Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid en Gelijke Kansen Vergadering van 07/06/2001
Vraag om uitleg van mevrouw Ann De Martelaer tot mevrouw Mieke Vogels, Vlaams minister van Welzijn, Gezondheid en Gelijke Kansen, over een mogelijke structurele erkenning van blindenzorg Licht en Liefde
De voorzitter : Aan de orde is de vraag om uitleg van mevrouw De Martelaer tot mevrouw Vogels, Vlaams minister van Welzijn, Gezondheid en Gelijke Kansen, over een mogelijke structurele erkenning van blindenzorg Licht en Liefde.
Mevrouw De Martelaer heeft het woord.
Mevrouw Ann De Martelaer : Mevrouw de voorzitter, mevrouw de minister, collega's, blindenzorg Licht en Liefde doet in Vlaanderen aan sensibilisering en biedt ambulante dienstverlening voor blinden aan. De organisatie heeft ongeveer 65.000 cliënten, waarvan een derde jonger is dan 65. Een groot deel van de slechtzienden zijn dus ouderen. Licht en Liefde verzorgt jaarlijks een kleine 10.000 begeleidingen, waarvan twee derde aan huis. De doelgroep bestaat hoofdzakelijk uit volwassenen met een enkelvoudige visuele handicap.
Blindenzorg Licht en Liefde is niet erkend en wordt niet gesubsidieerd. De middelen komen van giften, legaten en fondsenwerving. De organisatie heeft een vijftigtal mensen in dienst, waarvan er nu zeven tijdelijk worden gesubsidieerd na de regularisatie van het DAC-statuut. Men onderzoekt in welk wettelijk kader ze in de toekomst zullen werken.
Licht en Liefde wenst haar dienstverlening aan volwassenen met een visuele handicap dankzij erkenning en subsidiëring op een structurele manier uit te bouwen. Men heeft vroeger al een aanvraag ingediend bij het Vlaams Fonds voor de uitbouw van een dienst voor begeleid wonen. Die aanvraag werd afgewezen. Recent zijn de diensten voor begeleid wonen echter uitgebreid. Er zijn nu 31 mensen met een visuele handicap die door een dienst begeleid wonen worden bijgestaan. Deze diensten hebben hun zorgverlening dus uitgebreid tot mensen met een sensoriële handicap. In de praktijk blijken ze niet over de knowhow beschikken om blinden te helpen, en doen ze een beroep op de deskundigheid van Licht en Liefde.
Men suggereerde dat Licht en Liefde aansluiting kon zoeken bij een bestaande dienst voor thuisbegeleiding voor personen met een visuele handicap. Er werden inmiddels contacten gelegd met Spermalie en Ganspoel. De grootste belemmering is nu de regelgeving, die bepaalt dat vijftig percent van de begeleiding gericht moet zijn op kinderen onder de zes met een handicap. De begeleiding moet ook in gezinsverband gebeuren.
Mevrouw de minister, wat is uw visie op de plaats van Licht en Liefde in de dienstverlening voor personen met een visuele handicap? Zal de begeleiding door de diensten voor begeleid wonen worden uitgebouwd die hun activiteiten uitbreidden naar personen met een sensoriële handicap? Voor een grotere samenwerking met de thuisbegeleidingsdiensten is een aanpassing van de reglementering nodig. Bent u bereid daarvoor te zorgen?
De voorzitter : Mevrouw Becq heeft het woord.
Mevrouw Sonja Becq : Mevrouw de voorzitter, mevrouw de minister, collega's, ik ondersteun deze vraag. De knowhow inzake de dienstverlening aan mensen met een visuele handicap berust bij enkele kleine groepen. Dat kan om kleine dingen gaan, zoals wegmarkeringen die herkenbaar moeten worden gemaakt voor blinden. Als daar niet op wordt gelet, kan dat tot ongelukken leiden.
Erkenningen worden echter geblokkeerd omdat men niet kiest voor het categoriale werken. Thuisbegeleidingsdiensten worden niet specifiek categoriaal erkend, bijvoorbeeld specifiek voor blinden. In de meeste gevallen is dat ook heel begrijpelijk. Aan de andere kant moeten we ervoor zorgen dat de knowhow die wordt opgebouwd door met mensen met een specifieke handicap te werken niet verloren gaat. Op welke manier kunnen organisaties die sectorspecifiek werken hun dienstverlening ter beschikking stellen van derden?
De voorzitter : Minister Vogels heeft het woord.
