Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme Vergadering van 18/04/2006
Vraag om uitleg van de heer Stefaan Sintobin tot de heer Geert Bourgeois, Vlaams minister van Bestuurszaken, Buitenlands Beleid, Media en Toerisme, over het bezoek van de minister aan China voor de promotie van Vlaanderen als toeristische bestemming
De voorzitter: De heer Sintobin heeft het woord.
De heer Stefaan Sintobin: We hebben het in deze commissie al vaak gehad over uw beleid inzake het promoten van Vlaanderen als toeristische bestemming in het buitenland en het verkennen van nieuwe markten in China. Gezien de verschillende uiteenzettingen van de commissieleden en de drukke agenda wil ik er hier niet verder op ingaan, want de visies van de respectieve partijen zijn hier welbekend. Dat betekent natuurlijk niet dat de mensen die zich met het beleidsdomein Toerisme bezighouden, het dossier niet verder opvolgen. Het lijkt me daarom nuttig om uw recente bezoek op de agenda te plaatsen. De vijfdaagse rondreis naar Beijing en Shangai had vooral tot doel om China warm te maken voor Vlaanderen als reisbestemming en Vlaanderen als toeristisch product aan te bieden.
Van dit bezoek wordt veel verwacht. Als opvolging van de besprekingen in deze commissie wil ik daarom de volgende vragen stellen. Mijnheer de minister, hoe evalueert u deze reis? Welke initiatieven werden er concreet genomen? Welke concrete resultaten zijn bereikt?
En als rode draad doorheen de commissievergadering van vandaag, wil ik u vragen of u tijdens uw bezoek ook de mogelijkheid hebt gehad om aandacht te besteden aan de problematiek van de mensenrechten. Plant u initiatieven over dit thema?
Het moet voor u als minister ook bijzonder vervelend zijn geweest dat een lid van de meerderheid uitgerekend op het moment van uw bezoek in China zwaar uithaalde naar uw beleid hieromtrent. Het verbaast mij dat de heer Loones pas nu op de proppen is gekomen met zijn kritiek op uw toerismebeleid ten aanzien van China, en dan vooral in verband met de problematiek van de mensenrechten in China. Ook het naar hier halen van bussen vol Chinezen zou volgens de heer Loones niet opportuun zijn. Het verkennen van nieuwe en verre markten en meer bepaald China werd nochtans al aangehaald tijdens de bespreking van de beleidsnota 2004-2009. Ik kan mij niet herinneren dat de heer Loones toen, noch tijdens de bespreking van de beleidsnota noch later tijdens die van de beleidsbrief, hierop kritiek heeft geuit. De heer Loones heeft ook de beleidsnota zonder problemen goedgekeurd.
Daarom wil ik nog een bijkomende vraag stellen. Blijft u ondanks de kritiek van uw partijgenoot, dezelfde weg bewandelen op het vlak van uw toerismebeleid ten aanzien van China?
De voorzitter: De heer Loones heeft het woord.
De heer Jan Loones: In tegenstelling tot wat de heer Sintobin beweert, heb ik mij wel degelijk al meerdere malen uitgelaten over dit aspect van het toerisme. Ik heb in een van de vorige commissievergaderingen al laten weten dat ik mij niet meer op deze manier zou uitlaten over de Chinezen.
Het buitenlandse beleid dat door de N-VA wordt gedragen, is erop gericht altijd aandacht te besteden aan het aspect mensenrechten bij buitenlandse betrekkingen. China zit op dit vlak niet helemaal zuiver. Het blijft mij storen dat wij nu nogal kritiekloos trachten toenadering te zoeken tot dit nieuwe?beloofde land´. In de pers is helemaal geen kritiek verschenen op de reis van minister Bourgeois. Het is wel een ongelukkige samenloop van omstandigheden geworden. De bespreking van een en ander en het moment dat het in de pers is verschenen vielen samen met de reis van de minister. Daarom wordt er een verband tussen gelegd.
