Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebeleid
Vergadering van 04/06/2013
Vraag om uitleg van mevrouw Else De Wachter tot de heer Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, over de problemen met de afwerking van het nieuwe administratieve gebouw van de instelling De Grubbe in Everberg
- 1722 (2012-2013)
Vraag om uitleg van mevrouw Helga Stevens tot de heer Kris Peeters, minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Economie, Buitenlands Beleid, Landbouw en Plattelandsbeleid, over de toekomstige Vlaamse jeugdgevangenis van Everberg
- 1754 (2012-2013)
De voorzitter : Mevrouw De Wachter heeft het woord.
Mevrouw Else De Wachter : Minister, de jeugdgevangenis van het Vlaams-Brabantse Everberg is blijkbaar het toneel geworden van een bizarre discussie tussen de Vlaamse en de federale overheid. Die laatste wil om communautaire redenen geen geld meer investeren in de afwerking van het nieuwe administratieve gebouw, dus investeert het nog maar eens 800.000 euro in de compleet afgeleefde bureaucontainers.
Het administratieve personeel van de jeugdinstelling van Everberg huist sinds de ingebruikname van de gevangenis in 2002 in tijdelijke bureaucontainers. Intussen sijpelt het regenwater er binnen, terwijl de ruimtes met elektrische vuurtjes worden verwarmd. Die verwarming moet s winters bovendien dag en nacht aanstaan om de temperatuur boven het vriespunt te houden. Naast dat park aan bureaucontainers staat nochtans al bijna twee jaar een nieuw administratief gebouw te pronken, maar dat moet nog worden afgewerkt. Zo staan er in het gebouw nog geen ramen.
De werken zijn nu echter stilgevallen door een bizarre communautaire discussie. De federale overheid wil immers geen geld meer pompen in het gebouw, omdat als gevolg van de staatshervorming deze jeugdinstelling binnenkort onder de bevoegdheid van Vlaanderen komt. Dat wetende is het niet aangewezen om nog met federale middelen dat gebouw af te werken. Dat zou nogal een cadeau voor Vlaanderen zijn, zo klinkt het nogal laconiek bij de bevoegde instanties op het federale niveau.
Omdat de bureaucontainers intussen na al die jaren zo goed als uit elkaar vallen, heeft de federale overheid dan maar beslist 800.000 euro in de renovatie van die containers te investeren, zo blijkt uit documenten van de Regie der Gebouwen. De containers moeten immers nog een tijdje meegaan, aangezien de overdracht naar Vlaanderen ten vroegste in 2014 wordt verwacht.
Ook bij het personeel heerst er grote onvrede. Ze werken nu al bijna tien jaar vanuit die containers. In de zomer kun je je er niet keren van de warmte en als het regent is het oppassen dat je niet uitschuift in een van de plassen die zich binnen vormen.
Minister, de vrees leeft dat Everberg een Nationale Plantentuin bis wordt. Zonder de vermelding van de gebouwen en de plaats, zou je kunnen denken dat het over hetzelfde gebouw gaat.
Minister, zult u overleg plegen met uw federale collega om ervoor te zorgen dat de afwerking van de nieuwbouw er komt in plaats van de nutteloze renovatie van de containers toch belangrijk in het kader van de toekomstige staatshervorming?
Indien de federale overheid geen geld meer wil investeren in het gebouw, kan Vlaanderen al niet instaan voor de afwerking van het gebouw in afwachting van de overdracht van Everberg?
De voorzitter : Mevrouw Stevens heeft het woord.
Mevrouw Helga Stevens : Minister, mijn vraag om uitleg loopt grotendeels gelijk met die van mevrouw De Wachter.
De federale overheid besloot onlangs om 800.000 euro te investeren in de gesloten federale instelling van Everberg in Vlaams-Brabant. Die middelen zullen worden ingezet voor de renovatie van het versleten containergebouw naast de jeugdgevangenis. Die containers worden al sinds 2002 gebruikt door het administratief personeel van de instelling.
De federale overheid weigert ondertussen verder te investeren in de ondertussen al half afgewerkte nieuwbouw die recent werd opgetrokken om de containers te vervangen. Die nieuwbouw staat pal naast de jeugdgevangenis. Bijkomende investeringen in die nieuwbouw zijn absoluut nodig om hem verder af te werken. Zo zijn er bijvoorbeeld nog geen ramen geïnstalleerd. De verklaring hiervoor zou zijn dat de jeugdgevangenis van Everberg binnenkort toch volledig onder Vlaamse bevoegdheid zal vallen. Die overdracht is gepland in het kader van de zesde staatshervorming, wat betekent dat die ten vroegste in 2014 wordt gerealiseerd. En dus, zo lijkt de redenering te zijn, moet Vlaanderen later maar zelf zorgen voor de verdere afwerking van de nieuwbouw.
Moeten we hieruit dan concluderen dat de federale overheid liever investeert in tijdelijke infrastructuur die verre van duurzaam is dan in nieuwe permanente infrastructuur? Federaal geld wordt over de balk gegooid. En Vlaanderen wordt opgezadeld met een onnodige extra uitgave, enkel en alleen omdat de bevoegdheid in de toekomst zal verschuiven van de federale naar de Vlaamse overheid. Dat is toch te gek voor woorden? Helaas, met de triestige historie van de Plantentuin van Meise in het achterhoofd, is in dit land natuurlijk alles mogelijk!
