Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Onroerend Erfgoed
Vergadering van 26/03/2013
De voorzitter : Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Mevrouw Karin Brouwers : Minister, onlangs ontving ik het antwoord op de schriftelijke vraag 318 van 29 januari 2013. Het was een gezamenlijk antwoord van u, minister Crevits en minister Muyters. Daaruit blijkt dat de uitstoot van nieuwe wagens, enkel ingeschreven op naam van particulieren, in 2012 is gestegen met 7,6 gram per kilometer tot een niveau van 134,4 gram per kilometer. Dat is een kentering in een evolutie die de laatste jaren net positief was, met namelijk een dalende CO2-uitstoot. We zien nu dus echter een vrij significante kentering. Het eigenaardige is dat het voor bedrijfswagens net het omgekeerde is. De Fédération Belge de lIndustrie de lAutomobile et du Cycle (Febiac) heeft vastgesteld dat er voor bedrijfswagens wel een sterke daling is opgemeten, namelijk 7 gram per kilometer, een daling van 6 procent. Daardoor komt die uitstoot lager te liggen dan die van de particulieren.
Minister, in het antwoord op die schriftelijke vraag heb ik enkel de cijfers gekregen. Hebt u reeds een onderzoek kunnen instellen naar de oorzaken van deze tegengestelde evoluties? Zo ja, hebt u daar eventueel al resultaten van? Zou het kunnen dat de fiscale voorkeursbehandeling van bedrijfswagens tegenover de wagens voor particulieren een determinerende factor is in deze verklaring, namelijk dat men bijvoorbeeld duurdere wagens kan aankopen? Hebt u de intentie om, gezien deze vaststellingen, in de nabije toekomst initiatieven te nemen zodat ook voor particulieren een gelijkaardige stimulans zal worden gegenereerd waardoor er positieve milieueffecten zullen zijn?
De voorzitter : Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Mevrouw Gwenny De Vroe : Mevrouw Brouwers, ik heb het antwoord op uw schriftelijke vraag grondig doorgenomen. Ik ben tot de spijtige vaststelling gekomen dat wat ik vreesde bij de bespreking bij de hervorming en vergroening van de belasting op de inverkeerstelling (BIV) ook is uitgekomen.
We weten allemaal dat diesel op vlak van CO2-uitstoot een stuk beter scoort dan benzine. We weten dat diesel schadelijker is op vlak van NOx en roet, en dat benzine schadelijker is op vlak van CO2, CO en vluchtige organische stoffen. Toen we bij de bespreking van de vergroening zagen dat de BIV op diesel zou worden verhoogd, dan was onze conclusie dat dit toch wel haaks stond op de milieulogica en op de andere bestaande genomen maatregelen. Het is een spijtige vaststelling dat wat we hadden gevreesd, is uitgekomen.
Minister, in de beleidsbrief stond al verschillende malen dat de totaliteit van de verkeersbelastingen hervormd zou zijn. Er stond dat de jaarlijkse verkeersbelastingen, het wegenvignet en de kilometerheffing voor vrachtwagens, samen zouden worden uitgewerkt. Eerst stond er dat dat tegen eind 2013 zou gebeuren, in de laatste beleidsbrief stond er over die deadline niets meer. Minister, wat is de stand van zaken van de besprekingen met de andere gewesten hierover?
In haar vraag om uitleg van januari had mevrouw Brouwers ook gevraagd naar het verschil tussen nieuwe en tweedehandswagens. Is daar ondertussen al meer zicht op?
De voorzitter : Minister Schauvliege heeft het woord.
Minister Joke Schauvliege : Op basis van voorlopige cijfers voor 2012 zijn de CO2-emissies van particulieren inderdaad gestegen. Positieve milieueffecten hebben echter niet enkel te maken met de CO2-emissies. Klimaatwijziging is een belangrijke uitdaging, maar de luchtverontreiniging is ook heel belangrijk. Dieselwagens stoten over het algemeen minder CO2 uit, maar wel meer fijn stof en vooral stikstofoxiden, die een rechtstreekse impact hebben op de gezondheid van mensen, terwijl CO2 dat niet heeft.
De belangrijkste oorzaak voor de hogere CO2-emissies voor particuliere wagens lijkt de afschaffing te zijn van de federale premie voor wagens met een lage CO2-uitstoot in 2011, waardoor diegenen die een wagen met lage CO2-uitstoot wilden kopen dit vervroegd hebben gedaan. Anderzijds werd de BIV begin maart 2011 hervormd. De nieuwe berekening houdt voor een belangrijk aandeel rekening met de CO2-uitstoot van de wagen, maar houdt anderzijds ook rekening met de hogere NOx- en PM-uitstoot van dieselwagens. Hierdoor wordt het aantrekkelijker om een benzinewagen te kopen, vooral voor kleinere wagens.
Over de belasting op de inverkeerstelling hebben we heel wat discussies gevoerd in het parlement. Finaal zijn de indicatoren aangepast in het parlement en op die manier zijn we tot die resultaten gekomen. Goede resultaten voor het fijn stof, iets minder positieve resultaten voor CO2, maar sommige amendementen die in het parlement zijn goedgekeurd, hebben de focus op de NOx, het fijn stof gelegd. Dat zijn de resultaten daarvan.
