Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw De Vreese heeft het woord.
Voorzitter, minister, de afgelopen vier maanden werd onze samenleving grondig door elkaar geschud. Het coronavirus heeft een enorme impact gehad op onze samenleving en onze economie. Onze ondernemers zijn hard getroffen. U zei daarnet ‘eigen lof stinkt’. Ik zal u wat welriekende lof toewuiven. De Vlaamse Regering heeft zeer kort op de bal gespeeld en een indrukwekkend pakket aan maatregelen uitgerold: de hinderpremie, de compensatiepremie, de achtergestelde leningen, allemaal met een focus op de solvabiliteit, een focus op onze ondernemers. Een dikke pluim voor de Vlaamse Regering, voor de kabinetten en voor alle diensten die daar keihard voor gewerkt hebben.
Over één maatregel krijg ik toch wat ongeruste telefoontjes. Er zijn ondernemers die zich afvragen wanneer dat op punt zal staan. Het is een belangrijke maatregel, namelijk die over de handelshuurlening. Net zoals collega Ronse heb ik daar al verschillende vragen over gesteld en hoop ik dus ook van u een positief antwoord straks te krijgen. Misschien is dat de West-Vlaamse volhardendheid – ik weet het niet.
Het is dus een belangrijke maatregel. We hebben erover gedebatteerd sinds 9 april, en op 8 mei was er witte rook en een akkoord binnen de Vlaamse Regering. Het principe is als volgt: als de verhuurder een deel van de handelshuur kwijtscheldt, heeft de overheid gezorgd voor een voorschottenmaatregel met PMV zodat de huurders en verhuurders in alle zekerheid een overeenkomst kunnen sluiten.
Hoe zult u er zeker voor zorgen dat onze handelaars de handelshuurovereenkomst zo snel mogelijk kunnen afsluiten?
Minister Crevits heeft het woord.
Dit is denk ik de vierde keer dat dit thema aan bod komt.
Nog twee keer en dan krijgt u goed nieuws.
Ik weet niet of het de laatste keer is, dat zullen we nog zien.
We hebben op 29 mei 2020 in dit dossier een Besluit van de Vlaamse Regering genomen. Het zit ogenschijnlijk eenvoudig in elkaar, maar het is technisch vrij complex om te realiseren. Vanaf 1 juni 2020 werd de informatie hierover via de website van het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) verspreid. Wat hebben we gedaan? We hebben de modelovereenkomst op de website geplaatst. Dat is dus de overeenkomst tussen de huurder en verhuurder met een principieel akkoord om die huur op te schorten. Dat is een voorwaarde om de handelshuurlening te krijgen. De betrokkenen moeten daar uiteraard over onderhandelen. Op de website staat ook hoe zo’n overeenkomst er kan uitzien en dat je met terugwerkende kracht tot april 2020 zo’n overeenkomst kunt sluiten. De bottleneck zat nu nog bij de onlineaanvraagapplicatie. Als je de overeenkomst hebt gesloten, moet je ze op de website van VLAIO kunnen doorsturen om de lening aan te vragen. Ik zeg het met enig voorbehoud, maar de aanvraagmodule zal op vrijdag 3 juli 2020 opengesteld worden. Dat betekent dus dat mensen vanaf 3 juli een aanvraag kunnen doen voor een handelshuurleningovereenkomst en dat men vanaf 11 juli ook een aanbod zal krijgen van de ParticipatieMaatschappij Vlaanderen/Zelfstandigen (PMV/Z) om die lening effectief te ondertekenen.
Het heeft wel wat voeten in de aarde gehad. We dachten aanvankelijk dat de banken voor loket konden spelen, maar dat is niet gelukt. Nu zal het dus toch via onze diensten gebeuren. Ik kan u toch het positieve nieuws melden dat vanaf vrijdag de lening kan aangevraagd worden.
Ik ben natuurlijk blij met dat nieuws. Ik zei al dat de Vlaamse Regering goed werk verricht. Ik was wel wat ongeduldig, maar dat komt door een grote bekommernis die ik met onze ondernemers deel. We weten allemaal dat zij zwaar getroffen zijn. Die coronabladzijde kunnen we niet zomaar omslaan en de gevolgen zullen nog lang doorwegen.
Vandaag lazen we het bericht dat een op de vijf kmo’s opnieuw wil aanwerven, maar dat het pessimisme ook het hoogst in tien jaar is. Vier op de tien ondernemingen verwachten een negatieve impact op de tewerkstelling. In deze context is die handelshuurlening zeer belangrijk om de ondernemingen financieel zuurstof te verlenen. De laatste tijd werd er naar aanleiding van de hinderpremie en compensatiepremie bijzonder veel aandacht besteed aan de communicatie. Er was ook veel media-aandacht voor. Die is nu wat afgezwakt. Ik denk dat het ook belangrijk is dat als de handelshuurlening van kracht wordt en kan aangevraagd worden, wij daar de nodige aandacht aan moeten besteden. Hoe zult u het aanpakken om voldoende aandacht aan en duiding bij de handelshuurlening te geven?
De heer Janssens heeft het woord.
In het straatbeeld lijkt de grootste coronaellende geleden, want de winkels en horecazaken zijn opnieuw open. Toch is niet alles zo rooskleurig. Uit de recentste enquête door de Nationale Bank blijkt in vergelijking met de precoronaperiode een gerapporteerde omzetdaling van 50 procent in de horecasector. 10 procent van die etablissementen acht een faillissement waarschijnlijk. Er is inderdaad wel een zekere vorm van herstel, maar dat verloopt nog erg traag. Dat is natuurlijk niet zo verbazingwekkend als we onszelf eraan herinneren dat winkels, restaurants en cafés drie maanden verplicht de deuren moesten sluiten. Inderdaad is de grootste verderlopende vaste kost de huur. Dat is een financiële druk die de ondernemingen nog altijd voelen. Er is onder meer na uw interventie daarvoor een overeenkomst uitgewerkt, waarbij de ParticipatieMaatschappij Vlaanderen (PMV) een rol speelt, maar die toch vooral gebaseerd is op een vrijwillige overeenkomst tussen de huurder en verhuurder.