Ik heb ook gesteld dat in navolging van wat minister Bourgeois mij zelf heeft meegedeeld, het om een reis ging waar contact is gezocht met ondernemers en niet met overheden. De kritiek inzake de mensenrechten is uiteraard niet gericht op ondernemers, maar op overheden. Wij zullen er aandacht aan blijven besteden, want het blijft een belangrijk aspect van de Chinese politiek.
Ik heb mijn persoonlijke mening geuit over het aantrekken van Chinese toeristen. Ik durf te hopen dat een parlementslid nog altijd een persoonlijke mening kan blijven vertolken op het beleidsterrein dat hij of zij volgt. Bij ons kan dit, bij de fractie van de heer Sintobin waarschijnlijk niet.
De voorzitter: Minister Bourgeois heeft het woord.
Minister Geert Bourgeois: Wij zijn in China voornamelijk van Bejing naar Shangai gevlogen. Het is maar gedeeltelijk een ´promotour´ geweest. We hebben een interessante promotie voor Vlaanderen als toeristische bestemming kunnen doen. Ik kom er straks op terug.
Het was vooral een werkbezoek om de voorwaarden te bepalen waaronder we een kantoor kunnen oprichten en om contacten te hebben over de Chinese toerismemarkt, met Hainan Airlines en de Vlamingen die zich als?Vlamingen in Shangai´ hebben georganiseerd. Er zijn ongeveer 500 Belgen in Shangai. Daarvan zijn meer dan 90 percent Vlamingen. Ook met toeristische kantoren van andere landen hebben we contacten gelegd. Ik beschouw die als?concullega´s´. Ik denk bijvoorbeeld aan het Maison de France en het Oostenrijkse bureau voor toerisme. Daarnaast heb ik de opening van Busworld Shangai bijgewoond, de wereldwijde Vlaamse organisatie die om de twee jaar in Kortrijk plaatsgrijpt maar ook in Shangai actief is. Ik heb met heel wat Vlaamse ondernemers contact gehad die in Shangai waren voor Domotex. Er was ook de opening van een wereldwijde toeristische beurs met de mogelijkheid om er Vlaanderen te promoten voor een select publiek van touroperators.
We zijn gestart in Bejing op 26 en 27 maart. Daar hebben we met de ambassadeur en het ambassadepersoneel contact gehad en de ambassade zelf bezocht. Op de ambassade zelf is er tijdelijk nog ruimte vrij om te starten met een bureau voor toerisme. Op dit ogenblik zit ook FIT daar nog. Dat is belangrijk als binnenkort de definitieve ondertekening plaatsheeft van de akkoorden Hainan Airlines-BIAC over de rechtstreekse vlucht tussen Zaventem en Bejing. Ik heb zeer nuttige gesprekken gevoerd met de ambassadeur.
In Bejing had ik eveneens een interessante ontmoeting met vice-voorzitter Sun van CNTA of China National Tourism Administration. Het wederzijdse belang van het toerisme is uitgebreid aan bod gekomen, zowel van Vlamingen naar China als van Chinezen naar Vlaanderen. Als er een luchtverbinding tot stand komt, is het evident dat de Chinezen ook hopen op incoming toerisme, net zoals wij hopen dat Chinezen worden aangezet om naar hier te reizen.
Ik had een interessant contact met het Maison de la France, dat er een toeristisch kantoor openhoudt. De Fransen hebben eerst lang prospectie gevoerd, een drietal jaar voorbereidend werk geleverd en een hele studie over de Chinese markt uitgewerkt. Ze waren erg open. Daarom heb ik ze, net als de Oostenrijkers, concullega´s genoemd. Het gaat immers niet zozeer om een concurrentiestrijd tussen ons, al is dat wel wat zo tussen de West-Europese landen onderling, maar meer tussen de continenten. Australië en Canada zijn voor ons concurrenten. Europa is voor de Chinezen immers één bestemming. Het gaat erom in ieder Europees land Chinese toeristen binnen te halen. De Fransen waren erg open en hebben de presentatie van hun aanpak van de Chinese markt en hun visie op de Chinese toerist op cd-rom meegegeven. Ze komen ervoor uit dat ze trachten de Chinese toerist uitsluitend voor enkele dagen naar Frankrijk te laten komen. Dat zal echter maar mondjesmaat gebeuren. De Chinese toerist zal nog niet onmiddellijk massaal naar Europa komen.
