Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Onroerend Erfgoed
Vergadering van 18/05/2011
Vraag om uitleg van mevrouw Valerie Taeldeman tot de heer Philippe Muyters, Vlaams minister van Financiën, Begroting, Werk, Ruimtelijke Ordening en Sport, over de ruimtelijke strategische projecten, meer bepaald de geselecteerde projecten van de provincie Oost-Vlaanderen betreffende ruimtelijke ordening en windturbineprojecten
- 2028 (2010-2011)
De voorzitter : Mevrouw Taeldeman heeft het woord.
Mevrouw Valerie Taeldeman : Voorzitter, om de ruimtelijke kwaliteit in Vlaanderen te verbeteren, investeert de minister 2,1 miljoen euro in zeven strategische ruimtelijke projecten. Door middel van deze subsidies worden gemeenten, provincies en andere publieke actoren gestimuleerd om de ruimtelijke kwaliteit in Vlaanderen door middel van concrete projecten te verhogen.
De provincie Oost-Vlaanderen is als een van de geselecteerde indieners uit de bus gekomen. Met dit strategisch project wil de provincie de mogelijkheden inzake de inrichting en het beheer van windturbineprojecten op het grondgebied van Oost-Vlaanderen onderzoeken.
Op 29 april 2011 heb ik een persbericht van de provincie Oost-Vlaanderen ontvangen. Hierin wordt een project aangekondigd met de opdrachtomschrijving invullen van de concentratiezones voor windturbines in vijf prioritaire gebieden, met name de Gentse Kanaalzone, de Waaslandhaven, het gebied Maldegem-Eeklo, de transportcorridor van de E40 en de transportcorridor van de E17. Wat mijn eigen regio betreft, voorspelt de provincie Oost-Vlaanderen in dit persbericht dat er dertig tot vijftig grootschalige windturbines moeten bijkomen.
Minister, blijkbaar is de projectomschrijving tussen de indiening van het project en de uiteindelijke gunning op een merkwaardige manier gewijzigd. Ik zou dan ook graag een aantal vragen over dit ruimtelijk strategisch project van de provincie Oost-Vlaanderen stellen.
Met welke precieze opdrachtomschrijving heeft de provincie Oost-Vlaanderen destijds naar een subsidie voor ruimtelijke strategische projecten meegedongen? Als ik het persbericht lees, vind ik dat hier een andere invulling aan is gegeven. Kan een provinciebestuur de invulling van het project zomaar tussentijds wijzigen?
De oorspronkelijke klemtoon lag op de inrichting en het beheer van projecten. Nu is het blijkbaar de bedoeling om concrete zones af te bakenen en het overleg met de lokale besturen te starten. Ik kan u garanderen dat de meeste lokale bestuurders zich bij het lezen van dit persbericht in hun ochtendkoffie hebben verslikt. Is deze wijziging misschien aan suggesties en interventies van uw diensten te wijten?
Welke financiële middelen ontvangt de provincie Oost-Vlaanderen hiervoor? Op welke manier kan het provinciebestuur deze middelen aanwenden? Is dit geld bestemd voor personeel, voor studiewerk of voor iets anders? Wanneer verwacht u concrete resultaten in verband met dit project?
De voorzitter : Minister Muyters heeft het woord.
Minister Philippe Muyters : Voorzitter, aangezien ik eerst de precieze opdrachtbeschrijving moet overlopen, zal mijn antwoord vrij lang zijn. Ik zal gewoon voorlezen hoe de provincie Oost-Vlaanderen dit project in de projectindiening heeft samengevat. Die omschrijving gaat verder dan de samenvatting die mevrouw Taeldeman in haar vraagstelling naar voren heeft gebracht.
Het provinciebestuur schrijft het volgende: Tot op vandaag beperkte het beleid zich voornamelijk rond de locatiekeuze voor windturbineprojecten. Met behulp van de omzendbrieven omtrent de inplanting van turbines en recent ook in het provinciaal beleidskader voor windturbines kan worden geoordeeld of een locatie al dan niet ruimtelijk aanvaardbaar is en of de inplanting voldoet aan de minimumeisen inzake hinder. Met het strategisch project Windenergie: Wie eerst komt eerst maalt? wordt een stap verder gezet en worden de mogelijkheden onderzocht naar de inrichting en het beheer van windturbineprojecten. Het doel van dit project is, om in het kader van een concrete projectontwikkeling, werkwijzen te ontwikkelen om te gaan met de concurrentieproblematiek en de verdeling van de lusten en lasten, twee elementen die op dit ogenblik overal in Vlaanderen een nefaste invloed hebben op het draagvlak. Hiertoe gaat het project uit van het faciliteren van samenwerkingsverbanden binnen projectgebieden, het ondersteunen van geschikte inplantingen op macro-, meso- en microniveau, het stroomlijnen van de gewenste projectontwikkeling naar de vergunningsverlening toe, het ondersteunen van het lokale draagvlak, onder meer door participatie, en het ontwikkelen van verdere juridische onderbouwing en beleidsinstrumenten. Het project heeft niet als doel de ontwikkeling op het vlak van windenergie in Vlaanderen tegen te gaan of te vertragen. Vandaar dat bij de locatiekeuze voor het opstarten van voorbeeldprojecten geopteerd wordt voor de moeilijker te ontwikkelen gebieden op vlak van windenergie, waar het sturen van ontwikkelingen ook vaak een noodzaak is om te komen tot een vergunbaar project. Het strategisch project wil op die manier een win-winsituatie bereiken, zowel naar het beleid, de omwonenden maar ook naar de diverse exploitanten van windenergie toe. Omwille van de ruim uitgewerkte ruimtelijke visie binnen de provincie Oost-Vlaanderen, worden hier ook de voorbeeldprojecten vastgelegd. Uiteraard met als doel om de opgedane ervaring uit te dragen over de provinciegrenzen heen.
