Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Vergadering van 04/10/2011
Vraag om uitleg van de heer Jurgen Verstrepen tot mevrouw Ingrid Lieten, viceminister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Innovatie, Overheidsinvesteringen, Media en Armoedebestrijding, over het boekingsincident met betrekking tot de Ketnetband
- 2797 (2010-2011)
Vraag om uitleg van de heer Bart Caron tot mevrouw Ingrid Lieten, viceminister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Innovatie, Overheidsinvesteringen, Media en Armoedebestrijding, over het optreden van de Ketnetband op een partijpolitiek evenement
- 2817 (2010-2011)
Vraag om uitleg van de heer Carl Decaluwe tot mevrouw Ingrid Lieten, viceminister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Innovatie, Overheidsinvesteringen, Media en Armoedebestrijding, over de neutraliteit van de VRT
- 2899 (2010-2011)
De voorzitter : Collegas, over dit onderwerp stond ook een vraag om uitleg van de heer Tommelein geagendeerd, maar hij is helaas verontschuldigd. Ik heb de minister gevraagd om toch ook het antwoord op die vraag om uitleg mee in zijn antwoord op te nemen.
De heer Verstrepen heeft het woord.
De heer Jurgen Verstrepen : Voorzitter, minister, voor de mensen die het vergeten waren of die niet waren uitgenodigd op de familiedag van de N-VA, vertel ik nog eens wat er aan de hand was.
Voor de familiedag van de N-VA in Bokrijk werd de Ketnetband geboekt. Die band maakt deel uit van de line extensions van de VRT en kan worden geboekt via The Booking Agency. Omdat de line extensions afgeleide producten zijn die een VRT-stempel dragen, mogen ze aan geen enkele politieke ideologie gelinkt worden.
De heer Wilfried Vandaele treedt als waarnemend voorzitter op.
Blijkbaar is niet iedereen daarvan op de hoogte. Voor een openbare omroep is het cruciaal dat hij politiek neutraal is en dat enige schijn van politieke voorkeur de kop wordt ingedrukt.
Tot daar was ik nog mee in het verhaal. Ik meende dat het om een klein fait divers ging, maar toen werd het groter.
De reactie van de VRT vond ik al heel boeiend. Er kwam een heel sterke en snelle reactie. Een ontoelaatbare fout, zo reageerde de VRT ondubbelzinnig. Blijkbaar was de VRT zelf te laat op de hoogte om het optreden af te gelasten. De openbare omroep heeft in een duidelijke en stoere taal laten weten een onderhoud te plannen met het boekingskantoor om na te gaan hoe dit is kunnen gebeuren en hoe ze dit in de toekomst kunnen vermijden.
Het fait divers werd plotseling heel interessant voor mij. Ik ben dan beginnen te graven in dat fait divers en in de politieke neutraliteit. Ik kan me vinden in de verplichting van politieke neutraliteit: Foei, VRT, dat u dit één keer hebt laten gebeuren. Maar het was niet de enige keer dat afgeleide producten van de VRT voorkomen op politiek geïnspireerde evenementen. Dat is al gebeurd. De Ketnetband heeft al opgetreden op een 1 meiviering in Roeselare en bij een CD&V-meeting in Beersel. Er zijn dus al wat politieke kleuren aanwezig.
Ik vraag me dan natuurlijk af waarom de VRT nu plotseling, nu het de N-VA betreft, zo fel reageert en stelt dat dit nooit meer zal gebeuren. Voor de duidelijkheid: ik heb geen lidkaart van N-VA op zak. (Opmerkingen)
Ik vraag me af waarom nu zo fel wordt gereageerd want ik hou van gelijkheid voor iedereen en niet bij andere politieke strekkingen. Ze zijn rechtlijnig als het de N-VA betreft, niet als het om CD&V gaat of als het evenement eerder socialistisch getint is. Was de VRT toen niet op de hoogte of vond ze dat niet zo erg? De openbare omroep heeft nu laten weten dat zal worden gepraat met het boekingskantoor, en ik vermoed dat de band nu nergens meer mag optreden waar een politieke link is.
