Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Vergadering van 16/10/2013
De voorzitter : De heer Verstrepen heeft het woord.
De heer Jurgen Verstrepen : Minister, we zullen deze discussies nu maar ook tijdens de volgende legislatuur nog vaak voeren. Het is ook niet echt duidelijk in welke richting het nu gaat. Door de situatie uit het verleden met één kabeldistributeur die het platform wilde uitbouwen, krijgen we nu soms een gevoel van versnippering waarbij de consument keuzes moet maken omdat niet alles op dezelfde platformen beschikbaar is. Daardoor krijgt men een optelsom.
Het gaat over de Yelo TVs, de Stievies, MEER.be, Netflix. In Nederland kijkt men al over de grens. De essentie van deze vrij korte vraag in een dossier dat nog altijd evolueert, is in hoeverre openbare middelen mogen worden gebruikt in een commerciële omgeving, vooral wanneer het gaat over media. Heel specifiek en dit is een discussie die al dikwijls gevoerd is gaat het over de vraag hoeveel keer een Vlaamse kijker moet/mag betalen voor een openbaar televisieproduct. Daar gaat het eigenlijk over.
Er werden hier al vragen over gesteld, zelfs door collegas in de plenaire vergadering, waarin werd gepolst naar de houding van de raad van bestuur tegenover Stievie. U hebt daar ook op geantwoord en ik heb al die antwoorden nog even opgelijst. Een aantal maanden geleden hebt u gezegd dat hij zich inderdaad goed gedragen heeft en op dat moment niet toetrad tot het commercieel product Stievie. Op de vraag of dat in de toekomst zou kunnen, hebt u gezegd: Dat kan, in het Mediadecreet staat expliciet dat de VRT kan toetreden tot de vennootschap indien dat ertoe bijdraagt om dat maatschappelijke doel te realiseren. Op dat moment, in het voorjaar, was er dus geen sprake van, het was: een zuiver initiatief gedragen voor de Vlaamse Mediamaatschappij en waarbij iedere zender contractueel een distributie-overeenkomst kan afsluiten met Stievie nv.
Dat was de situatie toen. Ik stel deze vraag vandaag om de volgende doodeenvoudige reden. Op de voorstelling bij de Vlaamse Mediamaatschappij (VMMa) van de nieuwe najaarsprogrammatie en alle platformen, waar ook uw kabinetschef aanwezig was, kondigde CEO Peter Bossaert van op het podium aan dat de commercialisering van Stievie doorgang zou vinden. Hij sprak één zinnetje uit waardoor ik van mijn stoel viel, omdat ik er geen gegevens over had misschien sprak hij voor zijn beurt, vandaar dat ik het aan u vraag. Hij zei: De VRT zal hierbij verder aanwezig zijn, meer specifiek op het vlak van sportmanifestaties en sportrechten. Dan gaat er natuurlijk een belletje rinkelen. De sportrechten zitten bij de VRT, het zijn rechten die al eens betaald zijn. En zo komen we in de discussie over de vraag hoeveel keer voor iets moet worden betaald en hoe toegankelijk iets is voor iedereen.
Normaal gezien willen ze Stievie lanceren in november maar dit dossier evolueert dagelijks voor een maandelijks bedrag van ongeveer 5 euro. Dat werd er gemeld. Volgens andere geruchten zal Stievie in het pakket van Belgacom TV zitten. Dat zou een serieuze streep door de rekening van Telenet zijn, want die willen Stievie ook graag inbedden in hun video on demand-dienst, maar de VMMa en de VRT hebben geen goede verstandhouding met Telenet en zijn niet toegankelijk via de Yelo app. En daar wringt het schoentje alweer, want de VRT, de openbare omroep, en al zijn producten, moeten voor iedereen breed toegankelijk zijn op elk platform. De VRT mag zich niet discriminerend opstellen tegenover Telenet of wie dan ook, want dat rijmt niet met de huidige beheersovereenkomst.
Het is natuurlijk koffiedik kijken welke richting het uitgaat, maar eigenlijk kunnen we ook stellen dat het heel onduidelijk is of Stievie ooit in die vorm op de markt zal komen. Het is geen staaltje van Vlaamse innovatie, helemaal niet, het is een Nederlands product, punt aan de lijn, dat zijn de feiten. De RTBF heeft een soortgelijk product. Het loopt al een jaar onder de naam TV Nomade. Maar dat wordt stopgezet wegens een gebrek aan belangstelling. Ik wil maar schetsen dat de marktsituatie erg veranderlijk is en dat deze situatie over een paar maanden of over een maand al helemaal achterhaald kan zijn. En dan wordt het inderdaad moeilijk voor een bedrijf of voor een mediabedrijf om zich te plaatsen en te profileren op die markt, om te weten wat ze zullen doen en welke overeenkomsten er zijn.
