Commissie voor Onderwijs en Gelijke Kansen
Vergadering van 02/02/2012
Vraag om uitleg van mevrouw Sabine Poleyn tot de heer Pascal Smet, Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel, over de vertraging van de conceptnota hbo5
- 944 (2011-2012)
Vraag om uitleg van de heer Paul Delva tot de heer Pascal Smet, Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel, over de conceptnota over het hoger beroepsonderwijs
- 986 (2011-2012)
De voorzitter : Mevrouw Poleyn heeft het woord.
Mevrouw Sabine Poleyn : Minister, eind mei 2011 zaten wij in De Schelp samen met het volwassenenonderwijs en alle andere relevante actoren op een langverwachte studiedag over het hoger beroepsonderwijs niveau 5 (hbo5). U kondigde daar aan dat u tegen het najaar van 2011 een conceptnota zou schrijven. Daarin zouden een aantal principes centraal staan. Met het principe van een structurele samenwerking tussen de verschillende aanbieders kon ik het eens zijn. Daarbij zouden we uitgaan van ieders sterkte en ieders gelijkwaardigheid. Sindsdien is er weinig nieuws hieromtrent en groeit er onrust op het veld.
Wanneer zal de conceptnota er zijn? Hoe komt het dat er vertraging is? Welke concrete samenwerking tussen hogescholen en andere hbo5-actoren kan men verwachten en zal er mogelijk zijn? Welke schaalvergroting zal dit voor de centra voor volwassenenonderwijs (CVOs) inhouden? Hoe zult u dit rijmen met de eigenheid van enerzijds de CVOs en anderzijds de oude vierde graden verpleegkunde?
Wat is de stand van zaken in verband met de inschaling van de opleidingen? Twee weken geleden, bij de bespreking van de beleidsbrief, zei u dat er problemen waren en dat een bureau daarin een rol zou kunnen spelen. Welk tijdspad zal er worden gehanteerd? Er moeten nog een aantal omvormingsdossiers worden voorbereid. Zal men dat op tijd kunnen doen? Hoe zult u het organiseren opdat dit allemaal lukt?
In het hbo5 verpleegkunde rijzen er vragen. Men krijgt door het creditsysteem en de flexibilisering steeds minder return van bachelorstudenten van de hogescholen. Toch heeft men het gevoel dat een aantal studenten die een hogeschoolopleiding beginnen beter, al is het in een latere fase, zouden terugkeren naar het hbo5 maar door de flexibilisering gebeurt dat niet en komen zij ongekwalificeerd op de arbeidsmarkt. We spraken hier al over toen we het hier een aantal weken geleden hadden over de flexibilisering. Zijn er intussen nieuwe inzichten? Herkent u deze problematiek? Krijgt u gelijkaardige signalen? Wat plant u daaromtrent?
De voorzitter : De heer Delva heeft het woord.
De heer Paul Delva : Voorzitter, mijn vragen liggen in het verlengde van die van mevrouw Poleyn. Ze gaan over het decreet op het hoger beroepsonderwijs dat wij op het einde van de vorige legislatuur hebben goedgekeurd. Er moesten nog een aantal zaken worden uitgeklaard, zoals studiegeld, studiefinanciering, personeelsreglementering, oriëntering van de cursisten en de samenwerking tussen de betrokken partijen: de secundaire scholen die een opleiding in de verpleegkunde aanbieden, CVOs, hogescholen, enzovoort. Op een studiedag in mei 2011 zei u een conceptnota te zullen indienen in het najaar van 2011. Die zou u dan met de betrokkenen bespreken. U stelde letterlijk: Ik neem dan ook het engagement om dit debat, met de betrokken instellingen en actoren, op basis van deze nota te voeren.
Blijkbaar heeft de conceptnota wat vertraging opgelopen. Ondertussen hoor ik stemmen in het volwassenenonderwijs die zich bezorgd afvragen welke richting het nu zal uitgaan.
