Commissie voor Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur, Decreetsevaluatie, Inburgering en Toerisme
Vergadering van 18/10/2011
Vraag om uitleg van mevrouw Linda Vissers tot de heer Geert Bourgeois, viceminister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur, Inburgering, Toerisme en Vlaamse Rand, over de omzendbrief BB 2011/2 inzake de raadpleging van de bevolkingsregisters voor interne doeleinden
- 2875 (2010-2011)
De voorzitter : Mevrouw Vissers heeft het woord.
Mevrouw Linda Vissers : Minister, in juli verscheen de omzendbrief in verband met de raadpleging van de bevolkingsregisters voor interne doeleinden. U had die omzendbrief aangekondigd in de commissie van 22 maart, naar aanleiding van een vraag om uitleg van mevrouw Schryvers.
De omzendbrief stelt dat elke consultatie van het bevolkingsregister moet passen in de uitvoering van een regelmatige beslissing, genomen door het bevoegde politieke orgaan van de gemeente, waaruit het doel van de raadpleging blijkt. Zonder zulke beslissing mag het college de bevolkingsregisters niet raadplegen.
Dient het feit dat men telkens een beslissing nodig heeft van de gemeenteraad of het college letterlijk te worden genomen? Indien bijvoorbeeld de gemeenteraad de nieuwe inwoners welkom wil heten, dient daarover dan jaarlijks een raadsbeslissing te worden genomen, of is één princiepsbeslissing voldoende? Wat als men de bevolkingsregisters gebruikt om bijvoorbeeld een huwelijksjubileum te vieren, waarbij het college een lid van het college aanduidt om de jubilarissen te bezoeken? Krijgt men dan als gevierde niet de illusie dat de schepen ten persoonlijken titel komt?
Is de omzendbrief ook van toepassing op de stadsdistricten in Antwerpen? Zij zijn wel bevoegd voor de registers van de burgerlijke stand, maar niet voor de bevolkingsregisters. Mogen ze deze bevolkingsregisters middels een beslissing van het districtscollege of de stadsdistrictsraad consulteren? Of dient daarvoor een beslissing te worden genomen door het stadscollege of de gemeenteraad?
Zijn er sinds 26 juli, het verschijnen van de omzendbrief, al gemeenteraads- of collegebeslissingen genomen in deze zin? Misschien kunt u op deze bijkomende vraag niet onmiddellijk antwoorden, maar u mag mij het antwoord ook schriftelijk bezorgen.
De voorzitter : Minister Bourgeois heeft het woord.
Minister Geert Bourgeois : Voorzitter, collegas, het is niet vereist dat voor iedere individuele consultatie ook een afzonderlijke gemeenteraads- of collegebeslissing genomen wordt. De beslissing kan algemeen geformuleerd worden, op voorwaarde dat de inhoud en de doelstelling duidelijk zijn, zodat daarover geen misvattingen kunnen ontstaan. Elke consultatie die geschiedt binnen deze inhoud en doelstelling, is dan gelegitimeerd door de eerste algemene beslissing. Nieuwe, afzonderlijke beslissingen voor dergelijke consultaties zijn niet meer nodig.
Ik geef een voorbeeld. De gemeenteraad kan beslissen dat de bevolkingsregisters maandelijks geraadpleegd mogen worden om nieuwe inwoners uit te nodigen om hen te laten kennismaken met de gemeentelijke dienstverlening. Op basis van die ene beslissing van de gemeenteraad mag het bevolkingsregister dus iedere maand geraadpleegd worden.
Het is in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van het bevoegde gemeentelijke orgaan om de finaliteit van de raadpleging van de registers duidelijk te bepalen in zijn beslissing. Indien de gemeenteraad beslist dat de bevolkingsregisters geraadpleegd mogen worden zodat het college een jubilaris kan bezoeken om de felicitaties van het gemeentebestuur over te brengen, dan is dat in overeenstemming met de omzendbrief.
Zoals u weet, is het college van burgemeester en schepenen een collegiaal orgaan. Het college regelt zijn eigen werking en kan dus een interne werkverdeling afspreken. In de praktijk is het veelal onmogelijk dat het voltallige college iedere jubilaris zou opzoeken om haar of hem de felicitaties van het gemeentebestuur over te brengen. Het college kan dus een werkregeling afspreken. Het behoort tot de deontologie van een schepen om er bij de jubilaris duidelijkheid over te laten bestaan dat hij in die functie het gemeentebestuur vertegenwoordigt en daar niet ten persoonlijken titel is.