Om een totaalbeeld te krijgen van de milieueffecten van wagens is de ecoscore van de wagen een betere indicator, dan alleen CO2 eruit te halen. Dat is ook wat het Vlaams Parlement heeft beoogd met de aanpassing van de BIV. Elk jaar wordt de evolutie van de ecoscore gepubliceerd op www.ecoscore.be, alsook de verklarende variabelen. Er is een indicatorrapport met bespreking van de evoluties van de ecoscore van de ingeschreven wagens, nieuw en tweedehands. De indicatorenrapporten met cijfers over 2012 worden tegen de zomer verwacht.
Op basis van de evolutie 2008-2011 zien we voor Vlaanderen een positieve tendens. De gemiddelde ecoscore van de nieuwe inschrijvingen bedroeg 57 in 2008 en steeg naar 62 in 2011. Indien we een onderscheid maken tussen leasingwagens, wagens in eigendom van een bedrijf en wagens in eigendom van natuurlijke personen, zien we dat de ecoscore evolueerde van 57 in 2008 tot 60 in 2011 voor leasingwagens, van 55 tot 59 voor wagens in eigendom van een bedrijf en van 58 tot 63 voor wagens in eigendom van natuurlijke personen. De gemiddelde ecoscore voor wagens in eigendom van natuurlijke personen lag dus steeds hoger dan de gemiddelde ecoscore voor bedrijfswagens. Het is nog even wachten op de resultaten voor 2012.
U vraagt of de fiscale voorkeursbehandeling van bedrijfswagens een determinerende factor is voor de CO2-emissies van particuliere wagens. Bedrijfswagens worden op verschillende vlakken fiscaal behandeld. Het voordeel van alle aard in de personenbelasting voor de werkgever is hier een element van. Deze wordt berekend op basis van de CO2-emissies van de wagen. Ook de sociale bijdrage die de werkgever moet betalen, wordt bepaald aan de hand van de CO2-uitstoot. Deze maatregelen zorgen ervoor dat de CO2 van bedrijfswagens afneemt.
De Vlaamse overheid heeft er bij de hervorming van de BIV bewust voor gekozen niet enkel de CO2-emissies in rekening te brengen, maar ook de andere emissies. Dat is een goede keuze geweest. Wij zullen deze weg blijven behandelen. We hebben al verschillende keren gediscussieerd over hoe we fijn stof kunnen terugdringen via fijnstofactieplannen enzovoort. Dit maakt er integraal onderdeel van uit, want mobiliteit is een hele grote bron van uitstoot van fijn stof.
Naast de hervorming van de BIV is het de wens om ook de jaarlijkse verkeersbelastingen te hervormen. Ook hierin zullen naast CO2 ook de andere emissies een rol spelen zodat positieve milieueffecten worden verkregen in de volledige betekenis van het woord.
Mevrouw De Vroe, de algemene jaarlijkse verkeersbelasting wordt getrokken door minister Muyters, die bevoegd is voor die belasting, samen met de minister van Mobiliteit en ikzelf vanuit de vergroeningsfactor. Oorspronkelijk was 2013 het streefdoel. Dat is opgeschoven in de tijd om praktische redenen. Ik moet de laatste stand van zaken van de timing opvragen bij mijn collega. In het overleg met andere gewesten moet het praktisch haalbaar zijn om dat op die manier in te voeren. Het is nog altijd de betrachting om dat aan het wegenvignet te koppelen.
De voorzitter : Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Mevrouw Karin Brouwers : De BIV is nog niet lang geleden goedgekeurd. Het was verrassend vast te stellen dat het fijn stof misschien wel daalt, maar dat de CO2-emissies stijgen. Dat is waarschijnlijk toch niet helemaal de bedoeling. Laten we hopen dat er een evenwicht wordt gevonden. Het zijn allemaal recente cijfers.
Minister, ik ga akkoord dat de milde ecoscore van wagens allicht een betere graadmeter is, maar u hebt nog geen cijfers van 2012. We zullen daarop wachten. Ik hoop dat de positieve evolutie van de wagens die zijn gekocht door natuurlijke personen, zich ook heeft doorgezet in 2012. Mocht de gemiddelde ecoscore daar ook dalen, dan zouden we dat goed moeten nakijken, zeker in het licht van de eventuele herziening van de jaarlijkse verkeersbelasting en andere zaken inzake autofiscaliteit die in de toekomst in Vlaanderen kunnen gebeuren.
De heer Wilfried Vandaele : Minister, net als mevrouw Brouwers verwijst u naar de nieuwe regeling voor de BIV, de aanpassingen die we indertijd vanuit dit parlement hebben geïnitieerd. We staan daar nog altijd achter. Het waren onderbouwde overwegingen. De ecoscore evolueert wel ten goede. Alles heeft wat tijd nodig. Uiteraard kijken we met zn allen uit naar een grondiger herijking van het geheel van de autofiscaliteit.
De voorzitter : De vraag om uitleg is afgehandeld.