De elementen die hierin staan vermeld, gaande van projectkeuze en instrumenten tot het creëren van een draagvlak, gaan veel verder dan louter de ontwikkeling, de inrichting en het beheer van projecten.
Mijn diensten hebben dit in elk geval niet bijgestuurd. Op 17 december 2010 heb ik, in uitvoering van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV), de subsidiëring van het strategisch project goedgekeurd. In een begeleidend schrijven bij de verzending van het ministerieel besluit aan de provincie van 24 januari 2011 zijn een aantal aandachtspunten voor het strategisch project geformuleerd. Deze aandachtspunten wijzigen uiteraard niets fundamenteels aan de finale doelstelling van het project.
De subsidie die de provincie kan ontvangen, is aan een welomschreven procedure gekoppeld. Deze procedure staat omschreven in het subsidiebesluit van 5 oktober 2007. Ik zal die procedure beknopt toelichten.
Vanaf de ontvangst van het ministerieel besluit, wat in dit geval eind januari 2011 is gebeurd, heeft de provincie Oost-Vlaanderen negen maanden de tijd om een projectcoördinator aan te stellen. Voorafgaand aan de effectieve aanstelling is in een zogenaamde autonomietoets voorzien. Hierbij wordt tevens de verdere coördinatie van het strategisch project voorgesteld. Zodra dit is gebeurd, kan een startvergadering worden belegd. Tijdens die vergadering worden de nodige accenten gelegd. Zo ver staan we in verband met dit project nog niet. De door mevrouw Taeldeman aangehaalde nieuwe accenten voor de vijf locaties zijn nog niet tijdens een overleg aan bod gekomen.
Als de coördinator eenmaal is aangeworven, kan de provincie aanspraak maken op de subsidiëring. De uitbetaling gebeurt in diverse fasen en is gespreid over drie jaar. De provincie dient voor de uitbetaling uiteraard telkens een overzicht te geven van de vooruitgang van het project. Elk project wordt door de Vlaamse overheid gevolgd. Het is immers de bedoeling dat er tussen de drie bestuursniveaus een afstemming en coördinatie gebeurt van de diverse deelprojecten of deelaspecten. Dat gebeurt op maat van een project in stuurgroepen of projectteams, maar ook bij de bespreking van de jaarrapporten. Gelet op het complexe karakter van dit soort projecten, die meestal ook langer duren, zal een permanente bijsturing nodig zijn. Die bijsturing zal er ook kunnen zijn. De bijdrage in de loon- en werkingskosten van de projectcoördinator bedraagt maximaal 80 procent van de totale loon- en werkingskosten op jaarbasis. Het toegekende subsidiebedrag voor Oost-Vlaanderen bedraagt 297.450 euro voor de drie jaar.
Zoals gesteld, is het strategisch project niet gebonden aan de subsidieperiode van drie jaar. Ter zake is er reeds een lange weg afgelegd en was er zicht op een uitvoering op het terrein van deelprojecten op korte of middellange termijn. Dat is ook een van de redenen waarom het project is geselecteerd als strategisch project. Met andere woorden, ik verwacht dat er stelselmatig resultaten zullen worden geboekt in dit project, met betrekking waarmee het al tot een afstemming is gekomen. Specifiek met betrekking tot dit project hoopt de Vlaamse Regering dat er voldoende inzichten worden opgebouwd die het Vlaamse beleid met betrekking tot nieuwe energievormen verder vorm kunnen geven.
De voorzitter : Mevrouw Taeldeman heeft het woord.
Mevrouw Valerie Taeldeman : Minister, ik dank u voor uw meer gedetailleerde uitleg over die opdrachtomschrijving voor het project van Oost-Vlaanderen. In december 2010 hebt u een persbericht verspreid, waarin u de zeven winnaars van die strategische ruimtelijke projecten hebt bekendgemaakt. Enkele maanden later, eind april van dit jaar, is een eerste persbericht van de provincie Oost-Vlaanderen daarover verschenen, om te melden dat ze als een van de zeven winnaars uit de bus was gekomen. Ik citeer: Windturbines veranderen het Oost-Vlaamse landschap. Plannen voor concentratiezones voor windturbines E40 en Maldegem-Eeklo in de maak. (...) De provincie start met de invulling van de concentratiezones voor windturbines Maldegem-Eeklo en E40. In deze zones zijn er nog grote mogelijkheden voor het plaatsen van windturbines. Samen met de verschillende lokale besturen, Vlaamse en federale administraties en het middenveld worden nu (...) concrete prioritair in te vullen locaties vastgelegd.
In het bericht wordt een overzicht gegeven van hoeveel er minimaal en maximaal bij moeten komen. Daarnet hebt u de opdracht gedetailleerd beschreven. Het lijkt me dus dat het persbericht zich enkel toespitst op één enkel facet waarmee dat project heeft gewonnen. Maar goed, dit terzijde. Misschien is de communicatie vanwege de provincie niet goed opgestart en zal die in de loop van het project misschien wat worden bijgestuurd.
De voorzitter : Het incident is gesloten.