We bekijken dit dus stap voor stap en het is daarom, minister, dat ik mijn vragen heel specifiek stel over Stievie, want ik wil niet achter de feiten aan hollen. Ik wil graag weten of het klopt wat er wordt verteld op dergelijke presentaties.
U gaat natuurlijk even luisteren bij de VRT, en daarom vraag ik u of u op de hoogte bent van de blijvende betrokkenheid van de VRT bij de commercialisering van Stievie. Zo ja, wat is uw houding hierbij?
Op welke manier werkt de VRT niet ik benadruk het woordje niet mee aan de commerciële strategie van deze Vlaamse commerciële zender?
Kunt u wat meer informatie geven over de rol van de VRT in wat werd aangekondigd door de CEO van de VMMa over het aanbieden van sportmanifestaties en het gebruiken van de sportrechten van de VRT via Stievie?
De voorzitter : De heer Wienen heeft het woord.
De heer Wim Wienen : Voorzitter, minister, collegas, veel wordt me duidelijk, ook dat het inderdaad door dat zinnetje is dat de heer Verstrepen van zijn stoel is gevallen. Ik dacht eigenlijk dat hij Francesca Vanthielen, die naast ons zat, wou imponeren. Dat is dus niet het geval, het ging wel degelijk over het zinnetje. Ik heb ook de wenkbrauwen gefronst. Ik ben niet gevallen, dat zou een te grote impact hebben gehad gelet op mijn lichaamsgewicht.
Ik vond het zinnetje toch ook een beetje raar. Ik vind het goed dat we in het medialandschap zijn geëvolueerd, zeker wat de omroepen betreft, van een soort bellum media naar een pax media. Ik kan dat alleen maar toejuichen, want gelet op de snelle evoluties in de mediawereld is het noodzakelijk dat omroepen samenwerken indien we nog kwalitatieve Vlaamse televisie willen. Ik ben daarom ook een enthousiast voorstander van het project Stievie.
Quid hoe het moet worden uitgerold, want natuurlijk mogen we niet vergeten dat de VRT een openbare omroep is, voor het merendeel gefinancierd met publieke middelen. En dat de omroep natuurlijk niet eender welke participatie kan doen volgens het systeem van vrijheid-blijheid, dat moeten we zeker beseffen.
Ik vond het daarom goed dat er werd gezorgd voor het commercialiseren en het uitrollen van Stievie, maar dat de VRT er niet actief in gaat participeren. De VRT is ook niet betrokken bij de dochteronderneming van de VMMa die zal instaan voor het uitrollen, maar zal een soort distributievergoeding krijgen of iets dergelijks. Ik vind dat zo op een correcte manier gewerkt wordt.
Ik was daarom een beetje verrast door een ludiek filmpje dat werd gespeeld, waarin de commerciële directeur van de VMMa een heel ludieke en toffe speech afstak. Uiteraard zat er ook inhoud in en op een gegeven moment zei die man: We gaan de sportrechten van de VRT vermarkten. Dat vond ik een beetje raar. Daarom stel ik u die vraag, minister. In hoeverre kan de VRT toestaan dat sportrechten die ze zelf heeft aangekocht, worden vermarkt? Tijdens de vorige legislatuur zijn hier heroïsche debatten gevoerd over wat de VRT al dan niet kan. Er is duidelijk gemaakt dat wat ze zelf produceert en ook sportrechten en dergelijke, eerst in open net moet komen.
Minister, zijn er verschillende samenwerkingsakkoorden met omroepen? Ik vermoed van wel. Welke zijn dat? Waarover handelen deze overeenkomsten? Passen ze in het kader van de beheersovereenkomst? Wat wordt er precies bedoeld met het brengen van sportmanifestaties, eventueel op Stievie of, zoals de commercieel directeur het stelde, met het vermarkten van de sportcontent van de VRT? Wat is uw standpunt over samenwerkingsverbanden die de VRT aangaat? Hoever kan de VRT daarin gaan, wetende dat we te maken hebben met een openbare omroep, die wordt gefinancierd met publieke middelen?
De voorzitter : De heer Yüksel heeft het woord.
De heer Veli Yüksel : In een van de laatste plenaire vergaderingen hebben we hier een stevig debat over gevoerd. Minister, u hebt daar de contouren geschetst van de participatie van de VRT. Het gaat over een minderheidsparticipatie. U zei toen dat er een contract is gesloten tussen de VRT, de VMMa en SBS om op termijn aandelen te verwerven. Heeft de VRT al een beslissing genomen? Hoe staat het met die participatie?