Minister, kunt u bevestigen dat de bevoegdheid voor de jeugdgevangenis in Everberg in het kader van de zesde staatshervorming inderdaad zal verschuiven van de federale naar de Vlaamse overheid?
Kunt u bevestigen dat de federale overheid weigert te investeren in de verdere afwerking van de nieuwbouw voor het administratief personeel van de jeugdgevangenis in Everberg? Is hierover overleg geweest tussen de federale overheid en de Vlaamse overheid?
Is een tijdelijk samenwerkingsakkoord betreffende Everberg tussen de federale en Vlaamse overheden geen interessante piste om zo op korte termijn te komen tot een win-winsituatie voor alle betrokken partijen?
Zal door deze trieste gang van zaken de voltooiing van deze nieuwbouw vertraging oplopen? Zo ja, over hoeveel vertraging spreken we? Wat zijn de concrete gevolgen van een eventuele vertraging?
Heeft de Vlaamse overheid reeds een extra budget uitgetrokken voor de verdere afwerking van het administratieve gebouw? Zo ja, wat is de verwachte extra uitgave?
De voorzitter : De heer Gysbrechts heeft het woord.
De heer Peter Gysbrechts : Minister, deze vragen zijn het gevolg van een bijzondere situatie. Die 800.000 euro zijn echt nodig voor de containers. Anders zullen er ter plaatse problemen ontstaan.
Beide vragen om uitleg zijn gelijklopend, de ene al wat negatiever dan de andere. Minister, we hebben informatie ingewonnen over deze situatie. Ik wil absoluut niet vooruitlopen op een eventueel antwoord. U zegt ons echter dat de Regie der Gebouwen de politiek heeft om gebouwen waaraan wordt gewerkt in het kader van de zesde staatshervorming en die zullen worden overgedragen, wel degelijk af te werken. Er zouden wel andere normen zijn voor gebouwen in Vlaanderen dan in België. Men zou dat nu aan het bekijken zijn. De verschillende normen en de verschillende kostprijs zouden de werken tegenhouden. Zijn die Vlaamse normen inderdaad anders en eventueel ook duurder dan de Belgische? Zijn er algemene afspraken over gebouwen voor zaken die binnen de staatshervorming worden overgeheveld?
De voorzitter : Minister Vandeurzen heeft het woord.
Minister Jo Vandeurzen : Wat de bevoegdheidsoverdracht in het kader van de zesde staatshervorming betreft, bepaalt het Vlinderakkoord onder punt 3.4.3. Jeugdsanctierecht de communautarisering van de volgende materies: het bepalen van de aard van de maatregelen ten aanzien van de minderjarigen die een als strafbaar omschreven feit hebben gepleegd, de regels inzake de uithandengeving, de regels inzake de plaatsing in een gesloten instelling, en de gesloten instellingen, volgens nader te bepalen uitvoeringsregels.
Zowel op het politieke als op het administratieve niveau wordt momenteel overleg gepleegd ter voorbereiding van de uitvoering van de zesde staatshervorming en de legistieke verankering hiervan. Tot op vandaag zijn deze uitvoeringsregels niet duidelijk. Het is onze verwachting dat zowel de wetgevende bevoegdheid als de infrastructuur van de bestaande federale detentiecentra wordt overgeheveld. Tot anders bepaald zal worden, blijft het samenwerkingsakkoord van 30 april 2002 tussen de federale staat, de Duitstalige Gemeenschap, de Franse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschap betreffende het gesloten federaal centrum voor voorlopige plaatsing van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd, van toepassing. Dat wil zeggen dat de federale overheid verantwoordelijk is voor het beheer en het onderhoud van de infrastructuur en voor de interne en externe veiligheid. De Vlaamse Gemeenschap levert de pedagogische equipes en organiseert er het onderwijs.
Het is belangrijk om nader in te gaan op de organisatie van de infrastructuur van het federaal detentiecentrum te Everberg. Momenteel zijn het onthaal, de administratieve diensten en de bezoekruimte gehuisvest in de containers. In het polyvalente gebouw waarnaar u verwijst, zullen onder meer een sporthal, de portiersloge en het onthaal, een bezoeklokaal, een vergaderzaal en klas- en fitnesslokalen worden ondergebracht. De afwerking van dit gebouw, dat volledig onder de bevoegdheid van de federale overheid valt, werd nooit in twijfel getrokken.
Het technisch concept over de beveiliging dat werd besproken tijdens het overleg tussen de administratieve diensten van de betrokken overheden, wordt ter validatie aan de bevoegde federale overheid, met name Justitie, voorgelegd. Het is echter aannemelijk dat in het licht van het communautair akkoord dat zal worden bereikt over de infrastructuur, het wenselijk is dat de uitvoering van de technische uitrusting zoals de beveiliging, wordt gewijzigd overeenkomstig de behoeften van de Vlaamse Gemeenschap. De betrokken administratieve diensten zullen verder overleggen over dit technisch aspect.