Minister Mieke Vogels : Mevrouw de voorzitter, collega's, de moeilijkheden van blindenzorg Licht en Liefde zijn mij goed bekend, onder meer door de regularisatie van de DAC'ers.
Op 23 mei werd op het hoofdkwartier van het Vlaams Fonds overlegd tussen de verantwoordelijken voor de diensten voor thuisbegeleiding voor de doelgroep visuele handicap, met name Spermalie en Ganspoel, en blindenzorg Licht en Liefde. De doelgroepen van Licht en Liefde en van de bestaande thuisbegeleidingsdiensten voor de doelgroep visuele handicap overlappen elkaar slechts in zeer kleine mate. Spermalie begeleidt enkel doofblinde personen, Ganspoel begeleidt geen volwassenen, alleen jongeren.
Beide bestaande diensten, die onder de verantwoordelijkheid van de VZW's Spermalie en Ganspoelinstituut vallen, zijn niettemin bereid om in een netwerk te treden met Licht en Liefde. De VZW's zullen een akkoord met Licht en Liefde afsluiten inzake de aanvraag van een uitbreiding van erkenning, de eventuele detachering van personeel, enzovoort. Deze overeenkomst zal ter beoordeling worden overgemaakt aan het Vlaams Fonds, en uiteraard met een gunstig vooroordeel worden bekeken. Het is immers de bedoeling om een oplossing te vinden voor Licht en Liefde. De beide bestaande diensten zullen in 2002 een substantiële uitbreiding aanvragen, waar een deel van de huidige werking van Licht en Liefde kan worden ingepast. De drie VZW's zullen constructief overleg plegen over hun structurele samenwerking in de toekomst.
Om de diensten voor begeleid wonen in staat te stellen soepel te kunnen inspelen op de vragen uit de regio, en om in samenspraak met andere zorgvoorzieners een goede dienstverlening voor alle doelgroepen te kunnen uitbouwen, werd beslist om vanaf de programmatie 2000 geen onderscheid meer te maken tussen het aantal plaatsen voor personen met een mentale handicap en het aantal plaatsen voor personen met een motorische of sensoriële handicap. De erkenning geldt dus voor al deze personen. Mevrouw Becq, er zal dus geen categoriaal onderscheid meer worden gemaakt vanaf de programmatie 2000.
Ik heb het Vlaams Fonds gevraagd na te gaan of de diensten voor begeleid wonen ook op het terrein oog blijven hebben voor vragen van alle verschillende doelgroepen. Het kan immers niet de bedoeling zijn te hervallen in een vroegere situatie, waarbij alle diensten zich opnieuw uitsluitend zouden richten op personen met een mentale handicap. Ik zal u op de hoogte houden van het resultaat van dat onderzoek. De begeleiding van personen met een sensoriële handicap door diensten voor begeleid wonen blijft in de toekomst dus in elk geval mogelijk en kan door de diensten die dit wensen verder worden uitgebouwd.
Dan was er de vraag over de aanpassing van de regelgeving voor aansluiting of samenwerking met de thuisbegeleidingsdiensten. In het ontwerp van besluit van de Vlaamse regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse regering van 17 december 1996 betreffende de erkenning en subsidiëring van thuisbegeleidingsdiensten voor personen met een handicap heb ik voorgesteld om de doelgroep voor diensten voor thuisbegeleiding uit te breiden tot die personen die niet meer bij de ouders verblijven, maar wel een beroep moeten doen op een thuisbegeleidingsdienst omwille van de handicapspecifieke knowhow. Hierdoor zullen ook de personen die nu worden begeleid door Licht en Liefde, door een dienst voor thuisbegeleiding kunnen worden begeleid. Dit ontwerp dat de regelgeving aanpast bevindt zich nu bij Inspectie van Financiën voor advies. Ik hoop het nog voor het reces aan de Vlaamse regering te kunnen voorstellen, in het kader van de heroriënteringen waarover we het hier reeds hadden bij de budgetcontrole. In wezen is het besluit dus aangepast. Alleen is die aanpassing nog niet van kracht, omdat we wachten op de Inspectie van Financiën.
De voorzitter : Mevrouw De Martelaer heeft het woord.
Mevrouw Ann De Martelaer : Ik dank de minister voor haar antwoord. Ik heb het gevoel dat dit dossier in een heel gunstige richting evolueert. Ik heb de indruk dat de samenwerking van Licht en Liefde met Spermalie en Ganspoel de oplossing zal bieden.
De voorzitter : Het incident is gesloten.