Wat uw bijkomende vraag betreft, verneem ik van de administrateur-generaal dat er geen beslissingen bekend zijn. Dat betekent niet dat er geen zijn. Die worden ons gewoon niet bezorgd. Enkel in het kader van het klachtentoezicht zouden we daar eventueel kennis van kunnen hebben. We kunnen eens informeren, maar ik kan niets garanderen.
De voorzitter : Mevrouw Vissers heeft het woord.
Mevrouw Linda Vissers : Minister, u hebt nog niet geantwoord op mijn derde vraag, over de stadsdistricten in Antwerpen.
Op dit moment zijn er volgens mij nog maar weinig beslissingen genomen in de gemeentebesturen over deze regel. Ik heb in mijn eigen regio navraag gedaan bij de verschillende gemeenteraadsleden. Ik heb ook het verslag van de vraag om uitleg van mevrouw Schryvers er nog eens bij gehaald, en in uw antwoord zei u voortdurend dat de gemeenteraad een reglement zou vaststellen, dat het op de gemeenteraad zou komen om vast te leggen hoe men alles zou doen enzovoort. Het ging alleen maar over de gemeenteraad. Wij waren het daar ook volledig mee eens. Als we nu de omzendbrief bekijken, lezen we daar telkens een gemeenteraads- of een collegebeslissing. Dat is natuurlijk iets totaal anders. Bij een gemeenteraadsbeslissing weten wij als gemeenteraadsleden, ook van de oppositie, wanneer een beslissing genomen is. Bij een collegebeslissing ligt dat al iets moeilijker.
Ik heb ook de moeite gedaan om de collegebeslissingen erop na te lezen in mijn eigen regio, en tot op vandaag is er nergens een beslissing genomen over hoe men deze omzendbrief zal uitvoeren.
Het is begonnen met een schriftelijke vraag van mij indertijd, waarin ik vroeg waarom de oppositie want daar ging het over geen inzage meer kreeg in eventuele data van jubilarissen voor een gouden bruiloft, of andere zaken. Ik vind het bijzonder jammer dat in uw omzendbrief staat dat men de bevolkingsregisters niet meer kan raadplegen zonder een gemeenteraads- of collegebeslissing.
Waarom hebt u daar ineens een collegebeslissing aan toegevoegd? Waarom hebt u het niet bij een gemeenteraadsbeslissing gelaten? Door welke partij bent u eventueel onder druk gezet om hier de collegebeslissing aan toe te voegen? Ik begrijp dat een aantal partijen, die op dit moment in de meerderheid zitten, op dit moment niet wensen dat wij daar meer inzage in krijgen.
Uw administrateur-generaal zegt dat hij op dit moment geen weet heeft van klachten. Dit moeten we vragen aan al onze gemeenteraadsleden in de verschillende gemeenteraden. Op dit moment is er nog geen beslissing genomen over deze omzendbrief, dus moeten we massaal klacht indienen bij u, minister, om daar gevolg op te krijgen. Minister, wat is uw mening daarover?
De voorzitter : De heer Dehandschutter heeft het woord.
De heer Lieven Dehandschutter : Mevrouw Vissers en haar fractie zien spoken. De regeling die is getroffen, zeker voor jubilarissen, is ingegeven vanuit praktisch oogpunt. In de meeste steden en gemeenten komt de gemeenteraad maandelijks samen, en het college wekelijks. Als men telkens voor een dergelijke administratieve aangelegenheid een raadsbeslissing moet nemen, is dat een slecht voorbeeld van efficiënt bestuur.
En dan uw opmerking dat gevierde jubilarissen de illusie krijgen dat de schepen ten persoonlijken titel komt. In Sint-Niklaas worden de jubilarissen aangeschreven met de vraag of ze bezoek van het stadsbestuur willen ontvangen. Sinds enkele jaren is daar de precisering aan toegevoegd dat, indien ze daarop willen ingaan, ze de voorkeur kunnen uitspreken voor de burgemeester of een bepaalde schepen. Op die manier hebben de mensen de keuze. Dat is een heel soepele en aanvaardbare oplossing, die ook tegemoet komt aan de wensen van de jubilarissen, en rekening houdt met hun privacy.
De voorzitter : De heer De Meulemeester heeft het woord.
