Commissie voor Onderwijs en Gelijke Kansen
Vergadering van 29/09/2011
Vraag om uitleg van mevrouw Gerda Van Steenberge tot de heer Pascal Smet, Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel, over de voorbereiding van scholen op een eventuele schietpartij
- 2735 (2010-2011)
De voorzitter : Mevrouw Van Steenberge heeft het woord.
Mevrouw Gerda Van Steenberge : Voorzitter, minister, collegas, begin september las ik een vreemd bericht: de komende maanden gaat de lokale politie scholen in Gent en Antwerpen voorbereiden op een eventuele raid van een dolle schutter. De lokale inspecteurs zullen ook een opleiding krijgen om accuraat te reageren op dergelijke schietpartijen. De bedoeling is dat we nog dit najaar starten met crisisoefeningen in samenwerking met de scholen. We willen ervoor zorgen dat scholen weten wat ze moeten doen wanneer er zich een schietpartij of iets dergelijks voordoet, maar tegelijkertijd willen ook wij voorbereid zijn, aldus Antwerps politiewoordvoerder Fons Bastiaenssens. De politie wil de grondplannen van alle schoolgebouwen en crèches opvragen. Op die manier kan er optimaal worden gereageerd in geval van nood. De operatie krijgt de naam AMOK mee.
Het geweld in onze scholen neemt inderdaad verontrustend toe. Uit recente cijfers van de federale politie blijkt dat er elke dag gemiddeld 23 pvs worden uitgeschreven voor geweld en agressief gedrag op school, wat maakt dat elk jaar in totaal ongeveer 8500 pvs voor geweld op school worden uitgeschreven. Diefstal van onder meer gsms en pcs uit klaslokalen, vechtpartijen, het vernielen van schoolmateriaal, verboden wapenbezit, drugs en dergelijke vormen de belangrijkste misdrijven. Dat het thema leeft bij leerkrachten en in scholen is overduidelijk. Zo bleek deze week bijvoorbeeld nog uit cijfers dat een op de zes Belgische leerkrachten bij het begin van het nieuwe schooljaar een speciale verzekering heeft genomen tegen geweld in de klas.
Minister, wat is uw standpunt over dit initiatief van de lokale politie in Gent en Antwerpen? Hoe zal de samenwerking tussen de lokale politie en de scholen gebeuren? De lokale politie ressorteert onder de federale minister van Binnenlandse Zaken. Is er al overlegd tussen u en minister Turtelboom over geweld op school en maatregelen om deze delicten terug te dringen?
De voorzitter : De heer De Meyer heeft het woord.
De heer Jos De Meyer : Ik wil maar op één facet ingaan: mevrouw Van Steenberge zegt dat een op de zes Belgische leerkrachten een verzekering tegen geweld in de klas afsluit. Dergelijke verzekering is eigenlijk overbodig, want leerkrachten zijn daar al tegen verzekerd. Misschien moet dat nogmaals aan het onderwijsveld worden meegedeeld.
De voorzitter : Mevrouw Celis heeft het woord.
Mevrouw Vera Celis : Over die verzekering heerst nogal wat onduidelijkheid. Wat wordt door die verzekering allemaal gedekt? Hoeveel leerkrachten nemen een bijkomende verzekering? De ene school is de andere niet, waardoor een uniforme aanpak wellicht erg moeilijk is. Ik stel vast dat veel scholen improviseren wanneer een crisis zich voordoet.
We moeten misschien durven na te denken over een algemeen plan, een crisisplan en dan hopen dat het nooit effectief zal moeten worden gebruikt. Past dat thema niet in een nascholingspakket voor leerkrachten? Door de evolutie van onze gemeenschap komt dit soort incidenten vaker voor.
De voorzitter : Minister Smet heeft het woord.
Minister Pascal Smet : Over de zogenaamde AMOK-situaties heeft er in het voorjaar van 2011 overleg plaatsgevonden tussen afgevaardigden van minister Turtelboom, mijn kabinet en mijn administratie, op initiatief van minister Turtelboom. Tijdens dit overleg werd een voorlopig plan van aanpak besproken en werd er afgesproken om dat plan eerst in een aantal scholen uit te testen. Deze testfase moet toelaten dat scholen en lokale politie onderlinge verwachtingen en mogelijkheden op elkaar kunnen afstemmen. Verder werd afgesproken om hierover niet te communiceren totdat de resultaten van de proefprojecten bekend en besproken zijn, omdat we het belangrijk vinden om eerst grondig na te denken over de boodschap die we naar de scholen willen overbrengen, en om paniekreacties bij ouders en leerlingen te voorkomen.
De communicatie van de politiecommissarissen van Antwerpen en Gent verraste mij dan ook enigszins. Naar aanleiding van de berichten in de krant nam mijn administratie daarom opnieuw contact op met de afgevaardigde van minister Turtelboom, die op zijn beurt met de politiecommissarissen van Antwerpen en Gent een aantal afspraken maakte over afstemming tussen de afzonderlijke initiatieven, de verdere aanpak en de communicatie. Gent en Antwerpen zullen nu mee proefdraaien. De bevindingen uit de proefprojecten zullen door mijn kabinet en administratie verder worden opgevolgd.
