Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Vergadering van 24/04/2012
Vraag om uitleg van de heer Johan Verstreken tot mevrouw Ingrid Lieten, viceminister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Innovatie, Overheidsinvesteringen, Media en Armoedebestrijding, over het werkbezoek aan MIPTV en de lancering van een Studio
- 1611 (2011-2012)
Vraag om uitleg van de heer Wim Wienen tot mevrouw Ingrid Lieten, viceminister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Innovatie, Overheidsinvesteringen, Media en Armoedebestrijding, over de lancering van een denktank op de internationale televisiebeurs en rechtenmarkt MIPTV
- 1634 (2011-2012)
Vraag om uitleg van de heer Wilfried Vandaele tot mevrouw Ingrid Lieten, viceminister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Innovatie, Overheidsinvesteringen, Media en Armoedebestrijding, over de lancering van een denktank op de internationale televisiebeurs en rechtenmarkt MIPTV
- 1641 (2011-2012)
De voorzitter : De heer Verstreken heeft het woord.
De heer Johan Verstreken : Voorzitter, de televisiebeurs MIP en MIPJunior, eenmaal per jaar, eind oktober, zijn altijd zeer interessant. In een vorig leven heb ik de gelegenheid gehad om daar verschillende keren naartoe te gaan. Het was altijd boeiend om interessante contacten te leggen en om de media-evoluties te zien in heel de wereld.
Minister, u bracht van 1 tot 4 april een werkbezoek aan MIPTV, de internationale televisiebeurs en audiovisuele rechtenmarkt in Cannes. Het is de eerste keer dat een Vlaamse minister de televisiebeurs bezoekt. U volgde een rondleiding op de beursvloer en ontmoette zo las ik toch ontelbare mensen en een aantal onafhankelijke Vlaamse televisieproducenten.
Tijdens uw bezoek aan MIPTV lanceerde u een nieuwe denktank voor de audiovisuele, creatieve sector en een soort studio voor de sector. Daarbij zondert een kleine groep van acht tot twaalf deskundigen van verschillende landen, culturele achtergronden, disciplines en professionele bezigheden zich een vijftal dagen volledig af om samen rond een bepaald domein of onderwerp tot een heldere probleemanalyse te komen, maar ook tot een minimumaantal aanbevelingen of nuttige concepten. Dat is althans wat ik eruit heb opgemaakt, misschien klopt het niet helemaal, misschien wel. U zult straks wel tekst en duiding geven.
Het werkbezoek en de lancering van de denktank passen in de door u genomen initiatieven die de creatie van kwalitatieve fictie-, documentaire- en animatieseries in Vlaanderen moeten stimuleren.
Minister, ik denk dat het een steun was voor de verschillende Vlaamse creatieve bedrijven en sectoren dat u daar aanwezig was om hun een hart onder de riem te steken. Hoe evalueert u uw bezoek aan MIPTV?
Wat is het doel van de denktank? Hoe zal de denktank verlopen? Wie zal deel uitmaken van de denktank? Hoe verhoudt de denktank zich tot andere spelers zoals het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) en het Media Innovatie Centrum (MIX)? Zijn er al dan niet contacten geweest met Flanders Investment & Trade (F.I.T.)? Dat hoort misschien eerder tot de bevoegdheid van de minister-president, die bevoegd is voor de buitenlandse zaken. Het lijkt mij niet oninteressant dat F.I.T. op een of andere manier ook de creatieve sector ondersteunt, ook in de toekomst. Kunt u daar tekst en uitleg bij geven?
De voorzitter : De heer Wienen heeft het woord.
De heer Wim Wienen : Voorzitter, ik zal niet herhalen wat al door de heer Verstreken werd gezegd. Ik zal mijn vragen beperken tot de vragen die hij niet heeft gesteld.
Minister, ik was nogal verrast toen u op MIPTV, tijdens een werklunch, vertelde dat er een denktank moest komen voor de creatieve sector.
Waarover gaat dat precies? Ik heb een broertje dood aan government by announcement. Ik weet dat uw partijgenoot en collega in de Vlaamse Regering minister Smet daar nogal gemakkelijk aan doet. Ik had het echter niet van u verwacht.
Minister, wat zal die denktank precies inhouden?
De heer Verstreken vraagt zich af wie daar nu aan zal deelnemen. Mijn vraag is vooral wat de maatstaven zijn om die te selecteren.
De heer Verstreken heeft al gevraagd naar de rol van het MIX en het VAF. Waarom denkt u dat er buiten dat MIX nog extra nood is aan zon denktank?
