Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Claes heeft het woord.
Goedemiddag, minister, afgelopen zaterdag voerden meer dan vijfhonderd eigenaars van een oldtimer actie tegen een op til zijnde uitbreiding van de lage-emissiezone (LEZ) Gent. Onder de noemer ‘Red de oldtimer’ reden de deelnemers met hun wagen onder meer over de Gentse ring.
Uit het antwoord op een eerdere schriftelijke vraag kan ik opmaken dat er in Vlaanderen meer dan 115.000 wagens zijn geregistreerd als oldtimer en dus met die befaamde O-nummerplaat rondrijden. Geen van deze wagens heeft nog rijtoegang tot de lage-emissiezones van Gent en Antwerpen. Dat is een grote bron van ergernis bij de eigenaars. Dat is uiteraard te verstaan, zeker voor de personen woonachtig binnen zo’n zone. Zij ondervinden grote problemen. Voor hen is het niet mogelijk om kosteloos met de wagen buiten te komen. Zodra ze van hun eigendom rijden, zijn ze in principe in overtreding.
Collega’s, ik ben niet de grote verdediger van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, zeker niet op het vlak van mobiliteitsbeleid, maar toch bestaat er hier in de lage-emissiezone een uitzondering voor oldtimers ouder dan 30 jaar, op voorwaarde dat ze hier zijn ingeschreven en geregistreerd als oldtimer. De Vlaamse eigenaars zouden uiteraard ook graag zo’n uitzondering zien in Vlaanderen. Men heeft hier al stevig voor gelobbyd bij verschillende stadsbesturen, maar zonder enig succes. Noch Antwerpen noch Gent zijn ingegaan op die wens voor een uitzonderingsregel.
Minister, bent u bereid om in het LEZ-kaderdecreet een uitzondering op te nemen voor oldtimers?
Minister Demir heeft het woord.
Collega, we hebben in de commissie en het parlement meermaals de discussie gevoerd. We hebben ook duidelijk aangegeven dat we het LEZ-kader grondig zouden evalueren. Dat is ook gebeurd, die evaluatie is heel grondig gemaakt, waarvoor mijn dank. Daaruit blijkt nu wel dat het een positief effect heeft, dat kan niet anders, dat staat zonder twijfel vast. Daarnaast mogen we de sociale effecten niet uit het oog verliezen. Zodra we het kader LEZ aanpassen, gaan we met die elementen rekening houden, ook met de sociale kwetsbaarheid en mensen met een handicap.
Ik weet dat er vragen voorliggen, onder andere van de sector van de oldtimers, om een uitzondering te voorzien. We hebben ook al met de stad Gent en Antwerpen gesproken, in het algemeen, niet over de oldtimers zelf. Over hun ervaring en wat eventueel nog moet worden aangepast in het decretale kader LEZ. Ik ga nu nog niet vooruitlopen op alle feiten. Oldtimers zijn maar één sector, er zijn nog andere die uitzonderingen vragen. We moeten zorgen dat de maatregel niet wordt uitgehold. We bekijken dat momenteel. We zullen dit jaar nog, ten laatste tegen september, een aanpassing doen aan heel het kader.
De heer Claes heeft het woord.
Minister, het is zeer positief dat erover wordt gedacht met die evaluatie. Als u er toch mee bezig bent, en daar eind van dit jaar groen licht voor wilt krijgen, zou ik u willen vragen om nog een stap verder te gaan en om een uitdovingsmechanisme van heel de LEZ-zone te creëren.
De maatregelen van de Federale Regering betreffende de bedrijfswagens en het groot geloof van uw regering in de implementatie van elektrische wagens – zie het laadpaalplan van minister Somers, dat we vorige week nog in de plenaire vergadering hebben besproken – zal het wagenpark in de toekomst in snel tempo vergroenen. Ik heb er alle vertrouwen in: de uitstoot zal dan ook afnemen. Is het dan niet logisch om de lage-emissiezones over enkele jaren volledig af te schaffen of op zijn minst geen verdere verstrenging van de normen toe te laten?