Recentelijk lees ik veel berichten over de commerciële uitrol van dat project, en vooral over conflicten tussen commerciële spelers en productiehuizen of eigenaars van content. Hoe zal de VRT zich opstellen in zon conflictueuze situatie? Het gaat over distributiebedragen die zouden worden uitbetaald. Zal de VRT een andere positie innemen dan de commerciële zenders?
De voorzitter : Minister Lieten heeft het woord.
Minister Ingrid Lieten : Ik was een beetje verbaasd over deze vraag om uitleg. Het is geen vraag over de VRT, maar over de VMMa. Mijnheer Verstrepen en mijnheer Wienen, tot nu toe beschouwde ik jullie als mensen die wel met een beetje humor om kunnen gaan. De aanleiding voor de vraag om uitleg is een ludiek moment op de najaarspresentatie van de VMMa. Men speelde een slotscène na van Homeland, uitgezonden op 2BE, waarin een speech wordt gegeven. Die speech wordt gegeven door de commercieel directeur van de VMMa, maar op een absoluut satirische wijze, en wordt dan afgebroken door een explosie, waarna iemand zegt dat het nogal een bommetje van een speech was. Het was dus een ludieke aankondiging en zeker geen informatie over een mogelijke samenwerking met de VRT. (Opmerkingen van de heer Jurgen Verstrepen)
Op basis daarvan stelt u vragen over hoe het nu zit met Stievie. Daar heb ik al op geantwoord, maar ik wil dat nog eens herhalen. In de beheersovereenkomst van de VRT is het de uitdrukkelijke doelstelling om samenwerkingsverbanden aan te gaan met andere zenders, in het licht van de uitdagingen waar we hier in Vlaanderen voor staan. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we in het veranderende medialandschap onze eigen zenders, onze Vlaamse content, die sterke mediaspelers overeind kunnen houden, en dat we niet moeten worden overruled door een verregaande globalisering die overal in de wereld bezig is? Dat kan alleen maar als de krachten worden gebundeld.
Ik ben ervan overtuigd dat de VRT die uitdaging ook heeft aangenomen op verschillende vlakken. Er zijn overeenkomsten met commerciële omroepen over het uitwisselen van nieuws en sportbeelden. Er zijn afspraken met commerciële omroepen in het kader van het uitwisselen van bekende gezichten en stemmen, die aan elkaars programmas kunnen deelnemen. Op ad-hocbasis zijn er ook projecten geweest zoals de samenwerking bij de Belgische troonwissel die de zenders samen hebben uitgezonden, de samenwerking bij de grote 12-12-campagnes. Er zijn ook samenwerkingen waarover hier meer wordt gediscussieerd, zoals voor het maken van een programma Wauters versus Waes, maar daar zullen we een andere keer misschien over praten. Er is ook samenwerking om uit te zoeken hoe de verschillende zenders hun programmas aanbieden via de nieuwe applicaties en de nieuwe iPads, iPhones en andere.
In de eerste plaats heeft de VRT de kar getrokken van de samenwerking met de andere zenders. Van in het begin waren ze mee aan boord. De VRT heeft nagekeken hoe ze dat zou kunnen doen, zowel technisch, commercieel als voor de gebruiker. Dan is er een testfase aangebroken. Die is hier ook al besproken en daaruit blijkt dat de evaluatie positief was om het project voort te zetten. Dan heeft men uitgezocht hoe we het verder zouden commercialiseren. VMMa heeft gezegd dat ze die kar wil trekken en heeft dan een dochtervennootschap opgericht die het project Stievie commercialiseert.
De verschillende zenders sluiten met de VMMa een distributieovereenkomst af waarbij de zenders hun programmas via Stievie aanbieden, tegen een return. De VRT heeft een dergelijke distributieovereenkomst afgesloten. Daarin is in de mogelijkheid voorzien dat de VRT later als een minderheidsaandeelhouder toetreedt. Tot vandaag is van die mogelijkheid geen gebruik gemaakt. In die distributieovereenkomst zijn zeker geen afspraken gemaakt over het verder vermarkten van sportcontent of andere. Het is een gewone distributieovereenkomst.