Tot slot van mijn tweedaagse bezoek aan Bejing heb ik een bezoek gebracht aan Hainan Airlines. Na een interessant vertrouwelijk gesprek heb ik een verbintenis ondertekend namens de Vlaamse Regering waarin ik het engagement aanga om dit najaar nog een toeristisch kantoor te openen als er ook effectief met de luchtvaartlijn van start wordt gegaan. De Vlaamse Regering trekt daar extra middelen voor uit, namelijk 500.000 euro op jaarbasis. Zo kan worden gestart met de promotie en het werven van personeel.
We hebben eveneens de visumproblematiek kunnen bespreken. Ons land is op dit moment geen point of entry. Duitsland is dat wel, omdat er wordt geland in Frankfurt, alsook Nederland en Frankrijk. Wij zijn echter heel zelden de hoofdbestemming, en we worden momenteel dus nog niet met die visumproblematiek geconfronteerd. Dat zal wel gebeuren zodra er een landingsplaats komt in Zaventem. Ik heb het probleem uitvoerig kunnen bespreken met ons consulaat-generaal in Shangai en met de ambassadeur in Beijing.
Dinsdag 28 maart heb ik Busworld Shangai mogen openen. Voor een heel grote groep mensen uit de media, zowel journalisten van de schrijvende pers als mensen van radio en TV, heb ik Vlaanderen in beeld mogen brengen en promoten. Daarbij heb ik ook het Vlaamse toerisme in de schijnwerpers kunnen zetten. Busworld is erin geslaagd zijn initiatief te exporteren naar China en het daar voor de zesde keer te organiseren. Ik heb bij mijn bezoek aan de beurs en bij de informele sessies met de Vlaamse organisatoren van Busworld de gelegenheid gekregen om zowel met Vlaamse als met Chinese professionelen uit de autobussector van gedachten te wisselen.
Daarna heb ik ook een bezoek gebracht aan de Domotex-beurs in dezelfde expohallen. Daar heb ik de ondernemers uit Zuid-West-Vlaanderen ontmoet, die heel actief zijn op de Chinese markt en van daaruit ook de buitenlandse markt kunnen bewerken, vooral de Australische. Ik hoef u niet te zeggen dat ook die ondernemers uitkijken naar een rechtstreekse luchtvaartverbinding.
Vervolgens heb ik een bezoek gebracht aan C-Trip, één van de belangrijkste jonge reisorganisaties in China en het grootste on-linereiskantoor in China. Hun website krijgt dagelijks 1,8 miljoen unieke bezoekers. C-Trip is Nasdaq-genoteerd en evolueert enorm. In mijn aanwezigheid werd een contract getekend met het Hasseltse bureau WDR Travel, dat de organisatie op zich zal nemen van de groepsreizen van C-Trip naar Zaventem. WDR Travel is naar huis gegaan met een aantal contracten op zak, ook met andere touroperators dan C-Trip, voor groepsreizen die in de komende periode Vlaanderen zullen aandoen. Ik hoop dan ook dat ze navolging zullen vinden.
