig jaar. Ik zal ook deze voorstellen positief en kritisch beoordelen. In welke mate zijn ze haalbaar en betaalbaar? Daarom moeten we ons in het uitgebreid Bureau bezinnen over hoe het begrotingsdebat meer geconcentreerd kan verlopen.
Deze begroting is een gezonde begroting, omdat de meest strenge norm van de Hoge raad voor Financiën gerespecteerd wordt. Bovendien wordt al het beschikbare geld gebruikt om de bestaande noden te ledigen. Dat is een echte vernieuwing; we breken met het vorige beleid. Vannacht hebben enkele CVP-volksvertegenwoordigers dat trouwens erkend : ze stelden namelijk vast dat een aantal voorstellen, die zij in de vorige regering niet door hun toenmalige coalitiepartner konden laten goedkeuren, nu door deze regering worden uitgevoerd. In deze coalitie luisteren de vier partners naar elkaar en willen elkaar niet beletten te scoren. Deze begroting is dan ook het grootste gemene veelvoud.
De afcentiemen ter waarde van 50 miljard frank leveren de mensen 16 tot 20.000 frank op gedurende deze regeerperiode. Voor veel mensen is dat een aanzienlijke belastingvermindering. Het is ook de eerste belastingvermindering en bovendien stellen we vast dat de federale Kamer ons voorbeeld wil volgen. Volgens de heer Van Rompuy levert deze maatregel niets op voor diegenen die er het slechtst aan toe zijn. Ik zal er met alle coalitiepartners op toezien dat de zwaksten eerst aan bod komen.
Er wordt opnieuw in schoolgebouwen geïnvesteerd. Onderwijs begint immers bij degelijke schoolgebouwen. We hebben daar jarenlang op aangedrongen. Wij zullen er ook nauwlettend op toezien dat alle mogelijke voorstellen om het mobiliteitsprobleem onder controle te krijgen, door wie ze ook geformuleerd worden, ernstig overwogen worden. Onze verantwoordelijkheid in deze kwestie is immers zeer groot en het probleem bedreigt onze welvaart en ons milieu. Minister Stevaert heeft overigens niet alleen maar oog voor gratis openbaar vervoer.
Dat zijn maar enkele van de vernieuwingen die ons gelukkig stemmen. Vanzelfsprekend zijn dit alleen maar plannen die zo snel mogelijk moeten verwezenlijkt worden. Daarop zullen we toezien in een kritische en constructieve geest.
Het is waarschijnlijk moeilijk te aanvaarden dat politiek ook op een positieve wijze bedreven kan worden. We zullen de begroting dan ook volmondig goedkeuren. (Applaus bij de VLD, de SP, AGALEV en VU&ID)
De bevolking had veel hooggespannen verwachtingen over de nieuwe coalitie. Onze partij was van mening dat we het als leden van de oppositie moeilijk zouden krijgen nu de VLD de dragende kracht zou worden van de paarsgroene coalitie. Na tien jaar oppositie kon men zeker bij het begin van de regeerperiode verwachten dat deze partij vuurwerk zou produceren. We stellen vast dat precies het omgekeerde gebeurd is. De begroting geeft uiteindelijk goed het beleid weer dat de eerste zes maanden gevoerd is en wordt gekenmerkt door drie specifieke zaken.
Eerst en vooral is er het totale gebrek aan visie. Er is geen echte vernieuwing. Er wordt veel lucht geproduceerd, maar er gebeurt zeer weinig in de praktijk. Men kan de bestaande coalitie het best typeren als oude wijn in nieuwe zakken. Ten tweede is men volop bezig met de uitbouw van NV Droomfabriek Patrick Dewael. De ministers van deze regering hopen allemaal in de pers te komen en een klein succes te boeken met een of andere straffe uitspraak en denken dan dat niemand het merkt dat ze hun voorstellen niet kunnen realiseren. Ik denk onder meer over de aankondiging over gratis openbaar vervoer van minister Stevaert of over de duizenden hectare bos van minister Dua en het zorgverlof van minister Vogels.
