Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Onroerend Erfgoed
Vergadering van 07/01/2014
De voorzitter : Mevrouw Taeldeman heeft het woord.
Mevrouw Valerie Taeldeman : Voorzitter, ik heb een vraag om uitleg omtrent de inventarisatie die elk jaar gebeurt door de OVAM. Daaruit blijkt dat er in 2012 in totaal 3.285.363 ton huishoudelijk afval ingezameld werd, wat neerkomt op gemiddeld 513 kilogram per Vlaming. Dat is heel wat minder ton dan in 2011, namelijk 11 kilogram per Vlaming minder. Deze cijfers zijn voor het vijfde jaar op rij aan het dalen. Over een periode van tien jaar gaat het om een afname met 21 kilogram of 4 procent.
Dezelfde goede cijfers kunnen worden voorgelegd op het vlak van selectief ingezamelde huishoudelijke afvalstoffen. Er zijn ook goede resultaten op het vlak van restafval. De Vlaming produceerde in 2012 149 kilogram restafval. De voorbije tien jaar is dat gezakt van 159,6 kilogram per inwoner naar 149 kilogram. Voor het vierde jaar op rij haalt Vlaanderen de doelstelling van maximum 150 kilogram restafval per inwoner. We zitten daar een kilogram onder. Er zijn ook goede cijfers voor het grof vuil. Daar is er een spectaculaire afname van 36,2 kilogram per inwoner naar 29 kilogram per inwoner.
Als reactie op de analyse van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) gaf de minister mee dat ze het belangrijk blijft vinden om de Vlaming blijvend aan te zetten om nog beter te sorteren zodat de materiaalkringlopen gesloten worden. Dat is een onderwerp waar de minister zwaar op heeft ingezet de voorbije jaren. Vandaag belandt nog te veel recycleerbaar materiaal bij het grof vuil of bij het huisvuil. Om dat in kaart te brengen is de OVAM van plan om een sorteeranalyse van het huisvuil op te maken.
Minister, ik had graag een reactie van u op deze cijfers. Beantwoorden deze cijfers aan uw verwachtingen? Op welke manier wilt u de Vlaming nog meer aanzetten om beter en meer te sorteren, ook al hebben wij de beste cijfers van heel Europa op dat vlak? Ik heb ten slotte een vraag over de aankondiging van de OVAM dat er nog te veel recycleerbaar materiaal belandt bij het grof vuil en het huisvuil en het plan om een sorteeranalyse op te maken. Kunt u iets meer zeggen over die sorteeranalyse? Op welke termijn kunnen we beschikken over de resultaten daarvan?
De voorzitter : Mevrouw Van den Eynde heeft het woord.
Mevrouw Marleen Van den Eynde : Mevrouw Taeldeman heeft zonet de positieve inzamelingscijfers meegedeeld. We kennen die natuurlijk. De Vlaming heeft de laatste jaren heel intensief huisvuil gesorteerd. Ik vind dat heel goed nieuws, maar ik stel toch vast dat diezelfde Vlaming in 40 procent van de gemeenten meer zal moeten betalen voor zijn huisvuilzak. Ik vind dat toch wel frappant. Hoe kan men nu de boodschap overbrengen aan dezelfde burger dat we heel goed bezig zijn, maar dat je toch meer moet betalen voor je huisvuilzak? Minister, hoe gaan we de boodschap meegeven dat we meer inspanningen moeten doen, als we de burger telkens meer geld vragen voor zijn huisvuilzak? Is dat omdat de huisvuilverwerking meer kost, of is dat omdat bepaalde gemeentebesturen hun minderinkomsten willen recupereren? Ik vind dat persoonlijk geen goed signaal. Ik heb het meegemaakt in mijn eigen gemeente dat de huisvuilzak een halve euro duurder werd. Als je dan vaststelt dat de inzamelcijfers veel beter zijn dan de jaren voorheen, waarom moet de burger dan meer betalen? Ik vind dat geen logische boodschap. Wat is daarvan volgens u de achterliggende reden?
De voorzitter : Minister Schauvliege heeft het woord.
Minister Joke Schauvliege : Collega Taeldeman en collega Van den Eynde, de cijfers van huishoudelijke afvalstoffen liggen reeds enkele jaren in dezelfde lijn. We halen de doelstellingen waarin was voorzien in ons uitvoeringsplan. Er zijn inderdaad goede resultaten. Dat beleid is ook vastgelegd op lange termijn in een meerjarenplan, het uitvoeringsplan Milieuverantwoord beheer van huishoudelijke afvalstoffen (UMBHA). Dat is opgemaakt voor de periode 2008-2015. Er is in een driejaarlijkse evaluatie voorzien. Die evaluatie is gepland voor 2014. Er zal op basis van deze evaluatie gewerkt worden aan een herziening van het plan.