De heer Bothuyne heeft het woord.
We hebben iets nieuws gehoord: vertrouwen van de Vlaams Belangfractie in de plannen voor de vergroening van het wagenpark van zowel de Vlaamse als de Federale Regering. Collega’s, we zijn blij met dat voortschrijdend inzicht. Dat is bijzonder, bijzonder positief. Beter laat dan nooit.
Collega’s, dat neemt niet weg dat het onderwerp van de oldtimers natuurlijk ook relevant is, zo relevant dat het ook in het Vlaamse regeerakkoord is opgenomen. Minister, er moet inderdaad een uniform kader komen voor die lage-emissiezones. We zijn blij dat u die oefening maakt, maar in het regeerakkoord staat ook dat er voor oldtimers een definitieve en uniforme oplossing nodig is. Vanuit die vereniging worden ook een aantal suggesties gedaan om ook hun wagenpark van oldtimers te vergroenen, bijvoorbeeld door het gebruik van e-fuel of biofuel. Hoe staat u daartegenover? Wilt u de bezitters van oldtimers op die manier misschien mee helpen in de vergroening van ons wagenpark, waarin u, zoals u daarnet hebt gemerkt, hier in het Vlaams Parlement kamerbreed wordt gesteund?
De heer Rzoska heeft het woord.
Minister, ook wij zijn voorstanders van zo’n lage-emissiezone. U wijst er terecht op dat de impact op de luchtkwaliteit en dus op de gezondheid van mensen die in steden wonen, toch echt wel aan te tonen valt. Ik vind het natuurlijk een zeer goede zaak dat u overlegt met degenen die op dit moment een lage-emissiezone hebben, maar alles staat of valt natuurlijk ook met dat kader, dat u nu aan het herbekijken bent. Ik wil u niet inhoudelijk opjagen ter zake, want het is makkelijk om hier voortdurend bijkomende eisen op tafel leggen, maar wil gewoon een heldere vraag stellen. Ik vond het nogal vaag. ‘Zeker voor het einde van het jaar’, zegt u. Als ik het goed hoor, bent u toch al wel wat gevorderd met uw huiswerk. Kunt u concreet aangeven wanneer u ongeveer met dat huiswerk naar het parlement komt?
De heer Schiltz heeft het woord.
Zo is er natuurlijk al veel gras voor de voeten weggemaaid. Minister, mijn fractie verwelkomt ook de toch al behoorlijk concrete tijdsindicatie. Ik denk dat in dit dossier het gezond verstand moet primeren. Ik wil u vandaag niet oproepen om heel dat beleid inzake lage-emissiezones op de schop te doen gaan. We hebben ook heel bewust veel autonomie gelaten aan de steden en gemeenten, voorlopig toch, tot het hele park vergroent, en dan zien we wel weer. Eigenaars van oldtimers zijn echter mensen die ook een deel van het erfgoed in stand houden. Als het dus echt over oldtimers gaat, en niet over achterpoortjes om een oude auto nog in roulatie te houden, dan lijkt het me logisch dat zij een vrijstelling krijgen. Ook de steden en gemeenten zullen een zucht van verlichting slaken als wij daarover tegen het einde van het jaar een eenduidige lijn kunnen geven. (Opmerkingen van Bruno Tobback)
Mevrouw Vandecasteele heeft het woord.