Ten derde is de minister-president op weg om de brandweerman van de Vlaamse regering te worden. Met een kameleoncoalitie, die onder meer bestaat uit cryptocommunistische meloenen en neokapitalistische rechtse liberalen, kan men niet besturen. Denk maar aan de kritiek van de VLD op het idee van mevrouw Vogels over het zorgverlof, de crisis van een maand met de Volksunie, het conflict over de heer Bril en de korte schermutseling met de heer Denys over het integratiebeleid. Ik waarschuw de heer Denys dat hij zich niet te vaak het veld in mag laten sturen als de Vlaamse Siegfried van de VLD, als hij zijn gezag en geloofwaardigheid niet wil verliezen. De VLD is in elk geval over de verlenging van startbaan van de luchthaven van Deurne plat op zijn buik gaan liggen voor de ecofascisten van Agalev. Gelukkig dat de heer Beysen die terecht jaren voor de verlenging heeft gepleit, dat niet meer moet meemaken. Dat is wellicht de reden dat hij werd uitgerangeerd. Dat alles om toch maar aan de macht te blijven en de coalitie samen te houden. Zo zal de minister-president voortdurend gegijzeld worden door zijn coalitiepartners. Er is geen enkel verschil met het verleden. Daarom zullen we tegen deze begroting stemmen. (Applaus bij het VB
Er is inderdaad geen echte vernieuwing bij de oppositie
Als men al twintig jaar aan een stuk verkiezingen wint, is er geen reden tot vernieuwing. (Applaus bij het VB
Tien jaar geleden, toen het nodig was het begrotingstekort te verminderen, werden onze doelstellingen ook op veel kritiek onthaald. Ik stel vast dat de begroting nu al twee jaar in evenwicht is. Hetzelfde geldt voor het Verdrag van Leuven, dat als doelstelling de halvering van de werkloosheid in het vooruitzicht stelde. Het stoort me dat de leden van de oppositie vergeten dat ze ook een zekere verantwoordelijkheid hebben. Ze mogen zich niet bezondigen aan desinformatie, zoals het bericht in de krant dat de toestand van het wegennet steeds slechter wordt. Het is niet fair zoiets voor de voeten te werpen van een regering die haar eerste begroting voorlegt
De SP durft : gedurende drie jaar heeft ze mee aangeklaagd dat er onvoldoende middelen zijn voor het structurele onderhoud van bruggen en wegen en zelfs resoluties goedgekeurd, maar nu verlaagt ze toch de middelen daarvoor. Blijkbaar geeft de bevoegde SP-minister liever cadeautjes weg.
Het is juist dat wij in elk geval niet de tactiek volgen om parlementsleden voorstellen te doen formuleren die het andere ministers lastig te maken.
Deze regering blijft de doelstellingen van de vorige regering nastreven. Ze voert een zorgvuldig budgettair beleid en wil de werkloosheid drastisch verminderen. Het is goed dat dit beleid voortgezet wordt. De belastingverlaging wordt bekritiseerd door de woordvoerder van de CVP, terwijl de CVP zelf ooit voorstellen in die zin heeft geformuleerd. In die periode was het budget nog niet in evenwicht. Daarom konden we hun voorstellen niet goedkeuren.
De nu voorgestelde belastingverlaging biedt tal van sociale voordelen, want de bevolking zal de voordelen van deze maatregelen voelen in centen en niet enkel in procenten. De effecten van deze lastenverlaging worden versterkt door federale maatregelen. De regering heeft tegelijk extra middelen beloofd voor belangrijke zaken, zoals bijvoorbeeld om inzake infrastructuur en bodemsanering de achterstand weg te werken. In de toekomst wil men hiervoor nog meer middelen vrijmaken. De regering wil door de belastingvermindering de bevolking laten merken dat het beter gaat.
Er is geld voor nieuwe initiatieven maar voorzichtigheid blijft geboden. De regering moet ambitieuze doelstellingen hebben, maar de uitvoering ervan vergt tijd. Voor de oplossing van tal van problemen, onder meer de files, de werkloosheid, de milieuproblematiek, is het niet voldoende om de decreten aan te passen. De regering moet ook samenwerken met alle betrokkenen. Zo kan ze doeltreffend handelen.