Aansluitend met het bezoek aan het Maison de la France in Beijing heb ik een werkbezoek gebracht aan onze Oostenrijkse collega´s in Shangai. Ook dat was een heel interessant bezoek. De Oostenrijkers legden een grote openheid aan de dag en gaven veel toelichting bij hun aanpak, met onder andere een PowerPoint-presentatie, die ze ons daarna ook overhandigd hebben. Ik heb daaruit geleerd dat het interessant zou kunnen zijn om net als de Oostenrijkers een bijkantoor te openen in Shangai. Dat vergt niet veel personeel: zij hebben bijvoorbeeld gewoon hun personeel verdeeld over Beijing en Shangai.
Beijing en Shangai zijn twee totaal verschillende werelden, met een totaal verschillende dynamiek. De toeristische kantoren van alle landen zitten op dit ogenblik in Beijing, de politieke en diplomatieke hoofdstad. Ook de luchtvaartverbinding zal met Beijing zijn. De Oostenrijkers zijn als eersten en tot nu toe als enigen begonnen met een klein bijkantoor in Shangai. Ze hebben er net als wij een apart consulaat-generaal, dat voor Shangai de visa uitreikt. We hebben hier nog niets over beslist, en we zullen uiteraard van start gaan in Beijing, maar ik sluit niet uit dat we net als de Oostenrijkers zullen werken met een kantoor in Beijing en een klein bijkantoor in Shangai. Ook Toerisme Vlaanderen was daar sterk toe geneigd. Het zou mogelijk zijn dat bijkantoor in te richten in het consulaat-generaal.
Die avond heb ik ook een rondetafelgesprek belegd met een veertigtal Vlamingen, vooral ondernemers die daar actief zijn. Ze hebben hun ideeën, inzichten en voorstellen met betrekking tot de Vlaamse markt voor Chinezen geformuleerd. Zowel de mogelijke pluspunten als minpunten zijn genoemd. Ze hebben me in elk geval gesterkt in mijn overtuiging dat het moment gekomen is om de Chinese toeristische markt te gaan bewerken.
Op donderdag 30 maart, de slotdag van mijn bezoek aan Shangai, maakte ik de opening van World Travel Fair mee en had ik een werklunch met de voorzitter van de SMTAC, de Shangai Municipal Tourism Administrative Commission. Tijdens dat gesprek werden samenwerkingsmogelijkheden verkend. Ik heb de presentatie mogen geven van Toerisme Vlaanderen, die centraal stond in het omlijstende programma van die eerste beursdag. Het is een reusachtige internationale beurs. Er kwam een veertigtal Chinese touroperators en gespecialiseerde journalisten opdagen, onder wie we onze brochure hebben verspreid en aan wie we een PowerPoint-presentatie gaven met een voorstelling van Vlaanderen:?Tien goede redenen om Vlaanderen op te nemen in uw Europese reisprogramma´ en een film over Vlaanderen.
Die mensen waren heel enthousiast. We hebben dan ook een sterk product, dat eigenlijk te weinig bekend is. We hebben een enorm grote concentratie van kunststeden en een prachtige combinatie met allerlei bijkomende aspecten, zoals Antwerpen als diamantstad. Dat was voor hen bijzonder interessant, want totnogtoe leefden ze in de overtuiging dat Amsterdam de diamantstad was. Antwerpen was dan ook een revelatie. Ook de presentatie van de kunststeden maakte hen enthousiast. Ze zien dan ook veel mogelijkheden om de kunststeden te promoten bij de Chinese toeristen, wier aantal in de middenklasse alsmaar groter wordt.
Het was een heel interessante reis met concrete resultaten. Het was interessant op promotioneel vlak, maar we hebben ook veel kennis verzameld op korte tijd, mede dankzij de afspraken die we gemaakt hadden met het Maison de la France en het toeristisch kantoor van de Oostenrijkers, en de terreininformatie die we hadden ontvangen van de ambassade, de consul-generaal en de Vlamingen daar ter plaatse. Onze contacten waren stuk voor stuk interessant, en leverden veel bruikbare kennis op. We hebben zelfs van de toeristische dienst van Shangai het voorstel gekregen voor een concreet samenwerkingsverband. Dat biedt mogelijkheden, omdat Shangai ook een bijzondere relatie heeft met Antwerpen, bijvoorbeeld met betrekking tot de havenproblematiek, en Antwerpen daarnaast als diamantstad een bijzondere aantrekkingskracht heeft voor de Chinezen.