De heer Philippe De Coene, voorzitter, treedt als voorzitter op.
Minister, ik heb een paar concrete vragen. Heeft het onderhoud intussen al plaatsgevonden? Welke bevindingen zijn er? Wat heeft men eruit kunnen leren? Lijkt het u niet aangewezen om met alle externe partners van de openbare omroep rond de tafel te gaan zitten en niet alleen met dit boekingskantoor, om dergelijke incidenten in de toekomst te vermijden? Of gaat u mij nu antwoorden dat de Ketnetband en andere aan de VRT gelieerde producten op elke politieke manifestatie mogen spelen wat een verrassend antwoord zou zijn?
De voorzitter : De heer Caron heeft het woord.
De heer Bart Caron : Voorzitter, de inleiding kan ik overslaan, want dat heeft mijn collega al heel deskundig gedaan. Het is zo dat er nogal wat line extensions op veel partijpolitieke feestjes zijn geweest. Ik moet eerlijk toegeven dat ik onze database eens heb geraadpleegd. Het had gekund dat er ook sporen van waren, maar dat is niet zo. We moeten elkaar in geen geval iets verwijten, het had gekund.
We moeten ons wel afvragen in hoeverre er een gedragscode is voor dergelijke muziekgroepen, acteurs of presentatoren. Voor presentatoren en mensen die debatten leiden, zijn er wel gedragscodes of deontologische codes afgesproken. Er zijn dus al een aantal regels.
Minister, ik beperk me tot mijn vragen. Wat is er feitelijk misgelopen waardoor het optreden ongehinderd kon plaatsvinden? Was er sprake van een normale werkwijze?
We weten ondertussen dat er precedenten zijn, want die werden gevonden. Wellicht waren er in het verleden nog veel meer.
Werden effectief regels geschonden of is er eerder sprake van een inschattingsfout? Welk gewicht geeft u aan deze zaak? Wie is hiervoor verantwoordelijk? Welke lessen kunnen eruit worden getrokken?
Acht u een striktere regelgeving wenselijk of noodzakelijk? De commotie over dit optreden tijdens de bijeenkomst van de N-VA was vreemd genoeg wat over the top. Dezelfde reactie had er ook bij andere optredens kunnen zijn, maar kwam niet.
De voorzitter : De heer Decaluwe heeft het woord.
De heer Carl Decaluwe : Voorzitter, minister, hierover werd al veel gezegd, ik zal het niet herhalen. Ik heb twee vragen.
Wie is verantwoordelijk voor de boekingen van de Ketnetband? Deze kwestie is een beetje vergelijkbaar met De laatste show, waarbij motards het laatste stuk van de opnames nog brengen die daarna direct op antenne gaan. In het verleden zijn er een paar problemen geweest omdat er niet op voorhand gecontroleerd werd.
Wie is verantwoordelijk voor de boekingen? Dat kan een extern kantoor zijn, maar uiteindelijk moet er toch iemand zijn die de politieke neutraliteit in de gaten houdt en die mee kan beslissen.
Welke richtlijnen inzake politieke neutraliteit gelden er voor de line extension? Of zijn er geen?
De voorzitter : De heer Wienen heeft het woord.
De heer Wim Wienen : Voorzitter, minister, ik vind dit een heel boeiende discussie. De reactie van de VRT was al redelijk sterk toen bleek dat de Ketnetband voor de N-VA had opgetreden. Ik vraag me af wat het gevolg geweest zou zijn indien de band tijdens een manifestatie van het Vlaams Belang zou hebben opgetreden. Ik denk dat er nog meer vragen geweest zouden zijn.