U hebt echter zeker niet stilgezeten in dit dossier. Zo is in oktober vorig jaar de Commissie Hoger Beroepsonderwijs samengesteld. Bovendien heeft de Vlaamse Regering met de eerste principiële goedkeuring van het voorontwerp van decreet betreffende de studentenvoorzieningen de samenwerking tussen de drie partijen op het gebied van studentenvoorzieningen geregeld door ook toegang te bieden tot de studentenvoorzieningen aan de hbo5-cursisten.
Minister, kunt u een stand van zaken geven van de conceptnota over het hoger beroepsonderwijs? Wanneer wordt die voorgesteld? Is ze al besproken en afgestemd met de betrokken actoren? Of komt dat nog? Wat zijn de krachtlijnen van de conceptnota?
Los van de concrete inhoud van het antwoord, wanneer komt er eigenlijk duidelijkheid voor de hbo-opleidingen? Wie zal ze eigenlijk geven? Zijn dat de CVOs of de hogescholen? De betrokkenen zouden graag weten waar ze staan.
De voorzitter : Minister Smet heeft het woord.
Minister Pascal Smet: In juli 2010 nam het Vlaams Parlement een motie van aanbeveling aan. De Vlaamse Regering heeft nog in juli 2010 gereageerd, waarbij ze de aanbeveling onderschrijft als een te bereiken eindpunt op middellange termijn.
De Vlaamse Regering vond het debat over hbo5 onvoldoende uitgeklaard of uitgekristalliseerd om nu al definitieve decretale stappen te zetten. We zullen wel op korte termijn het initiatief nemen om de bestaande decretale teksten met betrekking tot de samenwerking tussen de aanbieders van hbo5-opleidingen aan te passen met als doel de samenwerking sterker te bevorderen.
De uitvoering van de motie van aanbeveling en van de beslissing van de Vlaamse Regering heeft vergaande consequenties, in het bijzonder voor het bestaande aanbod in het volwassenenonderwijs en het secundair onderwijs. We willen dan ook behoedzaam te werk gaan en geen snelle ondoordachte beslissingen nemen.
Mijn administratie heeft het dossier de afgelopen maanden grondig voorbereid. Ik zal heel binnenkort deze maand de nodige knopen doorhakken en de overblijvende knelpunten uitklaren. Ik ben het met u eens dat het tijd wordt dat er duidelijkheid komt op het veld. De tijd van studie moet nu voorbij zijn. We moeten deze maand de tijd vinden om beslissingen te nemen.
Op de studiedag in mei hebben we de eerste krijtlijnen meegegeven. Die blijven gelden. Het is belangrijk dat we een helder toekomstperspectief hebben en duidelijke beleidslijnen. We zullen dat eerstdaags uitklaren.
Momenteel lopen de proefprojecten waarbij de eerste beroepskwalificaties ingeschaald worden. De eerste gevalideerde en ingeschaalde beroepskwalificaties worden verwacht tegen eind maart. Er zit vertraging op, maar die is niet aan Onderwijs te wijten, maar aan de sectoren zelf. Daar kan ik niets aan doen. De vertraging bedraagt een tweetal maanden. Dat vergt blijkbaar enige tijd en overleg, en het was niet altijd evident om de nodige sectorale partners op korte tijd samen te brengen en tot een eensgezind standpunt te krijgen.
De procedure om tot gevalideerde en ingeschaalde beroepskwalificaties te komen, wordt ondertussen op punt gesteld. Ook worden de leden van de validerings- en inschalingscommissie opgeleid. Het is de bedoeling om vanaf mei 2012 op volle snelheid verder werk te maken van de validering en inschaling van beroepskwalificaties.
U begrijpt dat de huidige timing niet meer realistisch is. We zullen de timing van de uitrol van de Vlaamse Kwalificatiestructuur heroverwegen. Ik kan dat pas doen wanneer de proefprojecten volledig zijn afgerond en zijn geëvalueerd. Het zou nu voorbarig zijn.