Wat betreft het tegengaan van andere vormen van geweld op scholen heb ik al geantwoord in de commissievergadering van 7 april 2011. We moeten oppassen met die cijfers. Het is niet omdat meer leerkrachten een verzekering tegen geweld in de klas afsluiten dat er effectief ook meer geweld is. Het kan er enkel op wijzen dat het onveiligheidsgevoel bij leerkrachten stijgt. Misschien worden de incidenten erger zonder dat er daarom meer incidenten zijn. Op dit ogenblik heeft niemand een duidelijk zicht op het aantal gewelddelicten in scholen. U weet dat we op dit moment een onderzoek voeren naar de wenselijkheid en haalbaarheid van het meten en monitoren van geweld op scholen. Wij verwachten de resultaten van dit onderzoek dit najaar. Er wordt ondertussen hartig gewerkt aan het actieplan voor het grensoverschrijdend gedrag op school.
Voorzitter, ik geef ten slotte de heer Wienen een primeur. Ik heb vanochtend het antwoord op zijn vraag over de verzekering van leerkrachten goedgekeurd. Ethias biedt op de markt een verzekering aan. Wij hebben daarover geen cijfers. Maar de heer De Meyer heeft gelijk: eigenlijk is die verzekering niet nodig. In cao 9 voor het niet-hogeronderwijs hebben we afgesproken dat elke inrichtende macht voor voldoende juridische bescherming voor zijn personeelsleden moet zorgen. Dat moet in de gewone verzekering opgenomen zijn. Cao 9 is ondertussen ook opgenomen in de regelgeving en in de aanpassing van de decreten Rechtspositie van 1991. Ze is van kracht sinds december 2010. Ik kan personeelsleden natuurlijk niet verbieden om zich persoonlijk te verzekeren. De vraag kan gesteld worden of dit noodzakelijk is. Ik heb het in mijn antwoord diplomatisch uitgedrukt. Dit is eigenlijk niet nodig. Het moet in de reguliere schoolverzekering opgenomen worden.
Zo heeft de heer Wienen antwoord gekregen op zijn vraag 584.
De voorzitter : Mevrouw Van Steenberge heeft het woord.
Mevrouw Gerda Van Steenberge : Minister, dank u voor uw antwoord. Ik neem de suggestie van de heer De Meyer over: als die verzekering echt niet nodig is, moet dat goed worden gecommuniceerd naar de leerkrachten. Blijkbaar zijn er nog altijd leerkrachten die het niet goed weten.
Minister Pascal Smet : Dat is een goede suggestie.
Mevrouw Gerda Van Steenberge : Ik merk dat er een overleg is geweest op vraag van minister Turtelboom. U zegt dat er geen cijfers bestaan die uitwijzen dat het geweld toeneemt terwijl het onveiligheidsgevoel toch stijgt. Dan vind ik het toch contradictorisch dat er overleg is tussen de minister van Binnenlandse Zaken en de minister van Onderwijs om projecten te organiseren over geweld op school.
Minister Pascal Smet : Dat is een kwestie van voorbereid zijn.
Mevrouw Gerda Van Steenberge : Ik heb mijn cijfers uit een schriftelijke vraag aan minister Turtelboom. Er zijn 8500 pvs per jaar op scholen. Ik vind dat niet weinig. Er zal dus toch wel een toename zijn van het geweld.
Minister, het proefproject in scholen in Gent en Antwerpen mocht nog niet worden gecommuniceerd om geen paniek te veroorzaken bij ouders en scholen. Hoelang zal het proefproject duren vooraleer er een evaluatie komt? Is het de bedoeling om op basis van dat proefproject een algemeen plan te ontwikkelen? Of zal er eerst worden nagegaan of dat algemeen plan nodig is? U zegt dat er geen cijfers zijn over gewelddelicten op school. U zegt dat er een studie is om te achterhalen of de monitoring van gewelddelicten wenselijk is.
Minister Pascal Smet : Dat heb ik hier al toegelicht. Dat is in deze commissie al een paar keer aan bod gekomen. Wij zullen dat dit najaar bekijken. De bedoeling van het proefproject is om te zien hoe dat loopt, of dat al dan niet wenselijk is en, zo ja, hoe we dat kunnen veralgemenen naar de scholen. De exacte termijn moet ik nakijken.
De voorzitter : De heer Wienen heeft het woord.
De heer Wim Wienen : Waren bij het overleg waar men besliste om die projecten op te starten, ook de lokale politieoverheden aanwezig? Zo niet, wie heeft er dan voor gezorgd dat het is doorgesijpeld tot bij de lokale politie om dat project mee op te starten? Was dat vanuit het kabinet-Turtelboom of vanuit uw kabinet?
Minister Pascal Smet : Vanuit het kabinet-Turtelboom.
De heer Wim Wienen : Wie was daar aanwezig?
Minister Pascal Smet : Dat weet ik niet. Het is voor mij onmogelijk om alle vergaderingen die plaatsvinden, op te volgen.
De voorzitter : Mevrouw Celis heeft het woord.
Mevrouw Vera Celis : De vraag van mevrouw Van Steenberge ging specifiek over eventuele schietpartijen en gewelddelicten. Gaat zon eventueel draaiboek ook over meer algemene crisissituaties? Er kan op een school wel veel meer gebeuren dat tot paniek aanleiding geeft dan alleen maar geweld.
De voorzitter : Het incident is gesloten.