Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Onroerend Erfgoed
Vergadering van 10/01/2012
Vraag om uitleg van de heer Jos De Meyer tot mevrouw Joke Schauvliege, Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur, over de wijziging van de heffingsregeling voor IBAs
- 691 (2011-2012)
De voorzitter : De heer De Meyer heeft het woord.
De heer Jos De Meyer : Voorzitter, minister, collegas, een tijdje geleden ontvingen landbouwers die hun huishoudelijk afvalwater zuiveren met behulp van een individuele behandelingsinstallatie voor afvalwater (IBA), een brief van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) met de aankondiging van de wijziging van de bestaande regeling.
Het oude systeem werkte als volgt. De VMM beschouwt landbouwers als grootverbruikers wat betreft hun wateraangifte. Indien ze hun huishoudelijk afvalwater zelf zuiveren in een IBA, kunnen zij gedeeltelijk worden vrijgesteld van de heffing op waterverontreiniging. Daarvoor moeten ze bij de gemeente een attest aanvragen dat aangeeft dat de IBA gebouwd werd en uitgebaat in overeenstemming met het Vlaams reglement betreffende de milieuvergunning (VLAREM). Dit gemeentelijk attest werd dan overgemaakt aan de VMM en bleef vijf jaar geldig.
Op basis hiervan werd het gedeelte huishoudelijk afvalwater vrijgesteld van de heffing op waterverontreiniging, en deze vrijstelling werd in mindering gebracht op het heffingsbiljet van de VMM.
De wijziging van de regeling houdt het volgende in. De landbouwers die abonnee zijn van een watermaatschappij, moeten niet langer een vrijstelling aanvragen bij de VMM, maar bij hun watermaatschappij een compensatie vragen. Deze compensatie voor het deel huishoudelijk afvalwater zal dan worden doorgerekend op de waterfactuur van de maatschappij en niet langer op het heffingsbiljet.
Dit wil zeggen dat vanaf het heffingsjaar 2010 de VMM de vrijstelling voor het gebruik van een IBA niet langer kan toekennen en dat de landbouwer de volledige heffing op waterverontreiniging moet betalen. Normaal gezien zal de VMM het attest automatisch doorsturen naar de watermaatschappij zodat zij de compensatie kan toekennen. Maar het gaat nu over het waterverbruik van 2009 waarvoor de factuur al lang is betaald.
We stellen vast dat deze regeling het voor de grootverbruiker weer complexer maakt. Voor de kleinverbruiker, die alleen leidingwater gebruikt, is het systeem terecht eenvoudiger door alles op één factuur aan te rekenen.
Minister, had de communicatie over de wijziging van het systeem niet vroeger moeten gebeuren? Kan er ook voor de grootverbruiker een vereenvoudiging van het systeem worden doorgevoerd, net zoals voor de kleinverbruiker? Waarom is het systeem eigenlijk gewijzigd?
De voorzitter : Minister Schauvliege heeft het woord.
Minister Joke Schauvliege: Mijnheer De Meyer, dit is geen nieuwe regeling. Het is een aanpassing van d e vrijstellings- en compensatieregeling via het decreet van 21 december 2007. Een kleinverbruiker die een individuele behandelingsinstallatie voor afvalwater exploiteert, wordt vrijgesteld van de heffing. De vrijstelling geldt enkel voor dat deel dat betrekking heeft op het huishoudelijk afvalwater dat gezuiverd wordt in de IBA.
De VMM vestigt sinds 2005 enkel nog een heffing voor eigenwaterwinners dat zijn er ongeveer 55.000 en voor een deel van de inwoners van de gemeente Baarle-Hertog ongeveer 1000 mensen. De andere kleinverbruikers krijgen een bovengemeentelijke saneringsbijdrage aangerekend door de drinkwatermaatschappijen via de integrale waterfactuur. Ze kunnen bij de drinkwatermaatschappijen een vrijstelling aanvragen voor hun IBA.
Een grootverbruiker die een IBA exploiteert, wordt vrijgesteld van de heffing en dit voor het huishoudelijk afvalwater onder sector 56 dus het effectieve gezinsverbruik dat gezuiverd wordt in de IBA. Hierbij geldt een maximum van 30 kubieke meter per gedomicilieerd persoon. De vrijstelling geldt niet voor heffïngsplichtigen die abonnee zijn bij een drinkwatermaatschappij. Die moeten bij de drinkwatermaatschappij een compensatie aanvragen voor hun IBA.
