Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Onroerend Erfgoed
Vergadering van 18/10/2011
Vraag om uitleg van mevrouw Mia De Vits tot mevrouw Joke Schauvliege, Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur, over containerparken waar men nog steeds moet betalen voor elektrische toestellen waarop de Recupel-bijdrage van toepassing is
- 191 (2011-2012)
De voorzitter : Mevrouw De Vits heeft het woord.
Mevrouw Mia De Vits : In een aantal gemeenten, waaronder Galmaarden en Geraardsbergen, blijken mensen nog altijd te moeten betalen voor het inleveren van hun elektrische toestellen bij hun containerpark. Het intergemeentelijk samenwerkingsverband dat instaat voor de uitbating van dit containerpark stelt: Op de ILvA-containerparken mag je gezin jaarlijks de eerste 100 kilogram gratis brengen, ongeacht welk afval je mee hebt. Eenmaal je meer dan 100 kilogram hebt gebracht, moet je betalen. Als je dus een afgedankt elektronisch of elektrisch apparaat naar het containerpark brengt en jouw gezin heeft de vrijstelling van 100 kilogram reeds opgebruikt, dan betaal je hiervoor per kilogram.
Deze werkwijze zou worden gesteund door zowel de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) als Recupel.
Minister, volgens de geldende afvalwetgeving is deze praktijk niet toegestaan, zoals ook bevestigd in een antwoord op een schriftelijke vraag van de heer Martens uit 2008. Daarin staat duidelijk: Op alle containerparken worden de huishoudelijke afvalstoffen die onder een aanvaardingsplicht vallen, gratis aanvaard voor zover de betrokken sectoren de lokale besturen volledig vergoeden voor de inzamel- en verwerkingskosten. Er kunnen geen kosten aangerekend worden voor afvalstoffen die aanvaard worden op de containerparken wanneer alle kosten voor inzameling en verwerking volledig vergoed worden door de betrokken sectoren. Wanneer een gemeente toch nog kosten aanrekent aan de burgers wordt deze terechtgewezen. De toezichthoudende overheid schorst en vernietigt het belastingreglement ter zake. Een burger mag immers geen tweemaal betalen voor de inzameling en verwerking van een bepaalde afvalstof.
Minister, bent u op de hoogte van deze werkwijze bij de intercommunale ILvA? Zijn er nog andere gemeenten of intercommunales die dezelfde of een gelijkaardige werkwijze toepassen?
Hoe staat u tegenover het principe van een bepaald aantal kilogram gratis afval, waarna de burgers voor alle afvalfracties moeten betalen? Hebt u daarover al contact opgenomen met de lokale besturen en intergemeentelijke samenwerkingsverbanden die een dergelijke werkwijze hanteren? Klopt het dat Recupel en OVAM hun uitdrukkelijke goedkeuring gegeven hebben aan deze werkwijze van de intercommunale? Zult u ook met hen contact opnemen? Zult u de nodige stappen ondernemen om het belastingreglement ter zake te laten schorsen en vernietigen?
De voorzitter : Minister Schauvliege heeft het woord.
Minister Joke Schauvliege : Naast ILvA hanteren het intergemeentelijk samenwerkingsverband Limburg.net en de gemeenten Lochristi en Halle eveneens deze methode. Bij Limburg.net en Lochristi bedraagt het gratis quotum 500 kilogram per gezin per jaar. Bij ILvA bedraagt dit 100 kilogram per gezin per jaar. Halle hanteert een toegangsgeld voor iedere bezoeker, ook voor degene die alleen elektrische en elektronische apparatuur brengt.
Deze werkwijze werd gedoogd door de Vlaamse overheid omdat het om praktische redenen op de containerparken van ILvA niet mogelijk is een onderscheid te maken tussen de betalende en niet-betalende fracties. Ik heb ILvA gevraagd de werkwijze op het containerpark aan te passen. Als gevolg hiervan hebben besprekingen plaatsgevonden tussen OVAM en IlvA.
Daarbij zijn een aantal argumenten ter sprake gekomen. Artikel 3.1 van VLAREA stelt dat als de eindverkoper, tussenhandelaar of producent van afvalstoffen waarvoor de aanvaardingsplicht geldt, gebruik wil maken van een containerpark, deze de kosten voor de inzameling en scheiding in deze inrichtingen ten laste moet nemen. Deze kosten moeten vergoed worden op basis van bindende voorschriften die zijn vastgelegd in een ministerieel besluit van 18 juli 2005.
In de toelichting bij het modelbelastingreglement dat de OVAM ter beschikking van de gemeenten stelt, staat: Voor afvalstoffen waarop een producentenverantwoordelijkheid van toepassing is, kunnen geen variabele kosten aangerekend worden tenzij de totale afgesproken kosten niet gefinancierd worden door de betrokken sectoren.
In het Uitvoeringsplan Milieuverantwoord Beheer van Huishoudelijke Afvalstoffen staat: De gemeenten en andere operatoren die meewerken aan de realisatie van de aanvaardingsplicht, krijgen de totale en reële kosten vergoed. Voor het gebruik van het containerpark worden de vergoedingen gebaseerd op het ministerieel besluit van 18 juli 2005. Gemeenten waarvan de totale en reële kosten voor de inzameling van afvalfracties vallende onder een aanvaardingsplicht vergoed worden, moeten deze gratis aanvaarden. Zo niet moeten de burgers tweemaal betalen voor deze afvalstoffen, wat onaanvaardbaar is.
De nieuwe milieubeleidsovereenkomsten die met de producenten en invoerders in het kader van de aanvaardingsplicht worden afgesloten, bevatten eveneens bepalingen over het gebruik en de vergoeding van de containerparken als inzamelpunt. Deze vergoedingen worden overeenkomstig het ministerieel besluit van 18 juli 2005 vastgesteld. Dit geldt ook voor de milieubeleidsovereenkomst voor afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA) die sinds 19 juni 2009 van kracht is. Daarbij werd ondertussen een samenwerkingsovereenkomst met betrekking tot een zorggebied betreffende de inzameling van huishoudelijke AEEA op openbare containerparken afgesloten met alle intercommunales. De volledige kosten voor het containerpark worden daarbij vergoed door het beheersorgaan Recupel met de milieubijdrage die de consument bij aanschaf van een nieuw toestel betaalt.
Een te laag quotum dat gratis mag worden aangeboden, zorgt voor een aanzuigeffect van bepaalde fracties waarvoor een aanvaardingsplicht geldt naar alternatieve inzamelingen.
Een quotum per gezin, zonder rekening te houden met de gezinsgrootte, is niet in overeenstemming met het principe de vervuiler betaalt. Ik probeer eerst via overleg met de betrokken gemeenten en intergemeentelijke samenwerkingsverbanden een oplossing te zoeken vooraleer over te gaan tot het eenzijdig schorsen of vernietigen van het belastingreglement.
De voorzitter : Mevrouw De Vits heeft het woord.
Mevrouw Mia De Vits : Minister, ik ben blij dat u bezig bent met dit dossier. Het lijkt me logisch dat u het eerst wilt oplossen via overleg. Alleen mag het dan niet te lang duren. Binnen afzienbare tijd moet er een oplossing zijn. Wanneer dat niet lukt, zult u maatregelen moeten nemen om het reglement te schorsen.
De voorzitter : Het incident is gesloten.