Commissie voor Onderwijs en Gelijke Kansen
Vergadering van 02/02/2012
Vraag om uitleg van mevrouw Goedele Vermeiren tot de heer Pascal Smet, Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel, over de nood aan regionale ombudsdiensten voor scholen
- 896 (2011-2012)
De voorzitter : Mevrouw Vermeiren heeft het woord.
Mevrouw Goedele Vermeiren : Minister, kinderrechtencommissaris Bruno Vanobbergen pleitte onlangs voor de oprichting van regionale ombudsdiensten waar leerlingen terechtkunnen met klachten over straffen op school of schendingen van de privacy. Voor discussies omtrent examenbeslissingen of uitsluiting van een school kunnen leerlingen wel al terecht bij beroepsinstanties, maar bijvoorbeeld rond de termijnen van tijdelijke schorsingen bestaat er heel wat onduidelijkheid op de scholen, wat zou kunnen lijken op willekeur. De kinderrechtencommissaris pleit er dan ook voor om bepaalde zaken op te nemen in het schoolreglement, zodat er geen verwarring kan ontstaan en scholen gelijkaardige maatregelen kunnen en moeten treffen bij een aantal probleemsituaties. Er mag niet te veel verschil ontstaan tussen de scholen.
Binnen de Afdeling Scholen Secundair Onderwijs is er echter reeds een informatiepunt voor ouders en leerlingen, met per provincie een contactpunt. Dit informatiepunt licht leerlingen en ouders in over wat wel en niet kan op school door middel van de Gids voor leerlingen in het secundair onderwijs en het beantwoorden van telefonische en schriftelijke vragen van leerlingen in het secundair onderwijs en hun ouders.
Minister, u reageerde reeds op het voorstel van de kinderrechtencommissaris door te stellen dat er wordt gewerkt aan een decreet over de rechtspositie van de leerlingen, maar dat er over de inhoud nog geen duidelijkheid kon worden gegeven.
Minister, ik heb mijn vragen uitgesteld tot na de voorstelling van het verslag van de kinderrechtencommissaris. Hoe staat u tegenover het voorstel van de kinderrechtencommissaris om regionale ombudsdiensten op te richten? Hoe werd de Gids voor leerlingen in het secundair onderwijs verspreid in de scholen in Vlaanderen? Bevat de gids voldoende informatie om leerlingen en ouders op de hoogte te houden van de rechten en plichten van de leerlingen? Plant u een evaluatie van deze gids om zo tot een actuele vorm van sensibilisering te komen?
De voorzitter : Minister Smet heeft het woord.
Minister Pascal Smet : Ik begrijp de bekommernis. Daarom leg ik samen met mijn administratie momenteel de laatste hand aan een voorontwerp van decreet betreffende de rechtspositie van leerlingen in het leerplichtonderwijs. Dit voorontwerp ligt in het verlengde van de visie van de kinderrechtencommissaris en sluit ook aan op de inzichten die de administratie heeft verkregen naar aanleiding van vragen, kritische bedenkingen en suggesties van scholen en particulieren in het kader van haar dienstverlenende rol.
Zo wordt maximaal ingezet op preventie en communicatie. Het voorontwerp heeft een aantal maatregelen tot opwaardering van schoolreglementen en tot bijsturing van beroepsmogelijkheden voor ouders en leerlingen. Regionale ombudsdiensten waar leerlingen met vragen en klachten terechtkunnen, werden niet opgenomen. Uiteraard zal over het eerste voorontwerp een uitgebreide advies- en consultatieronde volgen, die tot een draagvlak, maar ook tot aanpassingen moet leiden voor acceptatie en implementatie.
Alle scholen voor secundair onderwijs ontvingen twee exemplaren en konden gratis bijbestellen voor leerlingen in het secundair onderwijs. Daarnaast verstuurden we de gids ook naar alle CLBs, gemeenten, bibliotheken, de kinderrechtswinkels, het Kinderrechtencommissariaat, de leerlingenkoepel, de onderwijskoepels, de jeugdinformatiepunten (JIPs), de Jongeren Advies Centra (JACs), enzovoort. De gids is bovendien digitaal beschikbaar.
De laatste Gids voor leerlingen dateert van eind 2009 en kwam tot stand in samenwerking met de Vlaamse Scholierenkoepel en Klasse. De informatie in deze gids is gebaseerd op vaak gestelde vragen aan het ministerie, aan Klasse en de Vlaamse Scholierenkoepel. De gids geeft een antwoord op de 99 meest gestelde vragen. Indien men het antwoord niet vindt in deze gids, kan men altijd terecht bij het informatiepunt voor ouders en leerlingen in het secundair onderwijs. Op dit informatiepunt worden jaarlijks enkele honderden vragen rond de thematiek van examenbeslissingen en tuchtmaatregelen gesteld.
Het gaat bijna altijd over een individuele situatie. De vraagstellers hebben vaak behoefte aan een persoonlijk antwoord dat rekening houdt met de heel specifieke situatie van hun zoon of dochter. Het informatiepunt tracht hieraan tegemoet te komen.
De onlinegids wordt momenteel niet geëvalueerd, maar zal worden aangepast aan de nieuwe regelgeving als die door deze commissie en het parlement wordt goedgekeurd.
De voorzitter : Mevrouw Vermeiren heeft het woord.
Mevrouw Goedele Vermeiren : Ik heb gelezen dat het decreet op 1 september 2013 in werking moet treden.
Minister Pascal Smet : Dat klopt.
Mevrouw Goedele Vermeiren : Minister, hebt u er een idee van of de scholen die gids voor het secundair onderwijs veel hebben bijbesteld?
Minister Pascal Smet : Dat weet ik niet.
Mevrouw Goedele Vermeiren : Er is nood aan een decreet inzake de rechtspositie voor de leerlingen. In het verslag van de kinderrechtencommissaris kwam vaak tot uiting dat er nood is aan communicatie op verschillende vlakken, van de school en andere instanties naar de leerlingen, maar ook naar de school. Scholen zitten vaak met vragen. Er werd een voorbeeld gegeven van tijdelijke schorsingen, die van school tot school variëren. Er wordt op school niet altijd duidelijk over gecommuniceerd. De school weet niet altijd goed aan welke regels zich te houden. Het recht op onderwijs zou in het gedrang komen. Er is nood aan duidelijkheid, ook vanuit de scholen.
Er werd ook gezegd dat scholen nood hebben aan juridische ondersteuning, bijvoorbeeld bij scheidingsconflicten, en hoe om te gaan met deurwaarders en politie. Dit wijkt af van mijn vraag om uitleg, maar hier moet toch ook duidelijkheid over komen. Worden er initiatieven genomen in de richting van juridische ondersteuning van scholen?
Minister Pascal Smet : Eigenlijk is dat een taak van de koepels. De scholen van het vrij onderwijs betalen lidmaatschap om dat soort informatie te krijgen.
De voorzitter : Het incident is gesloten.