Wij vinden de doelstellingen van minister Anciaux betreffende stedelijk beleid goed. Men zal moeten samenwerken met particulieren. In het parlement zullen wij hierover nog uitgebreid kunnen discussieren. Ik ben geen groot voorstander van een algemeen, theoretisch debat over de kerntaken van de overheid. De discussie gaat echter niet meer over meer of minder overheid. De bevolking wil een efficiënt beleid. Daardoor kunnen we de agressie in de maatschappij keren. Wij zullen dit beleid steunen. (Applaus bij VLD, de SP, AGALEV en VU&ID)
De heer Denys wil een debat over de kerntaken, terwijl de heer Bossuyt dit voorbijgestreefd vindt. Opnieuw tegenspraak in de coalitie
De CVP heeft veel ervaring in en kennis van het bestuur en ik had gehoopt door goed te luisteren een en ander te leren en eventueel onze voorstellen aan te passen aan hun goede raad. Ik ben sterk ontgoocheld. De CVP is ook in de oppositie geen eensgezinde partij.
Ik zal hier enkele voorbeelden van geven. De heer Martens vindt dat de regering te weinig uitgeeft, onder meer voor onderwijs. De heer Van Rompuy denkt dat de regering de maatregelen die ze gepland heeft, niet zal kunnen realiseren omdat er onvoldoende middelen voor uitgetrokken worden. Mevrouw Demeester-De Meyer oordeelt echter dat we te veel uitgeven. Volgens haar hypothekeren we de toekomst van Vlaanderen.
Mevrouw Demeester-De Meyer vindt ook dat het bij de opmaak van de begroting moeilijk is om de juiste bedragen te ramen. De vorige minister-president is er inderdaad ooit in geslaagd om 700 miljoen frank uit te trekken voor permanente vorming en hier geen frank van uit te geven.
In het verslag van het Rekenhof staat dat minister Stevaert erin slaagt om voor een bepaalde post 800 miljoen frank te reserveren en slechts 200 miljoen frank ordonanceringskredieten in te schrijven.
In de middelenbegroting staan inderdaad te veel dotaties. We moeten op de Costa andere financieringsmechanismen verkrijgen. Op de uitgavenbegroting formuleert de CVP alleen een paar algemene bedenkingen : ze willen toezien op de uitvoering; ze willen meer duidelijkheid en wijzen erop dat dit alles mogelijk is dankzij hun beleid in het verleden. Ze leveren geen inhoudelijke kritiek. Iedereen voelt dus aan dat deze regering de mogelijkheden heeft om een nieuw en bevrijdend beleid te voeren. Ook wij wachten vanzelfsprekend af of dit alles ook echt in praktijk gebracht wordt.
De CVP heeft vooral veel kritiek op de belastingverlaging. Ik begrijp dat het pijn doet dat wij, dankzij de besparingen in de vorige regeerperiode, in staat zijn om deze belastingverlaging te betalen. Ik begrijp echter haar frustratie van de voorbije dagen niet. Dit heeft zelfs aanleiding gegeven tot het verspreiden van verkeerde informatie over het landbouwbeleid.
We bewandelen dus de goede weg om de uitdagingen van de volgende eeuw aan te kunnen. De heer Vermeiren parafraserend, zou ik zeggen dat deze regering niet de kleinst gemene deler is van belangen, maar het grootst gemeen veelvoud van ideeën. (Applaus bij de VLD, de SP, AGALEV en VU&ID
Onze fractie zal de begroting goedkeuren. Waarom we dat doen, werd al uitvoerig door de heer Vandenbroeke toegelicht in zijn schitterende analyse van het begrotingsdocument. Ik wil daar nog aan toevoegen dat men een begroting van vele miljarden frank moet beoordelen op zijn vermogen om 6 miljoen Vlamingen te doen rechtstaan, dat wil zeggen : hun kansen geven om hun talenten te ontplooien en zich volledig waar te maken. De verschillende onderdelen van deze begroting doen dat. Zelfs al zien wij nog steeds bedelaars in de Brusselse straten op onze weg naar huis en al zijn er nog steeds vijf percent armen, toch kan men zeggen dat deze begroting ingaat op de behoeften van onze gemeenschap. Ik vraag tot slot bijzondere aandacht voor de zwaksten en voor diegenen die uit het arbeidscircuit verdwenen zijn. (Applaus bij de VLD, de SP, AGALEV en VU&ID)
- Het ontwerp van decreet wordt, wat de gemeenschapsaangelegenheden betreft, met 69 stemmen tegen 49 en, wat de gewestaangeleheden betreft, met 68 stemmen tegen 47 aangenomen