Mevrouw Poleyn, uw vraag over de hbo5-verpleegkunde verrast me, want ik heb geen signalen gekregen in die zin. In het Financieringsdecreet zijn er al verschillende maatregelen ingeschreven om het heroriënteren van studenten, ook naar hbo5-opleidingen, aan te moedigen. Het is misschien niet slecht dat u mij de signalen per mail overmaakt, zodat ik ze kan laten onderzoeken.
De voorzitter : Mevrouw Poleyn heeft het woord.
Mevrouw Sabine Poleyn: Ik dank u voor uw antwoord, minister. Ik ben blij dat uw conceptnota er zal komen in februari. Ik ben blij dat u onze motie goed begrepen hebt, dat er een toekomstperspectief voor de lange termijn nodig is. Op korte en middellange termijn moeten we natuurlijk stappen zetten die de groei op een natuurlijke wijze kunnen waarmaken in het veld, met respect voor de verschillende aanbieders van vandaag. Ik hoop dat die drie principes waar toen sprake van was, nog altijd overeind blijven in de conceptnota.
Begrijp ik het goed dat de CVOs op de omvormingsdossiers zullen moeten wachten tot heel het proces afgerond is? Met de opleiding en de inschaling en alles? Wordt de timing aangepast?
Minister Pascal Smet : Inderdaad, maar ik kan nu nog niet zeggen hoe en wanneer. Daarvoor ben ik afhankelijk van de proefprojecten. Nogmaals, het ligt niet aan ons. Integendeel, de mensen van het Agentschap voor Kwaliteitszorg in Onderwijs en Vorming (AKOV) die het coördineren, zitten er heel hard achter. Ze weten hoe belangrijk het is. Ik heb onlangs nog met de administrateur-generaal van AKOV gesproken. Onderwijs treft geen enkele schuld.
Mevrouw Sabine Poleyn : Voor mij is het een les. In heel ons onderwijs moeten we voorzichtig zijn, zeker in het leerplichtonderwijs, inzake het al te strikt afstemmen op de arbeidsmarkt. In deze situatie moeten we het heel concreet gaan benoemen omdat de samenwerking zo moeilijk loopt en heel vertragend werkt. Hbo5 is een uitzonderlijke structuur en moet ook wel heel beroepsgericht zijn, maar met de hervorming van het secundair onderwijs blijf ik mij vragen stellen bij de centrale aansturing van de beroepskwalificaties. Voor sommige beroepen moet dat, maar als het niet moet, kunnen we dat misschien beter niet forceren.
De verpleegkunde heeft ook een bedenking. Het is meer vanuit de flexibilisering en minder vanuit de financiering dat men blijft hangen in de hogescholen of in het hoger onderwijs. Men gaat blijkbaar minder voor hbo5 kiezen. Dat is spijtig, zeker als het over hangjongeren gaat. Zij zouden daar wel thuishoren. Bovendien gaat het om verpleging, een knelpuntenberoep. U weet dat. Als ik nog concrete informatie heb, zal ik u die bezorgen.
De voorzitter : De heer Delva heeft het woord.
De heer Paul Delva : Minister, ik heb genoteerd dat de conceptnota eraan komt in februari.
Minister Pascal Smet : In elk geval gaan wij nu knopen doorhakken.
De heer Paul Delva : Al dan niet via de conceptnota?
Minister Pascal Smet : Ja. Daar zal een conceptnota uit voortvloeien.
De heer Paul Delva : Ik veronderstel dat die knopen worden doorgehakt na overleg met de actoren in het veld.
Minister Pascal Smet : Dat heeft allemaal al plaatsgehad.
De heer Paul Delva : Als in februari knopen worden doorgehakt, zal dan blijken wie welke opleiding gaat aanbieden?
Minister Pascal Smet : Daar kan ik nu niet op antwoorden natuurlijk. Om daarop te kunnen antwoorden moet ik eerst de knopen doorhakken. (Gelach. Opmerkingen van de heer Paul Delva en mevrouw Sabine Poleyn)
De bezorgdheid van de vraagstellers is terecht. Ik deel ze.
De voorzitter : Het incident is gesloten.