De overige administratieve diensten van De Grubbe blijven gehuisvest in de containers, ook na de afwerking van het polyvalent gebouw. In afwachting daarvan lijkt het evident en noodzakelijk de intussen in erbarmelijke toestand verkerende containers te renoveren. De beslissing daarover hoort echter toe aan de federale overheid, die deze renovatie, zo werd bevestigd, zal uitvoeren.
Ik stel vast dat de uitvoering van de afwerking van het polyvalent gebouw vertraging heeft opgelopen, onder meer door het overleg over de technische uitrusting. Die vertraging geeft ons wel de mogelijkheid om verder te overleggen en het gebouw uit te rusten conform de Vlaamse wensen.
In afwachting van de staatshervorming blijven wij vasthouden aan het samenwerkingsakkoord en zijn wij niet van plan om investeringen te doen aan de gebouwen in Everberg. Bovendien beschikken wij momenteel niet over het budget om hierin te investeren en werd daar binnen de Vlaamse Regering geen afspraak over gemaakt.
De voorzitter : Mevrouw De Wachter heeft het woord.
Mevrouw Else De Wachter : Minister, ik dank u voor uw antwoord. Het is belangrijk dat u duidelijkheid hebt gegeven over de stand van zaken ter plaatse. Momenteel zijn de nodige onderhandelingen bezig. Daarnaast zullen de voorziene werken normaal gezien worden uitgevoerd. Ik druk me wel voorzichtig uit, met het andere dossier in het achterhoofd. Niettemin dank ik u voor uw toch wel positieve antwoord. Wij zullen dit dossier verder opvolgen.
De voorzitter : Mevrouw Stevens heeft het woord.
Mevrouw Helga Stevens : Minister, ik dank u voor uw duidelijke antwoord. Het samenwerkingsakkoord van 2002 respecteer ik volledig. De federale overheid is bevoegd voor het beheer, het onderhoud en de infrastructuur. Toch ben ik van mening dat we ons gezond verstand moeten gebruiken. Het lijkt me niet logisch dat er 800.000 euro, een gigantisch bedrag, wordt geïnvesteerd in de renovatie van een versleten containergebouw. Dat begrijp ik echt niet. Ik begrijp niet waarom de federale overheid niet overweegt om dat geld aan te wenden voor de verdere afwerking van het administratieve gebouw. Dat zou een win-winsituatie zijn voor zowel de federale als de Vlaamse overheid. Is dat aan bod gekomen tijdens het overleg met de federale overheid?
De voorzitter : Minister Vandeurzen heeft het woord.
Minister Jo Vandeurzen : Ik zie weinig mogelijkheden om de federale collegas te overtuigen om een volledige infrastructuur te bouwen. Zij moeten uitvoeren wat er is afgesproken. Wij geven het signaal dat wij wensen dat de uitspraken worden uitgevoerd.
Wat de technische vragen betreft: als men afstemming kan doen rond een aantal zaken, onder meer in verband met beveiliging, is wat ons betreft alles uit de weg. Men moet de werken uitvoeren. Nu als Vlaamse overheid een ander standpunt innemen, lijkt mij niet echt verstandig of aangewezen.
Mevrouw Else De Wachter : Ik had toch ook begrepen dat men wou laten uitschijnen dat men de containers wel zou aanpassen, maar het gebouw niet. Als ik u echter goed begrepen heb, is het toch een en-enverhaal.
Mevrouw Helga Stevens : Het is een en-enverhaal, om de woorden van mevrouw De Wachter te gebruiken, maar toch blijft het een heel vreemd verhaal. Ik ben er op bezoek gegaan. Die containers zijn echt versleten, dat is echt niet houdbaar.
Maar goed, het is een federale beslissing. Dan zullen wij daar in de Senaat ook vragen over moeten stellen. Ik houd in elk geval mijn hart vast, als ik kijk naar de historie van de Plantentuin van Meise. Ik hoop dat dit dossier niet zo lang zal moeten aanslepen, want dat zou nefast zijn voor de betrokken kinderen en de personeelsleden.
De heer Peter Gysbrechts : Minister, zijn de Vlaamse en de federale normen dermate verschillend dat we dit verhaal kunnen krijgen?
Minister Jo Vandeurzen : Ik heb begrepen dat het over sloten op de deuren zou gaan.
De heer Peter Gysbrechts : Dat zou dan een gevolg hebben voor de kostprijs, waardoor de zaak wat geblokkeerd zit en zij alleen tot containers kunnen overgaan, of niet?
Minister Jo Vandeurzen : Het zou geen meerkost zijn, maar budgetten die verplaatst worden. Als u de technische details wilt, moet ik die opvragen.
De heer Peter Gysbrechts : Dat zou van belang kunnen zijn om te begrijpen waar het dispuut zit.
Minister Jo Vandeurzen : Men zegt mij dat het geen meerkost zou zijn, als het met een herschikking van budgetten zou kunnen. Maar ik kan u daar geen details over geven.
De voorzitter : De vragen om uitleg zijn afgehandeld.