Wat zijn nu juist de kosten van dat idee? Welke middelen worden hiervoor uitgetrokken? Wie zal dit kostenplaatje dragen? Komt dat uit het budget Media of zullen MIX of VAF dat uit hun werkingsbudget moeten financieren? Hoe zit het met die financiering?
De voorzitter : De heer Vandaele heeft het woord.
De heer Wilfried Vandaele : Minister, we lezen dat de denktank interessante ideeën moet opleveren en tegelijkertijd een platform moet creëren voor nieuwe acties die de creativiteit binnen de sector stimuleren. U nodigde de aanwezige vertegenwoordigers van de Vlaamse televisiesector uit om actief deel te nemen en hun creatievelingen af te vaardigen. Er zou ook bekeken worden hoe het net opgerichte Media Innovatiecentrum MIX of Flanders DC een actieve rol kan opnemen.
Kunt u de bedoeling van de denktank nader toelichten? Wat is de procedure waarbinnen de denktank tot stand komt? Wat is het kader waarbinnen gewerkt kan worden? Wat is de finaliteit van dit project? Wie kan hieraan deelnemen? We lezen dat het openstaat voor vertegenwoordigers van de Vlaamse televisiesector. Betekent dit omroepen én productiehuizen? Worden ook buitenlandse televisiemakers uitgenodigd? Of academici? Welke ondersteuning bent u van plan daarbij te bieden? U hebt gezegd dat u dit wilt ondersteunen. Welke budgetten zijn er hiervoor? Hoe ziet u de rol van het MIX of Flanders DC?
De voorzitter : Minister Lieten heeft het woord.
Minister Ingrid Lieten : Collegas, ik ben blij dat jullie deze vraag stellen. Dat geeft mij de kans om wat toelichting te geven. Ik heb tijdens een lunch op MIPTV maandagmiddag met de film- en mediaproducenten, de inkopers en alle Vlamingen die daar aanwezig waren een aantal ideeën vrijelijk besproken. Ik heb ook mijn plannen met betrekking tot Studio toegelicht. We hadden daarover geen persbericht verspreid. Het is toch in de pers geraakt, maar de context is niet op de juiste manier weergegeven. Daardoor hebben sommigen er misschien een verkeerd beeld van gekregen.
Ik ben zeer tevreden over mijn werkbezoek aan Cannes. We hadden al meerdere jaren het plan om daarheen te gaan, maar nu viel het goed in het begin van de paasvakantie. Daardoor kon ik er twee dagen aanwezig zijn. Samen met de mensen van het VAF heb ik veel gesproken met producenten, met onafhankelijke producenten maar ook met Vlaamse producenten die ondertussen zijn opgegaan in een grotere groep, met inkopers, met de mensen van de zenders en met de distributeurs die aanwezig waren. Het zijn twee zeer intensieve dagen geweest. We hebben over veel onderwerpen met elkaar van gedachten gewisseld.
Ik heb tijdens die lunch gezegd dat ik eraan denk om een Studio te organiseren. Het gaat om iets wat we in het buitenland hebben geleerd. Tijdens een bezoek aan een innovatie-instituut in Helsinki werd die methodiek van sociale innovatie toegelicht. In onze samenleving houden we dikwijls veranderingen tegen omdat iedereen redeneert vanuit het mag niet en het kan niet. We geraken nooit uit het hokjesdenken. Daardoor vinden we geen oplossingen voor de problematiek.
De Studio-methode werd ontwikkeld om het hokjesdenken te doorbreken. Ik heb die methode in het kader van sociale innovatie al één keer, kortstondig, toegepast op kinderarmoede. We werken aan dat maatschappelijke probleem via verschillende invalshoeken. Maar ook daar slagen we er niet in om doorbraken te realiseren. Nu wilde ik diezelfde methodiek gebruiken in het kader van een belangrijke uitdaging waarover we hier al vaak gesproken hebben: in de huidige context wordt creatief talent niet meer altijd financieel beloond. We hebben de discussie over internet, de kopieën die worden gemaakt, de auteursrechten. Doordat er geen bezoldiging of financiering of beloning meer is, droogt het creatief talent op. Overal waar je met creatieve mensen spreekt, hoor je over deze belangrijke hinderpaal. Dan wordt gezegd dat het een Vlaamse of een federale bevoegdheid is, en wordt de auteurswet ingeroepen of wordt er verwezen naar de auteursrechtenvereniging. Er zijn zoveel partners bij betrokken, en er zijn zoveel redenen waarom het moeilijk is om dat probleem op te lossen. Daarom zouden we hier een methode moeten kunnen gebruiken die de vrijheid van denken en de creativiteit laat spelen.