Afgelopen weekend was er een groot spektakel op de Gentse Ring: er reden daar heel wat oldtimers rond. Voor de mensen in de oldtimers was dat echter veeleer een treurmars. Ze kunnen vandaag nog rondrijden op de kleine ring, maar als de LEZ wordt uitgebreid, kunnen ze de stad nergens meer binnen. Collega’s, het gaat hier niet over mensen die honderden kilometers afleggen met een oldtimer. Het gaat over mensen die met liefde aan hun autootje of auto werken en daar enkele keren per jaar, wanneer het mooi weer is, mee rondrijden. Dat is een hobby voor die mensen, een levenswerk en ze zien dat nu in het water vallen als die LEZ zou worden uitgebreid. Voor die mensen wordt het dan betalen, verhuizen of de oldtimer wegdoen. De PVDA wil die eisen ondersteunen. We zijn, zoals u weet, geen voorstanders van de LEZ, omdat die asociaal en contraproductief is, maar ook die eisen van die oldtimerverenigingen willen we ondersteunen, en we hopen dat er naar hen zal worden geluisterd.
De heer Vandaele heeft het woord.
Voorzitter, ik dacht eigenlijk dat er in het decreet al mogelijkheden bestaan om voertuigen ouder dan 40 jaar toch op de weg te houden in de lage-emissiezones. Als het om een zeer beperkt aantal voertuigen voor occasioneel gebruik gaat, over echte oldtimers, zoals al gezegd, dan blijft die extra luchtvervuiling inderdaad wel beperkt, en dan denk ik dat die zaken zeker bespreekbaar zijn. Het mag echter natuurlijk, zoals collega Schiltz zegt, ook geen achterdeur worden om alle mogelijke oude, vervuilende voertuigen ten onrechte op de weg te houden. Minister, wat de vraag betreft of er aanpassingen nodig zijn, daarvoor wachten wij graag uw evaluatie af.
Minister Demir heeft het woord.
Die evaluatie is gebeurd en was positief. Ik wil beklemtonen dat het niet zo is dat de afgelopen maanden niets is gebeurd. Een bekommernis van velen onder ons is hoe we moeten omgaan met de mensen die het niet breed hebben of kwetsbaar zijn. Als we het kader aanpassen, zullen we rekening houden met dat element.
Mijnheer Rzoska, de steden die hier effectief gebruik van maken, Gent en Antwerpen, stellen zeer terechte vragen over eventuele aanpassingen. Er zijn al heel wat stappen voorwaarts gezet en het is de bedoeling in september 2021 naar de Vlaamse Regering te stappen, en vervolgens kan dit natuurlijk zo snel mogelijk naar het Vlaams Parlement komen.
Ik heb verschillende sprekers horen vragen hier goed naar te kijken, want de oldtimers mogen geen achterpoort voor andere zaken worden. Dat is niet de bedoeling. Het Vlaams Belang vraagt de LEZ’s volledig af te schaffen. Het is de bedoeling dat de emissievrije wagens hun intrede doen. Wat de bedrijfswagens betreft, wordt 2026 naar voren geschoven. De technologie zal vooruitgaan. Als het sneller kan, is dat natuurlijk des te beter. Dit moet uiteraard gebeuren met respect voor de lopende leasingcontracten, maar ik heb begrepen dat dit het geval zou zijn. De omschakeling naar emissievrije wagens zal tijd vergen. Dan kunnen we hier eens over nadenken, maar op dit moment is het belangrijk dat we ons aan de evaluatie houden en naar de voorliggende vragen van de twee steden en van de sector kijken. Ik wil beklemtonen dat de oldtimers geen grote groep vormen. In september 2021 gaat dit dossier naar de Vlaamse Regering. Daarna komt het naar het Vlaams Parlement.
De heer Claes heeft het woord.
Minister, ik vind het positief dat u wilt ingaan op de suggestie om, net zoals in het buitenland, oldtimers vrije toegang tot de LEZ’s te geven. Iedereen weet dat de oldtimers niet het probleem zijn en wegens hun geringe gebruik amper uitstoot veroorzaken.
Iets minder positief ben ik over het feit dat u de hele LEZ’s niet wilt afschaffen. U weet dat mijn partij een tegenstander van dit systeem blijft. We vinden dat een zoveelste pestbelasting voor onze automobilisten, die al heel veel belastingen betalen. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De actuele vraag is afgehandeld.