Ik heb eigenlijk het vermoeden dat een doorsnee mens het onderscheid kan maken tussen een betaald optreden en het eventueel gelieerd zijn aan een politieke partij. Ik denk dat niemand van de bevolking veronderstelde dat iedereen van de Ketnetband, of iedereen van de hele zender, aanhanger is van de N-VA.
Wat me meer stoort, is het volgende. Regels moeten voor iedereen gelden. Men moet geen misbaar maken over het optreden van de Ketnetband bij de N-VA terwijl dat allemaal geruisloos passeert als wordt opgetreden voor sp.a of CD&V. Dat onderscheid wijst op een probleem inzake neutraliteit bij de VRT, want blijkbaar geldt niet voor iedereen hetzelfde. Voor wat mijn partij betreft, spreek ik meer dan uit ervaring.
Quid de medewerkers met politieke stellingnames, want daarover wordt ook heel wat minder misbaar gemaakt? Denken we maar aan de baard van Koen Fillet, die toch een VRT-medewerker is en zijn bekendheid te danken heeft aan de openbare omroep. Zijn baardgroei is een duidelijke politieke stellingname. Zo zijn er nog voorbeelden te geven van VRT-medewerkers.
Quid medewerkers van de VRT-nieuwsdienst die als bijverdienste links en rechts debatten modereren? Ik weet dat de regels daarvoor strenger zijn gemaakt, maar ook toen maalde niemand erom dat al die nieuwsdienstmedewerkers allerhande debatten gingen modereren tot de heer Bracke dat bij het Vlaams Belang kwam doen, want toen was het kot te klein.
Ik pleit voor transparante regels. Als men stelt dat het niet past in de politieke neutraliteit van de VRT dat een band optreedt op een partijmanifestatie, dan zou ik ook graag hebben dat medewerkers van de VRT die hun bekendheid te danken hebben aan de VRT, zich onthouden van stevige politieke stellingnames en dat mensen van de nieuwsdienst niet langer debatten modereren voor politieke partijen.
De voorzitter : De heer Vandaele heeft het woord.
De heer Wilfried Vandaele : Voorzitter, u begrijpt dat de N-VA niet kon vermoeden dat hier een incident uit zou voortvloeien, anders zou men dat nooit hebben geboekt. Ik dacht dat Ketnet een samenwerkingsverband heeft met Bokrijk over de 5e boog, dus lag het misschien voor de hand om de Ketnetband te vragen.
Je kunt er maar op twee manieren mee omgaan: ofwel treedt de Ketnetband overal op, ofwel treedt die nergens op. In die zin sluit ik me aan bij de opmerkingen van de heren Verstrepen en Wienen.
Het is een beetje vreemd dat de VRT de dag erop reageerde: Oh, wat een ramp! We hebben er niet op gelet. Dat mag nooit meer gebeuren. Nochtans trad de Ketnetband ook op andere feestjes op. Ik heb de bewijzen uiteraard bij: de 1 meiviering in Roeselare van sp.a en een feest van CD&V in Beersel. Blijkbaar doet men het ook op andere plaatsen en is daarover nooit heisa geweest. Nu wel. Wij pleiten er ook voor dat de VRT een lijn trekt: altijd of nooit.
De voorzitter : Minister Lieten heeft het woord.
Minister Ingrid Lieten : Collegas, wat is er misgelopen? Volgens de VRT zit dat zo. Voor de zakelijke opvolging en de boekingen van de Ketnetband doet VRT Line Extensions een beroep op een extern bureau, genaamd Any Media. In het contract met dat agentschap is de volgende clausule opgenomen: Any Media onthoudt zich van afspraken met organisaties en/of verenigingen van een uitgesproken politieke, godsdienstige, syndicale of ideologische strekking. (Opmerkingen)
De VRT zegt dan ook dat de boeking van de Ketnetband op een N-VA-activiteit door het betrokken bureau een fout is. Het boekingskantoor had de aanvraag moeten weigeren omdat ze niet in overeenstemming was met de contractuele afspraken.