Ik heb niets gevraagd. Ik denk dat het ideaal is dat zij dat hosten. Het gaat om één project. Studio werkt als volgt. Je formuleert een vraag. De onderzoeksvraag zou hier kunnen zijn: Hoe kunnen we ervoor zorgen dat in de huidige context van globalisering en digitalisering het creatief talent in de mediasector maar ook in de film- en de andere sectoren toch nog altijd loon naar werken krijgt? Dan vraag je aan een deskundige, meestal is dat een faculteit of een onderzoeksgroep, om de facts and figures samen te stellen, om dus een dossier te maken. Dan stel je een panel samen met acht tot tien deskundigen. Je zorgt voor een goede mix tussen Vlaamse deskundigen die de situatie hier kennen en internationale deskundigen. Dat zou een vraag voor het MIX kunnen zijn. Je zorgt er ook voor dat de deskundigen elk hun eigen ervaring meebrengen en dat ze voldoende los van hun functie en verantwoordelijkheid kunnen meewerken aan de oefening.
De deskundigen krijgen het dossier opgestuurd en kunnen het een paar weken op voorhand bestuderen. Ze komen vier tot vijf dagen samen op een groot brainstormmoment waar ze vrijelijk van gedachten wisselen vanuit de onderzoeksvraag en vanuit het dossier. Zij vertrekken van een wit blad, van de veronderstelling dat ze alles mogen hertekenen en daarbij geen rekening moeten houden met instellingen, wetgeving en instituties. Zij formuleren dan aanbevelingen en adviezen, die door de geëigende instanties al of niet beoordeeld en in uitvoering gebracht worden. De bedoeling is louter om het denkproces op een professionele manier te kunnen opstarten, of een stap vooruit te kunnen zetten.
Dat is de discussie die we daar gehad hebben. Ze kwam er op vraag van verschillende mensen die zeiden dat ze problemen hadden met de auteursrechtenverdeling en dat het moeilijk is om creatief talent te blijven belonen. Op basis van het open gesprek en de vragen en antwoorden heb ik tijdens de lunch mijn idee toegelicht.
Ik heb aan het MIX gevraagd of zij dat willen doen. Het is aan hen om het op te nemen. Het vergt wat inspanning, want je moet een onderzoeksgroep vragen om alle facts and figures te verzamelen. De kosten zijn dan vooral: de reis- en verblijfskosten van de deskundigen en de werkingskosten om de mensen die vier dagen te kunnen laten werken.
Dan heb je een rapport van deskundigen, dat niemand bindt, maar hopelijk iedereen tot inspiratie dient om op het thema verder te gaan. Dat is de context en de achtergrond. Het is niet de bedoeling om een permanente denktank op te richten. Het is ook niet de bedoeling om een heel algemeen onderwerpenveld of bevoegdheid te geven. Het is specifiek de bedoeling om die methodiek toe te passen op een vraag die in de maatschappij en in de creatieve wereld leeft, en om te proberen op die manier het creatieve denkproces te stimuleren.
Ook in andere landen wordt heel hard nagedacht over hoe we het creatieve talent verder kunnen vergoeden. Ook daar worden sommige nieuwe pistes ontwikkeld. Het kan dus alleen maar bevruchtend werken om daar eens over te spreken. Iedereen kan de adviezen die uit de denktank komen, raadplegen. Iedereen die daar op de een of andere manier een verantwoordelijkheid in heeft, kan ze beoordelen en er al dan niet iets mee doen. Dat is de context en de achtergrond van wat in de media verkeerdelijk als denktank naar voren werd gebracht.
De voorzitter : De heer Wienen heeft het woord.
De heer Wim Wienen : Minister, ik ben tevreden met het antwoord. Toen ik dit voor het eerst las, vreesde ik dat er een institutionalisering zou komen van een denktank, met extra kosten, eigen budgetten en dergelijke meer. Als het over out of the box-denken gaat, zoals men dat in het moderne jargon noemt, moeten we ons wel realiseren dat we bezig zijn met belastinggeld. Voor dergelijke projecten ga je natuurlijk geen zware subsidies aanreiken, als bepaalde problematieken niet onmiddellijk een oplossing krijgen via zon denkgroep. Dit is meer een vrije, creatieve denkoefening. Dat moet er kunnen zijn, maar dan moet dat toch beperkt kunnen blijven binnen de budgetten. U hebt mij op dat vlak alleszins gerustgesteld. Ik denk dat dit een interessant idee is.
De voorzitter : De vragen om uitleg zijn afgehandeld.