Het nieuwe beleidsplan zal vanuit een vernieuwde invalshoek worden uitgewerkt. Dat is logisch, aangezien we nu vanuit het Materialendecreet vertrekken. Er is dus een verschuiving van de focus naar het volledige ketenbeheer.
Als inspirerende strategie voor het nieuwe beleidsplan heeft Vlaanderen de ambitie om niet alleen de reeds hoge scores voor selectieve inzameling en recyclage nog te verbeteren, maar ook om de materiaalkringloop te sluiten, om grondstoffen maximaal te hergebruiken en te benutten, zodat ze uiteindelijk geen restafval meer zijn. Mevrouw Van den Eynde, het is natuurlijk daarom dat een huisvuilzak duurder is. Zo maken we restafval onaantrekkelijk, zodat er meer wordt gerecycleerd en kan worden hergebruikt.
Mevrouw Taeldeman, we moeten dus ook in de toekomst meer aandacht hebben voor duurzaam design, productieprocessen en producten die minder primaire grondstoffen en energie verbruiken en ook een langere levensduur hebben, en natuurlijk ook voor de recycleerbaarheid. Op het vlak van afvalbeheer willen we onze positie als koploper bestendigen: we staan aan de top met betrekking tot het sorteren aan de bron, de selectie op hergebruik en de selectieve inzameling, maar ook met betrekking tot de hoogwaardige recyclage van materialen. We zetten dus verder in op preventie en hergebruik, zowel van producten als van onderdelen. Daarbij gaat de aandacht naar systeeminnovatie, schone technologie en een sturing van het aankoopgedrag van de consument in de richting van betere producten en diensten. We willen daar stapsgewijs naartoe werken. Dat lijkt me ook logisch.
In het kader van dat alles zullen we in 2014 onderzoeksprojecten uitvoeren, om in te schatten in welke mate rekening moet worden gehouden met trends zoals demografische evoluties, veranderende consumptiepatronen en nieuwe maatschappelijke trends. Op basis van deze evaluatie en het resultaat van de onderzoeksprojecten zal de nieuwe planning worden opgemaakt, en natuurlijk zal ook worden gekeken naar een kosten-batenanalyse. En natuurlijk moet het kostenplaatje ook realistisch zijn. Dat hoef ik u niet uit te leggen.
De acties en doelstellingen worden afgestemd op en geven ook mee richting aan het Vlaams Materialenprogramma, dat een circulaire economie in Vlaanderen ambieert tegen 2020.
Met de sorteeranalyse van het huisvuil tracht de OVAM via een steekproef bij 39 gemeenten een representatief beeld te vormen van de samenstelling van de inhoud van de huisvuilzak en -container. De sorteeranalyse is een onderzoek dat op regelmatige tijdstippen wordt uitgevoerd. De recentste analyse is dit najaar gestart en vindt plaats in vier seizoenen: de voorbije herfst en de winter, lente en zomer van 2014. Op die manier wordt de veranderende samenstelling in de vier seizoenen weggefilterd. Bovendien wordt er een onderscheid gemaakt tussen stedelijke en landelijke gemeenten, en ook tussen gemeenten in een groen- en in een gft-regio. De resultaten zullen in het najaar van 2014 beschikbaar zijn.
Door de inhoud van de huisvuilzak op representatieve wijze te onderzoeken, krijgen we een beeld van wat de Vlaming nog bij het restafval voegt. Daarin bevinden zich nog afvalstoffen die perfect recycleerbaar zijn en die nu reeds selectief worden ingezameld, of waarvoor dat eventueel in de toekomst kan worden gestart, indien dat economisch en ecologisch interessant is. Op basis van de resultaten kunnen we ook bepalen op welke stromen we ons in de toekomst moeten focussen om de hoeveelheid huishoudelijk restafval nog verder te doen afnemen. Dat is immers eigenlijk onze ambitie.
De voorzitter : Mevrouw Taeldeman heeft het woord.
Mevrouw Valerie Taeldeman : Minister, ik dank u voor uw uitgebreide antwoord. Hopelijk kan ik u hier eind 2014 de sorteeranalyse van de OVAM vragen.
De voorzitter : Mevrouw Van den Eynde heeft het woord.
Mevrouw Marleen Van den Eynde : Minister, ik ben absoluut niet gekant tegen initiatieven om de hoeveelheid afval te verminderen, maar klopt het dat de verwerking van afval duurder is geworden? Of zijn die tarieven gelijk gebleven?
Minister Joke Schauvliege : Ik denk niet dat die tarieven zijn veranderd.
De voorzitter : De vraag om uitleg is afgehandeld.