Welke richtlijnen zijn er in verband met de politieke neutraliteit? Wat het publieke aanbod van de VRT betreft, moeten de informatieve programmas onpartijdig zijn. Dit staat in artikel 39 van het decreet, een artikel dat trouwens ook geldt voor andere omroepen. Specifiek voor de VRT bepaalt artikel 29 van het decreet dat de programmas van de nieuwsdienst beantwoorden aan de normen inzake journalistieke deontologie, zoals vastgelegd in de deontologische code. Voor andere programmas op de VRT moet conform het programmacharter van de VRT de gepaste onpartijdigheid aan de dag worden gelegd.
Voor Line Extentions en de commerciële activiteiten gelden deze bepalingen niet. Voor de Ketnetband vond de VRT het evenwel aangewezen in het contract met Any Media een bijzondere clausule rond neutraliteit op te nemen. Enkele leden van de Ketnetband zijn schermgezichten van Ketnet. Voor afgeleide commerciële producten van de nieuwsdienst, zoals het boeken van journalisten, blijven de betrokken journalisten gehouden aan de bepalingen van de deontologische code. Dat impliceert dat zij erover moeten waken de onpartijdigheid van de nieuwsdienst van VRT niet in het gedrang te brengen.
Waarom is een boekingskantoor, dat dienst doet als externe partner, daarvan niet op de hoogte? Het boekingskantoor Any Media was wel op de hoogte omdat het in de overeenkomst staat. Het kantoor heeft echter geen rekening gehouden met deze afspraak bij het boeken van de Ketnetband.
Zijn er precedenten? Die zijn al door enkele collegas vermeld. Dat is in het verleden inderdaad ook al bij vergissing gebeurd. Maar de VRT is en blijft van oordeel dat ook de andere optredens niet konden. Dat is wat hier ook wordt gezegd: ofwel voor iedereen, ofwel voor niemand. Zo had ook het optreden van de Ketnetband op een evenement van de Bond Moyson en het ABVV in Roeselare, volgens de clausule, niet mogen gebeuren.
Zijn er effectief regels geschonden? Any Media heeft zich niet gehouden aan zijn contractuele afspraken met VRT Line Extensions. Wie is hiervoor verantwoordelijk? Any Media is verantwoordelijk voor het boeken van de Ketnetband. Daarom zijn zij ook verantwoordelijk voor het boeken niet conform het contract. De VRT heeft het boekingskantoor terechtgewezen. VRT Line Extensions heeft de verdere aanpak met betrekking tot de Ketnetband met het boekingskantoor nog eens uitgebreid besproken.
Er is een sluitende procedure afgesproken om dit soort fouten in de toekomst te vermijden. Bij elke nieuwe aanvraag voor de Ketnetband die binnenkomt, zal, voorafgaand aan de overeenkomst, een vragenlijst worden voorgelegd aan de klant. Vooraleer een overeenkomst wordt afgesloten, moet die eerst worden ingevuld. In de vragenlijst wordt gepeild naar verschillende elementen, zoals of de eindklant een organisatie is met een uitgesproken politieke, godsdienstige, syndicale, ideologische of extreme strekking. Er wordt ook gepeild naar de identiteit van de eindklant en naar de doelstelling van het feest: een privéfeest of een publiek evenement. Voortaan zal alle communicatie die wordt gevoerd met betrekking tot de Ketnetband, door een eindklant vooraf goedgekeurd moeten worden door Any Media en de VRT. De VRT is van oordeel dat haar kader voor merchandising en nevenactiviteiten niet moet worden aangepast.
Collegas, ik ben ook van mening dat het een beetje betreurenswaardig is dat het optreden van de Ketnetband op een N-VA-evenement uit de context wordt getrokken. Het is logisch dat de VRT strikte regels moet hebben voor alle politieke partijen. Ze heeft nu de regels voor de gedragingen ten aanzien van alle politieke partijen of ideologische verenigingen nog eens op scherp gesteld voor de eigen medewerkers, de Ketnetband en het boekingskantoor. Ik denk dat dat voldoende is.