De heer Marnic De Meulemeester : Mevrouw Vissers heeft het over de raadpleging van bevolkingsregisters voor interne doeleinden. Ik heb een vraag over de raadpleging voor externe doeleinden. Veel schepencolleges worden bevraagd door tal van verenigingen, zoals voetbalclubs en scholen. De kerstperiode nadert. Veel feestcomités bezoeken de 75-jarigen met een kerstcadeau. In deze donkere periode is daar niets verkeerd aan, integendeel. Kan een college van burgemeester en schepenen te allen tijde afwijkingen toestaan op de omzendbrief? Of moeten bepaalde afwijkingen door de gemeenteraad worden verleend als het college dergelijke vragen krijgt?
De voorzitter : Minister Bourgeois heeft het woord.
Minister Geert Bourgeois : Mijnheer De Meulemeester, dit laatste punt is aangekaart precies omdat er moeilijkheden waren. Het koninklijk besluit is daarover erg terughoudend. Het liet ongeveer niets toe. We hebben gezegd dat we zouden overleggen met de privacycommissie. Daaruit is een goede regeling gegroeid, die in de omzendbrief staat. Wat mogelijk is, staat in de omzendbrief, wat daarbuiten valt, kan niet.
Mevrouw Vissers, mijn excuses, mijn antwoord was aan elkaar geniet. Daarom vergat ik te antwoorden op uw derde vraag. Daar zit niets achter.
Na consultatie van de juridische dienst van de stad Antwerpen is gebleken dat tot op heden geen delegatie is gegeven aan de binnengemeentelijke organen om de bevolkingsregisters te raadplegen. De administratie van de stad onderzoekt of een delegatie van deze federale bevoegdheid wettelijk mogelijk is.
Indien delegatie mogelijk is en indien de delegatie in de toekomst zou worden verleend, dan moeten de binnengemeentelijke organen uiteraard ook de richtlijnen naleven die opgenomen zijn in de omzendbrief.
Mevrouw Vissers, als u de vraag stelt over gemeenteraad versus college, dan denk ik dat u spoken ziet. Ik ben door niemand onder druk gezet. Het college heeft op twee manieren bevoegdheden: ten eerste, bevoegdheden verleend door de decreetgever, en ten tweede, bevoegdheden verleend door de gemeenteraad. De gemeenteraad heeft volheid van bevoegdheid. Het zou bijvoorbeeld best kunnen dat de gemeenteraad zegt dat ze de maandelijkse organisatie van de nieuwkomers overdraagt aan het college. Dat is een perfect legitieme beslissing.
Dat u niet op de hoogte zou zijn van beslissingen van het college van burgemeester en schepenen, is niet correct. Die moeten u worden bezorgd op de wijze bepaald in het huishoudelijk reglement. Dat staat in het Gemeentedecreet. In het nieuwe Gemeentedecreet dat ik voorbereid, zal dat zelfs op elektronische manier moeten gebeuren, als de raadsleden dat verkiezen. U hebt dus alle rechten. Als u zegt dat een collegebeslissing geen invulling geeft aan die omzendbrief, dan zijn de rechten van de gemeenteraad om daartegen op te komen, volop gegarandeerd.
De voorzitter : Mevrouw Vissers heeft het woord.
Mevrouw Linda Vissers : Ik zie helemaal geen spoken, integendeel. Ik herhaal het, ik krijg geen antwoord. Voor mij gaat het er niet om of we elke maand aan de gemeenteraad iets moeten voorleggen. Mijnheer Dehandschutter, het gaat erom dat uw minister drie maanden geleden zei dat er een omzendbrief zou komen, en daarin zou staan dat de gemeenteraad een reglement zal vastleggen hoe men naar de jubilarissen gaat. Hoe gaat men een geschenk afgeven? Wat staat er op het kaartje? Dat zou worden vastgelegd in de gemeenteraad. Zo staat het duidelijk in het antwoord van uw minister.
Ik daag de burgemeesters hier uit met de vraag wie de omzendbrief heeft voorgelegd aan zijn gemeenteraad, en gevraagd welke beslissingen hierin kunnen worden genomen. Als er morgen een gouden bruiloft is, dan is er een verschil tussen een bloemstuk met de tekst Vanwege het gemeentebestuur van een bepaalde gemeente, of Vanwege de heer X, burgemeester. Dat is een heel ander gegeven. Dat zou worden vastgelegd in het reglement dat in deze omzendbrief stond. Ik denk dat er geen enkele gemeente is die deze omzendbrief heeft voorgelegd aan de gemeenteraad om dit reglement toe te passen.
De voorzitter : Het incident is gesloten.