In 2008 startte de drinkwatersector een communicatiecampagne op in samenwerking met de VMM. Daarbij werd een algemene folder bij de drinkwaterfacturen gevoegd met een beschrijving van de nieuwe regeling. De klanten die over een IBA beschikten, werden in die periode ook nog eens persoonlijk aangeschreven per brief. Ook de volgende jaren werd dit principe toegepast. De vrijstellings- en compensatieregeling werd bovendien zowel op de websites van de drinkwatermaatschappijen als op de website van de VMM toegelicht.
U verwijst terecht naar een aantal brieven. Ze zijn eind 2011 verstuurd en gaan over dossiers waarvoor een correctie moet gebeuren. Voor deze dossiers heeft de VMM ten onrechte ze hebben zich dus vergist een vrijstelling van de heffing op de waterverontreiniging toegekend. Deze dossiers kwamen immers in aanmerking voor een compensatie op de bovengemeentelijke saneringsbijdrage. Een deel van deze dossiers heeft deze compensatie reeds ontvangen. Ze hebben dus een vrijstelling en een compensatie gekregen.
In de brieven heeft de VMM aangekondigd dat ze de attesten waaruit blijkt dat de IBA is gebouwd en wordt geëxploiteerd volgens de code van goede praktijk, zal overmaken aan de drinkwatermaatschappijen zodat de abonnees die geen compensatie hebben gekregen, deze alsnog kunnen ontvangen. Er is een rechtzetting gebeurd, maar het is dus geen nieuwe regelgeving.
De heffing op de waterverontreiniging voor grootverbruikers wordt berekend op basis van het debiet en de samenstelling van het geloosde afvalwater of op het totale waterverbruik, namelijk de totaalsom van alle waterbronnen, eventueel gecombineerd met productiecijfers. Deze gegevens zijn pas na afloop van het lozingsjaar bekend door middel van de aangifte. Een integrale factuur zoals bij de kleinverbruikers is daarom niet evident. Bij de kleinverbruikers wordt immers een vast saneringstarief per geleverde kubieke meter water aangerekend.
De voorzitter : De heer De Meyer heeft het woord.
De heer Jos De Meyer : Minister, het siert u dat u uw administratie verdedigt. Maar ik begrijp uit uw antwoord dat de communicatie niet zo eenduidig geweest is. Wat is het verschil tussen nieuwe regelgeving en een wijziging van de regelgeving?
Ik las vorige maand in de landbouwpers een artikel dat me inspireerde tot deze vraag, evenals een gesprek met iemand die me hierover opzocht. Het artikel zei: Voor de zoveelste keer op rij wordt de regelgeving met betrekking tot de waterfactuur en de heffingen gewijzigd. Voor de zoveelste keer op rij wordt het voor de grootverbruiker alleen maar complexer. Het wordt dringend tijd dat de wijzigingen aan de regelgeving op tijd overlegd en gecommuniceerd worden, ook met de grootverbruikers, en dat er werk wordt gemaakt van een vereenvoudiging van al deze facturen, heffingen, bijdragen, vergoedingen, vrijstellingen, compensaties enzovoort.
Uit uw antwoord leer ik dat de realiteit genuanceerder is dan wat dat artikel zegt. Toch moet de administratie zich proberen in te leven in de situatie van bedrijfsleiders. Zij worden geconfronteerd met een veelheid aan facturen en administratieve verplichtingen die af en toe wijzigen. Bovendien is er dan nog gebrek aan eenduidige communicatie.
De voorzitter : Minister Schauvliege heeft het woord.
Minister Joke Schauvliege: Ik zal het nog even duiden. De regelgeving is duidelijk, maar het is fout gelopen bij de toepassing. Een aantal ambtenaren ging ervan uit dat er al effectief een compensatie moest zijn bij de drinkwatermaatschappijen vooraleer dat kon worden toegepast. Ze hebben nagekeken wat de drinkwatermaatschappijen aan de mensen hadden aangerekend of gecompenseerd. Op basis daarvan hebben zij een heffing opgelegd. Dat was niet juist. Het gaat er niet om of het al dan niet al is toegepast. Het decreet zegt dat het via een compensatie moet worden toegepast. Dat is de nuance. Daardoor is het door een aantal mensen in die zin geïnterpreteerd. Dat is een beperkt aantal. Dat is nu rechtgezet. Ik heb hier de brief die eind 2011 werd verstuurd. Die geeft een goede uitleg aan de betrokkene. Missen is menselijk, wie niets doet, kan niets verkeerd doen. Maar ik begrijp de frustratie. Het is een menselijke fout. Dat mag misschien niet voorvallen, maar het is gebeurd. Missen is menselijk.
De heer Jos De Meyer : Ik dank u voor uw aanvullend antwoord, minister.
De voorzitter : Het incident is gesloten.