Het opmaken van afspraken met boekingskantoren en andere externe partners valt onder de operationele vrijheid van de VRT zelf. Ik reken er ook op dat de VRT-directie verder de nodige dingen zal doen om die neutraliteit te bewaken. In die zin is het evenement een wake-upcall geweest.
De heer Wilfried Vandaele : Dankzij de N-VA, minister. (Opmerkingen van minister Ingrid Lieten)
De heer Jurgen Verstrepen : Ik heb zeer aandachtig geluisterd naar het antwoord. Het is spijtig voor andere politieke partijen die de Ketnetband nu niet meer kunnen boeken. (Gelach)
Er moet een evenwicht zijn. Deze situatie heeft gezorgd voor een duidelijke lijn, die tot nu toe ontbrak. Daar heb ik niets aan toe te voegen.
De heer Bart Caron : Het is een duidelijk antwoord, dat waarschijnlijk beantwoordt aan de verwachtingen van velen van ons, van mij in elk geval. Het is een duidelijke beslissing. Ik hoop dat dit soort incidenten in de toekomst wordt vermeden.
Mijnheer Vandaele, ik heb wel geleerd dat de N-VA blijkbaar niet valt onder de categorie uitgesproken politieke standpunten. Ik geef toe, mijnheer Vandaele, ik had in mijn vraag de neutraliteit bewaard door ook de andere partijen als voorbeeld te noemen en niet enkel de N-VA te viseren. Dat is het laatste wat ik zou durven te doen.
De heer Wilfried Vandaele : Dat siert u.
De heer Carl Decaluwe : Ik heb daarstraks verwezen naar De laatste show, maar het gaat ook over Man bijt hond.
De heer Wim Wienen : Hoewel mijn fractie deze manier van werken al gewoon zou moeten zijn, kan ik mij toch nog behoorlijk ergeren, zeker aan het antwoord dat gegeven is. Dit getuigt van zoveel hypocrisie. (Opmerkingen)
Nee, collegas, er wordt gezegd dat er regels zijn, dat de artiesten niet mogen optreden voor uitgesproken politieke verenigingen en ook niet voor vakbonden. We weten allemaal: hadden ze niet opgetreden voor de N-VA, was er niet eens een dispuut geweest. Als ze optreden voor CD&V of de Bond Moyson, sluit men de ogen en laat men dat toe.
Minister, ik heb genoteerd dat u het een beetje spijtig vindt dat een en ander uit zijn context is gerukt. Als de kranten vol hadden gestaan over het feit dat de Ketnetband zou hebben opgetreden voor het vermaledijde Vlaams Belang, had u dan in deze commissie ook gezegd dat dat een beetje uit de context was gerukt? Wij weten allemaal dat u niet zo zou reageren. Als u dat zou weten, zou u de rechtstreekse lijn nemen naar de heer Van den Brande en mevrouw De Preter om uw gal te spuwen.
Dat is het probleem. Er was met die Ketnetband geen vuiltje aan de lucht, terwijl de regels pertinent werden overtreden. Want dat heb ik wel vernomen uit uw antwoord: de regels werden overtreden. Ik hoef de N-VA eigenlijk niet te verdedigen. Zij zijn groot genoeg om dat zelf te doen. Door mijn ervaring met dergelijke zaken, stoort me dat nog altijd heel erg. Er was geen probleem tot de Ketnetband optrad voor de N-VA. Er zou geen probleem zijn geweest als dat niet was gebeurd. Ik vind dat een politiek, niet eens van twee maten en gewichten, maar van zeven maten en gewichten, het aantal partijen in het parlement.
De voorzitter : Het incident is gesloten.