Ik heb een concrete verbintenis ondertekend met Hainan Airlines over het openen van ons toeristisch kantoor. Ook het contract dat WDR uit Hasselt met C-Trip heeft gesloten, is heel belangrijk om een impuls te geven aan het Chinese groepstoerisme.
Uit al die contacten heb ik geleerd dat het erg interessant is de Chinese markt te bewerken. Er is een sterke culturele interesse bij de Chinese middenklasse. De studerende Chinezen zijn bijzonder ge?nteresseerd in kunst en cultuur. Daarnaast zijn het typisch ook toeristen die graag shoppen, wat hen toch wat onderscheidt van andere toeristen.
U vroeg ook naar de problematiek van de mensenrechten, maar dit was een toeristisch georiënteerd werkbezoek, zodat ik geen contacten heb gehad met Chinese autoriteiten. Wel ben ik ervan overtuigd dat het aantrekken van toeristen naar West-Europa en Vlaanderen alleen maar een positief effect kan hebben. Massa´s mensen komen in aanraking met de westerse rechten en vrijheden. Ze worden hier geconfronteerd met ons samenlevingsmodel, wat altijd kan leiden tot openheid, wederzijdse contacten en be?nvloeding.
De voorzitter: De heer Sintobin heeft het woord.
De heer Stefaan Sintobin: Mijnheer de minister, ik dank u voor uw uitvoerige reisverslag. Mijnheer de voorzitter, het was misschien interessant geweest dat een aantal leden van de commissie was meegegaan op reis, dan hoefde ik vandaag geen vragen te stellen. Maar dat is mogelijks iets voor een toekomstige regeling van de werkzaamheden.
Mijnheer de minister, er zijn inderdaad heel wat initiatieven genomen om Vlaanderen op de Chinese en andere verre markten te promoten. Dat is trouwens niet alleen gebeurd tijdens uw vijfdaagse trip. Zoals u zei, gaan daar immers heel wat voorbereidingen aan vooraf. Ik veronderstel dat de effecten van die inspanningen pas zichtbaar zullen worden na enkele jaren. We zullen volgend jaar nog niet kunnen zeggen of het al dan niet een succes was: het wordt veeleer vijf à tien jaar.
Uw antwoord met betrekking tot de mensenrechten is vrij minimaal, in tegenstelling tot het ruimere standpunt dat u inneemt in bepaalde andere dossiers, zoals dat van Servië en de Filippijnen.
Mijnheer Loones, ik heb absoluut geen probleem met het feit dat u een persoonlijk standpunt inneemt, maar u zult het me ook niet kwalijk nemen dat ik dit ter sprake wilde brengen. In wat Het Nieuwsblad een?striemende persmededeling´ noemde, viel u een groot deel van het buitenlands toerismebeleid van de minister aan. U doelde daarbij niet alleen op de situatie van de mensenrechten in China, maar ook op het naar hier halen van Chinese toeristen.
De heer Jan Loones: U moest eerst maar eens de persverklaring zelf lezen.
De heer Stefaan Sintobin: Om mijn punt duidelijk te maken, zal ik eindigen met een citaat van u - tenzij u ook dat betwist natuurlijk -:?Ik denk niet dat Vlaanderen er belang bij heeft om nu bussen vol Chinezen aan te trekken. Kijk naar het bustoerisme van de Japanners vandaag. Voor een kunststad als Brugge is dat toch niet het ideale publiek. Ik ga zelf ook niet het Gruuthusemuseum binnenstappen als er net een bus Chinezen is aangekomen.´
De voorzitter: Het incident is gesloten.