Wat zou de Vlaamse overheid nog kunnen betekenen voor ondernemingen die financiële moeilijkheden hebben door een hoge huurprijs, maar die te maken hebben met een verhuurder die niet bereid is om zo’n vrijwillige overeenkomst te sluiten? Niemand is immers gebaat bij faillissementen, ook de verhuurders van handelspanden niet.
Mevrouw Fournier heeft het woord.
Minister, in deze rare tijden zou ik toch wel graag twee woordjes van dank uitspreken. Een eerste woordje van dank wil ik richten aan alle verhuurders van panden die al een of twee maanden huur hebben laten vallen. Het klinkt soms evident om te zeggen dat mensen de huur moeten laten vallen, maar dat is echt geen evidentie. Veel verhuurders zouden ook in financiële problemen kunnen terechtkomen, als ze te veel huur zouden laten vallen.
Een tweede woordje van dank richt ik tot u, minister, want u hebt er alles aan gedaan om zo snel mogelijk de nodige informatie te verstrekken, waardoor de partijen al konden starten met de onderhandelingen. Deze informatie was klaar en duidelijk, zoals we van u gewoon zijn, minister, want u bent altijd klaar en duidelijk. Ik denk ook dat deze handelshuurlening belangrijk is voor veel ondernemers, voor veel cafés en voor veel winkels. U weet, minister, dat ik me nog altijd middenstander voel in hart en ziel en dat mijn hart eigenlijk ook wel bloedt, als ik zie hoe sommigen met moeite het hoofd boven water kunnen houden. Mijn vraag is daarom: laten we op alle fronten strijden voor onze lokale handel, voor onze lokale middenstand. Dat kunt u doen, en dat doet u ook met de verschillende beleidsmaatregelen die u neemt. Laten we het allen samen ook doen, door lokaal te blijven kopen.
Dank u wel, collega Fournier. Dat lokaal kopen kan ik iedereen aanraden. We zijn nog nooit zo welkom geweest als nu. Vroeger waren we ook altijd welkom, maar nu worden we met een nog grotere smile ontvangen als we lokaal gaan shoppen. Ik hoop daar binnenkort ook nog eens ruim de tijd voor te hebben.
Collega De Vreese, als de module online komt, dan voorzien we ook in heel wat informatie. VLAIO wil dat ook begeleiden en vanaf 15 juli – en dat hangt samen met de vraag van collega Janssens – zal VLAIO ook voorzien in een aanbod om te bemiddelen tussen huurder en verhuurder, om zo tot een overeenkomst te komen. Langs de ene kant is het pijnlijk voor een verhuurder om één of twee maand huur te laten vallen, maar de verhuurder heeft er natuurlijk ook alle belang bij dat er geen faillissement is, want dan ben je als verhuurder veel meer kwijt. Het grote voordeel van wat wij aanbieden als overheid is dat wij een lening geven, zodat de verhuurder onmiddellijk betaald wordt en zijn/haar geld krijgt. De lening wordt dan afbetaald aan de Vlaamse overheid, waardoor wij het risico op ons nemen voor de afgesproken periode. Er is dus echt een balans die ook heel sterk rekening houdt met waar de winst voor de verhuurder zit. Maar het is onmogelijk om van de verhuurder niets te vragen. Dat kan ook niet, als je als overheid al budget beschikbaar stelt onder de vorm van een lening.
Kunnen we nog extra zaken doen? Ik ben blij dat u het vraagt, want we hebben eigenlijk al heel veel gedaan en ik ben blij dat dat ook geapprecieerd wordt. Soms lees ik berichten in de trant van ‘het moet gedaan zijn met uitdelen en cadeaus geven’, maar wat wij doen, elke maatregel die wij nemen, is een steun voor mensen, mensen die vandaag ondernemen, actief zijn en andere mensen tewerkstellen. Alles wat we doen is bedoeld om dat fijnmazig netwerk van kmo’s in stand te houden in de toekomst en zo werkgelegenheid te blijven bieden. Dat is ook de reden, collega’s, waarom we vorige week vrijdag afspraken gemaakt hebben met een aantal organisaties voor een aantal miljoenen euro’s, net om ondernemers te begeleiden. Dus, collega Janssens, als u vraagt om extra maatregelen: vorige week vrijdag hebben we die genomen. Als Voka en UNIZO gaan begeleiden, dan is dat net om mensen te helpen het hoofd boven water te houden of om hun weg op die digitale snelweg te vinden.
Maar om terug te keren naar het punt van collega De Vreese: vanaf vrijdag staat de module online, er is in begeleiding voorzien via VLAIO en vanaf 15 juli gaan we ook bemiddelen tussen huurders en verhuurders, zodat ze tot een overeenkomst kunnen komen.
Dat zijn gelukkig een aantal goede nieuwtjes, waarvoor dank, minister. Kort op de bal spelen in crisissituaties is enorm belangrijk, evenals weloverwogen en goed uitgewerkte beslissingen nemen. Ik ben dus zeer blij met het nieuws dat de aanvraag voor de handelshuurlening vanaf 3 juli mogelijk zal zijn. Ondernemers doen er nu alles aan om hun zaak met heel veel veerkracht te runnen en in moeilijke omstandigheden te overleven. Deze maatregel zal hun extra zuurstof en die extra duw in de rug geven die ze nodig hebben, geven. Bedankt.
De actuele vraag is afgehandeld.