Dat lijkt mij een goede werkwijze. De VRT trok wat aan de kar in de risicovolle fase: de ontwikkeling van het geheel, die samen met de andere zenders gebeurde. Toen alles moest worden gecommercialiseerd, heeft de VMMa zich kandidaat gesteld. Ik denk dat dit goed is. De VRT heeft zijn rol gespeeld om samen met de andere zenders een nieuw platform te ontwikkelen. De openbare omroep moet daarom niet per se dat platform ook op de markt brengen. De VMMa is een goed geplaatste actor om dat te doen. De VRT heeft, zoals de andere zenders, een distributieovereenkomst afgesloten. Ik vind dat een goede werkwijze. Wat mij betreft, baart dat geen zorgen.
De heer Jurgen Verstrepen : Ik dank u voor het antwoord. Ik weet niet over welk filmpje u het hebt. Ik zat daar ook. Misschien is er een misverstand? Het filmpje met de humor was iets helemaal anders dan de droge aankondigingsspeech van de CEO. De reclameregie en de marketing zijn ook gepresenteerd, en dat was ook het geval wat de producties betreft. De speech van de CEO was op geen enkel moment onderbroken, noch met visuele, noch met auditieve middelen. Het ging om een officieel moment, een beetje zoals de speeches van de openbare omroep dat zijn. Ik weet dus niet waarnaar u verwijst. Misschien hebt u het over iets helemaal anders. Misschien weet de heer Wienen het? Ik alleszins niet. Ik heb het uitsluitend over de gortdroge speech van de CEO van de VMMa.
Ik ben iemand die altijd de privésector en de openbare omroep zal verdedigen. Hier heb ik begrepen dat er tussen de openbare omroep en het platform Stevie geen commerciële overeenkomsten zijn afgesloten of stappen in die zin zijn gezet. Ik noteer dat. Er is enkel een distributieovereenkomst om het live kanaal te streamen, of iets anders. Maar er zijn geen afspraken over commercialisering gemaakt.
Minister Ingrid Lieten : Wat bedoelt u met commercialisering?
De heer Jurgen Verstrepen : Dat is geen moeilijk woord. Een voorbeeld van commercialisering: de rechten van een programma, betaald met overheidsgeld, worden aangeboden via Stievie, want daarvoor moet de kijker betalen. Op die manier moet de kijker betalen voor producten van de openbare omroep. De initiële vraag was ingegeven door de bezorgdheid dat de commercialisering van bijvoorbeeld sportrechten via Stievie ertoe zou leiden dat de VRT geld opstrijkt, hoewel de omroep daarvoor al geld heeft gekregen. Wel, ik heb uit uw antwoord begrepen dat er geen commerciële deal is afgesloten.
Minister Ingrid Lieten : De distributieovereenkomst an sich is een commerciële deal.
De heer Jurgen Verstrepen : De distributieovereenkomst komt erop neer dat men het signaal doorstuurt. Een commercialisering van producten van de openbare omroep via Stievie is iets helemaal anders dan een online streaming. Distributie moet worden aangeboden, zo niet discrimineert men. Die overeenkomst moet er zijn, ook met Yelo TV. Dat laatste is geen commercialisering, minister. Commercialisering betekent dat de kijker via dat platform producten moet kopen, zoals gebeurt bij Telenet. Als u zegt dat dit niet gebeurt, dan is mijn ongerustheid weggenomen.
Minister Ingrid Lieten : Mijnheer Verstrepen, u bent zeer handig en probeert mij woorden in de mond te leggen. Sta mij toe duidelijk te zijn. De overeenkomst tussen de VRT en Stievie over de distributie van zijn programmas is vergelijkbaar met de overeenkomst tussen de VRT en Belgacom of Telenet. De bepalingen van de overeenkomst of de programmas al dan niet rechtstreeks of achteraf, en via welk platform, worden aangeboden moeten conform de beheersovereenkomst zijn. Dat is mijn toetssteen. Ik laat mij niet door uw redenering op sleeptouw nemen. De krijtlijnen in de beheersovereenkomst zijn duidelijk. Daarin is bepaald binnen welke grenzen de VRT zijn programmas kan verdelen.
De heer Jurgen Verstrepen : Ik neem daar akte van. Ik blijf erbij: er staat duidelijk in de beheersovereenkomst dat de VRT niet mag commercialiseren. Ik noteer dat. Wat de distributieovereenkomst inhoudt, is geweten.
De heer Wim Wienen : Ik dank u voor het antwoord, minister. Blijkbaar heb ik mij een beetje laten leiden door wat vroeger gebeurde, want onder sommige managers uit het verleden zou zoiets wel mogelijk, en zelfs zeer plausibel zijn geweest. Het ging inderdaad om een ludiek filmpje, maar ik dacht dat er toch een ernstig element in zat. Maar dat is blijkbaar niet het geval.
De voorzitter : De vragen om uitleg zijn afgehandeld.